Morgunblaðið - 19.12.2001, Page 32

Morgunblaðið - 19.12.2001, Page 32
L ISTASAFN Íslands skartaði ljúfum kaffiilmi og rólegu andrúmi er ég vatt mér þar inn til við- talserinda. Það mætti segja að þessi stemmning speglaði inntak fjórðu hljóðversplötu Bjarkar Guðmundsdóttur, Vespertine, hreint ágætlega. Þar líða um innhverfar og lágstemmdar hljóðbylgjur; sann- arlega sá aftansöngur sem nafnið vís- ar í. Plötunni hefur víðast hvar verið vel tekið og flestir eru ásáttir um það að Björk haldi, nú sem endranær, fast í sína listrænu sýn, sem er sannarlega einstakt innan þess dægurheims sem hún starfar í. Að halda slíkum dampi í gegnum fjórar plötur er ekkert minna en afrek. Undanfarna mánuði hefur Björk ferðast um heiminn til að kynna plöt- una og hefur m.a. verið með tónleika í Bandaríkjunum, Kanada, Bretlandi, Þýskalandi, Belgíu, Hollandi, Frakk- landi, Spáni og á Ítalíu. Þessir tvennir tónleikar hér heima verða svo hinir síðustu í ferðinni. Með henni er um margt kyndugt föruneyti og sýnir val Bjarkar á samstarfsmönnum glöggt þrjósku hennar gegn því að troða hina víðförnu slóð. Fyrir það fyrsta mun Sinfóníuhljómsveit Íslands leika undir hjá henni en svo verða þarna líka hörpuleikarinn Zeena Parkins, bandaríski rafdúettinn Matmos, grænlenskur stúlknakór og inúíta- söngkonan Tagaq. Mjög heppin Jæja, hvað segirðu þá? „Bara allt fínt.“ Hvernig líst þér á tónleikana? „Bara mjög vel.“ Finnst þér mikilvægt að enda svona tónleikaferðir hér heima? „Já, ég hef alltaf reynt að gera það. Þá erum við venjulega best. Það fylgja því mjög ákveðnir gallar að vera alltaf með nýja hljómsveit í hverjum túr, það er eiginlega þannig að í upphafi erum við svona ágæt, er- um þá enn að spila okkur saman. En svo í endann er þetta farið að smella; þá er bandið orðið þéttara. Kostirnir eru náttúrulega þeir að það er voða- lega spennandi að vinna með nýju fólki og það er líka þannig að ég hef alltaf verið með nýtt landslag á hverri plötu, svona hljóðlega séð. Þá er auð- vitað mjög gott að fá nýja tónlist- armenn til liðs við sig.“ Og það gekk alveg að fá þá sam- starfsmenn sem þú vildir? „Já, ég hef alltaf verið alveg ótrú- lega heppin með það... Sá fyrsti sem ég spyr segir alltaf já! Til dæmis þeg- ar ég spurði Matmosstrákana, þá hélt ég að þeir hefðu eitthvað annað að gera, en þeir voru bara til í þetta, og það var alveg frábært. Ég hef nefni- lega alltaf spurt fólk sem hefur sterk sérkenni til að bera. Ég hef aldrei haft mikinn áhuga á því að vinna með fólki sem er leiguspilarar. Ég vil frek- ar skilja eftir pláss og vinna með fólki...“ Sem tekur þátt í sköpuninni? „...Já. Og er jafnsterkt og ég á svið- inu. Eins og þegar ég var í Kuklinu og Sykurmolunum þá voru allir jafn- sterkir á sviðinu og fengu svona að vera þeir sjálfir... Hvað sem það nú er,“ segir hún hlæjandi. „En t.d. með Vespertine, þá var ég búin að vinna um 90% af henni áður en ég bað fólk um að taka þátt í henni. Þannig að ég passaði mig á því að spyrja fólk sem var að pæla í svipuðum hlutum, eins og t.d. Matmos. Og Zeena er líka manneskja sem hefur aðallega verið að fást við sína hluti. Það er alger undantekning að hún fari svona túr. Henni finnst hún vera í hálfgerðu jólafríi, vanalega er hún að gera 50.000 hluti,“ segir Björk og hlær enn meira. Ég talaði einmitt við hana Zeenu áðan og spurði hana þá hvort hún fyndi einhvern tíma fyrir pressu frá fólki vegna þess að hún fæst við nokk- uð sérstaka hluti. Hún neitaði því. Mér hefur nefnilega oft fundist að í stóru samfélagi eins og í Bandaríkj- unum hafi menn leyfi til að gera það sem þá fýsir en hérlendis þurfi menn að vera virkilega sterkir, ætli þeir að fylgja sinni sannfæringu, þar sem þeir eru stöðugt undir smásjá... „Já... humm... jaa..., ég er vönust því að fólk skilji ekkert í því sem ég er að gera. Ég gerði það í tíu eða fimm- tán ár áður en einhver fór að skilja mig. Þannig að nú bíð ég eftir því að fólk skilji mig ekki aftur. En ég hef bara verið mjög heppin þar sem ég stefni aldrei á það, þegar ég geri nýja plötu, að nú eigi allir að skilja það sem ég er að gera. Það hefur aldrei verið þannig. Ég geri bara það sem ég vil gera og ef fólk skilur mig þá er það bónus. En eins og þú segir þá er mjög mikilvægt að kýla á það ef maður ætl- ar að gera það sem maður ætlar að gera á svona litlum stað. Ég þekki það miklu betur að enginn skilji mig. Fólk hélt til dæmis að við í Sykurmol- unum værum algerir rugludallar á sínum tíma.“ Þannig að þú ert orðin atvinnu- maður í því að vera misskilin? „Já, ég er alveg ógeðslega góð í því,“ segir hún og glottir. „En ég held að ég geti sagt mér til varnar að sumu leyti að ég þrífst ekki á því..., skil- urðu? Það er til fólk sem þrífst á því að vera fórnarlömb af því að enginn skilur það. Ég held að það sé alveg jafnflókið og að vera Britney Spears.“ Fólk sem gerir furðulega hluti til að gera furðulega hluti? „Já... Það er alveg jafnslæm gildra. Það er óþolandi þegar fólk er ann- aðhvort alltaf sammála eða alltaf ósammála. Það er rosalega auðveldur pakki.“ Ertu farin að vinna að næstu plötu? „Já..., en hún er svona mest til í hausnum á mér núna. Þannig að ég reyni yfirleitt að tala ekki um það. Svoleiðis eyðir bara oft. Ég reyni því að halda þessu leyndu þar til vinnan fer í gang að minnsta kosti.“ Hvað með innihald og boðskap Vespertine? Margir vilja sjá þar djúpan boðskap... „Mér hefur aldrei fundist það vera í mínum verkahring að tala um það sem ég læt frá mér. Og ég hef ekki gaman af því þegar fólk er að leita logandi ljósi að tilvísunum og merk- ingu í einhverjum hlutum. Um daginn var ég beðin að vinna með nútíma- danshópi og ég var alveg ógeðslega spennt því þetta er rosalega flottur hópur. Þangað til þau sögðu mér að þetta ætti að vera um gríska goðsögn. Þá hugsaði ég: „Jæja...“ Það er eins og fólk hafi einhverja minnimátt- arkennd gagnvart því sem er að ger- ast í dag, eins og það hafi eitthvað minna vægi en það sem var að gerast fyrir 3.000 árum eða hvað það nú er. Ég hef frekar reynt að búa til nútíma- mýtólógíur. Mér finnst það vera miklu meiri áskorun; það er miklu erfiðara. Ég hef mjög gaman af mýtó- lógíum en ekki þegar þær eru nost- algískar. Ég meina... Það eru svanir á tjörninni, skilurðu? Ég á flottar end- urminningar þaðan. Ég hef sjálf lent í því að vera að hlusta á tónlist og hef þá lesið eitthvað yfirnáttúrlegt úr henni og tíu árum síðar kemst ég að því að það á sér ekki stoð í raunveru- leikanum. En þetta skiptir bara engu máli. Mér finnst bara frábært að hugsa til þess að fólk eigi eftir að hlusta á mína tónlist í bílnum, þegar það er að elskast eða rífast... eða í skíðalyftum. Það er nú fínn staður...“ Aukatónleikar á föstudag Björk heldur aukatónleika í Há- skólabíói á föstudaginn með sömu lið- skipan. Hefjast þeir kl. 20. Þess ber að geta að enn eru til sölu miðar á hvora tveggja tónleikana. Fást þeir annars vegar á skrifstofu Sinfóníu- hljómsveitarinnar í Háskólabíói en hins vegar á vefsíðunni www.val.is. Morgunblaðið/Einar Falur „Vönust því að fólk skilji ekkert í því sem ég er að gera“ Björk heldur tvenna hljómleika á Íslandi í tengslum við sitt fjórða verk, Vespertine. Arnar Eggert Thoroddsen ræddi við Björk um lífið og listina. arnart@mbl.is LISTIR 32 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ SPÆNSKI tenórinn Plàcido Dom- ingo kvaddi í síðustu viku óperuunn- endur í La Scala óperuhúsinu í Míl- anó við mikinn fögnuð í tilfinn- ingaþrunginni uppfærslu á Óþelló. En óperuhúsinu hefur nú verið lokað vegna endurbóta sem gert er ráð fyrir að ljúki 2004. Domingo, sem söng í fyrsta sinn í La Scala fyrir 25 árum, þá einnig í hlutverki Óþellós, olli uppnámi með- al áheyrenda er rödd hans brást við lok annars þáttar. Tenórinn gekk þá af sviði eftir að hafa beðið áheyrend- ur afsökunar. „Mér þykir það leitt, en ég get ekki haldið áfram,“ sagði Domingo og yfirgaf sviðið. Stjórn- andinn Riccardo Muti yfirgaf þá hljómsveitargryfjuna og elti Dom- ingo af sviðinu og sneri aftur 10 mín- útum síðar til að tilkynna að söngv- arinn myndi halda áfram. Domingo, sem er sextugur að aldri, hafði að sögn stjórnandans áð- ur borið fyrir sig veikindi en vildi ekki valda áheyrendum vonbrigðum með því að syngja ekki. Óperugestir La Scala, sem geta verið óvægnari í gagnrýni sinni heldur en flestir aðr- ir, fögnuðu söngvaranum af miklum móð þegar hann sneri aftur. Lófa- takið var yfirgnæfandi og samúð og fögnuður áheyrenda slíkur, að sögn bandaríska dagblaðsins New York Times, að Domingo hefði getað boðið sig fram til borgarstjóra Mílanó og unnið yfirburðasigur. Söngvarinn hafði áður tilkynnt að þessi uppfærsla yrði sín síðasta sem Márinn í Feneyjum, en hlutverkið hefur verið eitt af lykilhlutverkum hans undanfarinn aldarfjórðung. Töluverðar breytingar verða á La Scala nú eftir lokunina, en óperuhús- ið hefur ekki sætt endurbótum frá því 1946 og hafa ýmsir fastagestir látið í ljós áhyggjur af að endurbæt- urnar verði of miklar. Þótt La Scala verði lokað til ársins 2004 leggst óp- erustarfsemi hússins þó ekki af held- ur hefur La Scala verið fundið tíma- bundið heimili í Arcimboldi- leikhúsinu norður af Mílanó. Röddin brast en áheyrendur fögnuðu Reuters Plàcido Domingo sést hér í hlut- verki Parsifal Wagners. Domingo í La Scala  FRÖNSK málfræði eftir Nicole McBride er í þýðingu Sigríðar Önnu Guðbrandsdóttur frönskukennara. Frönsk málfræði er í senn uppfletti- rit með útskýringum á fjölmörgum málfræðiatriðum og handbók með leiðbeiningum um franska málfræði og málnotkun. Í fyrri hluta bókarinnar eru einstök málfræðiatriði tekin fyrir í stafrófsröð og útskýrð með dæmum og töflum. Í síðari hlutanum er útskýrt hvernig á að tjá sig um ýmis atriði á frönsku og gefin dæmi um ólíkt málfar eftir að- stæðum. Útgefandi er Mál og menning. Bók- in er 128 bls., Guðjón Ketilsson hannaði kápu. Verð: 1.990 kr. Málfræði

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.