Morgunblaðið - 26.09.2001, Qupperneq 42

42 MIÐVIKUDAGUR 26. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SÍÐUSTU sex árin hefur staðið yfir
á Landspítalanum rannsókn á
krabbameini í eistum þar sem at-
hyglin hefur aðallega beinst að
hegðun sjúkdómsins hér á landi og
lífshorfum sjúklinganna eftir grein-
ingu.
Niðurstöður okkar hafa meðal
annars leitt í ljós að frá árinu 1977,
þegar öflug krabbameinslyfjameð-
ferð með cisplatini var tekin upp hér
á landi við útbreiddu eistnakrabba-
meini, hafa innan við 2% greindra
karla látist úr sjúkdómnum. Til sam-
anburðar lést rúmur þriðjungur
karla með eistnakrabbamein fyrir
1970. Í dag eru góðar batahorfur
jafnvel þótt sjúkdómurinn hafi dreift
sér til annarra líffæra og eistna-
krabbamein er í hópi þeirra krabba-
meina sem hvað mestar líkur eru á
að lækna.
Þegar niðurstöður okkar eru
bornar saman við erlendar rann-
sóknir kemur í ljós að lífshorfur hér
á landi eru með því besta sem þekk-
ist.
Enda þótt krabbamein í eistum
séu ekki nema tæplega 2% af ný-
greindum krabbameinum hér á landi
eru þau engu að síður algengustu
æxli sem greinast hjá körlum á aldr-
inum 20-34 ára. Fjöldi nýgreindra
tilfella hefur fjórfaldast á síðustu 50
árum sem er svipuð þróun og á hin-
um Norðurlöndunum. Lítið er vitað
um orsakir eistnakrabbameins og
einkennin eru oft lúmsk sem getur
valdið töfum á greiningu. Algeng-
asta einkennið er verkjalaus fyrir-
ferð en allt að helmingur sjúklinga
finnur einnig fyrir verkjum í eista.
Blóðsöfnun hafin hér á landi
Tengsl erfða og eistnakrabba-
meins hafa hingað til verið lítið
rannsökuð. Á síðasta ári hófst sam-
starf lækna og líffræðinga á Land-
spítala við Íslenska Erfðagreiningu
og dótturfyrirtæki þess, Íslenskar
krabbameinsrannsóknir. Auk undir-
ritaðra standa læknarnir Kjartan
Magnússon og Bjarni Agnarsson að
rannsókninni ásamt líffræðingunum
Jóni Þór Bergþórssyni og Rósu
Barkardóttur. Markmiðið er að
kanna ættlægni eistnakrabbameins
hér á landi og hefja leit að meingeni
sjúkdómsins. Ótvíræður styrkur
rannsóknarinnar er að um er að
ræða öll tilfelli hjá heilli þjóð á 45
ára tímabili. Söfnun á blóðsýnum úr
sjúklingum og ættingjum þeirra er
þegar hafin og gengur samkvæmt
áætlun. Þar sem sjúklingahópurinn
er lítill er mikilvægt að sem flestir
sjúklingar sem greinst hafa með
eistnakrabbamein gefi blóðsýni.
Þannig eru meiri líkur á því að finna
megi genin sem tengjast sjúkdómn-
um og um leið auka skilning okkar á
þessu skæða krabbameini. Aukin
vitneskja á sjúkdómnum getur í
framtíðinni leitt til skilvirkari grein-
ingar og bættra meðferðarúrræða.
Boston, 16. september 2001.
Tómas Guðbjartsson,
skurðlæknir,
starfar við Brigham-Harvard-
háskólasjúkrahúsið í Boston,
Guðmundur Vikar Einarsson,
þvagfæraskurðlæknir á
Landspítala og dósent við HÍ,
Laufey Ámundadóttir,
sameindalíffræðingur hjá
Íslenskum krabbameina-
rannsóknum.
Vörn snúið í sókn
í baráttunni við
eistnakrabbamein
Frá læknum sem starfa að
krabbameinsrannsóknum:
AÐ fólk skuli ekki fá að deyja með
reisn er ekki bara meinsemd í þjóð-
arsálinni, heldur einnig mesti siðferð-
islegi glæpur sem Íslendingar fremja.
Þetta er spurning um peninga. Og
ekki mikla peninga.
Saga aldraðra á síðustu öld og þó
sérstaklega seinni hluta síðustu ald-
arinnar er kolsvört og sagan er kol-
svört enn í dag og það er bara einn
sökudólgur. Alþingi Íslendinga!
Nú er að hausta og alþingismenn
koma til þingsetu. Getur það verið að
enginn þingmaður þekki þessa sögu?
Sögu hreppaflutninganna. Þeir við-
gangast enn! Sögu þeirrar niðurlæg-
ingar að upplifa sig sem „vandamál“ í
fjölskyldunni! Það upplifir fólk enn!
Sögu þeirrar tilfinningar að vera fyrir
og fá ekki að deyja með reisn! Það
upplifir fólk enn! Sögu einmanaleik-
ans í vitfirrtu neysluþjóðfélagi! Þegar
einstaklingurinn gleymist í hjarta-
lausri kauphöll.
Nú er það í vaxandi mæli að fólk úti
í heimi sem framið hefur „glæpi gegn
mannkyninu“ er dregið fyrir rétt og
vitni eru leidd fram. Þetta gerist ekki
í þeim réttarsal þar sem mál aldraðra
á Íslandi eru dæmd. Það eru engar
vitnaleiðslur af því vitnin eru í kirkju-
görðunum og eru þögul sem gröfin!
HRAFN SÆMUNDSSON,
Gullsmára 9, Kópavogi.
Það ríkir dauðaþögn
í kirkjugörðunum
Frá Hrafni Sæmundssyni:






 
 



 

 


 
!




 

 
! BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.