Morgunblaðið - 06.09.2001, Síða 10

MORGUNBLAÐINU hefur bor-
ist eftirfarandi yfirlýsing frá Stef-
áni Geir Þórissyni, hrl. fyrir hönd
móður Fiorenzo Sahari Jakobs-
sonar:
„Undirritaður lögmaður hefur
annast hagsmunagæslu fyrir
móður Fiorenzo Sahari Jakobs-
sonar vegna ólögmætrar synjunar
föður drengsins á að skila honum
aftur til móður sinnar í Frakk-
landi. Málið hefur síðastliðna
daga verið töluvert til umfjöllunar
í fjölmiðlum hér á landi. Umbjóð-
andi minn harmar það mjög að
málið skuli vera til umfjöllunar í
fjölmiðlum, enda um viðkvæm,
persónuleg einkamálefni að ræða.
Einkum harmar umbj. minn
hvernig tæplega 10 ára gömlum
syni hennar er beitt í fjölmiðlum í
einhvers konar áróðursskyni. Af
tillitsemi við barnið hefur umbj.
minn hingað til kosið að halda sig
til hlés í þeirri umræðu. Vegna
þess hvernig fjölmiðlaumræðan
hefur þróast getur hún þó ekki
lengur orða bundist og telur á því
nauðsyn að koma nokkrum at-
hugasemdum á framfæri, án þess
að hún ætli sér að flytja málið í
fjölmiðlum.
Föst búseta drengsins hjá
umbj. mínum og umgengnisréttur
föður hans hafa verið ákveðin á
sama hátt af tveimur dómsstigum
í Frakklandi, en dómur Cour
d’appel de Paris (Áfrýjunardóm-
stóllinn í París) gekk hinn 4. júlí
2001. Báðir dómarnir voru kveðn-
ir upp eftir ítarlegar rannsóknir á
högum barnsins og foreldranna,
með það eitt að leiðarljósi hvað
barninu væri fyrir bestu. Fio-
renzo, sem lifað hefur hamingju-
samur í Frakklandi mestallt sitt
stutta líf, lýsti ánægju sinni með
dóm Áfrýjunardómstólsins, auk
þess að lýsa ánægju sinni með að
málinu væri loks endanlega lokið,
en málareksturinn í Frakklandi
tók um 5 ár. Nú mun hann tjá þá
skoðun sína að hann vilji búa hjá
föður sínum. Af hversu mikilli
skynsemi og réttu mati á raun-
veruleikanum ung börn tjá vilja
sinn hverju sinni um það hjá
hvoru foreldra sinna þau vilja
vera eftir skilnað, verður ekki
fjallað hér, en á það hafa m.a. við-
eigandi sérfræðingar lagt mat
vegna málareksturins í Frakk-
landi. Þess skal þó getið að al-
kunnugt er að sá vilji mun nokkuð
auðveldlega geta breyst, m.a. eftir
því hjá hvoru foreldra barnið
dvelur þegar það tjáir vilja sinn
hverju sinni.
Hvað umfjöllun í fjölmiðlum
varðar hefur umbj. mínum sviðið
sárt staðhæfingar um að sonur
hennar þurfi að þola barsmíðar í
Frakklandi. Er því mótmælt,
enda hreinn uppspuni. Umbj.
minn kýs að láta hjá líða að birta
sögu sína af málinu í fjölmiðlum,
jafnvel þó henni búi margt í
brjósti í þeim efnum. Umbj. mín-
um svíður þó sárast að sú at-
burðarás sem barnsfaðir hennar
hefur nú komið af stað á Íslandi
getur undir engum kringumstæð-
um þjónað velferð sonar hennar á
neinn hátt og getur haft ófyrirséð-
ar skaðlegar afleiðingar fyrir
barnið.
Bæði Ísland og Frakkland eru
aðilar að svokölluðum Evrópu-
samningi um viðurkenningu og
fullnustu ákvarðana varðandi
forsjá barna og endurheimt for-
sjár barna, þar sem báðar þjóð-
irnar skuldbinda sig til að virða
forsjárákvarðanir þar til bærra
aðila í hvoru ríkinu um sig. Á
sama hátt og Íslendingar hljóta að
gera kröfu um að íslenskar
ákvarðanir séu virtar í Frakklandi
telur umbj. minn sig, sem fransk-
an ríkisborgara, eiga kröfu á að
dómur Áfrýjunardómstólsins í
París verði virtur hér á landi. Hin
gagnkvæma viðurkenning aðila
samningsins byggir m.a. á virð-
ingu hverrar aðildarþjóðar fyrir
lýðræðishefðum og réttarkerfi
hverrar annarrar. Í þeim efnum
vill umbj. minn koma því á fram-
færi að hún dáist að hinum skjótu
viðbrögðum Héraðsdóms Reykja-
ness í tengslum við málaleitan
hennar við endurheimt Fiorenzo.
Hefur úrskurðurinn fært henni
mikla trú á íslenskt réttarkerfi.
Umbj. minn vill að lokum koma
því á framfæri að ást hennar og
umhyggja fyrir velferð sonar síns,
sé heil og sönn.
Harmar að málið
sé til umfjöllunar
í fjölmiðlum
FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 6. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri segir að ástandið hvað
varðar félagslegar leiguíbúðir í
Reykjavík sé algerlega óviðunandi
og gera verði þá kröfu til ríkisvalds-
ins að það efni fyrirheit um úrbætur
í þessum efnum í formi stofnstyrkja
vegna byggingar félagslegra leigu-
íbúða og hækkunar húsaleigubóta.
Ingibjörg Sólrún sagði að nú
væru 560–70 manns á biðlista eftir
leiguíbúðum, en þeir hefðu verið
380 árið 1997. Þá hefðu borgaryf-
irvöld sett sér þá stefnu að eitt
hundrað íbúðir yrðu keyptar á ári
til að mæta þessari þörf og þannig
yrði biðlistunum eytt á þremur til
fjórum árum. Raunin hefði orðið sú
að aldrei hefðu verið keyptar fleiri
íbúðir og þrátt fyrir það hefði fjölg-
að jafnt og þétt á biðlistanum.
Í bókun sem Sjálfstæðisflokkur-
inn lagði fram á borgarráðsfundi á
þriðjudag segir að það alvarlega
ástand sem ríki í húsnæðismálum í
Reykjavík eigi að stórum hluta rót
sína að rekja til aðgerða R-listans.
Með aðgerðarleysi í skipulags- og
lóðamálum árum saman hafi R-list-
inn komið í veg fyrir eðlilegt fram-
boð á húsnæði í Reykjavík. Uppboð
á lóðum í borginni eftir langvarand-
iskort, hefði orðið til þess að stór-
hækka húsaleigu á almennum
markaði og sé uppboðið ein helsta
ástæða þess að fólk neyðist til að
leita á náðir borgarinnar um hús-
næði.
Í bókun Reykjavíkurlistans segir
hins vegar að ríkisstjórnin hafi lagt
niður verkamannabústaðkerfið og
kaupleiguíbúðakerfið árið 1998 og
hækkað vexti á lánum til félags-
legra leiguíbúða. Því sé félagsmála-
ráðuneytið ábyrgt fyrir þeirri hús-
næðisstefnu sem Sjálfstæðis-
flokkurinn vilji gera R-listann
blóraböggul fyrir. Nefnd á vegum
félagsmálaráðherra lagði til að í
stað niðurgreiddra vaxta yrðu tekn-
ir upp stofnstyrkir og hærri húsa-
leigubætur en tillögurnar hafa enn
ekki verið samþykktar og því hafi
skapast neyðarástand í húsnæðis-
málum á stuttum tíma. Þá segir
einnig í bókun R-listans að sameig-
inlegs átaks ríkis, félagasamtaka,
sveitarfélaga og aðila vinnumark-
aðar sé þörf til að finna lausn á
vandanum.
Lóðir tilbúnar fyrir 90 íbúðir
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
sagði í samtali við blaðið að borgin
hefði verið að úthluta miklu fleiri
leiguíbúðum en áður hefði tíðkast.
Þannig hefðu á árabilinu 1991–97 að
jafnaði verið keyptar á bilinu 10–18
íbúður á ári. Á árinu 1998 hefðu
verið keyptar 33 íbúðir, 96 íbúðir
1999, 100 íbúðir árið 2000 og sama
fjölda íbúða væri áætlað að kaupa í
ár.
Borgarstjóri sagði að það væri al-
veg ljóst að það þyrfti að fjölga
verulega leiguíbúðum á markaðn-
um. Reykjavíkurborg gæti ekki ein
átt þar hlut að máli heldur hlytu
fleiri að þurfa að koma að því verki.
Ákveðið hefði verið í félagsmála-
ráðuneytinu að gera átak í þessum
efnum og fjölga leiguíbúðum hér á
landi um 600 á næstu fjórum árum í
samvinnu við ýmsa aðila, en ekki
væri enn farið að skýrast á hvaða
kjörum þær íbúðir yrðu.
Hins vegar sé ljóst að sveitar-
félögin verði að sjá þessum aðilum
fyrir lóðum til þess að þessar fyr-
irætlanir geti orðið að veruleika og
borgin sé nú þegar tilbúin að út-
hluta lóðum vegna byggingar 90
leiguíbúða á almennum markaði.
Ingibjörg Sólrún benti á að þegar
félagslega eignaríbúðalánakerfið
var lagt af og tekin upp félagsleg
lán, sem út af fyrir sig hafi verið
ágætt, hafi einnig verið afnumin
97,5% lán, sem sá hópur fólks hafi
getað sótt um sem ekki átti þau
10% sem þurfti að leggja fram til að
eignast íbúð í því kerfi. Nú þurfi all-
ir sem fái lán hjá Íbúðalánasjóði og
viðbótarlán hjá sveitarfélagi sínu að
eiga 10% vegna þess að lánshlut-
fallið sé 90% og margir eigi ekki
þessi 10% sem upp á vanti og geti
ekki fengið þau í bönkum, auk þess
sem hætt sé þá við að greiðslubyrð-
in verði of mikil.
Síðan hafi það einnig gerst að
vextir á lánum til félagslegra leigu-
íbúða hafi hækkað úr 1% í 3,5% og
boðað sé að þeir eigi eftir að hækka
enn frekar. Gefið hafi verið út að
þetta þýddi ekki að verið væri að
draga úr stuðningnum á þessu sviði
heldur að hann ætti að koma fram í
öðru formi heldur en með niður-
greiðslu vaxta og þá jafnvel með
stofnstyrkjum til þeirra sem
byggðu leiguíbúðir á félagslegum
grundvelli og síðan með hækkun
húsaleigubóta.
Ekki útgjöld á
fjárlögunum í ár
„Hvorugt hefur gerst og það var
ekki gert ráð fyrir útgjöldum vegna
þessa í fjárlögunum í ár. Það má
segja að það sé beðið eftir því að
fjármálaráðuneytið ákveði hvernig
það ætlar að haga stuðningi sínum
við þetta félagslega húsnæðiskerfi,
en það hefur dregið verulega úr
honum án þess að nokkuð hafi kom-
ið í staðinn,“ sagði Ingibjörg Sólrún
ennfremur.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri um skort á félagslegum leiguíbúðum í Reykjavík
Ríkið efni fyrirheit
sem gefin hafa verið
Uppboð á lóðum hefur orðið til að hækka leigu á almennum
markaði, segir í bókun sjálfstæðismanna í borgarráði
ÞORSTEINN Siglaugsson, rekstr-
arhagfræðingur, telur að miðað við
almennt orkuverð til áliðnaðarins í
dag muni framkvæmdir við Kára-
hnjúkavirkjun ekki verða hagkvæm-
ar, eins og fram kemur í kæru
Landsvirkjunar á úrskurð Skipu-
lagsstofnunar. Hann segir þær for-
sendur arðsemisútreikninga vegna
Kárahnjúkavirkjunar, sem Lands-
virkjun birtir í kæru sinni, vera
svipaðar þeim sem hann lagði til
grundvallar í útreikningum sínum
fyrir Náttúruverndarsamtök Ís-
lands.
Guðmundur Ólafsson, lektor við
viðskipta- og hagfræðideild Háskóla
Íslands, telur hins vegar að útreikn-
ingar Landsvirkjunar séu í fullu
samræmi við það sem hann hefur
haldið fram um að Kárahnjúkavirkj-
un sé hagkvæmasti virkjunarkostur
sem Landsvirkjun eigi völ á í dag.
Landsvirkjun segir í kæru sinni á
úrskurð Skipulagsstofnunar vegna
Kárahnjúkavirkunar að arðsemi
framkvæmdarinnar verði 14% og
virkjunin því hagkvæm fyrir fyrir-
tækið, miðað við hagstæða orku-
samninga við Reyðarál. Þorsteinn
segir að hann muni fara nánar yfir
þessar forsendur og skila Náttúru-
verndarsamtökunum samantekt á
því. Hann segir að þær forsendur
sem Landsvirkjun hafi fengið Sumi-
tomo bankann til að fara yfir varð-
andi fjármagnskostnað og sýna 14%
arðsemiskröfu sé á svipuðum nótum
og hann hafi sjálfur reiknað með.
„Mér sýnist þetta vera mjög nálægt
þeim forsendum sem ég er að nota
en ég get ekki sagt til um það núna
hvert orkuverðið þyrfi að vera til að
framkvæmdin standi undir sér.“
Þá segir Þorsteinn að Landsvirkj-
un reikni nú með 1,1% árlegri lækk-
un á álverði en hafi ekki gert það áð-
ur. „Ég tel að miðað við það sem ég
veit, þegar litið er aftur í tímann, þá
sé nú kannski varlegra að gera ráð
fyrir heldur meiri lækkun en þetta,
lækkun á bilinu 1,5 til 2,0% væri nær
lagi.“
Að sögn Þorsteins verða fram-
kvæmdir örugglega undir kostnað-
arverði miðað við orkuverðið eins og
það er í dag, sem er um 1 króna á
kílóvattstund. „Verð til áliðnaðarins
er kannski almennt 1,5 til 2 krónur á
kílóvattstund, sem reikna má með.
Mér virðist í fljótu bragði að þetta
standi ekki undir þessum kröfum,“
segir Þorsteinn.
Guðmundur Ólafsson, lektor við
viðskipta- og hagfræðideild Háskóla
Íslands, segir niðurstöður Lands-
virkjunar í fullu samræmi við þá út-
reikninga sem hann hafi lagt fram.
Einhver allra hagkvæmasti
virkjunarkosturinn
„Þegar ég hef fullyrt að virkjunin
væri hagkvæm, þá hef ég alltaf talið
að ég færi varlega með varlegri töl-
ur. Ég hef bara fullyrt að hún væri
hagkvæm miðað við 6% arðsemis-
kröfu og einhver allra hagkvæmasti
virkjunarkostur sem við ættum.“
Að sögn Guðmundar notast hann
reyndar við mjög ófullkomið líkan í
sínum útreikningum, en það kveður
hann gert með vilja vegna þess hve
óvissan sé mikil í útreikningum.
„Ég reyni að hafa það eins einfalt
og hægt er vegna þess að stærð-
irnar í þessu eru svo óvissar, að 20-
30% óvissa er ekkert óeðlileg. Það
er út í hött að vera að notast við ein-
hver nákvæm líkön þegar þú veist
ekki meira. Mín reynsla er sú að
betra sé að vera með einföld líkön
sem minni hætta er á að maður geri
vitleysu í og hefur betri tilfinningu
fyrir, heldur en að byggja mjög flók-
in líkön sem menn síðan missa al-
gerlega sjónar á,“ segir Guðmundur.
Óvissa ríkir um orkuverðið
Ólíkar skoðanir á hagkvæmni Kárahnjúkavirkjunar
VEGAGERÐ á hálendinu er með ýmsu móti og víðast
hvar eru akvegir þar heldur grófir og seinfarnir. Á leið
milli Veiðivatna og byggðar eru sums staðar góðir
sprettir. Á kafla skammt sunnan Þórisvatns, þar sem
sér til Heklu í suðurátt og ekki langt frá Þóristindi, er
vegurinn tvíbreiður með miðeyju sem er sjaldséð til-
högun á hálendinu. Enda krefst umferðin ekki slíkrar
viðhafnar í vegagerð á þessum slóðum og eins víst að
breikkunin hafi myndast þegar einhver brá sér út af
þvottabrettisslóð sem fyrir var.
Morgunblaðið/jt
Hraðbraut á hálendinu