Morgunblaðið - 21.02.2002, Síða 39

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. FEBRÚAR 2002 39
heimilisvináttu við þau, enda voru
dyggðir, sem prýddu þau sameig-
inlega, margar: Þau áttu það sam-
eiginlegt að vera vinmörg, vinföst
og gestrisin og raunar höfðingjar
heim að sækja, og er þá fátt eitt
nefnt.
Sú alúð og umhyggja sem Hann-
es naut af hendi Sigríðar í veik-
indum hans undanfarna mánuði,
þegar að þrengdi, var okkur sem
umgengust þau ljós. Æðruleysi
Hannesar var svo jafnframt aðdá-
unarvert. Spurningum í þá veru,
hvernig honum liði, eða hvernig
gengi, svaraði hann gjarnan með
gamanyrði á vör:
„Blessaður, eftir atvikum hef ég
það bara fínt og hvaða þörf er þá
að kvarta.“ Þannig var Hannes.
Og nú verður okkur hugsað til
Sigríðar og barnanna, Hildar og
Agnars, og fjölskyldunnar allrar.
Og nú þegar Hannes Ó. Johnson
er kvaddur með söknuði, færum
við Elísabet þeim öllum samúðar-
kveðjur okkar og fjölskyldu okkar.
Jóhann Möller.
Horfinn er á braut hollvinur,
sem sárt er saknað, en einstaklega
ljúft að minnast.
Hannes Ó. Johnson ólst upp í
Reykjavík til 16 ára aldurs. For-
eldrar hans voru hjónin Ólafur Þ.
Johnson, Þorláks Johnson kaup-
manns í Reykjavík, og síðari kona
Ólafs, Guðrún Árnadóttir frá
Geitaskarði í Langadal.
Faðir Hannesar var umsvifamik-
ill kaupmaður í Reykjavík. Hann
stofnaði með fleirum viðskiptafyr-
irtækið Ó. Johnson & Kaaber, sem
enn er rekið, elst heildsölufyrir-
tækja, lengst af undir stjórn Ólafs
og síðar afkomenda hans.
Hannes átti æsku- og unglingsár
sín á Íslandi og bjó í hinu veglega
húsi Esjubergi við Þingholtsstræti.
Þá var nóg rými í Þingholtunum
fyrir ærslafulla og öfluga stráka að
leika sér. Hann stundaði nám við
Verslunarskóla Íslands og eignað-
ist á þeim árum vini meðal skóla-
félaga og entist sú vinátta mörgum
þeirra ævilangt.
Ólafur Johnson tók sig upp með
fjölskyldu sína og flutti til Banda-
ríkjanna árið 1940. Yngstu börn
hans, Hannes, Helga og Ólafur,
fylgdu foreldrum sínum.
Heimsstyrjöldin 1939-1945 hafði
með mörgum illum afleiðingum
rústað gömul og gróin viðskipta-
sambönd í Evrópu. Meginverkefni
Ólafs var að leita að og byggja upp
viðskiptasambönd við Bandaríkin,
bæði fyrir hans eigin fyrirtæki og
fleiri sem að þessari ráðstöfun
stóðu. Hannes var ungur að árum
þegar hann kom til Bandaríkjanna
og dvöl hans þar varð 5 ár. Hann
sótti þar skóla og stundaði þar síð-
ar störf. Dvölin var nógu löng til
þess að hinn ungi maður mótaðist
að nokkru af amerískum siðum og
háttum og tvö tungumál urðu hon-
um jafn tiltæk.
Vor landi vill mannast á heimsins hátt,
en hólminn á starf hans, líf hans og mátt
og í vöggunnar landi skal varðinn standa.
Hannes kom heim 21 árs gamall,
vel á sig kominn og einstakt
snyrtimenni, sem hélst alla ævi
hans. Hann hóf fljótlega störf hjá
Flugfélagi Íslands þar sem bróðir
hans, Örn Ó. Johnson, stjórnaði.
Á þessum árum bast hann
tryggðaböndum við Sigríði Páls-
dóttur, Sigfússonar, skipstjóra.
Sirrý er hún kölluð af vinum sín-
um, skörungur að gerð komin af
Bergsætt og vestfirskum sægörp-
um. Þau stofnuðu heimili árið 1949
og hefur sambúð þeirra staðið síð-
an þar til nú er Hannes fellur frá.
Heimili þeirra varð fljótt fallegt og
með höfðingjabrag. Hann er stór
kunningja- og vinahópurinn sem
hefur notið frábærrar gestrisni
þeirra sem húsráðenda í meira en
hálfa öld.
Hannes sneri sér snemma á
starfsferlinum að tryggingamálum.
Eftir margra ára starf á þeim vett-
vangi var honum boðið starf hjá
Tryggingu hf. og var hann fram-
kvæmdastjóri þess fyrirtækis í
fjölda ára, eða þar til heilsu hans
fór að hraka.
Jafnframt átti hann aðild að
stjórn fjölskyldufyrirtækisins, Ó.
Johnson & Kaaber, og sat í stjórn
þess í rösk 30 ár. Bróðir Hannesar,
Ólafur, var lengi forstjóri fyrirtæk-
isins.
Með þeim bræðrum voru miklir
kærleikar alla tíð eins og reyndar
milli allra systkinanna. Bræðurnir
héldu stöðugt vöku sinni um rekst-
ur fyrirtækisins, höfðu mikinn
metnað um hag þess og skiluðu því
í blóma til næstu kynslóðar John-
sona.
Ólafur, sem var yngri en Hann-
es, lést á síðastliðnu ári og var
bróður sínum harmdauði, sem og
öllum vinum Ólafs því hann var
mikill drengskaparmaður.
Hannes naut samskipta við vini
sína og kunningja. Umræðuefnin
urðu þá af ýmsum toga því hann
hafði áhuga fyrir flestu því sem
mannlífið varðar. Ekki fór milli
mála að hann hafði mikla yfirsýn
og mótaðar skoðanir á fjármuna-
og viðskiptamálefnum.
Eiginkonur okkar Hannesar eru
vinkonur frá því þær léku sér telp-
ur í Tjarnargötunni. Þær færðu
okkur Hannes að hvor öðrum.
Margra góðra stunda er að minn-
ast. Sirrý og Hannes áttu um ára-
bil afburða reiðhesta. Stunduðu út-
reiðar með vinum sínum og fóru
margar ferðir í góðra vina hópi í
faðm fjalla og fegurðar lands okk-
ar. Á þeim árum voru þau öflugir
stuðningsmenn Hestamannafélags-
ins Fáks.
Mest voru samskipti okkar í
Þingvallasveit. Þar þurfti ekki vík
milli vina, því kallfæri er á milli
kota okkar. Staðreynt var að okk-
ur öllum leið þar best þegar hús-
ráðendur voru í báðum kotum sín-
um, Neskoti og Kusukoti. Þá mátti
löngum sjá ljósa og síðar silfraða
lokka Sirrýar inn á milli trjánna,
þar sem hún hlúði að gróðri jarðar
með sínum grænu fingrum. Fyrr á
árum var oft kátt í kotunum á
kvöldin, „hent að mörgu gaman“
og lagið tekið þegar Sirrý greip
gítarinn og dreif upp söng.
Hannes bjó í mörg ár við skerta
heilsu. Hann sat löngum í horni
sínu við stóran glugga og undi sér
við lestur, hlýddi á tónlist eða naut
fegurðarinnar sem blasti við utan
gluggans. Hann fór reglubundið í
gönguferðir um nágrennið, oftast í
fylgd Sirrýar sinnar, enda vék hún
þessi erfiðu ár nánast aldrei frá
honum. Hann naut fegurðarinnar í
fjallafaðmi Þingvallasveitar og
hreinleika náttúrunnar til hlítar.
Gönguferðirnar urðu honum til
styrktar og aldrei brást hið ljúfa
viðmót hans, né jákvæðni í langri
sjúkdómsglímu.
En nú er hljótt yfir kotunum
okkar í Þingvallasveit og reyndar
húsum vina Sirrýar og Hannesar,
en þá er gott að ylja sér við minn-
ingar þess sem var og þakka af al-
hug liðna tíð.
Börnum og afkomendum Hann-
esar má ætíð verða minningin um
hann uppörvun og hvatning til fag-
urs mannlífs.
Sirrý okkar óskum við hjónin
þess að aftanskin sólar vermi hana
og gylli minningar um lífsförunaut-
inn og besta vininn.
Pálína og Sveinbjörn
Dagfinnsson.
Stundum dregur snögglega ský
fyrir sólu, en þetta er nú einu sinni
gangur lífsins. Þótt dagurinn leng-
ist nú enn á ný, þá er oft skammt á
milli lífs og dauða.
Laugardaginn 9. febrúar hringir
vinur minn Hannes í mig til að láta
mig vita að Lionsfélagi okkar, Þor-
lákur Þórðarson, hafi látist þá um
nóttina. Við ræddum saman góða
stund um lífið og tilveruna, og
Hannes kvaddi mig að lokum með
þeim orðum, að enginn veit sína
ævi fyrr en öll er. Maður veit víst
aldrei hvenær kemur að okkur.
Sannleiksgildi þess er ótvírætt,
sem sannfærði mig enn á ný, þegar
Sirrý hringir í mig tveim dögum
síðar og færir mér þá sorgarfrétt
að Hannes hafi kvatt þá um kvöld-
ið.
Kynni okkar Hannesar og vin-
átta spannar nú röska sex tugi ára,
en við kynntumst fyrst í Verzl-
unarskólanum 1938, og vorum þar
samferða, þar til hann fór með for-
eldrum sínum til Bandaríkjanna
sumarið 1940. Við tengdumst fljótt
sterkum vináttuböndum, og marg-
ar ógleymanlegar stundir áttum
við saman á hinu fallega heimili
foreldra hans á Esjubergi, en
þangað var stutt að fara úr Verzló.
Þótt Hannes færi af landi brott
1940 og yrði að hætta námi í
Verzló og kveðja skólafélagana,
slitnaði ekki sambandið okkar á
milli. Í júlí 1940 skrifar Hannes
mér langt bréf, þar sem hann segir
mér frá ferð sinni með Lagarfossi
til New York með viðkomu í Bost-
on. Siglingin hafi tekið rúma sex-
tán sólarhringa, enda sagðist hann
hafa verið feginn, þegar komið var
á leiðarenda. Hannes var fljótur að
aðlagast lífinu í stórborginni, og
segir hann mér í bréfinu að hann
sé búinn að fara á marga tónleika
og hlusta m.a. á Lois Armstrong,
Tommy Dorsey og Benny Good-
mann.
Hannes dvaldi í Bandaríkjunum
til ársins 1945, og hafði þá sótt
skóla um hríð og unnið á skrifstofu
föður síns, Ólafs Johnson, stór-
kaupmanns, sem rak umfangsmik-
ið fyrirtæki í New York á þessum
árum. Eftir heimkomuna styrktust
vináttubönd okkar Hannesar á ný.
Við unnum saman um hríð hjá
Flugfélagi Íslands, en bróðir
Hannesar, Örn Ó. Johnson, var þá
forstjóri félagsins. Starfsferill
Hannesar snerist síðan að trygg-
ingasviðinu, sem segja má að hann
hafi helgað starfskrafta sína þar til
hann dró sig í hlé.
Árið 1953 stofnuðum við Hannes
Lionsklúbbinn Baldur ásamt tíu
öðrum ungum mönnum, en Baldur
var annar Lionsklúbburinn sem
stofnaður var á Íslandi, næstur á
eftir Lkl. Reykjavíkur.
Minningarnar eru margar og
ánægjulegar frá samstarfi okkar
Hannesar í Baldri, en þar kynnt-
umst við og eignuðumst fjölda
góðra vina á nærfellt fimmtíu ára
tímabili. Hannes naut þess að
sækja fundi og hitta félagana, þar
sem tækifæri gafst til að ræða hin
margvíslegustu málefni og gleðjast
á góðra vina fundum. Eftir að
heilsu Hannesar tók að hraka,
saknaði hann þess að geta ekki
sótt fundi eins og áður, en hann
hafði oft samband við mig og
þurfti þá að fá upplýsingar um
hvernig hlutirnir gengju fyrir sig
hjá okkur Baldursfélögunum. Ekki
alls fyrir löngu færði ég það í tal
við Hannes, hvort hann treysti sér
ekki til að heimsækja okkur á einn
fund, þegar færi gæfist. Hann var
ekki frá því, og ég heyrði á honum
að löngunin var fyrir hendi. Tím-
inn hefur því miður runnið út án
þess að ósk hans yrði að veruleika,
en við Baldursfélagar þökkum
Hannesi langa og ánægjulega sam-
fylgd. Hans verður sárt saknað af
góðum vinahópi.
Hannes átti því láni að fagna að
eignast góðan og yndislegan lífs-
förunaut. Sigríður hefur alla tíð
verið hans stoð og stytta, og sam-
an hafa þau byggt upp fagurt og
vinalegt heimili, þangað sem vinir
og vandamenn hafa ætíð verið vel-
komnir og notið hlýhugar og gest-
risni hjónanna.
Þegar að kveðjustund kemur,
minnist ég fyrst og fremst allra
gleðistundanna, sem við Hannes
áttum saman. Stundum ræddum
við samt tæpitungulaust um menn
og málefni og vorum ekki alltaf
sammála, en vinskapurinn var
óskertur eftir sem áður.
Við hjónin munum seint gleyma
öllum góðu samverustundunum,
sem við áttum með þeim Sirrý og
Hannesi og vináttu þeirra í okkar
garð. Við kveðjum nú góðan vin
með söknuði um leið og hlýjar ósk-
ir fylgja honum á leið hans til fyr-
irheitna landsins. Svava saknar
þess að geta ekki kvatt Hannes og
verið við útför hans af ástæðum,
sem hann mundi skilja best.
Samúðarkveðjur sendum við
Sirrý og öllum ættingjum Hann-
esar. Blessuð sé minning góðs vin-
ar.
Njáll Símonarson.
Hannes Johnson var góður ná-
granni. Það reyndum við systkinin,
börn Selmu Kaldalóns og Jóns
Gunnlaugssonar læknis, sem
bjuggum um langt árabil í næsta
húsi við Hannes og Sirrí konu hans
á Skólabraut 61, sem nú heitir
raunar Valhúsabraut 35. Við flutt-
umst út á Seltjarnarnes á Þorláks-
messu 1965. Sigurgeir bæjarstjóri
var nýsestur að völdum og þá voru
ekki mörg hús þarna norðvestan-
megin á Skólabrautinni en hús
þeirra Hannesar og Sigríðar John-
son var risið þar alveg úti á enda,
mikið og glæsilegt hús. Þaðan er
einstakt útsýni, þar sem Snæfells-
jökull blasir við í allri sinni dýrð og
sólarlagið verður óvíða fallegra hér
á landi. Fyrir neðan húsin voru á
þessum árum óspillt engi og tún
langleiðina niður að Gróttu, varp-
land fyrir kríuna og heilu fótbolta-
vellirnir frá náttúrunnar hendi fyr-
ir börn og unglinga – svo lítið hafði
þá enn verið byggt á því svæði sem
nú er löngu fullbyggt vestan Val-
húsahæðar.
Það fór ekki hjá því að fljótlega
tækist kunningsskapur milli fjöl-
skyldnanna og einhvern tíma hafði
faðir minn heitinn á orði í boði á
hinu smekklega heimili þeirra
Hannesar og Sirríar að það segði
sína sögu að aldrei hefði þurft að
reisa girðingu milli lóðanna. Það
voru orð að sönnu.
Þó minnist ég þess að í fyrstu
fannst mér, viðkvæmum unglings-
pilti, Hannes ekki árennilegur. Það
gustaði oft af honum, hann lét
skoðun sína mjög ákveðið í ljós og
var ekki laust við að sumum okkar
stæði stuggur af honum, fannst
hann allt að því hranalegur. Sú
skoðun breyttist fljótt og við enn
nánari kynni kom vel í ljós að
þessum hressilega og orðhvata
manni bjó einstaklega hlýtt og gott
hjarta. Þegar eitthvað bjátaði á í
fjölskyldu okkar reyndist hann og
þau hjónin svo sannarlega vinir í
raun. Minnist ég ekki síst þegar
móðir mín lést af slysförum að þá
áttum við hauk í horni þar sem
Hannes var. Reyndist hann föður
okkar sérlega vel eftir að hann
varð ekkjumaður. Hannes var þá
sestur í helgan stein og leið varla
sá dagur að hann liti ekki til föður
míns, kom oft án þess að gera boð
á undan sér, þess þurfti ekki, var í
senn hressilegur og nærgætinn,
hafði einstakt lag á að rífa sorg-
mæddan ekkjumann upp úr deyfð
og drunga sem sótti á hann.
Nú þegar þessi góði nágranni og
mikli höfðingi Hannes Johnson er
fallinn frá vil ég fyrir hönd systk-
ina minna og fjölskyldna okkar
þakka Hannesi löng og góð kynni,
trygglyndi og vináttu.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Megi góður Guð styrkja Sigríði
og börn þeirra Hildi og Agnar og
fjölskyldur í sorg þeirra.
Gunnlaugur A. Jónsson.
Að morgni 12. þ.m. hringdi Sig-
ríður kona Hannesar í okkur og
sagði frá versnandi heilsu hans.
Þau voru komin með hann upp á
Landspítala. Hann andaðist þar
um kvöldið. Ekki man ég hvenær
leiðir okkar Hannesar lágu fyrst
saman, en það hefur efalítið verið
þegar við vorum strákar. Ég átti
kunningja, Núma, sem bjó í næsta
húsi við okkur á Ránargötunni og
hann flutti í Næpuna við Skálholts-
stíg 7. Hannes átti heima í Esju-
bergi rétt hjá. Hannes fór til Am-
eríku með foreldrum sínum 1940
og bjó þar í mörg ár. Þegar hann
kom heim man ég eftir að hann
starfaði hjá Flugfélaginu.
Eftir að þau Hannes og Sirrí
giftu sig bjuggu þau við Miklu-
braut en þangað kom ég stundum.
Ég fór í mína fyrstu hestaferð
1952. Við riðum inn á Arnarvatns-
heiði, og gekk það ágætlega. Við
vorum tólf karlmenn í ferðinni og
veiddum svolítið til matar. Síðan
hef ég haft mikla unun af hestum
og ferðast á hverju sumri. Það
gladdi okkur mikið þegar Hannes
og Sirrí fengu sér hesta. Hestur
hennar var hrafnsvartur gæðingur
frá Garðakoti í Viðvíkursveit,
Hannesar var bleikur, prúður og
gangsamur frá sama bæ. Páll Sig-
urðsson frá Varmahlíð var mikill
hestamaður og hafði góða hesta til
ferðalaga. Sumarið 1963 riðum við
norður Kjöl og fóru þau hjónin
með okkur í ferðina, sem heppn-
aðist ljómandi vel. Síðan komu
mörg sumur og margar ferðir,
hver annarri betri. Vel man ég eft-
ir ferð okkar austur í Þjórsárdal
og síðan inn með Þjórsá að Arn-
arfelli hinu mikla. Við höfðum góða
meðreiðarmenn og leigðum af
þeim nokkra hesta bæði til reiðar
og undir trúss. Ferðin frá Ásólfs-
stöðum og norður að Arnarfelli tók
fjóra daga. Við höfðum tjöld en
sváfum í leitarmannakofum þar
sem það var hægt. Það er ekki lítil
vinna að taka niður töskur og tjöld
af trússhestunum, spretta af og
láta þá velta sér. Taka matarílát
upp úr töskum, bera matinn inn í
kofann eða tjaldið. Næsta dag
þurfti að ganga frá og gera allt
klárt, leggja við hestana og girða
klifsöðla fyrir töskurnar. Hannes
hafði í þessari ferð þetta starf, að
sjá um töskuhestana, og hann
gerði það vel. Eðlilega fékk hann
aðstoð við þetta verk en hann sá
um að allt væri eins og það átti að
vera, þetta var hans verk. Við vor-
um sautján í ferðinni svo auðvelt
er að hugsa sér að mikil vinna er
að láta hlutina ganga upp. Við vor-
um með krossviðarkistur á tveimur
hestum, í þær fóru diskar og
þurrkur á milli og síðan varð að
setja tuskur og dót ofan í tösk-
urnar svo ekki skrölti í öllu saman
svo hestarnir fældust ekki. Í tíu
daga ferð fyrir sautján manns þarf
mikinn mat og svo þarf ílát, potta,
pönnur, brúsa og gasáhöld til eld-
unar o.fl. Eftir fjóra daga komum
við í námunda við Arnarfellið og
tjölduðum þar. Við héldum veislu
og nutum þess að vera komnir á
áfangastað. Næsta dag hvíldum við
sum lúin bein og klárarnir teygðu
úr sér, veltu sér og báru sig eftir
beitinni. Einhverjir gengu á fjallið
fræga, Arnarfell hið mikla, og létu
mikið af því, sem þeir sáu þaðan.
Þröngt var í tjöldum og sváfum við
Ingigerður í tjaldi Hannesar og
Sigríðar – þröngt var, en þreytt
fólk svaf vel og undir morgun fór-
um við að hugsa um næsta áfanga í
Kerlingarfjöll.
Þegar þau hjónin Hannes og
Sirrí hættu hestaferðum héldum
við samt áfram ferðalögum fjögur
saman. Við höfðum það þannig að
Hannes ákvað hvert fara ætti og
ég ók og svo öfugt. Við fórum víða,
lásum okkur til um betri bæi, ár,
fjöll og vötn. Helst voru valdar
leiðir sem við höfðum ekki farið
áður. Við fórum á Vestfjarðakjálk-
ann og stoppuðum víða. Á Rauða-
sand fórum við og veltum því fyrir
okkur af hverju þessi fámenna
sveit hefði átt svona marga af-
bragðsmenn. Marga gátum við tal-
ið en okkur datt helst í hug góðir
kennarar, jafnvel frændsemi og að
gáfur gengju í ættir. Við ætluðum
að skoða sögustaði Gunnars Gunn-
arssonar í Svartfugli, sjöundarmál-
in, en ekki komumst við þangað á
fararskjóta okkar, sem var ekki
fær í torfærur. Þannig héldum við
vestur og lærðum margt, því gam-
an er að velta fortíðinni svolítið
fyrir sér. Við spjölluðum um hitt
og þetta á þessum ferðum okkar
og hittum marga sem gaman var
að ræða við eða til að fræðast af
þeim sem þarna bjuggu.
Hannes hafði létta lund og gat
gert góðlátlegt grín að þeim sem
með honum voru og öðrum sem
urðu á vegi hans. Áratugirnir sem
við Hannes höfum ferðast saman
eru orðnir margir. Þegar við
spjölluðum saman rifjuðum við upp
hitt og þetta sem var til gleði – það
þarf stundum svo lítið til ef vel er
frá sagt og það gat Hannes svo oft
gert.
Með þessum orðum sendum við
Sigríði og fjölskyldu innilegustu
samúðarkveðjur.
Hjalti Pálsson og
Ingigerður Karlsdóttir.