Morgunblaðið - 23.10.2001, Blaðsíða 40

Morgunblaðið - 23.10.2001, Blaðsíða 40
MINNINGAR 40 ÞRIÐJUDAGUR 23. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ ✝ Guðbrandur Vig-fússon fæddist á Kálfárvöllum í Stað- arsveit á Snæfells- nesi 27. desember 1906. Hann varð bráðkvaddur á Hrafnistu í Reykja- vík sunnudaginn 14. október síðastliðinn. Foreldrar hans voru Vigfús Jón Vigfús- son, bóndi í Landa- koti og á Kálfárvöll- um, f. 6. mars 1860, d. 22. september 1923, og kona hans Solveig Bjarnadóttir ljósmóðir, f. 5. júní 1858, d. 23. september 1912. Guð- brandur var yngstur 11 barna þeirra hjóna, sem nú eru öll látin. Þau voru: 1) Evfemía Elín Guð- björg, f. 13. ágúst 1885, d. 29. mars 1958, húsmóðir í Ólafsvík, Hafnar- firði og í Reykjavík. Eiginmaður hennar var Einar Jónsson sjómað- ur. 2) Guðrún María, f. 28. nóv. 1886, d. 8. maí 1923, húsmóðir í Ólafsvík. Eiginmaður hennar var Snæbjörn Þorláksson húsasmiður. 3) Bjarnveig Kristólína, f. 3. okt. 1889, d. 18. júlí 1957, húsmóðir í Böðvarsholti í Staðarsveit. Eigin- maður hennar var Bjarni Nikulás- son bóndi. 4) Ólína Svanhvít, f. 14. des. 1890, d. 9. mars 1891. 5) Elín Svanhvít, f. 13. maí 1892, d. 5. júní 1965, húsmóðir í Reykjavík. Eigin- maður hennar var Þorsteinn Egil- son ritstjóri og skrifstofustjóri. 6) anum – háskólasjúkrahúsi, f. 15. febrúar 1934 í Ólafsvík. Fyrri mað- ur Guðrúnar var Jóhann Kristinn Ólason rafvirki, f. 17. febrúar 1931, d. 30. maí 1969. Sambýlismaður hennar er Guttormur Þormar verk- fræðingur. Uppeldissonur Elínar og Guðbrands frá átta ára aldri er Óskar Vigfússon, fyrrverandi for- maður Sjómannasambands Íslands, f. 8. desember 1931. Kona hans er Nicolina Kjærbech Vigfússon. Guðbrandur stundaði sjó- mennsku og bústörf í Ólafsvík og var síðan lengst af vélsmiður í Vél- smiðjunni Sindra. Hann var í hreppsnefnd Ólafsvíkur 1950-1958 og aftur 1962-1966, og oddviti hreppsins 1954-1958 og 1962-1966. Sýslunefndarmaður var hann 1958- 1966. Auk sveitarstjórnarmála gegndi hann ýmsum trúnaðarstörf- um, var m.a. annars í stjórn Verka- lýðsfélags Ólafsvíkur og í stjórn Sparisjóðs Ólafsvíkur í mörg ár. Guðbrandur og Elín fluttust til Reykjavíkur í nóvember 1965 og bjuggu lengst af á Bústaðavegi 105. Eftir að hann missti konu sína bjó Guðbrandur þar einn, þangað til hann fluttist á Hrafnistu í janúar 2000. Fyrstu árin sín í Reykjavík starfaði hann á bifreiðaverkstæði Egils Vilhjálmssonar, en síðan sem umsjónar- og viðgerðarmaður á Borgarspítalanum í 12 ár. Vann hann þar m.a. að viðgerðum og smíði á ýmsum áhöldum og lækn- ingatækjum fyrir spítalann. Á seinni árum smíðaði hann í tóm- stundum sínum ýmsa muni úr silfri, kopar og tré, m.a. fjölmörg bátalík- ön. Útför Guðbrands fer fram frá Áskirkju í Reykjavík í dag og hefst athöfnin klukkan 13.30. Pálína Margrét, f. 3. apríl 1895, d. 25. jan. 1973, húsmóðir í Reykjavík. Eiginmað- ur hennar var Þor- steinn Loftsson vél- fræðingur. 7) Sigurður Vigfús Guðlaugur, f. 1. des. 1897, d. 4. febr. 1986, forstöðumaður í Reykjavík. Eftirlifandi eiginkona hans er Ás- laug Stefánsdóttir. 8) Vigfús Jón, f. 7. sept. 1898, d. 21. okt. 1965, sjómaður í Hafnar- firði. Eiginkona hans var Epephanía Ásbjörnsdóttir. 9) Guðbjörg Jenný, f. 11. okt. 1902, d. 10. ágúst 1982, húsmóðir á Mosfelli í Ólafsvík. Eiginmaður hennar var Sigtryggur Sigtryggsson sjómað- ur. 10) Þorbjörg Gíslína, f. 11. júlí 1905, d. 28. des. 1991, húsmóðir í Reykjavík. Eiginmaður hennar var Júlíus Evert kaupmaður. Hálfbróð- ir Guðbrands, sonur Solveigar fyrir hjónaband, var Ólafur Magnússon, f. 21. júlí 1881, en hann dó barn að aldri. Guðbrandur kvæntist 8. október 1932 Elínu Snæbjörnsdóttur, sem fædd var í Ólafsvík 30. nóvember 1913, dáin 25. apríl 1993. Foreldrar hennar voru Snæbjörn Eyjólfsson, sjómaður í Ólafsvík og kona hans Guðmunda Jónatansdóttir. Dóttir Guðbrands og Elínar er Guðrún Guðbrandsdóttir, rannsóknarmað- ur á Hjartarannsókn, Landspítal- Ég kveð í dag með sárum söknuði og eftirsjá hjartkæran tengdaföður minn og vin, hagleiksmanninn og þúsundþjalasmiðinn Guðbrand Vig- fússon. Andlát hans bar skjótt að, en kom samt ekki alveg á óvart. Maður er þó aldrei viðbúinn þegar kallið kemur, en það ber að þakka, að hann þurfti ekki að liggja sjúkur og bíða dauðans. Hann fékk í raun þann besta dauðdaga sem hægt er að óska sér á gamalsaldri. Guðbrandur var yngstur alls 12 systkina. Hann missti móður sína aðeins tæplega sex ára gamall og næstu árin var hann með föður sín- um, en þá voru öll systkinin farin að heiman. Fyrstu tvö árin voru þeir á Kálfárvöllum hjá Halldóri Jónssyni og Ingiríði konu hans, foreldrum Helgu og Þórðar á Dagverðará, sem leigðu jörðina af Vigfúsi. Síðan voru þeir feðgar eitt ár í Jónshúsi á Búð- um og gekk Guðbrandur þar í barnaskóla. Árið 1916 fluttust þeir til Ólafsvíkur og bjuggu þá á Dvergasteini og á Klifi. Guðbrand- ur gekk í skóla í Ólafsvík næstu þrjá veturna, en var á sumrin í Staðar- sveit, lengst af á Kirkjuhóli, þar sem hann var alls í átta sumur og fjóra vetur. Einn var sá atburður í lífi Guð- brands, sem var honum sérlega hugleikinn. Skömmu fyrir jólin 1924 var hann sendur fótgangandi frá Kirkjuhóli út að Arnarstapa til að sækja jólavarning. Á leiðinni heim gekk hann með þungar byrðar á bakinu og ætlaði að ná gistingu hjá systur sinni í Böðvarsholti. Þá skall á vonskuveður að norðan og hrakt- ist hann undan veðrinu niður hraun- ið að Búðum og baðst þar gistingar. Var það auðsótt mál og var honum borinn matur í spisekamesinu inn af eldhúsinu. Þá bjó á Búðum merk- ismaðurinn Finnbogi G. Lárusson, útvegsbóndi og kaupmaður og Laufey seinni kona hans. Finnbogi kom til Guðbrands á meðan hann var að borða og ræddi við hann góða stund. Síðan segir hann við Guð- brand: „Heldurðu ekki að þú viljir koma til mín í vor. Ég skal borga þér dálítið kaup, en þú verður að segja upp fyrir jól.“ Á þeim tíma varð að segja upp vistinni þremur dögum fyrir jól til að losna á fardög- um, þó um launalaust starf væri að ræða. Guðbrandur gat ekki svarað honum á stundinni, en fór að ráðum hans og sagði upp vistinni á Kirkju- hóli. Byrjaði hann að vinna hjá Finnboga vorið 1925. Guðbrandur fór nú í fyrsta skipti á ævinni að vinna fyrir kaupi 18 ára gamall. Fékk hann 600 krónur í kaup á ári, sem þótti gott fyrir ungan mann á þeim tíma. Finnbogi bauð honum að kaupa af sér nokkrar kindur, því á þann hátt gæti hann ávaxtað kaupið sitt best. Guðbrandur var síðan á Búðum hjá Finnboga í tvö ár og fylgdi honum þá til Ólafsvíkur og var hjá honum til ársins 1931. Árin hans hjá Finnboga voru honum mjög minnisstæð til hinstu stundar og vitnaði hann oft í orð og ráðlegg- ingar Finnboga. Sagði hann að hjá honum hefði hann lært það sem gert hefði sig að manni og honum ætti hann mikið að þakka. Búðir á Snæfellsnesi hafa alla tíð verið hon- um mjög kær staður. Eftir að Guðbrandur kvæntist stundaði hann sjómennsku og land- vinnu í Ólafsvík, gerði m.a. út í eitt sumar með mági sínum, tengdaföð- ur og fleirum. Hann stundaði sjó- mennsku í alls sjö vertíðir, en þoldi illa sjómennskuna sökum sjóveiki. Auk þess hafði hann mikinn áhuga á alls konar vélsmíði. Fór hann þá að vinna í Vélsmiðjunni Sindra í Ólafs- vík, þar sem hann vann síðan allt til þess að oddvitastörfin urðu það um- fangsmikil að þau þörfnuðust allra starfskrafta hans. Í Ólafsvík gegndi hann margvíslegum trúnaðarstörf- um. Hann var mikill sáttamaður, og á meðan hann var oddviti tókst hon- um að fá menn úr öllum flokkum til að vinna saman í sátt og samlyndi að hagsmunamálum byggðarlagsins og leggja pólítískar flokkserjur á hilluna. Elín og Guðbrandur fluttust til Reykjavíkur í nóvember 1965. Árið 1968 keyptu þau íbúð á Bústaðavegi 105 þar sem þau bjuggu þangað til Elín lést á árinu 1993. Heimili þeirra á Bústaðavegi var samastað- ur ættingja og vina af Snæfellsnesi, sem komu til Reykjavíkur, og einn- ig þeirra sem fluttir voru suður. Þá eignuðust þau marga góða vini hér í Reykjavík og var oft gestkvæmt á heimili þeirra. Þau voru mjög sam- hent og hjónaband þeirra var mjög ástúðlegt. Á 60 ára hjúskaparaf- mæli þeirra gerði Guðbrandur vísu sem byrjaði á þessa leið: „Sambúðin í sextíu ár, sól gekk ei til viðar.“ Lýsa þessi fáu orð betur en nokkuð annað löngu og hamingjusömu hjónabandi. Í langvinnum veikind- um Elínar ók hann á hverjum degi á Hunternum sínum til hennar að Víf- ilsstöðum og stundum tvisvar á dag. Það var honum mikill missir þegar hún dó, en æðrulaust bjó hann einn á Bústaðaveginum í átta ár og hugs- aði að mestu um sig sjálfur. Margt mætti skrifa um mann- kosta- og merkismanninn Guð- brand Vigfússon, en aðeins fáu verður komið fyrir í minningar- grein. Hann var einstakur hagleiks- maður og mjög skapandi og hug- myndaríkur. Ef hann vantaði verkfæri bjó hann þau bara til. Á Borgarspítalanum hannaði hann ýmiss konar áhöld fyrir læknana og var oft kallaður til, ef eitthvað vant- aði í skyndi. Heima á Bústaðavegi undi hann sér best í kompunni sinni með rennibekknum og öllum verk- færunum sínum. Þarna bjó hann til skartgripi úr silfri, smíðaði kerta- stjaka úr eir, sem hann gaf unga fólkinu í fjölskyldunni, laufa- brauðsjárn og ýmislegt fleira. Á árinu 1988 byrjaði hann að smíða líkön af áttæringum með breið- firska laginu og alls bjó hann til 28 slíka báta, þann síðasta í árslok 1999. Þá gerði hann líkan af vél- bátnum Óskari, sem nú er á Rifi, og af vélbátnum Baldri, sem hann gaf hótelinu á Búðum til minningar um Baldur, fyrsta vélbátinn sem gerð- ur var út frá Búðum. Guðbrandur var mjög ljóðelskur og kunni ógrynnin öll af vísum og ljóðum. Hann var einnig góður hag- yrðingur og setti saman vísur, þótt lítið sem ekkert hafi hann skrifað niður á blað af því sem hann orti. Kvæði hans fjölluðu einkum um það fagra í náttúrunni og um þau hug- hrif sem hann varð fyrir, þegar hann sá eitthvað fallegt. Mundi hann þessi kvæði vel og fór oft með þau, þegar hann minntist þeirra augnablika sem þau tengdust. Guðbrandur var einstakt ljúf- menni og öllum sem honum kynnt- ust þótti vænt um hann. Hann talaði aldrei illa um nokkurn mann og sá aðeins góðu hliðarnar á samferða- fólkinu á lífsleiðinni. Hann bjó á Hrafnistu í Reykjavík frá ársbyrjun 2000 til æviloka, þar sem hann hneig niður fyrir utan aðaldyr húss- ins skömmu eftir hádegi 14. októ- ber. Á Hrafnistu leið honum vel og þar naut hann sérstakrar umhyggju og hlýju alls starfsfólks heimilisins. Heilsu hans var farið að hraka síð- asta árið, en hann bar sig vel til hinstu stundar. Í júlímánuði síðast- liðnum fór hann með okkur Guð- rúnu í sumarbústað á Eiðum og ók- um við þá allan hringveginn. Síðustu ferð sína vestur á Snæfells- nes fór hann hálfum mánuði áður en hann dó með okkur Guðrúnu, Ósk- ari og Nicolinu. Í bæði skiptin hafði hann orð á því, að gott væri að koma heim, þegar við komum á bílastæðið við Hrafnistu. Hann var mjög þakk- látur fyrir þá góðu umönnun sem hann fékk á Hrafnistu og talaði um það við dóttur sína daginn áður en hann dó, hve gott væri þar að búa.Við aðstandendur Guðbrands færum öllu starfsfólki á Hrafnistu alúðarþakkir fyrir þá hjálpsemi og hlýju sem hann naut þar. Blessuð sé minningin um góðan dreng. Guttormur Þormar. Í dag er til moldar borinn fóstri minn og föðurbróðir, Guðbrandur Vigfússon, og er þar með genginn á vit feðra sinna sá síðasti úr hópi systkina er kenndur var við Kálf- árvelli í Staðarsveit. Vorið 1939 kom ungur drengur til þeirra hjóna Guðbrands og Elínar Snæbjörns- dóttur. Þrátt fyrir tárvot augu og umkomuleysi vegna viðskilnaðar við foreldra og systkini tókst þeim að þerra tárin og síðar að opna rúm í hjarta hans sem endast mun um ókomin ár. Ekki verður með einni minningargrein lýst lífshlaupi Guð- brands heldur stiklað á stóru. Upp- vaxtarárin hafa eflaust verið erfið þar sem hann missti móður sína sex ára gamall og föður sinn 17 ára. Eins og margra annarra á þessum tíma lá leiðin til starfa við sjóinn á veturna en til sveita á sumrin. Í byrjun seinni heimsstyrjaldar hóf Guðbrandur störf í vélsmiðjunni Sindra í Ólafsvík. Kom þá fljótlega í ljós að Guðbrandur var gæddur ein- stökum smíðahæfileikum sem áttu eftir að nýtast honum til æviloka. Marga góða gripi bæði úr málmi og tré lætur Guðbrandur eftir sig sem eru í eigu vina og vandamanna. Snemma opnuðust augu manna fyrir mannkostum Guðbrands og voru honum falin ýmis trúnaðar- störf, meðal annarra starfa var Guðbrandur oddviti Ólafsvíkur- hrepps um árabil. Nú er frændi minn og fóstri kom- inn yfir móðuna miklu. Eftir skilur hann minningar sem ég mun geyma meðan aldur endist. Kæra frænka og Guttormur, seint mun gleymast umhyggja og ástúð ykkar við frænda. Með þakk- læti sendum við hjónin ykkur sam- úðarkveðjur. Óskar. Aldinn heiðursmaður hefur kvatt þetta jarðlíf. Hann Guðbrandur var bróðir hennar Bjarnveigar móður- ömmu minnar, yngsta barn foreldra sinna, þeirra Sólveigar Bjarnadótt- ur og Vigfúsar Vigfússonar er bjuggu á Kálfárvöllum í Staðar- sveit. Þar fæddist Guðbrandur 27.12. 1906, ellefta barnið í systk- inahópnum. Amma mín Bjarnveig var þriðja elst systkinanna, gift kona átján ára gömul og bjó með manni sínum Bjarna Nikulássyni í Böðvarsholti, næsta bæ við Kálfár- velli, og hefur það verið léttir í raunum að geta leitað til stóru syst- ur í Böðvarsholti þegar Sólveig móðir þeirra dó, en þá voru yngstu systkinin Guðbrandur og Guðbjörg um sex og tíu ára aldur. Þegar ég var að alast upp í skjóli móðurforeldra minna, vegna frá- falls föður míns og veikinda móður minnar Sólveigar, var Guðbrandur löngu búinn að stofna sitt heimili í Ólafsvík, með sinni góðu konu Elínu Snæbjörnsdóttur og einkadóttur þeirra Guðrúnu. Þessi litla fjöl- skylda var Böðvarsholtsfólkinu afar kær og gegnum langan lífsins veg fléttuðust mikil og sterk tryggða- bönd. Ekki slaknaði á samheldninni og tryggðinni við að Guðbrandur og Karl Bjarnason, elsti sonurinn í Böðvarsholti, sameinuðu brúðkaup sín, er þeir gengu að eiga heitkonur sínar, þær Elínu Snæbjörnsdóttur og Kristrúnu Þórarinsdóttur er báðar eru látnar fyrir all löngu, sem og Karl. Það var ýmislegt líkt með þeim frændum, þó annar hefði bú- setu í Ólafsvík en hinn settist að í Sandgerði. Þeir eignuðust sína einkadótturina hvor, Guðrúnu Guð- brandsdóttur og Bjarnveigu Karls- dóttur, báðar giftar og búsettar í Reykjavík. Báðar voru dæturnar lífsins ljós feðra sinna og launuðu þeim ást og umhyggju í hinu sama atlæti, er þeir voru orðnir aldraðir ekkjumenn. Þess má líka geta að hús þeirra hétu svipuðum nöfnum, Sæberg og Skeljaberg. Mér eru í barns minni margar gleðistundir með þessu fólki. Þá var ekki eins og nú algengt að eiga bíl, en eftir að frændi minn var búinn að eignast sitt farartæki, var nú ósjaldan ekið yfir Fróðárheiði, með konu og dótt- ur, eða komið í heimsókn með Böðv- ari og Guðjóni móðurbræðrum mín- um, sem báðir settust að í Ólafsvík með sínum fjölskyldum. Það er svo margs góðs að minnast frá þessum tíma, t.d. sumardaganna þegar manni fannst vera endalaus sól og blíða. Amma, afi og annað heima- fólk í hlaðinu fagnandi skyldfólki, sem kom í heimsóknir, stundum langt að, til að dvelja nokkra daga. Systkini ömmu og afa komu á hverju sumri að sunnan og það var árviss viðburður að „systurnar úr Reykjavík“ kæmumeð sína eigin- menn og stunduðu börn eða barna- börn. Daginn sem von var á þeim var ég viðþolslaus af spenningi og fór að horfa suður á veginn upp úr hádeginu. Það var svo venjulega rétt um kvöldmatarleytið sem loks sást til spegilgljáandi lestar af „drossíum“, sem beygðu heim að Böðvarsholti af Hjallholtinu og GUÐBRANDUR VIGFÚSSON Sími 562 0200 Erfisdrykkjur
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.