Morgunblaðið - 19.07.2002, Blaðsíða 4

Morgunblaðið/Jón Sigurðsson
Íbúar og lögregluyfirvöld á Blönduósi vissu ekki almennilega hvernig
ætti að bregðast við háttalagi álftarinnar.
ÞAÐ var ástin sem bar álftina Ragn-
heiði norður í land, þar sem hún
dvaldi síðustu dagana. Álftin um-
rædda, sem varð þekkt manna á
meðal á Blönduósi og Skagaströnd
og hefur orðið tilefni frétta í Morg-
unblaðinu í vikunni, var ættuð frá
Krýsuvík.
Þegar Lovísa Christiansen, fram-
kvæmdastjóri Krýsuvíkurskóla,
heyrði af álftinni á Blönduósi vissi
hún strax að þarna var Ragnheiður
á ferð. Að sögn Lovísu fundu vist-
menn yfirgefið egg fyrir fjórum ár-
um og unguðu því út. Þar með var
álftin Ragnheiður komin í heiminn
og dvaldist hún í nágrenni Krýsu-
víkurskóla á sumrin en flaug með
öðrum álftum suður á bóginn þegar
haustaði.
„Hún var ofsalega skemmtileg og
hegðaði sér eins og varðhundur
hér,“ sagði Lovísa. Hún benti jafn-
framt á að aldrei hefði Ragnheiður
komið inn í hús eða verið haldið í
Krýsuvík, heldur hefði hún komið
þangað sjálfviljug og dvalist á sumr-
in. Lovísa sagði að hún hefði gólað
og hljóðað og passað húsið og ef
menn væru að vinna þar við þá hefði
Ragnheiður setið og gólað, hún
hefði einfaldlega verið að spjalla við
þá.
„Þegar staðarhaldari fór í bæinn
til að kaupa vörur þá fylgdi hún
bílnum og hegðaði sér nákvæmlega
eins og sagt er frá í fréttinni,“ lýsti
Lovísa og sagði það forvitnilegt að
vita hvort fólkið hefði verið á svip-
uðum bíl og staðarhaldarinn. Hún
bætti við að þegar Ragnheiður var
ungi hefði hún búið við nálægt hús
og yfirleitt viljað láta skutla sér
þangað.
Að sögn hennar var Ragnheiði
gefið úti við, brauð, bleytt í vatni, og
stundum epli. „Hún var vinur okkar.
Hún átti það reyndar til að hvæsa á
fólk ef það virkaði hrætt,“ benti
Lovísa á. Ragnheiður hafði ekki sést
í nokkurn tíma núna í Krýsuvík, að
sögn Lovísu, og taldi hún að hún
hefði fylgt eftir annarri álft. „Við
áttum von á því að hún færi. Hún
hefur orðið ástfangin,“ undirstrik-
aði Lovísa.
Lovísa bætti við að þau hefðu ætl-
að að hafa samband við lögregluna á
Blönduósi og koma og sækja Ragn-
heiði þegar þau heyrðu af henni. Því
miður hefði það verið of seint því að
búið var að lóga álftinni. Hún sagði
ástæðuna fyrir uppköstum Ragn-
heiðar væntanlega vera þá að henni
hefði einfaldlega verið gefið of mik-
ið að éta. Þeir sem lóguðu henni
töldu að álftin hefði verið veik en
það telur Lovísa ekki vera rétt.
Búið er að rekja uppruna álftarinnar
Álftin ættuð
úr Krýsuvík
FRÉTTIR
4 FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
VÍSINDAMENN við Tilraunastöð
Háskóla Íslands í meinafræði á
Keldum stunda nú rannsóknir sem
kunna að nýtast í baráttunni við
HIV-veiruna. Verkefnið, sem Val-
gerður Andrésdóttir líffræðingur
stjórnar, er framhald verkefnis
stöðvarinnar sem sneri að vexti
mæði-visnuveiru í hnattkjarna át-
frumum og greint hefur verið frá á
erlendum vettvangi. Vel er fylgst
með rannsóknunum erlendis.
Beinast að vif-prótíni
Í Morgunblaðinu var fyrir
skemmstu greint frá því að erlendir
vísindamenn hefðu komist að því að
HIV-veiran truflaði eðlilega starf-
semi gensins CEM15 með því að
framleiða prótín eða gen sem kallað
er vif (virion infectivity factor). Gen
þetta hindrar HIV-veiruna í að
fjölga sér.
Rannsóknirnar á Keldum hafa
einnig beinst að þessu vif-prótíni,
nánar tiltekið hvernig það virkar í
mæði-visnuveiru og gerir henni
kleift að fjölga sér í hnattkjarna át-
frumum. Valgerður segir að prótínið
virki eins í mæði-visnuveirunni og
HIV-veirunni. „En enginn veit hins
vegar hvernig þetta prótín virkar.
Það hefur verið viðfangsefni okkar
og í rannsóknum okkar hérlendis
höfum við meðal annars klónað
mæði-visnuveiruna, sem hefur gert
okkur kleift að rannsaka hvernig
þessi gen virka,“ segir hún.
Valgerður segir að vísindamenn-
irnir á Keldum hafi fundið stökk-
brigði sem gefi upplýsingar um það
hvernig vif vinni. „Núna er búið að
finna þetta gen sem vinnur á HIV-
veirunni, en ef hægt væri að hindra
virkni vif-prótínsins, sem okkar
rannsóknir lúta meðal annars að,
myndi vera hægt að hanna lyf til
þess,“ segir hún.
Að sögn Valgerðar hefur verið
talað um þessa aðferð sem eina
vænlegustu leiðina til að finna lækn-
ingu við HIV-sýkingu og þar með
alnæmi. „Ég held að allir séu þó
sammála um að þetta verkefni þarf
að nálgast úr öllum mögulegum átt-
um, vegna þess hve veiran er fljót
að stökkbreyta sér. Hún breytir
þessu geni alveg eins og öðrum,“
segir hún. Núverandi lyf virka
þannig að þau hindra ensím sem
myndar veiruna inni í frumum. Nú
eru einnig í gangi tilraunir með að
hindra að veiran komist inn í frum-
una.
„Það er áhugi á rannsóknum okk-
ar hjá þeim sem rannsaka HIV-veir-
una erlendis,“ segir Valgerður, „því
HIV-veiran og mæði-visnuveiran
eru mjög skyldar. Allar upplýsingar
um mæði-visnuveiruna eru þýðing-
armiklar varðandi HIV-veiruna
líka.“
Kunna að nýtast í barátt-
unni við HIV-veiruna
Rannsóknir Tilraunastöðvarinnar á Keldum
GENGI Bandaríkjadals gagnvart
íslensku krónunni var fyrir sléttu
ári tæpar 103 krónur en er nú um
83,5 krónur og er þetta um 19%
lækkun á einu ári. Áhrif þessara
gengisbreytinga á verðlag í versl-
unum hér á Íslandi eru þó vænt-
anlega ekki mjög mikil þar sem
hlutfall vöruinnflutnings frá Banda-
ríkjunum af heildarinnflutningi er
ekki nema um 11%. Nær allir bílar,
raf- og heimilistæki sem fást hér í
búðum eru flutt inn frá Evrópu eða
keypt í evrum þannig að ekki er
víst að almenningur verði áþreif-
anlega var við gengisbreytingarnar.
Nema þá kannski stórneytendur á
morgunkorni og svo auðvitað þeir
sem bregða sér í frí til Bandaríkj-
anna og fá nú hátt í fimmtungi
meira fyrir hverja krónu vestra nú
en í fyrra.
Áhrif gengisbreytinganna á mat-
vöruverð í heild eru einnig hverf-
andi lítil. Aðeins um tíundi hluti
þess tíunda hluta sem við flytjum
inn frá Bandaríkjunum er matvara
en meira en helmingur eru vélar,
tæki og búnaður af ýmsum toga,
sem er væntanlega í flestum til-
vikum keyptur af fyrirtækjum en
ekki einstaklingum. Lægra inn-
kaupsverð til fyrirtækja ætti þó
auðvitað að stuðla að lækkandi
verðlagi almennt þegar til lengdar
lætur.
Verð á íslenskum vörum í Banda-
ríkjunum hækkar og þeir sem flytja
út vörur fá færri krónur þegar þeir
skipta dollurunum sínum í krónur.
Og bandaríski ferðamaðurinn sem
kaupir glas af öli hér þarf að borga
meira en einum dollora meira fyrir
það en í fyrra.
Hlutfall útflutnings til Bandaríkj-
anna af heildarútflutningi er ekki
ýkja hátt og hefur farið lækkandi
undanfarin ár, það var tæp 15% ár-
ið 1999 en var komið niður í 10,3% í
fyrra. Meira en sjö af hverjum tíu
krónum koma vegna útflutnings á
fiskafurðum til Bandaríkjanna. Að
því er Morgunblaðið kemst næst
koma þessar breytingar ekki mikið
við stærstu útflutningsfyrirtækin í
sjávarútvegi, evran er þeirra mik-
ilvægasta mynt en auk þess hafa
þau komið sér upp ýmsum vörnum
gegn gengisbreytingum. Þá má og
nefna að SÍF gerir nú til að mynda
upp í evrum. Bæði SÍF og SH
kaupa hráefni af íslenskum útgerð-
um í erlendri mynt þannig að geng-
issveiflurnar lenda á útgerðarfélög-
unum, sem sum hver reyna síðan að
verja sig gegn breytingum. Í fyrra
nutu útgerðarfyrirtækin þess að ís-
lenska krónan var fallandi en nú
hefur dæmið snúist við. Líklegt er
þó að mörg ef ekki flest stærstu
sjávarútvegsfyrirtækin séu farin að
verja sig gagnvart gengisbreyting-
um. Engu að síður hefur þessi þró-
un komið illa við útgerðina, hver
svo sem þróunin á síðari helmingi
ársins verður.
Dollar hefur lækkað um tæp 20% á milli ára
Gengisbreytingin hefur
lítil áhrif á verðlag


   

   








 



 
 

 








SUMARHÁTÍÐ Vinnuskóla Reykja-
víkur fór fram í Laugardalnum í
gær. Mikið var um dýrðir og fjöl-
breytilegar uppákomur. Nemendur
Vinnuskólans komu þar saman til
að spreyta sig í ýmsum íþrótta-
leikjum, m.a. risaboxi, og að sjálf-
sögðu voru grillaðar pylsur með til-
heyrandi meðlæti. Boðið var upp á
tónlistarflutning þekktra og
óþekktra hljómsveita sem féll ung-
viðinu vel í geð. Hátíðin hófst
klukkan níu um morguninn og stóð
fram eftir degi.
Morgunblaðið/Arnaldur
Sumarhátíð
Vinnuskólans