Morgunblaðið - 07.12.2001, Blaðsíða 30

ERLENT
30 FÖSTUDAGUR 7. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SAKSÓKNARAR í New York
ákærðu á miðvikudaginn 73
meinta meðlimi í Genúa-glæpafjöl-
skyldunni í umfangsmiklum að-
gerðum gegn mafíunni. Ákæru-
atriði eru fjölmörg, þ. á m.
áætlanir um að ræna sex milljóna
dollara launagreiðslum frá út-
gáfufélagi blaðsins The New York
Times.
Lögreglan hrósaði leyni-
lögreglumanni, sem hætti lífi sínu
með því að komast inn í raðir
glæpasamtakanna og vera þar í 27
mánuði, og átti drjúgan þátt í því
að árangur náðist í rannsókninni.
Barry Mawn, aðstoðaryfirmaður
skrifstofu bandarísku alríkislög-
reglunnar, FBI, í New York, sagði
að leynilögreglumaðurinn hefði
setið vikulega fundi mafíunnar og
tekist að sýnast áreiðanlegur með
því að láta sem hann græddi fé á
ólöglegri sígarettusölu og öðrum
smáglæpum.
„Genúa-fjölskyldunni – stærstu,
valdamestu og leynilegustu sam-
tökum er stunda skipulagða
glæpastarfsemi – hefur verið veitt
enn eitt höggið,“ sagði Mawn.
Hann sagði leyniaðgerðina vera
einhverja þá best heppnuðu er
gerð hefði verið í sögu lögregl-
unnar. „Okkur hefur enn á ný tek-
ist að sjá mafíuna innanfrá,“ sagði
hann.
Hefðbundið mafíuskipulag
Ákæruatriðin veita glögga inn-
sýn í það, hvernig mafían aflar
fjár: Brask, ólöglegt fjárhættuspil,
svik, sala á stolnum varningi, fjár-
dráttur, skotvopnasmygl, okurl-
ánastarfsemi og aðrir glæpir.
Samkvæmt dómsskjölum starf-
aði Genúa-fjölskyldan á hefðbund-
inn mafíuhátt – með skiptingu í
deildir, svonefndar stjórnir (reg-
ime), er hver um sig laut höfðingja
(Caporegime) og í voru „skipaðir
meðlimir“, stundum kallaðir her-
menn, spekingar eða góðvinir.
Í ákærunum voru nefndir þrír
höfðingjar (capos), sjö hermenn
og fjöldi aðstoðarmanna fjölskyld-
unnar, er ganga undir nöfnum á
borð við Pétur gullsmiður, China-
town, Johnny Cash, Baby Carm-
ine, Sallie Boy, Crackers, Blackie,
Hot Dog, Boobie og Johnny T.
Lögfræðingar yfirvalda halda
því fram að tvær stjórnir fjöl-
skyldunnar hafi tekið höndum
saman um áætlun, sem aldrei varð
að veruleika vegna vitnisburðar
samstarfsmanns lögreglunnar, um
að ræna prentsmiðju The New
York Times í Queens-hverfi í New
York, þar sem launaávísanir
starfsmanna eru innleystar.
Meðal þeirra glæpa sem fjöl-
skyldan stundaði voru ekki aðeins
krítarkortasvindl og bankasvindl.
Saksóknarar ákærðu einnig fyrir
smygl á eftirlíkingum af Tommy
Hilfiger, Seiko, Cartier og Rolex-
úrum auk vafasamra handtaskna
og sólgleraugna með vörumerkj-
um Gucci, Calvin Klein, Versace o.
fl.
70 meðlimir Genúa-fjölskyldunnar ákærðir
New York. Los Angeles Times.
Í VALDATÍÐ Bills Clintons
Bandaríkjaforseta naut enginn
leiðtogi viðlíka gistivináttu í Hvíta
húsinu í Washington og Yasser
Arafat, leiðtogi Palestínumanna.
Clinton lagði þunga áherslu á frið-
arferlið svonefnda í Mið-Austur-
löndum og þess vegna kostaði
hann kapps um að tryggja traust
og stöðug samskipti við Arafat,
hryðjuverkaforingjann fyrrver-
andi, sem varð einn af handhöfum
friðarverðlauna Nóbels.
En nú er öldin önnur.
Arafat hefur verið settur út í
kuldann í Bandaríkjunum enda
telja sífellt fleiri háttsettir emb-
ættismenn að hann sé ófær um að
stíga þau erfiðu skref, sem nauð-
synleg eru til að koma á vopnahléi,
þótt ekki sé nema í tvo daga, hvað
þá varanlegum friði. Menn greinir
hins vegar á um hvort þar ráði
pólitískt stöðumat Arafats eða al-
menn vanhæfni hans.
Ráðamenn í Bandaríkjunum
ræða það nú sín á milli í fullri al-
vöru hvort verið geti að tími Ara-
fats sé einfaldlega liðinn. Ákafir
stuðningsmenn Ísraela á Banda-
ríkjaþingi þrýsta jafnframt á um
að öll tengsl við forseta sjálf-
stjórnarsvæða Palestínumanna
verði rofin. Áberandi er að menn
reyna að ímynda sér hvernig
stjórnmálaástandið yrði í þessum
heimshluta færi svo að Arafat
hyrfi af sjónarsviðinu sökum ald-
urs en hann er orðinn 72 ára, óá-
nægju Palestínumanna eða vald-
beitingar. Enn aðrir lýsa yfir
áhyggjum af því ástandi, sem
skapast myndi ef að sjálfstjórnin,
sem Arafat fer fyrir, leystist upp.
AFP-fréttastofan kvaðst í gær
hafa heimildir fyrir því að ráða-
menn vestra hefðu í gær komist að
þeirri niðurstöðu að heppilegast
væri að treysta á Arafat enn um
sinn. Ákaft hefði verið deilt um
málið innan ríkisstjórnar Bush
forseta.
Í upphafi forsetatíðar Georges
W. Bush var áberandi sú viðleitni
Bandaríkjamanna að draga úr öll-
um samskiptum við Arafat. Hon-
um var t.a.m. ekki boðið í Hvíta
húsið í þeim tilgangi að ræða frið-
arhorfur. Nú spyrja menn í Hvíta
húsinu hvort Arafat sé eins konar
nauðsynleg forsenda friðar eða
hvort ef til vill megi betur þoka
málum áleiðis án afskipta hans.
Efasemdir fara vaxandi um getu
Arafats til að sinna áfram leið-
togahlutverkinu. Hið sama gildir
um hæfni hans til að vera milli-
göngumaður í röðum Palestínu-
manna sjálfra. Um leið þrýsta
Bandaríkjamenn á hann um að
sinna þessum hlutverkum sínum
af meiri festu en nokkru sinni áð-
ur.
„Augljóst er að hópur fólks vill
nota hryðjuverk til að spilla frið-
arferlinu og herra Arafat verður
að sýna stjórnfestu og koma lög-
um yfir þetta fólk,“ sagði Bush
forseti á miðvikudag er hann
ræddi hryðjuverk Hamas-samtak-
anna í Ísrael um liðna helgi, sem
kostuðu 25 manns lífið, og við-
brögð sjálfstjórnar Palestínu við
þeim. „Hann verður að sýna að
hann sé leiðtoginn. Það verður
hann að gera nú þegar,“ bætti
Bush við.
„Þingheimur og almenningur í
Bandaríkjunum hefur fengið nóg
af kaldrifjuðum stuðningi Yassers
Arafats við glæpalýð og hryðju-
verkamenn og tregðu hans til að
bregðast við,“ segir Tom Lantos,
þingmaður repúblíkana og einn af
höfundum þingsályktunartillögu
þess efnis, að rofin verði öll tengsl
Bandaríkjanna við sjálfstjórn Pal-
estínumanna grípi hún ekki til
beinna aðgerða gegn hryðjuverka-
mönnum. Tillagan var samþykkt í
fulltrúadeildinni með 384 atkvæð-
um gegn 21.
Fyrrum undirsátar Clintons for-
seta eru einnig teknir að efast.
„Mér sýnist sem Arafat hafi alla
tíð reynt að feta milliveginn og að
nú kunni svo að vera að tími hans
sé að renna út,“ segir Samuel
Berger, sem var þjóðaröryggis-
ráðgjafi Clintons.
„Áætlun B“?
En hverjir eru valkostirnir?
Pólitískur vilji Arafats, líf hans
og heilsa eru óneitanlega ekki sér-
lega traustar stoðir undir friðar-
ferli í heilum heimshluta. Engu að
síður er það nú svo að þetta er
það, sem Ísraelar og Bandaríkja-
menn hafa nú treyst á í heilan ára-
tug. Verkamannaflokkurinn og
Likud-bandalagið í Ísrael hafa
horft með þessum hætti til Araf-
ats. Hið sama hafa demókratar og
repúblikanar gert í Bandaríkjun-
um. Þar hafa ráðið mestu vilji
Arafats til að leita samninga og
staða hans meðal Palestínumanna,
sem almennt hafa borið traust til
hans.
Valkostirnir eru ekki taldir
mjög álitlegir. Ráðamenn í Banda-
ríkjunum ganga að því sem vísu að
beiti Arafat sér ekki gegn palest-
ínskum hryðjuverkamönnum muni
Ísraelar gera það með tilheyrandi
blóðsúthellingum og ólgu.
Aðspurður hvort Bandaríkja-
menn hafi haldbæra aðra áætlun,
„áætlun-B“, færi svo að Arafat léti
ekki til skarar skríða gegn hryðju-
verkamönnum, segir háttsettur
bandarískur embættismaður.
„Arafat er áætlun B, C, D og Z.
Við krefjumst þess að hann skili
sínu.“
„Ég er ekki viss um að til sé
„áætlun-B“. Það er stærsti vand-
inn,“ segir Edward Abington,
fyrrum aðalræðismaður Banda-
ríkjanna í Jerúsalem og núverandi
ráðgjafi Palestínumanna. „Ég ótt-
ast að miklar hörmungar kunni að
vera í vændum,“ bætir hann við.
Eini milligöngumaðurinn?
Á hinn bóginn hafa margir orðið
til þess að vara Ariel Sharon, for-
sætisráðherra Ísraels, við því sem
í vændum kunni að vera ákveði
hann að fara gegn Palestínumönn-
um í þeim tilgangi að stuðla að
falli Arafats. Slíkar raddir tóku að
heyrast strax eftir að sprengjur
Ísrela höfðu hafnað á höfuðstöðv-
um Arafats. „Ég hef áhyggjur af
þessu tali um hvernig ástandið
verði eftir að Arafat er farinn frá.
Menn virðast ganga út frá því að
það eitt og sér muni verða til
bóta,“ segir Marwan Masher,
sendiherra Jórdaníu í Bandaríkj-
unum. „Líði sjálfstjórn Palestínu-
manna undir lok mun allsherjar
ringulreið taka við. Hvert það
stjórnvald, sem þá tekur við, verð-
ur talið leppstjórn. Við þurfum á
milligöngumanni að halda og sá
sáttasemjari er Arafat. Þótt við
séum á barmi örvæntingar nú
megum við ekki beina umræðunni
í þann farveg að hún snúist öll um
stöðu mála eftir að Arafat hefur
horfið af sjónarsviðinu,“ segir
hann.
Nokkrir áhrifamiklir ráðgjafar
innan Bandaríkjastjórnar telja að
Arafat hafi orðið fyrir miklum
álitshnekki meðal Palestínumanna
og segja óvarlegt af þeim sökum
að búast við miklu af honum í
framtíðinni, óháð því hvaða nið-
urstöðum stjórnvöld í Ísrael og
Bandaríkjunum kunna að komast
að. Samuel Berger telur að Arafat
hafi gerst sekur um rangt stöðu-
mat þegar hann ákvað að leggjast
ekki af fullum þunga gegn ofbeld-
isverkum palestínskra öfgamanna.
Vald hans og áhrif fari ört minnk-
andi. Hins vegar beri enn ekki að
afskrifa leiðtoga Palestínumanna
og ljóst sé að veruleg hætta sé á
því að algjört upplausnarástand
taki við á svæðum Palestínumanna
verði Arafat komið frá.
Reuters
Síðasta
tækifæri
Arafats?
Í Bandaríkjunum og víðar er áberandi
umræða um hvað kunni að taka við
hverfi Yasser Arafat af sjónarsviðinu
sem leiðtogi Palestínumanna. Margir
telja þessa nálgun hættulega og vara
við afleiðingunum.
Washington. The Washington Post.
’ Líði sjálfstjórnPalestínumanna
undir lok mun alls-
herjar ringulreið
taka við. ‘
Hryðju-
verkaógnin
efst á verk-
efnaskrá
NATO
Brussel. AFP.
Reuters
Jack Straw, utanríkisráðherra
Bretlands, og Colin Powell, ut-
anríkisráðherra Bandaríkjanna,
á fundi í Brussel í gær.
ATLANTSHAFSBANDALAGIÐ
(NATO) hefur samþykkt að færa
baráttuna gegn hryðjuverkum efst á
verkefnaskrá samtakanna. Þá var
ákveðið á fundi utanríkisráðherra
bandalagsins í Brussel í gær að auka
enn samstarfið við Rússa.
Í yfirlýsingu fundarins segir m.a.
að dregin verði upp áætlun um sam-
eiginleg viðbrögð við hryðjuverka-
ógninni og að hún verði lögð fyrir
leiðtogafund NATO í Prag síðla á
næsta ári. Sagði Robertson lávarður,
framkvæmdastjóri NATO, að
bandalagið hygðist á engan hátt líða
hryðjuverkastafsemi. „Ógnin hefur
breyst en staðfesta okkar og hlut-
verk hafa ekki gert það,“ sagði lá-
varðurinn. Colin Powell, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, tók í sama
streng: „NATO skiptir enn máli, nú
meira en nokkru sinni fyrr. Enn er
mikið starf óunnið. Hvert einasta
bandalagsríki tekur þátt í átökunum.
Hvert einasta bandalagsríki getur
lagt sitt af mörkum.“
„NATO er úrelt“
Beindust þessi ummæli sýnilega
að þeim sem á undanliðnum árum
hafa haldið því fram að NATO eigi
sér tæpast framtíð sökum breytinga
í alþjóðamálum. Tók Ígor Ívanov, ut-
anríkisráðherra Rússlands, raunar
undir það sjónarmið í gær en hann
sat fundinn í Brussel. Lýsti hann yfir
því í Moskvu að NATO væri „úrelt“.
Utanríkisráðherrarnir samþykktu
einnig yfirlýsingu þess efnis að
markmið bandalagsins væri að koma
á fót nýju samstarfsráði Rússlands
og NATO-ríkja. Tók Powell fram að
þetta þýddi ekki að Rússum yrði
fengið neitunarvald í málefnum
NATO; bandalagið myndi áfram
áskilja sér rétt til að grípa til einhliða
aðgerða.