Vísir - 16.08.1979, Blaðsíða 4

VISIR Fimmtudagur 16. ágúst 1979
4
(P Heilsuverndarstöð
Reykjavíkur óskar að róða:
HJUKRUNARFRÆÐINGA m.a. við heilsu-
gæslu í skólum. Er bæði um fullt starf og
hlutastarf að ræða.
FÉLAGSRAÐGJAFA í fullt starf.
Umsóknir skulu berast.á þar til gerð eyðublöð,
fyrir 1. september n.k.
Upplýsingar gefur hjúkrunarforstjóri í síma
22400.
Heilbrigðisráð Reykjavikur.
Auglýsing um rannsóknastyrki frá J.E. Fo-
garty International Research Foundation.
J.E. Fogarty-stofnunin i Bandarikjunum býöur fram
styrki handa erlendum vísindamönnum til rannsókna-
starfa við visindastofnanir I Bandarikjunum. Styrkir
þessir eru boðnir fram á alþjóðavettvangi til rannsókna á
sviði læknisfræði eða skyldra greina (biomedical
science). Hver styrkur er veittur til 6 mánaða eða 1 árs og
nemur allt að 13000 dollurum á ári.
Til þess að eiga möguleika á styrkveitingu þurfa umsækj-
endur að leggja fram rannsóknaáætlun I samráði við
stofnun þá i Bandarlkjunum sem þeir hyggjast starfa viö.
Umsóknareyðublöð og nánari upplýsingar um styrki
þessa fást I menntamálaráðuneytinu.
Umsóknir þurfa að hafa borist menntamálaráðuneytinu,
Hverfisgötu 6, 101 Reykjavík, fyrir 20. október nk.
Menntamálaráöuneytiö, 14. ágúst 1979.
OPIÐ
KL. 9-9
GJAFAVÖRUR — BLÓM —
BLÓMASKREYTINGAR.
bllastc»6l a.m.k. á kvöldin
HIOMLWIMIH
IUIWKSIH 1 II Sjnii 12717
V
Fasteignakaup
Fasteignasala
Fasteignaskipti
Fasteignamidlunin
Ármúla 1 - 105 Reykjavík
Símar 31710-31711
AFM>CUSGJAFIk
OG AÐRAR
tækifærisgjafir
mikið og follegt
úrvol
TÉKK^
STlll
Laugavegi 15 sími 14320
3535
' ./<C «•' ^ j. v*

’ IJ
Frá ikveikjunum I Londonderry um slöustu helgi, þegar trar rifjuðu upp tiu ára afmæli þess, að breski
herinn var sendur til N-trlands.
Tiu ara afmæli
á N-lriandi
1 augum þeirra, sem minnast
Norður-lrlands fyrir tiu árum,
þegar fyrstu bresku herflokkarn-
ir voru sendir þangað I skynd-
ingu, er Belfast nú i dag friðsæld-
in uppmáluð. . . á yfirborðinu.
í ágúst 1969 brutust út átök
meðal kaþólikka og mótmælenda,
sem breiddust eins og skógareld-
urútum alla nýlenduna. Götuvig-
um og vegartálmum var hrófað
upp, hvert sem litið var.
1 dag gefur fólk breskum her-
mönnum, sem allsstaðar eru á
kreiki, ekki frekari gaum en
næstuljósastaurum.Slik ró virtist
fallin á, að Bretar treystu sér
jafnvel til þess að bjóöa velkom-
inn til N-lrlands Jóhannes Pál
páfa, sem 29. september heim-
sækir Irska lýðveldið i suðurhluta
landsins. (Páfinn ætlar þó ekki að
notfæra sér það.)
Umferðin streymdi nú með
venjubundnum hætti i London-
derry, næststærstu borg N-Ir-
lands, og það jafnvel i hverfum,
sem áður voru lokuð bilum vegna
sp-engjuhættu. Krár I Belfast eru
ekki lengur varðar með sprengju-
heldum öryggisnetum, sem áður
settu á þær mikinn virkissvip.
Aukin hryðjuverkatækni
bó hafa hryðjuverkaöflin tekið
nær vikulegum framförum i
hernaðartækni sinni. 1 byrjun
þessa mánaðar drápu þeir sinn
þrjú hundruðasta hermann með
fjarstýrðri jarðsprengju, svo aö
dæmi sé nefnt.
1 þessum erjum, sem kostað
hafa 2.000 manns lifið og leitt til
meiðsla meira en 20 þúsunda, eru
horfur á friösamlegri lausn jafn
litlar og fyrir tiu árum. Ofstækið
er enn sem fyrr svo brennandi, að
útlendingar geta með engu móti
glöggvað sig á þvi, hversu ósætt-
anlegir þessir aðilar eru i viðhorf-
um sinum. — Þegar Hugh Carey,
hinn irskættaði rikisstjóri New
York, bauð fulltrúum beggja og
Breta að auki að setjast við borð
hjá honum til viðræðna og leitar
að lausn deilunnar, rak hann sig
strax á kurteislega afþakkað gott
boð.
Afmæli
Bretar halda þvi fram, að
:Norður-lrland sé i rauninni ekki
nýlenda, og að meirihluti þeirrar
1,5 milljónar manna, sem þar
búa, hafi greitt þvi atkvæði, að
halda áfram sambandinu við'
Bretland. Heimastjórnhöfðu írar
að visufram til 1971, þegar Lond-
on yfirtók stjórn landsins, meðan
hin blóðugu bræðravig stóöu sem
hæst. Siöan hafa kaþólikkar og
mótmælendur ekki einu sinni get-
að komiö sér saman um, hvernig
þeir eigi að koma á aftur heima-
stjórn. Svo annt er þeim um, að
hinn fái ekki of miklu ráðið.
írar eru söguelsk þjóð og varð-
veist hafa vel í minnum ýmissa
Ifræðaþula þeirra merkisvið-
burðir og tlmamót. Þeir halda
trútt til haga dagsetningum ým-
issa atburða og minnast þessara
afmæla löngum. Trúir þessu eðli
efndu lýöveldissinna kaþólikkar
til óeirða á dögunum I tilefni 14.
ágúst, en þann dag 1969 komu
fyrstu bresku herflokkarnir til
N-Irlands til þess að stilla til frið-
ar.
I siðustu viku var mikið um
ikveikjur á strætum i Belfast og
Londonderry til þess að minnast
annars afmælis, afmælis sér-
stakrar lagasetningar, sem Bret-
ar í örvæntingu gripu til, þegar
sem verst lét. Það var lagagrein
971, sem heimilaði fangelsun
manna án undangengins dóms.
Þvi var siðar aflétt, en kaþólikkar
gieyma henni seint, þvi að hún
beindist fyrst og fremst gegn
ólöglegum félagsskap Irska lýð-
veldishersins og einstaklingum
grunuðum um aðild hans (IRA).
'I Londonderry fóru mótmæl-
endur og félagar I Oraniureglunni
i sérstaka f jöldagöngu til þess að
minnast 289 ára afmælis úr-
slitaorustunnar, þegar mót-
mælendur 1689 vörðu borgina
fyrir kaþólskum her James
Bretakonungs II.
Þreyttir á
vandræðunum
A yfirborðinu séð gætir orðið
þreytu meðal almennings á þess-
um sturlungatimum. Ef gestkom-
andi spyr um sprengjugný, sem
heyrsthefur úr næstu götu, mætir
hann sinnuleysiog í svars stað er
yppt aðeins öxlum. En þótt flestir
þrái frið, eru báðir jafn
ósveigjanlegir i sinni afstöðu,
eins og þeir hafa alltaf verið.
„Það eina, sem við krefjumst,
er að Bretar hypji sig og láti okk-
ur íra I friði,” sagði kaþólskur
fjölskyldufaðir nýlega við frétta-
menn Reuters, sem var á ferð i
Leeson-stræti i Belfast á dögun-
um, þar sem breskir hermenn
lentu f hörðum skotbardaga við
IRA 1971.
Hinar öfgarnar speglast hjá séra
Ian Paisley, leiðtoga hinna of-
stækisfullustu meðal mótmæl-
enda, sem náði flestum at-
kvæðum á dögunum I kosningu
Norður-lra til Evrópuþingsins.
Þar hefur hann þegar vakið á sér
athygli með kjarnyrtum yfirlýs-
ingum. — „Málamiðlun getur
ekki komið til greina. Ef ekki er
gengið af IRA dauðu, verðum við
allir drepnir,” segir hann, og bæt-
ir við: ,,Það er ekki unnt að má
burt 400 ára sögu.”
Predikanir hans þykja enda
gjallandi rödd sautjándu aldar.
Breytingamar
I rauninni eru aðalbreytingarn-
ar frá því fyrir tiu árum þær, að
hryðjuverkamennirnir verða ein-
ungis tæknilegri og tæknilegri i
ódæðisverkum sinum. Og að svo
getur manneskjan illu vanist, að
hún hætti að kippa sér upp við
dagleg óþægindi, sorg og vina-
missi.
Borgarar taka naumast eftir
þvi sjálfir, þótt þeir rétti upp
hendur og finni höndum um sig
farið i vopnaleit, áður en þeir
stíga inn i stórverslanir. — Einn
leiðtoga Ulstersamtaka mótmæl-
enda (UDA) lýsti þvl vel, hversu
ósjálfráðar ýmsar varúðarreglur
verða hluti af dagfari Irans: „Ég
fór til London nýlega og gekk inn
ákrá til þess að svala þorstanum.
Aður en ég vissi af, var ég búinn
að glöggva mig á því hvernig
larjdiö lá. Rýna I andlit allra
gesta, setja á mig, hvernig ég
gæti komist sem hraðast út aftur
um aðaldyr eða bakdyr og var að
svipast um, hvar ég gæti haft
vegginn I bakið, meðan ég sötraði
úr ölkrúsinni minni, þegar ég tók
sjálfan mig taki. „Hættu nú,”
hugsaði ég með sjálfum mér. .
„Slappaðuaf! Þúert þóiLondon,
en ekki Belfast!””
Breski herinn
Á þessum tiu árum, sem breski
herinn hefur staðið vörð á N-Ir-
landi, hefur honum litið orðið
ágengt I að ávinna sér betri þokka
kaþólikka. Lýðveldissinna r
kvarta undan þvi, að dátarnir
gangi hranalegafram við húsleit-
ir og annað vopnaeftirlit. Vafalit-
ið gætir þess i framkomu her-
mannanna, að þeir vita, að eina
andstaðan gegn veru þeirra I
landinu, er af hálfu kaþólskra og
lýðveldishersins IRA.
Herinn og reyndar lögreglan
lika hefur orðið ber að þvi, að
beita hörðu við yfirheyrslur
meintra hyrðjuverkamanna eða
aðstoðarmanna þeirra, eins og
minnast má af málarekstrinum
fyrir mannréttindadómstólnum.
Þar sem hlaðnar byssur eru á
lofti, er og hætt við slysum, eins
og nýlega, þegar dulklæddir her-
menn, sem sátu um vopnabúr
IRA, skutu i misgáningi til bana
sextán ára saklausan skólapilt.
Ekki var það til þess að bæta
sambúð þessa þrettán þúsund
manna herafla og hins kaþólska
ibúahluta.
I langrækni sinni gleyma Irar
heldur ekki afmælum eins og
„Bloody sunday” frá þvf i janúar
1972, þegar hermenn úr fallhlifa-
herdeild skutu til bana þrettán
kaþólikka i fjöldagöngu. Né held-
ur gleyma mótmælendur þvi,
þegar hryðjuverkamenn IRA
brenndu La Mon-húsið,vinsælan
veitingastað skammt utan við
Belfast, en þá biðu tólf bana.
Og á meðan engu er gleymt,
verður ekkert fyrirgefið. Þar við
situr.