Morgunblaðið - 19.12.2001, Qupperneq 2

FRÉTTIR
2 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isKarl Jónsson rekinn sem
þjálfari kvennaliðs KFÍ /C1
Newcastle í efsta sæti
ensku deildarinnar /C3
4 SÍÐUR8 SÍÐUR
Sérblöð í dag
bók þessa skör hærra
en margar aðrar, sem
eru skrifaðar handa
almenningi um nátt-
úru landsins.
Í annan stað er bók-
in einkar fallegur
prentgripur, því að
saman fer skemmtileg
uppsetning, mjög góð-
ar myndir, ágæt kort,
hnitmiðaðar innskots-
greinar og fróðlegur
texti. Engin fjöður
skal samt yfir það
dregin, að hnýta má í
ýmis atriði. Við lestur
bókar var það mjög
lýjandi, að köflum
skyldi ekki skipt í undirkafla.
Bæði er það góð hvíld fyrir 
SÉRRIT MORGUNBLAÐSINS UM BÆKUR miðvikudagur 19.desember2001
„Brakandi snilld: Ógleymanleg skáldsaga, grípandi
og áhrifamikil.“
Úlfhildur Dagsdóttir, Kastljós
„ ... mér finnst flessi saga vera miki› flrekvirki og
skortir í raun or› til a› hrósa henni nóg ... frábærlega
samin, afreksverk.“
Páll Baldvin Baldvinsson, Ísland í dag
„Saga Haralds ... er skrifu› af innlifun og stílsnilld og á
ekki sinn líka á íslensku.“
Silja A›alsteinsdóttir, DV
„Yfir Ebrofljóti› er skáldverk sem nær sterkum
tökum á lesanda svo hann ver›ur ekki samur.“
Soffía Au›ur Birgisdóttir, Mbl
Álfrún
Gunnlaugsdóttir
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
E
H
F.
/S
IA
.I
S
-
ED
D
1
63
11

12
/2
00
1
Önnur pr
entun
komin í v
erslanir
Fyrsta pr
entun up
pseld
7.
sæti á metsölulista
Pennans/Eymundssonar
yfir skáldverk.
„Brakandi snilld“
BÆ UR
Geðklofar í góðri merkingu
Bergþóra
Njála
Guðmunds-
dóttir
ræðir við
Þorvald
Þorsteinsson
EINS og nafn bókar gefur til
kynna fjallar hún um eldvirkni á
Íslandi síðustu 10 eða 11 þúsund
ár. Ekki verður tölu komið á öll
þau gos, sem orðið hafa á þessum
tíma. Menn telja, að bara á síð-
ustu öld hafi orðið á milli 30 og 50
gos eða eitt að meðaltali annað
eða þriðja hvert ár. Í stað þess að
tala um hverja einstaka eldstöð
er þeim jafnan skipað saman í
hópa eða kerfi. Skilgreind hafa
verið um 30 eldstöðvakerfi og er
þeim lýst í 17 köflum bókarinnar.
Nefna má kerfi við Heklu, á
Reykjanesi og í Kötlu sem dæmi.
Í hverjum kafla er lýsing á við-
komandi svæði, helztu jarðmynd-
unum og ummerkjum um eldgos.
Síðan er sagt frá rannsóknum á
svæðinu, getið þess fólks, sem
þar kemur við sögu, og rætt um
megineldstöð hvers svæðis, ein-
stök eldvörp, fjallað um líkur á
næsta gosi og gerð grein fyrir
breytingum á kerfinu.
Eins og gefur að skilja eru
kaflarnir mislangir, enda eru
kerfin misvel þekkt. Yfirleitt eru
almennar lýsingar við upphaf
hvers kafla býsna góðar. Það ber
vott um, að höfundur veit mæta-
vel um hvað hann er að skrifa,
enda menntaður á
sviði jarðfræða.
Ástæðan fyrir því,
að haft er orð á
þessu hér, er sú,
að ýmsar bækur
bera þess augljós
merki, að höfundar
alþýðubóka eru
ekki sterkir í fræð-
unum. Þeir raða
saman þekkingar-
molum, sem þeir
bera lítið skyn-
bragð á, svo að úr
verður einn alls-
herjar hrærigraut-
ur, en ríkulega
myndskreyttur.
Hér er þessu alls ekki til að
dreifa og því er óhætt að setja
Eldstöðin Ísland
BÆKUR
Náttúrufræðirit
ÍSLENSKAR ELDSTÖÐVAR
eftir Ara Trausta Guðmundsson. 320
bls. Útgefandi er Vaka-Helgafell.
Reykjavík 2001.
Ari Trausti
Guðmundsson
Saga Karlakórs Reykja-
víkur er gefin út í tilefni
75 ára afmælis kórsins á
þessu ári. Þorgrímur
Gestsson blaðamaður
skráði.
Fjallað er um við-
burðaríka sögu kórsins,
sögu sem jafnframt er að
hluta til samtíðarsaga
tónlistariðkunar á Íslandi
svo samofin sem starf-
semi kórsins hefur verið henni frá fyrstu tíð.
Þar eru frásagnir af átökum og deilum kóra
og tónlistarmanna innanlands á þessum
tíma og söngferðum innanlands sem utan
allt frá stofnun kórsins til okkar daga. Kór-
inn gefur sjálfur út. Bókin er rúmar 400 bls.,
prýdd yfir 200 myndum sem margar hverj-
ar birtast opinberlega í fyrsta sinn. Hægt
verður að fá bókina keypta hjá félögum í
Karlakórnum og á skrifstofu kórsins í Ými,
Skógarhlíð. Heimasíða kórsins er á slóðinni:
www.kkor.is.
Hraustir menn
Þorgrímur
Gestsson
er eftir Þorstein Jón
Óskarsson.
Bókin rekur hvernig
íslenska þjóðin hefur
tileinkað sér helstu
tækniframfarir síðustu
tveggja alda. Allar eiga
þessar tækniframfarir,
sem flestar eru á sviði
fjarskipta og miðlunar
það sameiginlegt að
snerta allan almenning.
Eitt hundrað ár eru síðan Guglielmo
Marconi fagnaði nýrri öld með því að
senda fyrsta loftskeytið yfir Atlantshafið
á milli Bandaríkjanna og Bretlands. Ís-
lendingar voru fljótir að taka þessa nýju
uppfinningu upp á arma sína og ein-
ungis rúmum fjórum árum síðar var
fyrsta loftskeytið móttekið í Höfða, fyrir
tilstilli Einars Benediktssonar.
Höfundur bókarinnar, Þorsteinn Jón
Óskarsson, hefur unnið að bókinni í þrjú
ár og hefur hún markvert heimildargildi
um innreið nútímans á Íslandi.
Rafeindatækni í 150 ár
Þorsteinn Jón
ÓskarssonMorgunblaðinu í dag
fylgir síðasta sér-
blaðið um bækur sem
komið hefur út viku-
lega nú fyrir jólin.
SÍMAFYRIRTÆKIÐ Halló hefur
ákveðið að stefna Landssímanum
fyrir almenna dómstóla og krefjast
skaðabóta í kjölfar þess að Sam-
keppnisstofnun hefur kveðið upp
bráðabirgðaúrskurð um að Síminn
hafi brotið samkeppnislög með því
að nýta sér upplýsingar sem hann
hafi sem rekstrarleyfishafi talsíma-
nets á Íslandi til beinnar markaðs-
sóknar gagnvart keppinautum sín-
um.
Ingvar Garðarson, framkvæmda-
stjóri Halló, segir úrskurð Sam-
keppnisstofnunar hafa komist að svo
sterkri niðurstöðu að ekki komi ann-
að til greina en að höfða skaðabóta-
mál gegn Landssímanum. „Afstaða
stofnunarinnar er svo eindregin og
þar sem sá skaði sem fyrirtæki mitt
hefur borið vegna vinnubragða Sím-
anns hleypur á tugum ef ekki hundr-
uðum milljóna þá tel ég eðlilegt að
höfða mál,“ segir Ingvar og kveður
málsókn vera á undirbúningsstigi.
Halló leitaði til Samkeppnisstofn-
unar vegna þess að Síminn hefði
sent öllum viðskiptavinum Halló
bréf þar sem minnt var á þjónustu
Símans. Benti Halló á að þjónustu-
veitanda, í þessu tilfelli Halló, væri
skylt að tilkynna rekstrarleyfishafa
grunnkerfisins, Símanum, ákvörðun
viðskiptavinar um fast forval. Þann-
ig hefði Síminn upplýsingar um alla
þá símnotendur sem ákvæðu að
beina viðskiptum sínum til Halló.
Fór fyrirtækið fram á að Sam-
keppnisstofnun stöðvaði úthringing-
ar og bréfasendingar til viðskipta-
vina sinna á meðan á rannsókn
málsins stæði og þar til endanlegur
úrskurður samkeppnisráðs lægi fyr-
ir.
Samkeppnisstofnun varð við
þessu og hefur kveðið upp bráða-
birgðaúrskurð. Þar segir að notkun
Landssíma Íslands hf. á upplýsing-
um, sem fyrirtæki búi yfir sökum
stöðu sinnar sem rekstrarleyfishafi
talsímanets á Íslandi, til beinnar
markaðssóknar gagnvart keppinaut-
um sínum, feli í sér brot á 11. grein
samkeppnislaga og sé fyrirtækinu
óheimilt að nýta sér upplýsingar úr
gagnagrunni sínum um viðskiptavini
Halló til beinnar og sértækrar
markaðssóknar.
Fyrirtækið segir að Síminn hafi
hringt markvisst í viðskiptavini
Halló, kynnt sérstaka afslætti og
gefið villandi upplýsingar, sem
bentu til þess að Síminn byði al-
mennt lægra verð. Jafnframt hafi
sölumenn Símans fullyrt að gæði
þjónustu Halló væru lakari þótt hún
sé fyllilega sambærileg við þjónustu
Landssímans.
Halló hefur einnig kært Lands-
símann fyrir villandi auglýsingar í
fjölmiðlum þar sem því sé haldið
fram að mínútusamtal til Danmerk-
ur í almenna símkerfinu kosti 18
krónur þegar almennt verð sé 19,90
krónur og 19 krónur til Bretlands
þegar verðið sé 20,90 krónur. Segir
Ingvar að með því sé beinlínis leynt
fyrir fólki að um tilboð sé að ræða
undir merkjum vina og vanda-
manna, en gefið í skyn að um sé að
ræða símtöl í almenna símkerfinu.
Fordæmisgildi fyrir önnur
markaðsráðandi fyrirtæki
Heiðrún Jónsdóttir, forstöðumað-
ur upplýsinga- og kynningarmála
Símans, segir það viðtekna venju í
íslensku atvinnulífi að fyrirtæki hafi
samband við þá viðskiptavini sína
sem hafa hætt viðskiptum og reynt
að bjóða þeim að koma til baka með
hvers kyns tilboðum. „Ástæðan fyrir
því að við byrjuðum að senda við-
skiptavinum Halló bréf var í upphafi
sú að viðskiptavinir okkar kvörtuðu
undan því að vera færðir á milli
símafyrirtækja án þess að hafa ósk-
að eftir því. Við sendum því við-
skiptavinum okkar bréf þar sem við
tilkynntum þeim að búið væri að
færa þá á milli símafyrirtækja og
gáfum þeim þannig tækifæri til að
bregðast við. Við höfum upplýsingar
um það hvaða viðskiptavinir fara frá
okkur í gegnum okkar viðskipta-
mannakerfi en burtséð frá því get-
um við fengið þessar upplýsingar
með öðrum hætti eða beint í gegn-
um reikningskerfið okkar. Verði nið-
urstaða þessa bráðabirgðaúrskurðar
sem nú liggur fyrir sú að okkur
verði ekki heimilt að hafa samband
við okkar fyrri viðskiptavini með
upplýsingum sem við fáum úr okkar
reikningsviðskiptakerfi, þá hlýtur
það að hafa fordæmisgildi fyrir önn-
ur markaðsráðandi fyrirtæki í land-
inu og mun úrskurðurinn þannig
hafa áhrif á viðskiptavenjur ís-
lenskra fyrirtækja. Það er þá að
okkar mati ánægjulegt að fá slíkar
leiðbeinandi reglur, bæði fyrir
Landssímann og önnur markaðsráð-
andi fyrirtæki,“ sagði Heiðrún.
Halló boðar skaðabóta-
mál gegn Landssímanum
BÓK Ólafs Jóhanns Ólafsson-
ar, Höll minninganna, sem
gefin er út af Vöku-Helgafelli,
hefur nú verið prentuð í átján
þúsund eintökum að sögn
Halldórs Guðmundssonar, for-
stjóra Eddu miðlunar og út-
gáfu, en Vaka-Helgafell er eitt
af fyrirtækjum Eddu. Bókin
hefur þar með farið í fimm
prentanir.
Verið að
svara eftirspurn
„Ég hef aldrei þurft að
prenta bók í öðru eins upplagi
á einni jólavertíð,“ segir Hall-
dór, en hann hefur starfað að
útgáfumálum síðan 1984.
Aðspurður segir Halldór að
með prentun bókarinnar í svo
mörgum eintökum sé verið að
svara eftirspurn eftir henni og
kveðst hann vonast til þess að
öll þessi eintök seljist um jól-
in.
Átján
þúsund
eintök
prentuð
Höll minninganna
SKIPVERJAR á Hugin VE 55, sem
nú er skammt vestur af Færeyjum á
kolmunnaveiðum, hafa ekki látið
jólaundirbúninginn framhjá sér
fara þótt þeir séu fjarri heima-
byggð. Tóku þeir sig til nokkrir og
steiktu laufabrauð í fyrrakvöld og
var svo haldin jólaveisla með til-
heyrandi kræsingum. Á meðfylgj-
andi mynd eru þeir Ásgeir Hilm-
arsson, Örlygur Grímsson og Bjarni
Óskarsson, sem allir eru hásetar,
auk Páls Grétarssonar matsveins.
Morgunblaðið/Grímur Gíslason
Laufa-
brauðsgerð
á hafi úti
ÁRNI Sigfússon, fyrrverandi
borgarstjóri og forstjóri Aco-
Tæknivals hf., hefur ákveðið að
verða við ósk
stjórnar fulltrúa-
ráðs sjálfstæðis-
félaganna í
Reykjanesbæ og
leiða lista sjálf-
stæðismanna í
Reykjanesbæ í
bæjar- og sveit-
arstjórnarkosn-
ingunum næsta
vor. Hann mun
jafnframt verða bæjarstjóraefni
flokksins í kosningunum. Ellert
Eiríksson, núverandi bæjarstjóri
Reykjanesbæjar og Keflavíkur-
bæjar frá 1990, hefur lýst því yfir
að hann gefi ekki kost á sér í efsta
sætið á lista sjálfstæðismanna í
kosningunum næsta vor.
Stjórn fulltrúaráðs sjálfstæðis-
félaganna í Reykjanesbæ ákvað á
fundi sínum í gærkvöldi að fara
formlega þess á leit við Árna Sig-
fússon að hann tæki að sér að leiða
listann með fyrirvara um samþykki
sjálfs fulltrúaráðsins. Að sögn
Árna Inga Stefánssonar, formanns
stjórnar fulltrúaráðsins, var á
fundinum, ekki tekin nein ákvörð-
un um önnur sæti á lista sjálfstæð-
ismanna í Reykjanesbæ í vor.
Árni Sigfússon sagði í samtali
við Morgunblaðið í gærkvöldi að
nokkuð væri síðan nokkrir bæj-
arfulltrúar og áhrifamenn í bænum
hefðu rætt við hann um að taka að
sér að leiða lista sjálfstæðismanna
í Reykjanesbæ. „Ég hef fengið
nokkur áhugaverð tilboð um
stjórnunarverkefni að undanförnu.
Það er þó ljóst að þetta verkefni
kemst næst áhuga mínum á að
sameina skýrt stjórnunarverkefni
og hafa áhrif á stefnumótun í sam-
félaginu,“ segir hann.
Mun flytja til
Reykjanesbæjar á næsta ári
Árni bætir því við að sér finnist
að „mjög góðir hlutir hafi verið að
gerast í Reykjanesbæ á undan-
förnum árum“ og ekki síst af þeim
sökum finnist sér það heillandi
verkefni að taka að sér að leiða
lista sjálfstæðismanna í komandi
kosningum.
Árni Sigfússon býr nú í Reykja-
vík en aðspurður segir hann að
fjölskyldan hyggi á flutning til
Reykjanesbæjar innan skamms
eða þegar börnin hafi lokið sínu
skólanámi.
Sjálfstæðismenn í Reykjanesbæ
Árni Sigfússon
leiði listann
Árni Sigfússon
HÁTT á fjórða tug leikara; þjóð-
þekktir leikarar sem og aðrir, koma
fram í Áramótaskaupinu sem að
venju verður sýnt á gamlárskvöld í
Sjónvarpinu að sögn Sigrúnar Erlu
Sigurðardóttur, aðstoðarleikstjóra
Skaupsins.
Skaupið var tekið upp á tímabilinu
13. nóvember til 1. desember sl. og
segir Sigrún Erla mikla leynd hvíla
yfir efni þess. Til að mynda hefur
verið ákveðið að birta ekki myndir úr
því fyrir fram.
Handritshöfundar Skaupsins að
þessu sinni eru Óskar Jónasson,
Hjálmar Hjálmarsson og Hallgrím-
ur Helgason. Leikstjóri er Óskar
Jónasson.
Tökum lokið á Áramótaskaupinu
Leynd hvílir
yfir innihaldinu