Morgunblaðið - 19.12.2001, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Opið til 22.00
www.kringlan.is upplýsingasími 588 7788 skrifstofusími 568 9200
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
K
R
I
16
21
2
12
/2
00
1
Jólasveinn dagsins
kemur kl. 17.00
ÓLAFUR Ragnar Grímsson forseti
Íslands afhenti í gær Jay D. Lane jr.,
sigmanni í björgunarsveit varn-
arliðsins á Keflavíkurflugvelli, af-
reksmerki úr gulli vegna frækilegr-
ar björgunar skipverja á Svanborgu
SH sem fórst 7. desember sl. Er
þetta í fyrsta skipti sem gullmerki
er veitt í sögu afreksmerkisins.
Aðrir í áhöfn björunarþyrlunnar
fengu afreksmerki úr silfri, en þeir
eru Javier Casanova flugstjóri,
Michel H. Garner aðstoðarflug-
maður, Darren E. Bradley flug-
vélstjóri, Jeremy W. Miller skytta og
Scott J. Bilyeu björgunarliðsmaður.
Ólafur Ragnar minntist einnig við
þetta tækifæri skipverjanna á Svan-
borgu, þeirra Sæbjörns Vignis Ás-
geirssonar skipstjóra, Vigfúsar Elv-
ars Friðrikssonar stýrimanns og
Héðins Magnússonar vélstjóra, en
þeir voru allir búsettir á Ólafsvík.
Afreksmerki hins íslenska lýð-
veldis er veitt vegna björgunar úr
lífsháska og var stofnað 1950. Það
var veitt 1997 og þar áður 1987.
Morgunblaðið/Kristinn
Forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, afhendir Jay D. Lane Jr. afreksmerki íslenska lýðveldisins úr gulli.
Afreksmerki úr gulli
veitt í fyrsta skipti
Forseti Íslands heiðrar áhöfn þyrlu varnarliðsins
LÍTIÐ framboð hefur verið á rjúp-
um fyrir þessi jól vegna lítillar veiði
og ekki tókst að flytja inn rjúpur frá
Grænlandi, eins og til stóð, þar sem
enga rjúpu virðist þar að finna.
Stefán Már Óskarsson, verslunar-
stjóri Nóatúns við Nóatún 17, segir
að búið sé að selja þar á þriðja þús-
und rjúpur og lítið framboð hafi
hækkað verðið á hvert stykki af
rjúpu. Hver rjúpa er nú seld á 1.098
krónur út úr búðinni og birgðir
orðnar takmarkaðar. Hins vegar
segir Stefán að eitthvað magn ber-
ist á hverjum degi. „Verðið hefur
eitthvað hækkað, það er svo lítið til,
og veiðimenn vilja fá meira fyrir
vöruna og við höfum neyðst til að
borga meira fyrir stykkið. En við
þekkjum þetta og höfum lent í
þessu áður á árunum 1991 til 1992,
þegar síðast var niðursveifla í
rjúpnaveiðinni.“ Að sögn Stefáns
var þá gripið til þess ráðs að flytja
inn nokkur tonn af hreindýrakjöti
sem fólk hafi valið í stað rjúpunnar,
líkt og þessa dagana. „Fólk spyr
vissulega mikið eftir rjúpum, en
þetta hefur verið talsvert í fjölmiðl-
um og fólk er farið að taka ákvörð-
un um að fara einfaldlega í hrein-
dýrið í staðinn,“ segir Stefán.
Þær upplýsingar fengust hjá
versluninni Nýkaup í Kringlunni að
þar væri rjúpan seld á 1.199 krónur
stykkið, hamflett, sem væri 100
krónum dýrara en í fyrra. Þar hefur
tekist að fá rjúpur upp í þær pant-
anir sem bárust, þó greinilega sé
erfiðara fyrir verslanir að verða sér
úti um rjúpur um þessar mundir og
verðið nokkru hærra.
Dræmt framboð á rjúpum fyrir jólin
Hreindýr valið í
stað rjúpunnar
SAMKVÆMT upplýsingum frá
Veðurstofunni í gær eru allar lík-
ur á að jólin verði rauð þetta ár-
ið, líkt og sagt er þegar snjór er
hvergi sjáanlegur í byggð. Helst
má vænta þess að snjóföl verði á
norðaustanverðu landinu á að-
fangadag en veðurhorfur al-
mennt næstu daga eru góðar, að
sögn Harðar Þórðarsonar veð-
urfræðings. Ólíklegt er því talið
að færð spillist á vegum eða að
ókyrrð verði í lofti. Allir ættu þar
af leiðandi að komast klakklaust
á sína áfangastaði fyrir jól.
Hlýindin að undanförnu hafa
vakið nokkra athygli og hitastig-
ið verið hærra en almennt gerist
á meginlandi Evrópu. Þannig
mældist hitastig hæst í Evrópu sl.
sunnudag á Jan Mayen. Hitanum
veldur öflug hæð sem setið hefur
sem fastast yfir Evrópu og Norð-
urlöndunum og hleypt lægðunum
beint norður yfir Grænland. Þær
hafa þjappað hlýjum loft-
straumum yfir Atlantshafið og
valdið óvenjumiklum hlýindum
t.d. í Færeyjum, á Íslandi og Jan
Mayen. Nokkur fordæmi eru þó
fyrir álíka hitastigi á norðurhvel-
inu á þessum árstíma, að sögn
Þórönnu Pálsdóttur veðurfræð-
ings.
Haldist þessi tíð út mánuðinn
gætu Þóranna og hennar starfs-
systkini þurft að fletta lengra aft-
ur í tímann í sínum bókum, ef
þeim tekst þá að finna sambæri-
legt veðurfar í desember.
Hörður Þórðarson segir útlit
fyrir að á föstudag verði létt-
skýjað á Norðurlandi, lítilsháttar
él á Suðausturlandi en áfram
hlýtt og súld með köflum vestan
til á landinu. Á laugardag er gert
ráð fyrir hægri vestlægri átt,
rigningu vestanlands en létt-
skýjuðu austan til.
„Á sunnudag, Þorláksmessu, og
aðfangadag jóla reiknum við með
að dálítil súld verði af og til á
öllu landinu og fremur milt veður
með vestan- og norðvestan átt.
Ekkert bendir því til að jólin
verði hvít vestan til á landinu en
gæti hugsast að einhver snjóföl
verði fyrir austan, þá helst á
Norðausturlandi. Ólíklegt er að
snjóbreiða verði samfelld. Ná-
kvæmar treystum við okkur ekki
til að spá um jólaveðrið á þessu
stigi,“ sagði Hörður við Morg-
unblaðið í gær.
Líkur á rauðum jólum
Snjóföl helst
norðaustanlands
„ÉG verð var við að fólk er með
þyngri fjárhagsáhyggjur nú en
undanfarin ár,“ segir sr. Jakob
Hjálmarsson, sóknarprestur Dóm-
kirkjunnar í Reykjavík, í samtali
við Morgunblaðið. „Mér hefur
reyndar fundist það í allt haust
eins og fólk hafi úr minna að
moða,“ bætir Jakob við. „Fólk hef-
ur minna á milli handanna nú en
áður eftir að búið er að greiða hús-
næðiskostnað og annan fastan
kostnað. Þá er eins og minni fjár-
ráð séu nú að birtast í meiri
skuldasöfnun og fyrir marga reyn-
ast tiltölulega litlar upphæðir
ókleifur múr.“
Jakob verður var við þessa þró-
un í starfi sínu sem sóknarprestur
Dómkirkjunnar. „Ég hef engar töl-
ur til að styðjast við en ég dæmi
þessa þróun bara út frá því sem að
mér snýr,“ segir hann og bætir
við: „Ég er að segja þetta án þess
að vera með mikinn bölmóð yfir
efnahagsástandinu almennt.“
Aðspurður segir Jakob að flest-
ar kirkjur séu með einhverja
hjálparsjóði og að hjá Dómkirkj-
unni hafi sérstök áhersla verið
lögð á að styðja við bakið á ein-
stæðum foreldrum og tekjulágu
fólki. „Þá höfum við rekið mat-
arbúr í mörg ár,“ segir hann, „en
auk þess reynum við að létta á
fólki með ýmsum öðrum hætti eftir
því sem okkur hefur fundist við
eiga.“
Fólk á hrakhólum
Jakob segist ekki síst verða var
við áhyggjur hjá ungu fólki, sér-
staklega námsfólki. „Það er eins
og það finni líka fyrir því að hafa
minna á milli handanna og sjálf-
sagt getur ein skýringin verið hið
háa húsnæðisverð sem nú er í
gangi.“ Jakob segist í þessu sam-
bandi verða var við hve mörgu og
þá einkum tekjulágu fólki gangi
illa að verða sér úti um húsnæði.
„Ég veit um fólk sem er á hrakhól-
um vegna þess að því gengur alls
ekki að finna sér samastað.“ Jakob
tekur einnig fram, og segist hafa
bent á það áður, að húsnæðismál
öryrkja og tekjulágra séu í miklum
ólestri. „Það gengur allt of hægt
að ráða bót á þeim vanda sýnist
mér.“
Jakob Hjálmarsson segir marga leita
til Dómkirkjunnar fyrir jólin
Fólk með þyngri
fjárhagsáhyggj-
ur en áður
HÉRAÐSDÓMUR Vesturlands
hefur dæmt 34 ára gamlan karl-
mann í eins árs fangelsi fyrir ítrek-
uð kynferðisbrot og ofbeldi gegn
ungri stúlku á árunum 1993 til 1998,
þegar hún dvaldist að sumarlagi á
heimili foreldra mannsins. Þá var
manninum gert að greiða stúlkunni
600.000 krónur í miskabætur og all-
an sakarkostnað.
Stúlkan var átta ára þegar ofbeld-
ið hófst og 14 ára þegar því lauk.
Samkvæmt framburði stúlkunnar
og ákæruskjali káfaði maðurinn
margoft á henni innan og utan
klæða og reyndi einu sinni að þvinga
hana til samræðis. Þá bar stúlkan að
maðurinn hefði margoft hótað að
skjóta hana ef hún segði frá kyn-
ferðisbrotum hans auk þess sem
hann hefði oft veitt henni áfengi.
Maðurinn neitaði því eindregið
fyrir dómi að hafa brotið kynferð-
islega á stúlkunni og og kvaðst aldr-
ei hafa haft í hótunum við hana. Þá
kannaðist annað heimilisfólk ekki
við að eitthvað óeðlilegt hefði átt sér
stað.
Orð stóð gegn orði
Í niðurstöðum dómsins, sem skip-
aður var þremur dómurum, segir að
í málinu standi orð gegn orði og
ekki sé til að dreifa vitnisburði um
atvik eða önnur bein sönnunargögn.
Að mati dómsins var þó framburður
stúlkunnar talinn trúverðugur, hún
sagði einarðlega frá og óhikað og
var sjálfri sér samkvæm. Því kemst
dómurinn að þeirri niðurstöðu „að
hafið sé yfir skynsemlegan vafa að
ákærði hafi gerst brotlegur gagn-
vart stúlkunni með þeim hætti sem
lýst er í ákæru“.
Maðurinn var því dæmdur í tólf
mánaða fangelsi og honum gert að
greiða stúlkunni 600 þúsund krónur
í miskabætur, auk 350 þúsund
króna í málskostnað. Hann hefur
ákveðið að áfrýja dómnum til
Hæstaréttar.
Dæmdur í árs fangelsi
fyrir kynferðisbrot