Morgunblaðið - 02.10.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 MIÐVIKUDAGUR 2. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
GEIR H. Haarde fjármálaráð-
herra segir að horfur séu á að
jafnvægi verði á viðskiptum við út-
lönd á þessu ári og að svipuð út-
koma verði á næsta ári. Þetta er
veruleg breyting frá því sem verið
hefur, en halli hefur verið á við-
skiptum við útlönd frá árinu 1995.
Geir kynnti fjárlagafrumvarp árs-
ins 2003 í gær, en það gerir ráð
fyrir 10,7 milljarða tekjuafgangi.
Geir sagðist telja að 10,7 millj-
arða tekjuafgangur væri góð nið-
urstaða. Áfram yrði gætt aðhalds í
ríkisrekstrinum.
Í forsendum frumvarpsins er
gert ráð fyrir að landsframleiðsla
á árinu 2002 standi í stað. Geir
sagði að þetta væri til vitnis um að
samdráttarskeiðinu væri lokið því
fyrr á árinu hefði verið spáð sam-
drætti í landsframleiðslu á þessu
ári. Reiknað væri með 1,5% hag-
vexti á næsta ári sem væri nokkuð
minna en Þjóðhagsstofnun hefði
spáð og minna en Búnaðarbankinn
hefði spáð í nýlegri skýrslu. Geir
sagði að þetta sýndi að fjármála-
ráðuneytið væri ekki að leggja
fram spá sem væri líkleg til að
gera fjárlagagerðina auðveldari
eins og þeir sem gagnrýndu að
Þjóðhagsstofnun væri lögð niður
töldu hættu á. Efnahagsskrifstofa
fjármálaráðuneytisins gerði sína
spá byggða á raunhæfum forsend-
um.
Geir sagði að mikil umskipti
hefðu orðið varðandi viðskiptahall-
ann, en hann hefði verið viðvar-
andi frá 1995 og náð hámarki árið
2000 þegar hann nam rúmlega
10% af landsframleiðslu. Geir
sagði að viðskiptahallinn hefði ver-
ið of mikill og hefði „efalaust verið
orsök mikillar lækkunar krónunn-
ar“.
Kaupmáttur hefur aukist
árlega frá 1994
Fjárlagafrumvarpið byggir ekki
á þeirri forsendu að virkjana- og
stóriðjuframkvæmdir hefjist á
árinu. Geir sagði að ástæðan væri
sú að ekki væri búið að taka end-
anlega ákvörðun um að fara út í
þessar framkvæmdir. Hann sagð-
ist hins vegar telja góðar líkur á
að af þeim yrði.
Fjárlagafrumvarpið gerir ráð
fyrir að kaupmáttur aukist um
1,5% á þessu ári og 2% á næsta
ári. Ef þetta gengur eftir hefur
kaupmáttur aukist samfellt frá
árinu 1994, en Geir sagði að 9 ára
stöðug kaupmáttaraukning væri
einsdæmi í hagsögu Íslands.
Geir sagði að horfur væru á að
verðbólga á þessu ári yrði innan
við 2%, sem væri mikil breyting
frá árinu 2001, en þá mældist
verðbólga um 9,1%. Hann sagði að
spáð væri um 2,2% verðbólgu á
næsta ári.
Lánsfjárafgangur
1998–2003 er 67 milljarðar
Fjárlagafrumvarpið gerir ráð
fyrir 10,7 milljarða tekjuafgangi.
Geir sagðist telja það góða nið-
urstöðu. Spáð er að tekjuafgangur
á þessu ári verði 17,2 milljarðar.
Geir sagði að ef tekið væri tillit til
óreglulegra tekna og gjalda, svo
sem sölu eigna og lífeyrisskuld-
bindinga, væri um svipaðar tölur
að ræða eða 11,6 milljarða fyrir ár-
ið 2002 og 11 milljarða fyrir árið
2003.
Geir sagði að ef lánsfjárafgang-
ur áranna 1998–2003 væri lagður
saman væri niðurstaðan 67 millj-
arðar. Talan væri 92 milljarðar ef
ekki væri tekið tillit til sérstaks 25
milljarða láns sem ríkið tók árið
2000 til að styrkja efnahag Seðla-
bankans.
Geir sagði að sá afgangur sem
hefði verið á rekstri ríkissjóðs
hefði verið notaður til að lækka
skuldir ríkisins og til að greiða inn
á skuld ríkisins hjá Lífeyrissjóði
starfsmanna ríkisins (LSR), en frá
1999–2003 hafa verið greiddir 52,9
milljarðar til LSR að teknu tilliti
til vaxta af upphæðinni. Geir sagði
að frá 1996 hefðu skuldir ríkis-
sjóðs sem hlutfall af landsfram-
leiðslu lækkað úr 34,5% í 19% fyrir
árið 2003.
Tekjur standa í stað þrátt
fyrir skattalækkanir
Geir sagði að ríkisútgjöld kæmu
til með að standa í stað að raun-
gildi og sama ætti við um skatt-
tekjur ríkissjóðs þrátt fyrir að
skattalækkanir, sem ákvörðun var
tekin um fyrir einu ári, væru að
koma til framkvæmda um næstu
áramót. Útgjöld til fjárfestinga
stæðu sömuleiðis í stað milli ára.
Framlög til vegamála yrðu aukin,
en á móti kæmi að verið væri að
ljúka við stórar framkvæmdir eins
og byggingu Barnaspítala, ný-
byggingu Kennaraháskóla Íslands
og þjónustuskála Alþingis.
Geir greindi frá því á blaða-
mannafundi í gær að á morgun,
fimmtudag, myndi hann leggja
fram frumvarp til fjáraukalaga
fyrir árið 2002. Þar yrði tekið á
vanda ýmissa ríkisstofnana sem
átt hefðu í rekstrarerfiðleikum.
Geir sagði að eðlilegar skýringar
kynnu að vera á framúrkeyrslu
sumra stofnana, en hann lýsti
engu að síður furðu sinni á því að
stofnanir sem hefðu fengið gamla
skuldahala að fullu uppgerða árið
2000 væru núna tveimur árum síð-
ar í svipaðri stöðu.
Fjármálaráðherra leggur fram fjárlagafrumvarp með 10,7 milljarða tekjuafgangi
Útlit er fyrir að enginn
viðskiptahalli verði í ár
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Geir H. Haarde fjármálaráðherra kynnti fjárlagafrumvarpið á blaðamannafundi í gær, en það gerir ráð fyrir
10,7 milljarða tekjuafgangi. Reiknað er með að sala eigna skili ríkissjóði um 8,5 milljörðum á næsta ári.
MÁLSKOTSNEFND Lánasjóðs
íslenskra námsmanna (LÍN) hefur
fellt úr gildi úrskurð stjórnar
sjóðsins í svokölluðu skólagjalda-
máli, sem fjallar um hámark skóla-
gjaldalána vegna framhaldsnáms í
kjölfar gengislækkunar íslensku
krónunnar síðasta vetur. Forsaga
málsins er sú að þrír íslenskir
námsmenn erlendis kærðu til mál-
skotsnefndar LÍN úrskurð stjórn-
ar sjóðsins um að rétt hafi verið að
reikna samanlagt hámark skóla-
gjaldalána í gjaldmiðli námslands,
þrátt fyrir að hámarksupphæðin
hafi verið tilgreind í íslenskum
krónum.
Segir í tilkynningu frá Sam-
bandi íslenskra námsmanna er-
lendis (SÍNE) að síðasta vetur hafi
margir námsmenn erlendis fengið
lægra skólagjaldalán en þeir áttu
von á, þar sem samanlagt hámark
skólagjaldaláns var tilgreint í ís-
lenskum krónum, en lán til þeirra
miðuð við hámark í erlendri mynt
á þeim tíma þegar gengi krón-
unnar var í lágmarki. Þannig hafi
nemendum á Íslandi og erlendis
verið mismunað. Íslenskir náms-
menn hafi átt rétt á 2,8 milljóna
króna skólagjaldaláni, eins og há-
markið sagði til um, en náms-
menn erlendis hafi einungis átt
rétt á 2,1-2,4 milljóna króna láni,
vegna gengislækkunar krónunn-
ar. „Fjölmargir námsmenn lentu
í miklum erfiðleikum með að
greiða námsgjöld erlendis vegna
túlkunar sjóðsins enda höfðu þeir
gert ráð fyrir mun hærri lánshæð
en raun varð á,“ segir í tilkynn-
ingunni.
Steingrímur Ari Arason, fram-
kvæmdastjóri LÍN, segir að nem-
endur sem fengu skólagjaldalán
skólaárið 2001-2, og telja sig eiga
rétt til frekari skólagjaldalána
vegna þessa, þurfi að sækja sér-
staklega um leiðréttingu fyrir 1.
febrúar næstkomandi. Steingrímur
Ari segir að það nægi að nem-
endur láti vita af sér í tölvupósti, í
beinu framhaldi verði umsóknin
tekin fyrir og lánið borgað út eigi
viðkomandi rétt á því.
Hvetur SÍNE lánþega sem gætu
átt frekari rétt til skólagjalda
vegna úrskurðarins til að leita eft-
ir leiðréttingu hjá LÍN fyrir 1.
febrúar. Einnig geti námsmenn
haft samband við skrifstofu SÍNE,
sem aðstoðaði við málareksturinn í
þessu máli.
Steingrímur Ari segir að búið sé
að fyrirbyggja að þetta geti gerst
aftur, í nýjum úthlutunarreglum
LÍN sem tóku gildi 1. júní síðstlið-
inn hafi þessu verið breytt og há-
mark skólagjaldaláns verði fram-
vegis tilgreint í gjaldmiðli náms-
lands.
Málskotsnefnd LÍN fellir úrskurð stjórnar LÍN í skólagjaldamáli
Nemendur þurfa að
sækja um leiðréttingu FYLGI Framsóknarflokksins hefur
minnkað að undanförnu og er nú tæp
14% að því er kemur fram í könnun
DV á fylgi flokkanna og er þá ein-
ungis litið til þeirra sem afstöðu
tóku. Fylgi flokksins var 18,4% í síð-
ustu kosningum.
Sjálfstæðisflokkurinn og Samfylk-
ingin vinna á hinn bóginn nokkuð á
frá síðustu könnunum DV: fylgi
Sjálfstæðisflokksins er nú 47,3% og
fylgi Samfylkingarinnar 23,7%.
Fylgi Sjálfstæðisflokksins í kosning-
unum árið 1999 var 40,7% en Sam-
fylkingarinnar 26,8%. Fylgi Vinstri-
hreyfingarinnar – græns framboðs
reyndist vera um 13% en var rúm 9%
í kosningunum. 23% aðspurðra sögð-
ust vera óákveðin og 8% neituðu að
svara.
Úrtakið í könnun DV var sex
hundruð manns, jafnt skipt á milli
höfuðborgarsvæðis og landsbyggðar
og á milli kynja. Spurt var: Hvaða
lista mundir þú kjósa ef þingkosn-
ingar færu fram núna?
Sjálfstæðis-
flokkur og
Samfylking
vinna á
ÓBYGGÐANEFND kynnir í
þessum mánuði allar þær
kröfur sem lýst hefur verið
vegna meðferðar nefndarinn-
ar um mörk eignarlanda,
þjóðlendna og afrétta í Rang-
árvallasýslu og V-Skaftafells-
sýslu.
Gögn munu liggja frammi á
sýsluskrifstofunum í Vík og á
Hvolsvelli, á skrifstofum við-
komandi sveitarfélaga og
heimasíðu óbyggðanefndar.
Athugasemdir við kröfugerð-
ina þurfa að hafa borist
nefndinni í síðasta lagi 7. nóv-
ember næstkomandi. Skorar
nefndin í tilkynningu sinni á
þá sem hagsmuna eiga að
gæta á þessum svæðum að
kynna sér gögnin.
Annars vegar er um að
ræða kröfur fjármálaráð-
herra, fyrir hönd ríkisins, um
þjóðlendur á svæðinu, sem
fyrst voru kynntar sumarið
2001, og hins vegar gagnkröf-
ur annarra aðila sem telja til
eignarréttinda á því svæði
sem ríkið hefur gert kröfu um
að óbyggðanefnd úrskurði
þjóðlendu. Þær kröfur eru nú
kynntar í fyrsta sinn, en síð-
ustu kröfulýsingar bárust
nefndinni 11. september sl.
Óbyggða-
nefnd kynn-
ir kröfur út
október
SJÖ tilboð bárust Landsvirkj-
un í byggingu yfir 72 kV tengi-
virki Laxárstöðvar í S-Þingeyj-
arsýslu. Lægst bauð Tré-
smiðjan Rein á Húsavík, eða
58,6 milljónir króna. Kostnað-
aráætlun verksins hljóðaði upp
á 96,5 milljónir þannig að
lægsta boð er um 60% af áætl-
uninni.
Önnur tilboð voru sömuleiðis
undir áætluninni en þau komu
frá Trésmiðjunni Vík á Húsa-
vík, Norðurvík ehf. á Húsavík,
Þórsafli ehf. í Reykjavík, ÞJ
Verktökum á Egilsstöðum,
Flatey hf. á Höfn í Hornafirði
og Sveinbirni Sigurðssyni ehf.
og RST Neti, sem voru með
hæsta tilboð, eða 85,4 milljónir.
Starfsmenn Landsvirkjunar
munu nú yfirfara tilboðin en
samkvæmt útboðslýsingu eru
verklok áætluð í júní 2003.
Sjö tilboð í
byggingu við
Laxárstöð
AÐSTANDENDUR fegurðar-
samkeppninnar Ungfrú Ís-
land.is ákváðu í gær að hætta
við þátttöku í fegurðarsam-
keppninni Miss World sem
halda á í Nígeríu 30. nóvember
nk. í mótmælaskyni við yfirvof-
andi dauðadóm yfir þrítugri
konu, Aminu Lawal, sem sak-
felld var fyrir að eiga barn utan
hjónabands. Í tilkynningu segir
að ákvörðunin hafi verið tekin
að vandlega athuguðu máli og í
samráði við fyrirhugaðan full-
trúa Íslands, Eyrúnu Steins-
son. Aðstandendur keppninnar
líti svo á að málinu sé lokið af
þeirra hálfu, segir einnig í til-
kynningunni.
„Ísland hefur því bæst í vax-
andi hóp Evrópuþjóða sem hafa
sýnt samstöðu með Aminu
Lawal í máli sem hefur vakið
óhug um alla heimsbyggðina,“
segir í tilkynningunni.
Hættir við
þátttöku
STUTT