Morgunblaðið - 23.10.2001, Blaðsíða 35
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. OKTÓBER 2001 35
ÉG hef oftsinnis
verið borinn röngum
sökum og dæmdur
bæði af dómstóli göt-
unnar og í fjölmiðlum
án þess að bera hönd
fyrir höfuð mér.
Smám saman myndast
skrápur gagnvart inni-
haldslausu slúðri og
manni finnst það ekki
fyrirhafnarinnar virði
að eltast við að leið-
rétta það. Ég get hins
vegar ekki setið að-
gerðalaus þegar ein af
virtari fréttastofum
landsins, fréttastofa
Ríkissjónvarps, veitist
að Norðurljósum, sem standa m.a.
fyrir rekstri Stöðvar 2, Sýnar, Bíó-
rásarinnar Bylgjunnar og nokkurra
annarra útvarpsstöðva, með frétta-
flutningi sem augljóslega hefur allt
annað að leiðarljósi en sannleikann.
Sem betur fer hafa íslenskir blaða-
menn öfluga siðanefnd sem veitir
stöðugt aðhald og nú síðast með úr-
skurði sínum um ámælisverð vinnu-
brögð fréttastofu Sjónvarps í
fréttaflutningi af málefnum Norð-
urljósa.
Fréttir Sjónvarpsins um Norður-
ljós í júlí og ágúst sl. höfðu allt
annan tilgang en að miðla eðlileg-
um fréttum af rekstri Norðurljósa,
enda vart sérstaklega fréttnæmt
þegar íslensk fyrirtæki verða að
bregðast við breyttum og erfiðum
rekstrarskilyrðum. Fréttastofan
færði inn á hvert heimili landsins
(þökk sé nauðungaráskriftinni!)
staðlausa stafi og neitaði að auki að
leiðrétta, hvað þá að biðjast afsök-
unar, þegar staðreyndir málsins
lágu fyrir, m.a. með skriflegri yf-
irlýsingu frá Landsbanka Íslands.
Fréttum Sjónvarpsins er e.t.v. fyrst
og fremst ætlað að skemmta frétta-
mönnum Sjónvarpsins í samkeppni
þeirra við Stöð 2 en hliðarverkanir
þannig sandkassaleiks geta hins
vegar verið mikill fjárhagslegur
skaði fyrir Norðurljós. Um leið get-
ur slík skemmtun verið aðför að at-
vinnuöryggi yfir 400 starfsmanna
og fjölskyldna þeirra, hagsmunum
eigenda og viðsemjenda Norður-
ljósa. Nú þegar Siðanefnd Blaða-
mannafélags Íslands hefur úr-
skurðað um vinnubrögð fréttastofu
Ríkissjónvarps þykir mér rétt að
rekja málið stuttlega.
Í frétt Ríkissjónvarps hinn 31.
júlí sl. um fjárhagsstöðu Norður-
ljósa voru staðreyndir virtar að
vettugi og hvergi hirt um að kanna
sannleiksgildi staðhæfinga ónafn-
greinds heimildar-
manns. Þriðja grein
siðareglna blaðamanna
kveður á um vandaða
upplýsingaöflun, úr-
vinnslu og framsetn-
ingu frétta. Sú krafa
er aldrei ríkari en ein-
mitt þegar stuðst er
við ónafngreinda
heimildarmenn. Þess-
ar grundvallarreglur
brutu Bjarni Eiríks-
son fréttamaður og yf-
irmenn hans á frétta-
stofu Sjónvarps
augljóslega enda úr-
skurðaði siðanefnd
Blaðamannafélags Ís-
lands sl. mánudag að fréttastofa
Sjónvarps hefði með fyrrnefndum
fréttaflutningi brotið af sér með
ámælisverðum hætti.
Fréttastofa Ríkissjónvarpsins
fullyrti í frétt sinni að á meðal lán-
ardrottna félagsins hefði komið til
tals uppstokkun á eignarhaldi
Norðurljósa. Þetta var rangt.
Daginn eftir að umrædd frétt
birtist, sendi ég sem stjórnarfor-
maður Norðurljósa frá mér yfir-
lýsingu þar sem ég bar til baka
rangfærslur Ríkissjónvarpsins.
Fréttastofa Sjónvarps afgreiddi yf-
irlýsinguna með eftirgreindum
hætti í fréttatíma sínum hinn 1.
ágúst:
„Jón Ólafsson, stjórnarformaður
Norðurljósa hf., hefur sent frá sér
yfirlýsingu vegna fréttar í Sjón-
varpinu í gærkvöldi um stöðu fyr-
irtækisins þar sem hann segir með-
al annars að í viðræðum við erlenda
viðskiptabanka félagsins hafi aldrei
komið til tals að sú sameining sem
átt hefur sér stað innan Norður-
ljósa hf. gangi til baka í einu eða
öðru formi. Fullyrðingar í þessari
frétt Ríkissjónvarpsins séu rangar.
Þessar yfirlýsingar stangast hins
vegar á við heimildir fréttastofu
Sjónvarpsins sem hún telur traust-
ar.“
Fréttastofu Sjónvarps er e.t.v.
stætt á því að telja nafnlausar
heimildir sínar traustari en yfirlýs-
ingu mína sem stjórnarformanns
Norðurljósa, en fréttastofan reyndi
aldrei að ná í mig vegna þessa
máls. Skrifleg yfirlýsing frá Lands-
banka Íslands, sem er einn þeirra
banka sem standa að sambankaláni
til Norðurljósa, gerði fréttastofunni
hins vegar ókleift að halda „kross-
ferðinni“ áfram. Í yfirlýsingunni
sagði m.a.: „Bankarnir hafa í þeim
viðræðum, sem átt hafa sér stað
milli aðila undanfarið, ekki farið
fram á að sú sameining, sem átt
hefur sér stað innan félagsins und-
anfarin ár, gangi til baka í einu eða
öðru formi eins og fram kom í
fréttatilkynningu frá stjórnarfor-
manni Norðurljósa í gær. Bank-
arnir gera heldur ekki athugasemd-
ir við önnur atriði er varða frásögn
stjórnarformannsins varðandi sam-
skipti félagsins við bankana.“
Stundum er raunveruleikinn ein-
faldlega ekki meira spennandi en
þetta. Vandaðar fréttastofur fara
þá eitthvað annað í leit að skemmti-
legum fréttum. Aðrir kjósa að fara
á svig við staðreyndirnar, hnoða
saman vangaveltum og matreiða
þær sem hæfilega blöndu af slúðri
og staðreyndum. Fyrir þá sem sitja
í fílabeinsturni ríkiseinokunar og
nauðungaráskriftar var e.t.v.
skemmtilegt að líta yfir sviðið og
sjá þar m.a. að margir af helstu
fjölmiðum landsins voru um þessar
mundir neyddir til að grípa til að-
haldsaðgerða vegna gengisþróunar,
verðbólgu, minnkandi auglýsinga-
tekna o.s.frv. Norðurljós voru þar
engin undantekning. Stærsta und-
antekningin var á þessum tíma
Ríkisútvarpið, þó nú kunni að vera
komið annað hljóð í strokkinn þar.
Stjórn Norðurljósa hefur ekki
komið saman til þess að taka
ákvörðun hvað gert verður í kjölfar
úrskurðar Siðanefndar Blaða-
mannafélags Íslands en forvitnilegt
verður að fylgjast með því hvernig
Útvarpsráð og fréttastofa Ríkisút-
varpsins-Sjónvarps bregst við
áminningu þessari og hvernig frétt-
ir verða fluttar af henni.
Alvarlegur áfellisdómur
Jón
Ólafsson
Ríkissjónvarpið
Ég get ekki setið að-
gerðalaus, segir Jón
Ólafsson, þegar ein af
virtari fréttastofum
landsins veitist að Norð-
urljósum með frétta-
flutningi sem aug-
ljóslega hefur allt annað
að leiðarljósi en sann-
leikann.
Höfundur er stjórnarformaður
Norðurljósa.
Blóðbankinn verður með blóðsöfnun og
skráningu nýrra blóðgjafa í Borgarnesi,
þriðjudaginn 23. október kl. 10-18
í húsi Björgunarsveitarinnar Brákar.
Blóðgjöf er lífgjöf.
lei› í Borgarnes
Nýbýlavegi 12, Kóp.,
sími 554 4433
Haust- og
vetrardragtir
frá kr. 8.000
Dragt i r
Passar á svalirnar,
á veröndina, í garðinn,
við sumarbústaðinn og allstaðar
þar sem notalegs hita
er þörf þegar kólnar í veðri.
Afköst 4.0 - 9.0 kW
Notkun 0.35 - 0.70 kg/klst.
Þyngd 32 kg/ án gaskúts
REDDY LP2
hitalampi