Morgunblaðið - 19.07.2002, Blaðsíða 1

167. TBL. 90. ÁRG. FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 19. JÚLÍ 2002
GERHARD Schröder, kanslari
Þýskalands, vék Rudolf Scharping úr
embætti varnarmálaráðherra í gær,
tæpum tíu vikum fyrir þingkosningar
í landinu, eftir að þýskir fjölmiðlar
skýrðu frá því að Scharping hefði
þegið greiðslur frá þýsku almanna-
tengslafyrirtæki.
Scharping var skipaður varnar-
málaráðherra í október 1998 þegar
þýskir jafnaðarmenn og græningjar
komust til valda. Hann hefur staðið
höllum fæti síðustu átján mánuði
vegna ýmissa axarskafta og hneyksl-
ismála í einkalífinu.
Scharping viðurkenndi í fyrradag
að hann hefði þegið andvirði 6,2 millj-
óna króna í greiðslur frá almanna-
tengslafyrirtækinu Hunziger á árun-
um 1998–99. Annars vegar var um að
ræða fyrirframgreiðslu fyr-
ir rétt til að birta æviminn-
ingar hans í framtíðinni og
hins vegar greiðsla fyrir
ræður sem hann flutti áður
en hann varð ráðherra.
Þýskir ráðherrar mega
ekki þiggja greiðslur frá
einkafyrirtækjum meðan
þeir gegna embætti.
Scharping kvaðst ekki
hafa brotið nein lög en sætta
sig við ákvörðun Schröders. „Ég
greindi fjármálaráðuneytinu frá
greiðslunum eins og reglur kveða á
um og greiddi skatta af þeim,“ sagði
hann. „Ég ber höfuðið hátt.“
Stjórn Schröders hefur átt undir
högg að sækja vegna efnahagssam-
dráttar og mikils atvinnuleysis og tal-
ið er að kanslarinn hafi ótt-
ast að mál Scharpings
myndi skaða hana frekar
fyrir kosningarnar 22. sept-
ember. Skoðanakannanir
benda til þess að Schröder
eigi fyrir höndum mjög erf-
iða baráttu við Edmund
Stoiber, kanslaraefni kristi-
legu flokkanna.
„Þetta er mikilvægur
dagur fyrir Þýskaland og
hann verður vonandi til þess að Þjóð-
verjar sjái hversu veik stjórnin er og
þeir dragi réttar ályktanir,“ sagði
Stoiber eftir að skýrt var frá brott-
vikningu varnarmálaráðherrans.
Nokkrir þýskir stjórnmálaskýr-
endur sögðu að Schröder hefði átt
einskis annars úrkosti en að losa sig
við Scharping sem er jafnvel óvinsæll
meðal margra jafnaðarmanna. „Þetta
var betri lausn en að þetta mál yf-
irgnæfði allt annað í fjölmiðlunum
næstu vikurnar,“ sagði Matthias
Jung, hjá fyrirtæki sem sérhæfir sig í
skoðanakönnunum. „Scharping hafði
fallið í áliti fyrir löngu og fylgi hans
var mjög lítið.“
Fast var lagt að Schröder að víkja
varnarmálaráðherranum úr embætti
í fyrra þegar glanstímarit birti mynd-
ir af honum og unnustu hans spóka
sig í sundlaug á Mallorca þegar verið
var að senda þýska hermenn til frið-
argæslu í Makedóníu. Hann notaði
einnig flugvél þýska hersins á kostn-
að skattgreiðenda til að geta gist yfir
nótt á Mallorca með unnustu sinni
milli tveggja opinberra funda.
Schröder víkur varnar-
málaráðherranum frá
Berlín. AP, AFP.
Rudolf
Scharping
BANDARÍSKI kylfingurinn Tiger
Woods býr sig undir pútt í fyrstu
umferð Opna breska meistaramóts-
ins í golfi sem hófst á Muirfield-
golfvellinum í Skotlandi í gær.
Woods, sem er efstur á listanum yf-
ir bestu kylfinga heims, var hvergi
á meðal fremstu manna á mótinu
eftir fyrsta daginn, en þrír voru
efstir og jafnir á 67 höggum, fjór-
um undir pari, Svíinn Carl Petters-
son og Bandaríkjamennirnir Duffy
Waldorf og David Toms. Woods
lauk leik á einu höggi undir pari.
Reuters
Tiger
púttar
COLIN Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, lagði í gær blessun
Bandaríkjamanna yfir nýskipaða
fjármála- og innanríkisráðherra Pal-
estínumanna. Hann gaf í skyn að
þeir tveir kæmu til greina sem arf-
takar Yassers Arafats, leiðtoga Pal-
estínumanna. Sagði Powell að ráð-
herrarnir tveir, Salam Fayad
fjármálaráðherra og Abdel Razaq
al-Yahiya innanríkisráðherra, væru
þeir palestínsku embættismenn sem
Bandaríkjamenn og Ísraelar gætu
rætt við í stað Arafats.
„Við erum reiðubúnir til sam-
starfs við þá, og Ísraelar eru það
einnig,“ sagði Powell, en vék sér
undan því að segja hvort Banda-
ríkjamenn myndu styðja annan
hvorn ráðherranna ef þeir byðu sig
fram gegn Arafat í væntanlegum
forsetakosningum Palestínumanna
sem halda á í janúar.
Powell sagði í viðtali við banda-
rísku útvarpsstöðina National Publ-
ic Radio í gær að hann vildi í raun-
inni ekki nefna beint hvaða
palestínsku leiðtoga Bandaríkja-
menn vildu eiga samstarf við. „En
ég myndi vilja benda á það að Shim-
on Peres, utanríkisráðherra Ísraels,
hefur verið að ræða við nýja fjár-
málaráðherrann og ætlar að eiga
fund með nýja innan-
ríkisráðherranum.“
Virðast vera áhrifamenn
Powell sagði enn fremur að þessir
tveir ráðherrar virtust ekki aðeins
vera að hasla sér völl sem leiðtogar
og reyna að koma á breytingum
heldur virtust þeir einnig vera
áhrifamenn. „Þetta eru menn sem
gætu ef til vill tekið að sér hlutverk
sem ég tel nauðsynlegt að skipað
verði í,“ sagði Powell.
George W. Bush Bandaríkjafor-
seti hefur krafist þess að Arafat láti
af völdum og umbætur verði gerðar
á palestínska stjórnkerfinu, ef
Bandaríkjamenn eigi að halda
áfram stuðningi við stofnun sjálf-
stæðs ríkis Palestínumanna. Þótt
Bandaríkjamenn séu svo að segja
einir um að gera þessa kröfu hafa
Arafat og fleiri palestínskir leiðtog-
ar tekið að koma á umbótum sem
Bandaríkjastjórn hefur hrósað. Ara-
fat skipaði Fayad og al-Yahiya í ráð-
herraembætti níunda júní sl. og var
það þáttur í uppstokkun á palest-
ínsku heimastjórninni.
Powell sagðist enn opinn fyrir
þeirri hugmynd að Arafat fengi
táknrænt leiðtogaembætti en
stjórnunarhlutverkið yrði sett í
hendur forsætisráðherra. Þetta
væri þó ekki hugmynd sem Banda-
ríkjamenn hefðu sett fram. „Það
hefur verið rætt svolítið um hug-
myndina um forsætisráðherraemb-
ætti,“ sagði Powell. „Við sjáum til
hvað verður úr þessu.“
Powell nefnir
mögulega arf-
taka Arafats
Washington. AFP.

Þrír deila/C4
♦ ♦ ♦
ÍRANSKI klerkurinn Ayatollah
Jalaledin Taheri, sem hefur með
harðri gagnrýni sinni á íslömsk yf-
irvöld landsins valdið mikilli póli-
tískri spennu í landinu, hvatti í gær
til þess að Íranar efndu til mót-
mælaaðgerða gegn Bandaríkjunum
í dag, að því er íranskir fjölmiðlar
greindu frá.
„Allir Íranar ættu að taka þátt í
mótmælaaðgerðum gegn Banda-
ríkjunum,“ sagði Taheri, sem er
náinn samstarfsmaður miðju-
mannsins Mohammads Khatamis
forseta, í bréfi sem birt var í gær í
dagblöðum sem fylgja umbótaöfl-
unum í landinu að málum. Í bréfinu
lýsti Taheri ennfremur stuðningi
sínum við umbætur í Íran.
Taheri sagði af sér sem bæna-
leiðtogi í borginni Isafahan í síð-
ustu viku með þeim orðum að harð-
línumenn meðal ráðandi afla í
landinu hefðu „lamað“ opinberar
stofnanir í landinu í nafni trúarinn-
ar til þess að geta sjálfir haldið
völdum. Í kjölfar afsagnarbréfs
Taheris kom upp mikil spenna í
landinu og var efnt til götumót-
mæla gegn yfirvöldum.
En í bréfinu sem Taheri birti í
gær hafði hann dregið nokkuð úr
gagnrýni sinni og var greinilega að
reyna að friða Ayatollah Ali
Khamenei, æðsta leiðtoga landsins,
sem sl. föstudag sendi frá sér lítt
dulbúna hótun gegn Taheri. Þar
minnti hann á hver urðu örlög hæst
setta klerksins í Íran sem hefur
viðrað andmæli gegn yfirvöldum,
Ayatollah Hossein Ali Montazeri,
sem hefur setið í stofufangelsi síð-
an 1997 þegar hann lét í ljósi efa-
semdir um lögmæti stjórnar klerk-
anna, þ.á m. Khameneis.
Taheri
dregur
í land
Teheran. AFP, AP.