Morgunblaðið - 23.10.2001, Blaðsíða 1

Reuters
HÓPUR rannsóknarmanna bjó sig
í gær undir að fara um borð í flak
rússneska kjarnorkukafbátsins
Kúrsk, til að hefja rannsókn á
orsökum þess að hann sökk í Bar-
entshafi í ágúst í fyrra.
Björgunarpramminn Giant-4 var
notaður til að bjarga Kúrsk af
hafsbotni og draga hann að landi,
en á sunnudag var hann dreginn
inn í flotkví í bænum Rosljakovo,
skammt frá Múrmansk. Kafbát-
urinn var síðan losaður frá björg-
unarprammanum í gær.
Þeir fyrstu sem fóru inn í kafbát-
inn voru geislunarsérfræðingar,
sem meta áttu hvort óhætt væri
fyrir rannsóknarmenn að hefja
störf í flakinu. Þeir vænta þess að
finna nýjar vísbendingar í flakinu
um orsakir slyssins, sem varð allri
áhöfninni að bana, 118 manns.
Kafbáturinn marar hér í hálfu
kafi undir björgunarprammanum.
Rannsókn
hafin á flaki
Kúrsk
Norðurbandalaginu auð-
veldað að hefja stórsókn
BANDARÍSKAR herþotur gerðu í
gær árásir á varnarstöðvar talibana
norðan við Kabúl og Bandaríkja-
stjórn kvaðst vera tilbúin að greiða
fyrir því að bandalag afganskra and-
stæðinga talibana, Norðurbandalag-
ið, hæfi stórsókn í átt að höfuðborg-
inni og fleiri mikilvægum borgum.
Bandaríkjaher hefur dregið úr
loftárásum sínum á skotmörk í afg-
önskum borgum og leggur nú áherslu
á að ráðast á hersveitir talibana sem
verja mikilvægar borgir, einkum
Kabúl og Mazar-e-Sharif í norður-
hluta Afganistans.
Donald Rumsfeld, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, sagði að
stjórnin í Washington væri tilbúin að
leyfa talibönum að sækja „bæði
norður og suður“ gegn talibönum.
Talsmaður Norðurbandalagsins
sagði í gærkvöldi að það hefði hafið
sókn að vígjum talibana í Dara-e-
Souf, dal í norðurhluta landsins, með
aðstoð 20 bandarískra sérsveitar-
manna.
Pakistanskir fréttaskýrendur
segja Bandaríkjastjórn vilja að Norð-
urbandalagið reyni að ná höfuðborg-
inni á sitt vald til að hægt verði að
ljúka hernaðaraðgerðunum áður en
ramadan, föstumánuður múslíma,
hefst í næsta mánuði. Múslímaríki
hafa lagt fast að Bandaríkjastjórn að
gera ekki árásir á Afganistan í föstu-
mánuðinum.
Talibanar sögðu að bandarískar og
breskar herþotur hefðu gert árás á
sjúkrahús í borginni Herat í vestur-
hluta Afganistans og orðið meira en
100 manns að bana.
Rumsfeld neitaði þessu og Bretar
sögðu að breskar herþotur hefðu ekki
gert neina árás á Herat.
Rumsfeld neitaði einnig fullyrðing-
um talibana um að þeir hefðu skotið
niður tvær bandarískar þyrlur um
helgina. Önnur þeirra er sögð hafa
hrapað í suðvesturhluta Afganistans
og hin í Pakistan.
Varnarmálaráðuneytið í Wash-
ington segir að bandarísk þyrla hafi
hrapað í slysi í Pakistan á laugardag
en hún hafi ekki verið skotin niður.
Tveir bandarískir hermenn í áhöfn-
inni létu lífið.
Flóttafólk ryðst framhjá
landamæravörðum
Mikil örvænting ríkir meðal um
15.000 afganskra flóttamanna sem
hafast við á einskismannslandi við
landamæri Afganistans og Pakistans.
Um 1.000 þeirra ruddust í gær
framhjá landamæravörðum talibana
og Pakistana og rifu niður gaddavírs-
girðingar til að komast til Pakistans.
Sjónarvottar sögðu að landamæra-
verðirnir hefðu ekki getað stöðvað
flóttafólkið. „Talibanarnir skutu upp í
loftið, flóttamennirnir grýttu pakist-
önsku landamæraverðina sem
hleyptu líka af byssum upp í loftið og
reyndu að hrekja fólkið í burtu með
því að berja það með bambusstöfum,“
sagði einn sjónarvottanna.
Pakistanskur landamæravörður
sagði að margir flóttamannanna
væru mjög illa á sig komnir. „Hér eru
engin matvæli, ekkert vatn og engin
lyf,“ sagði hann.
Stjórnvöld í Pakistan hafa lokað
landamærunum og segjast ekki geta
tekið við fleiri Afgönum, en fyrir eru
um þrjár milljónir afganskra flótta-
manna í landinu.
Loftárásir gerðar á varnarstöðvar hersveita talibana við mikilvægar borgir
Bagram, Kabúl. AP, AFP.

Fyrsta sérsveitarárásin/24
242. TBL. 89. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 23. OKTÓBER 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 23. OKTÓBER 2001
Yfir 350
manns
drukkna
við Jövu
Genf. AP, AFP.
TALIÐ er að yfir 350 manns
hafi drukknað er skip með um
400 manns innanborðs sökk í
grennd við eyjuna Jövu í
Indónesíu sl. föstudag. Farþeg-
arnir voru fólk sem talið er að
hafi viljað komast til Ástralíu.
Talsmaður samtaka um alþjóð-
leg innflytjendamál, IOM, í
Genf segir að flestir hinna látnu
hafi verið Írakar en einnig hafi
verið um borð Íranar, Afganar,
Pakistanar og Alsíringar.
Talsmaðurinn, Jean-Philippe
Chauzy, sagði í gær að skipið
hefði lagt af stað frá Jövu á
fimmtudeginum með um 420
manns en um 20 voru settir á
land á lítilli eyju og voru því
ekki um borð er slysið varð.
Leki komst að skipinu, vélin
stöðvaðist og það sökk á tíu
mínútum, að sögn þeirra sem
komust af. Þeir fengu aðhlynn-
ingu í Bogor á Jövu.
44 skipbrotsmönnum
bjargað
Fiskimenn björguðu 44 skip-
brotsmönnum sem höfðu þá
verið í sjónum í nokkrar
klukkustundir. Í hópnum var
átta ára gamall drengur sem
missti 21 ættingja í slysinu.
Árlega reyna þúsundir
manna frá Indónesíu og öðrum
fátækum Asíulöndum að kom-
ast sjóleiðis til Ástralíu. Norskt
flutningaskip bjargaði í ágúst
hundruðum ólöglegra innflytj-
enda frá Afganistan úr sjávar-
háska í grennd við Jólaeyju.
Ástralar neituðu að taka við
fólkinu og fór svo að það var
sent tímabundið til annarra
landa.
Mannskæð sjóslys eru
algeng í Indónesíu en þar eru
mörg þúsund eyjar og eftirlit
með öryggi í siglingum lítið.
Skipin eru oft með allt of marga
innanborðs og hvorki með
björgunarvesti né fjarskipta-
tæki.
TUGIR þúsunda gyðinga gengu
um götur Jerúsalem í gærkvöldi og
kröfðust þess að Ísraelsstjórn vís-
aði Yasser Arafat, leiðtoga Palest-
ínumanna, brott frá palestínsku
sjálfstjórnarsvæðunum. Lögreglan
áætlaði að 80.000 manns hefðu
tekið þátt í kröfugöngunni. Margir
héldu á myndum af Arafat og sádi-
arabíska hryðjuverkaforingjanum
Osama bin Laden með áletruninni
„tvíburarnir“.
Hátt settur félagi í íslömsku
hreyfingunni Hamas beið bana í
sprengingu í bíl sínum í Nablus á
Vesturbakkanum í gær og Palest-
ínumenn sögðu líklegt að útsend-
arar Ísraelshers hefðu komið fyrir
sprengju í bílnum. 65 ára Palest-
ínumaður lét einnig lífið í
sprengjuárás ísraelsks skriðdreka
í bænum Tulkarem á Vesturbakk-
anum, að sögn palestínskra emb-
ættismanna.
Arafat verði
vísað brott
AP
GERRY Adams, leiðtogi Sinn Fein,
stjórnmálaflokks Írska lýðveldis-
hersins (IRA), tilkynnti í gær að
flokkurinn hefði óskað eftir því form-
lega að IRA hæfi afvopnun til að
bjarga friðarsamningnum frá 1998.
Er þetta í fyrsta sinn sem Sinn Fein
fer formlega fram á afvopnun IRA.
Breskir og írskir ráðamenn eru nú
vongóðir um að Írski lýðveldisherinn
hefji afvopnun, en hann hefur hingað
til aðeins leyft alþjóðlegum eftirlits-
mönnum að skoða nokkur vopnabúr
sín.
John Reid, Norður-Írlandsmála-
ráðherra bresku stjórnarinnar,
fagnaði beiðni Sinn Fein og sagði
hana „mjög mikilvæga“. Brian Cow-
en, utanríkisráðherra Írlands, tók í
sama streng.
Ráðherrar flokka mótmælenda í
stjórn Norður-Írlands sögðu af sér í
vikunni sem leið vegna tregðu IRA
til að afvopnast.
Sinn Fein biður
IRA að afvopnast
Belfast. AFP.