Morgunblaðið - 23.07.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
BENEDIKT Arn-
kelsson guðfræðingur
lést í Reykjavík þann
20. júlí á 77. aldurs-
ári. Benedikt var
fæddur 7. febrúar
1926 í Reykjavík, for-
eldrar hans voru Arn-
kell Ingimundarson
verkstjóri og Val-
gerður Gunnarsdóttir
kona hans.
Benedikt lauk
sveinsprófi í glerslíp-
un og speglagerð árið
1946, stúdentsprófi í
Reykjavík árið 1950
og nam guðfræði við Menighetsfak-
ultetet í Osló í þrjú og hálft ár.
Hann lauk prófi í hebresku við
Oslóarháskóla 1952 og guðfræði-
prófi frá Háskóla Íslands árið 1956.
Benedikt var starfsmaður Sam-
bands íslenskra kristniboðsfélaga
frá árinu 1956 allt til
dauðadags. Þá starfaði
hann um skeið hjá
Landssambandi
KFUM á Íslandi, var
kristniboði í Eþíópíu á
árunum 1964-65 og for-
maður kristilegra
skólasamtaka 1948–50.
Eftir Benedikt ligg-
ur fjöldi frumsaminna
og þýddra rita. Nokkur
þeirra flutti Benedikt í
útvarpi. Þá skrifaði
hann fjölda greina í
kristileg blöð og tíma-
rit. Einnig þýddi hann
þætti eftir bandaríska predikarann
Billy Graham, sem birtust undir
nafninu Svar mitt, um skeið í
Morgunblaðinu, fyrir allmörgum
árum.
Benedikt var ókvæntur og barn-
laus.
Andlát
BENEDIKT
ARNKELSSON
Á NORÐURLÖNDUM er í gildi
löggjöf um innra öryggi ríkisins,
þar sem heimilað er að safna
ákveðnum upplýsingum um ein-
staklinga. Sólveig Pétursdóttir,
dómsmálaráðherra, sagði í samtali
við Morgunblaðið síðastliðinn
sunnudag að tímabært væri að
huga að því hvort ekki ætti að
setja slíka löggjöf hér á landi.
Þegar nokkrir þingmenn voru
inntir eftir umsögn um hvort þörf
væri á slíkri löggjöf á Íslandi virt-
ust þeir sammála um að fara þyrfti
varlega við setningu slíkra laga.
Guðrún Ögmundsdóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, taldi að
Íslendingar ættu að fara mjög var-
lega í þessum efnum og ekki sæta
lagi þótt eitthvað væri að gerast
úti í heimi til þess að herða okkar
löggjöf of mikið. „Mér finnst að við
eigum að bíða aðeins róleg og sjá
hvað setur. Okkur liggur ekki svo
á,“ benti hún á.
Hún sagði að breyttir tíma gætu
kallað á slíka löggjöf en hins vegar
væri þetta eitthvað sem Íslend-
ingar ættu að gefa sér góðan tíma
í að skoða og aðallega út frá per-
sónuvernd og slíkum atriðum.
„Það er spurning um hvað er
skráð, hvernig það er skráð, hver
geymir það og allt þetta. Mér dett-
ur nú í hug að það er hægara að
komast á svona lista heldur en að
fara af honum aftur, þannig að
mér finnst að við eigum að hreyfa
okkur varlega og skoða það sem
aðrir eru að gera en ekki flýta
okkur um og of,“ ítrekaði hún.
Tekur slíkum tillögum
með fyrirvara
„Málin virðast endalaust fara í
hringi og nú nota menn ýmist 11.
september eða einhver mótmæli
sem afsökun fyrir því að auka aft-
ur svigrúm stjórnvalda til per-
sónunjósna sem mér falla ekkert
sérstaklega vel í geð. Ég hef nú
aldrei verið hrifinn af þeim hug-
myndum að við færum að taka upp
einhverja skrípaleyniþjónustu-
starfsemi hér á Íslandi. Ég held að
það sé hvorki þörf á því né séu það
réttar aðferðir í raun og veru,“
sagði Steingrímur J. Sigfússon,
formaður Vinstri hreyfingarinnar -
græns framboðs og lagði áherslu á
að það væri hluti af mannrétt-
indum manna að mega láta álit sitt
í ljósi á friðsamlegan hátt.
Hann taldi ekki þörf á löggjöf
um innra öryggi ríkisins. Yfirvöld
hefðu tilteknar heimildir, lögregl-
an hefði sínar skrár og annað í
þeim dúr. Frekar væri þörf á að
þróa lög og rétt í hina áttina, það
er að tryggja betur réttindi borg-
aranna og vernda þá fyrir óeðli-
legri hnýsni í þeirra einkahagi.
Hann tæki að minnsta kosti öllum
slíkum tillögum með miklum fyr-
irvara og vildi fá að sjá hvaða hug-
myndir væru þar á ferð áður en
hann skrifaði upp á neitt slíkt.
„Því er ekki að neita að menn
eru uggandi víða um lönd yfir
ákveðnum tilhneigingum sem gæt-
ir í þá átt að búa til rafrænt skráð
ríki stóra bróður á nýjan leik. Það
glittir í slíkar tilhneigingar víða,
ekki síst í Bandaríkjunum og
Schengen-upplýsingakerfið hefur
verið gagnrýnt,“ bætti hann við.
Steingrímur taldi að besta og
eina vörnin við breyttri heims-
mynd væri virkt lýðræði og opið
upplýst samfélag. Hann sagði að
menn yrðu að rökstyðja á hvaða
leið þeir væru og það þýddi ekki
að nota 11. september og að lang-
mestu leyti friðsamleg og lögleg
mótmæli við framferði alþjóða-
stofnana sem skálkaskjól eða tylli-
ástæðu til að skerða mannréttindi
og ganga á friðhelgi einkalífs og
persónuvernd.
„Ég er ekki að segja að það geti
ekki verið tilefni til að fara yfir
þessa hluti hjá okkur en ekkert
síður úr hinni áttinni,“ sagði hann
og benti á að stjórnvöld þyrftu að
læra af reynslunni af heimsókn
Kínaforseta.
Þarf tilefni til að herða
löggjöfina í þessum efnum
„Almennt tel ég að við eigum að
fara mjög varlega í svona eftirlits-
heimildum ríkisvaldsins. Við höf-
um löggjöf og erum aðilar að
margvíslegu erlendu samstarfi
sem tekur á þessu. Mér finnst að
það þurfi einhver tilefni til þess að
við herðum löggjöf okkar í þessum
efnum,“ benti Ólafur Örn Haralds-
son, þingmaður Framsóknar-
flokksins, á og nefndi sem dæmi að
Íslendingar hefðu haldið stórfundi
áfallalaust.
Hann taldi að við ættum að hafa
augun opin og fylgjast með því
sem nágrannalönd okkar væru að
gera í þessum málefnum, en bætti
jafnframt við að önnur sjónarmið
ættu á vissan hátt við hér á landi
en víða annars staðar. Ísland væri
eyja og aðgangur inn í landið væri
aðeins á örfáum stöðum sem gerði
allt eftirlit einfaldara. Auk þess
gerði fámennið það að verkum að
erfitt væri að týnast eða leynast í
þessu landi þannig við yrðum fljótt
vör við hræringar sem gætu ógnað
okkur.
„Það er svo sem klassískt svar
að segja að það sé allt í lagi að
skoða þetta en mér finnst ekki að
við eigum að eyða kröftum okkar í
það núna að vinna í þessu,“ sagði
Ólafur Örn. Hann lagði áherslu á
að það skorti töluvert fé í hina al-
mennu löggæslu og einnig af þeirri
ástæðu ætti að fara mjög varlega í
að legga út í aukakostnað vegna
þessara málefna.
Ótímabært að
ræða um varalið
Sverrir Hermannsson, formaður
Frjálslynda flokksins, taldi ekki
skorta löggjöf um innra öryggi
ríkisins. „Það er verið að tala um
að stofna eitthvert varalið, auk
þess sem við skulum ekkert vera
að rifja upp Falun Gong-málið. En
ef við erum þannig stödd með al-
þjóðaráðstefnur að við höfum ekki
fólk til að gæta fundargesta þá
eigum við ekkert að halda þær.
Það þýðir ekkert að tala um að
okkur beri að gera það í samstarfi
þjóða. Ef við erum ekki þess
megnug þá gerum við það ekki
neitt, það segir sig sjálft,“ sagði
hann.
Hann benti á að það væri ekki
ástæða til að ræða um varalið og
ýmsar hugmyndir í þá átt meðan
lífshagsmunamál eins og fram-
kvæmd eftirlits á vegum úti væri
ekki með betra móti. „Það er ýmsu
að sinna sem er nær. Þegar tugir
farast vegna of hraðs aksturs í
landinu er ég ekki tilbúinn til að
verja fé í það að verja forseta Kína
sérstaklega,“ lagði Sverrir áherslu
á.
Nokkrir þingmenn um hugmyndir um lög um innra öryggi
Fara þarf varlega
í lagasetningu
LISTAVERKIÐ Sjómaður, eftir
Jónas S. Jakobsson, var afhjúpað
við hátíðlega athöfn á Kirkjusandi í
gærmorgun. Verkið var unnið að
frumkvæði Tryggva Ófeigssonar,
útgerðarmanns og fiskverkanda,
sem lést árið 1987 og reisti meðal
annars fiskvinnsluhús á Kirkju-
sandi. Árið 1960 fékk hann Jónas til
að vinna höggmyndina.
Verkið, sem vígt var á afmæl-
isdegi Tryggva, tileinkaði hann
öllu samstarfsfólki sínu í sjávar-
útvegi, en það sýnir sjómann með
sjópoka á baki og kippu af afla í
hendinni. Frumgerð þess stóð við
Kirkjusand, en hafði legið undir
skemmdum. Stjórn Júpíters hf., út-
gerðarfélags Tryggva, ákvað að
gefa Reykjavíkurborg styttuna og
var hún endurgerð í samstarfi við
Listasafn Reykjavíkur og Íslands-
banka.
„Eitt sem gnæfir
hátt í mínum huga“
Í ævisögu Tryggva, sem Ásgeir
Jakobsson skrásetti; Tryggva sögu
Ófeigssonar, segir hann svo frá til-
urð styttunnar:
„Frændi minn, Jónas Jakobsson,
myndhöggvari og málari, kom eitt
sinn að máli við mig og sagðist hafa
lítið að gera það haustið, heilsa sín
væri nú þannig, að hann yrði að
geta unnið í ígripum, en Jónas
hafði verið víkingsmaður, áður en
heilsan bilaði. Ég sagði við frænda
minn:
„Þú ert myndhöggvari, er ekki
svo?“
„Jú,“ sagði hann, „það er ég. Ég
hef til dæmis verið núna síðast á
Akureyri og gert þar margar
myndir.“
„Ef þig vantar hugmynd,“ sagði
ég, „þá er aðeins eitt, sem gnæfir
hátt í mínum huga. Það er tog-
arasjómaðurinn. Þú skalt hafa
hann með sjópokann á bakinu og
fiskkippu í hendi. Að öðru leyti ertu
sjálfráður, hvernig þú hefur hann.“
Og svo hófst Jónas handa. Frysti-
húsið [að Kirkjusandi] var þá ekki
nema hálfklárað og þurftum við því
að baslast með olíuofn og annað,
sem Jónas þurfti til verksins, upp á
loft, því þar ætlaði hann að vinna.
Listamenn eru nú ekki vanir að
hafa alltaf fínasta húsnæði, þar sem
þeir eru við starf sitt.
Við völdum styttunni stað mið-
svæðis á lóðinni og ræktuðum tún-
blett í kringum hana. Hún er frá-
bært listaverk og setur mikinn og
sannan svip á athafnasvæðið.“
Eitt af útilistaverkum
borgarinnar
Barnabarn Tryggva, Tryggvi
Pálsson, framkvæmdastjóri hjá
Seðlabanka Íslands, afhjúpaði
styttuna, en auk hans héldu Eiríkur
Þorláksson, forstöðumaður Lista-
safns Reykjavíkur, og Kristján
Ragnarsson, formaður bankaráðs
Íslandsbanka, stuttar tölur.
Listaverkið er sem fyrr segir í
eigu Reykjavíkurborgar og verður
hér eftir kynnt sem eitt af úti-
listaverkum borgarinnar.
Listaverkið Sjómaður
afhjúpað á Kirkjusandi
Morgunblaðið/Jim Smart
Tryggvi Pálsson, framkvæmdastjóri hjá Seðlabankanum, Kristján
Ragnarsson, formaður bankaráðs Íslandsbanka, og Eiríkur Þorláksson,
forstöðumaður Listasafns Reykjavíkur, fyrir framan styttuna.
LÖGREGLAN í Reykjavík hand-
tók mann um helgina sem hafði
höggvið annan með samurai-
sverði, en meiðslin urðu þó ekki
alvarleg. Maðurinn hafði veist að
unnustu sinni í miðborginni og
komu vegfarendur henni þá til
hjálpar. Fór þá maðurinn heim til
sín, sótti samurai-sverðið og hjó
þann sem hafði hjálpað unnustu
hans skömmu áður.
Sverðshöggin komu á vanga og
læri mannsins og brotnaði vopnið
í þrennt. Að sögn lögreglunnar
var sverðið bitlaust og að auki
lenti sjálf sverðseggin ekki á fórn-
arlambinu. Í framhaldinu fram-
kvæmdi lögreglan húsleit hjá
árásaraðila og fundust fleiri vopn
við leitina ásamt lítilræði af
kannabisefnum. Unnusta manns-
ins var handtekin fyrir meinta að-
ild að fíkniefnavörslu og einn mað-
ur til viðbótar.
Særði mann
með sverði