Morgunblaðið - 18.09.2002, Qupperneq 35

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 2002 35
hentaði vel að stunda það nám, bæði
vegna ágætra námsgáfna og líka
vegna þeirrar festu, iðni og samvizku-
semi, sem honum var í blóð borin.
Læknisnámið gekk eins og í sögu og
að því búnu stundaði hann framhalds-
nám í barnageðlækningum í Dan-
mörku. Í kjölfarið hlaut hann viður-
kenningu sem sérfræðingur á því
sviði og sem slíkur starfaði hann síðan
alla tíð. Að sjálfsögðu bar starf hans
aldrei á góma, okkar í milli, en ótví-
rætt virðist sem í því hafi hann verið
réttur maður á réttum stað, bæði
vegna ágætrar menntunar og þeirra
miklu mannkosta, sem prýddu hann.
Hann var maður mildur í skapi og
léttur í lund, hægur og gætinn, en þó
fylginn sér, athugull og yfirvegaður
og einstaklega umhyggjusamur. Allir
þessir eiginleikar hljóta að hafa fallið
vel að því einkar viðkvæma og vanda-
sama starfi, sem hann gegndi um
dagana.
Af því, sem að ofan er ritað, má
ráða, að Sverrir var ágætlega fé-
lagslyndur maður. Þau hjón, hann og
Þuríður, sóttu alltaf gleðskap okkar
bekkjarsystkina, hvenær sem þau
fengu því við komið, og alltaf var þeim
vel fagnað. Hann fylgdist líka vel með
okkur vinum sínum, hringdi oftsinnis
til að fylgjast með og gaukaði þá
gjarnan að okkur hóstamixtúru í leið-
inni, ef á þurfti að halda, ásamt nokkr-
um vel völdum orðum, en líka til að
skeggræða pólitík, sagnfræði og önn-
ur áhugamál. Okkur þótti því skarð
fyrir skildi þegar heilsu hans var svo
komið á vordögum, að hann treysti
sér ekki til að taka þátt í margvísleg-
um fagnaði okkar vegna 50 ára stúd-
entsafmælisins. En við höfðum hann
hjá okkur í huga og vissum af honum í
góðum höndum Þuríðar, sem hefur
verið stoð hans og stytta, allt frá því
að leiðir þeirra lágu fyrst saman.
Andlát þessa góða vinar er okkur
hryggðarefni, svo góð ár sem við
hefðum enn viljað eiga með honum og
Þuríði. En líkaminn var að þrotum
kominn og enginn má sköpum renna.
Hann lifði góðu og vönduðu lífi og allt
hans ævistarf var unnið í þágu þeirra,
sem einna minnst mega sín. Betur
varð því ekki gert, betur gat hann
tæpast varið lífi sínu. Á skilnaðar-
stund minnumst við hans því með
hlýjum huga og þökk.
Ríkarður Pálsson,
Sigurður E. Guðmundsson.
Með fráfalli Sverris Bjarnasonar,
læknis, er enn á ný hoggið skarð í hóp
okkar bekkjarbræðranna í MR, sem
luku námi í 6. B vorið 1952.
Margs er að minnast frá samvist-
arárum okkar Sverris, bæði innan
skóla og utan, og eru þær minningar
allar góðar. Sverrir var gæddur góð-
um námshæfileikum og sóttist því
námið vel. Læknisfræðin fangaði svo
hug hans og varð sérgrein hans
barna- og ungmennageðlækningar
eftir sérfræðinám og starfsþjálfun í
Danmörku. Naut hann sín vel á því
sviði og var farsæll í því starfi. Þekki
ég dæmi um trausta læknisfræðilega
dómgreind hans og góðar lækningar.
Áhugamál hans voru og mörg önnur,
þ.á m. ýms þjóðfélagsmál, og minnist
ég margra samtala okkar um slík efni.
Fór ekki á milli mála hvar hugur hans
var í þeim efnum. Jafnaðarmaður var
hann og fylgdi hann þeim málstað eft-
ir af miklum sannfæringarkrafti. Var
honum oft mikið niðri fyrir í þeim efn-
um er slík mál bar á góma. Ég minn-
ist Sverris með virðingu og þökk og
heiðra minningu hans. Innilegar sam-
úðarkveðjur okkar Erlu fylgja svo til
hans ágætu eiginkonu, Þuríðar Egg-
ertsdóttur, og barna þeirra sem
Sverrir var svo lánsamur að eignast.
Hallvarður Einvarðsson.
Sverrir Bjarnason er allur. Hann
lést um aldur fram. Harmur er að
ekki skuli fleiri fá notið návistar hans
lengur. Hann hafði návist sem gerði
öllum gott með einstakri kímni,
sagnagleði og ljúfmennsku. Dýpstur
harmur er að sjálfsögðu kveðinn að
fjölskyldunni, mikilhæfri eiginkonu
og börnum. Þau Þuríður áttu nærri
fjörutíu ára samleið með óvenjulegri
eindrægni og ljúfu jafnvægi. Mér
hlotnaðist að eiga talsverða samleið-
með þeim, fyrst meðan við Sverrir
vorum lengst af samtíða í læknadeild
og frá því að við Þuríður hittumst
fyrst í Árósum 1967. Síðar völdum við
Sverrir okkur líkan farveg sem tveir
fyrstu barnageðlæknar á Íslandi.
Því miður skildu starfsleiðir okkar
Sverris fyrr en skyldi vegna alvar-
legrar vanheilsu hans. En aldarfjórð-
ung áttum við þó nána samleið við það
mikilvæga verk að byggja upp barna-
og unglingageðlækningar á Íslandi.
Það verk hófst fyrir 1970 er við báðir
lögðum á ráð með nokkrum valin-
kunnum hugsjónamönnum sem sáu
þörf fyrir þessa nýju sérgrein sem við
Sverrir vorum báðir að sérhæfa okk-
ur í. Þeir voru yfirlæknarnir Halldór
Hansen, Kristbjörn Tryggvason og
Tómas Helgason, sem hafði tekist að
sameina ýmsa krafta til að veita þjón-
ustu börnum með geðraskanir og fjöl-
skyldum þeirra. Vel var að undirbún-
ingi staðið af hálfu þessara hugsjóna-
manna, ríkis, borgar og Kvenfélags-
ins Hringsins. Barnageðdeildin var
frá upphafi glæsileg í húsnæði sem
byggt hafði verið sem upptökuheimili
en ekki tekið í notkun nema að hluta.
Deildin var í upphafi stór og með svo
miklu legurými að engan veginn voru
til starfskraftar til svo mikils verks.
Þá reyndi mjög á okkur sem völd-
umst til forystunnar og byggðist
starfsemi á sviði barnageðlækninga
næstu áratugina á því hversu vel
tókst til að þjálfa þá sem valdir voru
til verksins. Þá sýndi sig afar vel sá
kostur sem Sverrir hafði sem upp-
fræðandi. Hann hafði unun af því að
deila með öðrum þeim flóknu refil-
stigum mannshugarins, sem blasti við
þeim sem kunnu til verka á því sviði.
Það varð ekki síst hlutverk hans að
útskýra vandamálin og þær leiðir út
úr þeim sem blöstu við honum sem
sérfræðingi. Í starfi sínu með börn-
um, unglingum, fjölskyldum, starfs-
mönnum deildarinnar, ýmiss konar
námsmönnum og samstarfsaðilum
víða um samfélagið tókst honum að
koma flóknum vandamálum og úr-
lausn þeirra til skila á furðu einfaldan
og skiljanlegan máta. Sá sérstaki
máti sem hann hafði við þessa upp-
fræðslu leiddi gjarnan til skjótrar
lausnar vandamálanna auk þess sem
Sverrir eignaðist hollvini til lang-
frama úr öllum þessum hópi. Sverrir
varð öllum næsta minnisstæður sem
hittu hann. Hann var ætíð tilbúinn til
að leysa vanda hvers manns og hafði
tilbúna læknatöskuna til að hjálpa
vinum, nágrönnum og samstarfsfólki.
Hann taldi aldrei eftir tímann sem fór
í að hjálpa þeim sem þess þurftu þrátt
fyrir að vinnudagur hans hafi löngum
verið drjúgur.
Sverrir byggði á barnageðdeildinni
upp starfsemi dagdeildar. Slík starf-
semi var alger nýlunda á áttunda ára-
tugnum sem ekki var þá tíðkuð ann-
ars staðar í heilbrigðiskerfinu.
Göngudeildarstarf sem stefndi að því
að vinna úr vandamálum án þess að
rjúfa fjölskylduböndin var heldur
ekki hafið annarsstaðar. Það gekk
ekki alltaf vel að skapa skilning á
þessum starfsaðferðum í kerfi sem
miðaði hlutverk sjúkrahúsa að flestu
leyti við sjúkrarúm og innlagnir. Nú
heyrast hinsvegar víða í samfélaginu
samskonar rök og við Sverrir beittum
fyrir þrjátíu árum. En núna er til-
gangurinn sem blasir fyrst og fremst
við stjórnvöldum sá, að spara sam-
félaginu fé þar sem við Sverrir
stefndum fyrst og fremst að því að
gera börnum og fjölskyldum þeirra
lífið léttara og flækja það ekki með
viðbótaráföllum sem vistanir geta
gjarnan orðið. Þótt deildin væri vel
búin í upphafi kom fljótlega að því að
margir aðilar samfélagsins áttuðu sig
á því hversu nýtar barnageðlækning-
ar gætu orðið samfélaginu á mörgum
sviðum, ekki síst þegar ljóst varð að
margt mætti gera til að fyrirbyggja
truflanir barna og fjölskyldna. En
einatt gekk þá ekki vel að koma þeim
boðskap til skila hjá þeim sem héldu
um fjármál samfélagsins. Þetta varð
Sverri einatt mikil þraut og tilefni til
óteljandi vinnustunda. Það var ekki
sjaldan sem Sverri hitnaði verulega í
hamsi við það að reyna að koma hug-
sjónum barnageðlækninga til skila.
Mér verður tíðrætt um þessa bar-
áttu, sem við háðum ásamt fjölmörg-
um frábærum samstarfsmönnum
sem bættust í hópinn á leiðinni. Þessi
barátta er sannarlega nauðsynlegur
hluti af starfi geðlækna, ekki síst
barnageðlækna. Þessari baráttu er
engan veginn lokið, en nú eru aðrir
teknir við. Vandamál mannlegs lífs
blasa óvíða skýrar við en við starf
barnageðlækna. Vonandi kemur með
tímanum að því að þeir aðilar sem
halda um stjórnvöl samfélagsins átti
sig á þeim miklu möguleikum sem þar
liggja.
Sverrir Bjarnason var einstakur
maður sem lán var að eiga samfylgd
með. Hann auðgaði umhverfi sitt hvar
sem hann var hverju sinni. Lengi
fylgdust samstarfsmenn með erfiðri
vanheilsu hans sem nú hefur dregið
hann til skapara síns. Að loknum ævi-
dögum Sverris votta ég fjölskyldu
hans djúpa samúð og virðingu.
Páll Ásgeirsson.
 Fleiri minningargreinar
um Sverri Bjarnason bíða birtingar
og munu birtast í blaðinu næstu
daga.
) 

 
 

   

$

  

  
   


.0* .*00 .# "< =F
 8$: 8
&   
  %& 

 
!4# #!"#"0#
1

&

2
 ;.
2 
  
 
  &
 #

:  !"
!- . " 4     . ) ! 8
  
!" / 5     $7  
*
:  

:  
. " ) ! 8 .    3!   
* ! .  ! & &   
0:  .     ! !<
0:  4 "   4   4  
"   8# '
)

 
  


(( / B
0


087< F
. 
 
3# #
&  
  < 

 : &

 
/0# #!8#00#
=     '

  '

 
&

2

  
#

" #$ " 5$ "&  

7
<7 
< 

6 ! )
<   

 &
 
<   '

  
 
   

 
 
 

4*
)




 :' 8   7 0" : 
#  12
 8$: 8
&   
 - & 
  
/0# #!"#"0#
  . " 4       <

7 ' 4   07    
<&   
G " "# '
>
  '
 
  '
  ? 
$
&
 2?2 &
 
$   
  

  


9* 5/**(
 :' 6& $
!6 << =H
 8$: 8'
( .  !<  
5$  .  !<
D"< . ! !<
!< .  !<
/ .8 5$ 
. ;   .   
"#  # #  " # # # '
* 

  

 
 

  


  

4
3*0( D 3)



 7 . 
3  < $<
&  
 - & 
   
/!# #!"#"0#

  4 : !   
! & 0 4 :  
3" ! 4 :  
 ' 
4 : ! 3"& 4 : ! & 5' "   
/6   4 :  
" ! !<
.  4 : * '
:  
5$ 8 4 :   .$  '
: 
# #  " # # # '
>
 '
 &
'


?   $    2?2  &
  


 2  $   
    


.D
(0


*
 :' ; : ! $ 
 7 "'

" 
"  
  .   
.8
"    4  
" # # '
>
  '
 
 
  ?   $  2?2 &
 



 
   
    

4A* 4A*

*
# """<   
/8"  1I
 8$: 8'
 ! /  
/ ' 4 !       
) ' 4 !    "& 5$ 
4  4 !    !< 3< 
4 ! 4 !    
C<  

"& 4 !     
"  4 !  .  . "  
# #  " # # # '