Morgunblaðið - 23.11.2002, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 275. TBL. 90. ÁRG. LAUGARDAGUR 23. NÓVEMBER 2002 mbl.is
Þú vinnur
nítján (19)
Bond bíó-
myndir?
Focus 007
njósnaleikur
Taktu þátt.
Milli svefns
og vöku
Ævisöguleg smásaga um
öskutunnu Lesbók 4
Prúðbúnir gestir á
galaforsýningu Fólk 81
Sjálfum
sér nógir
Hafnfirðingar sækja jólatré í
eigin garða Höfuðborg 26
Bond er
mættur
HEIMURINN er í kreppu. Á The World
(Heiminum), fyrsta skemmtiferðaskipinu
þar sem auðkýfingum býðst að kaupa var-
anlegar íbúðir, hefur sauðsvörtum almúg-
anum nú verið boðið að fá nasasjón af lífs-
stíl ríkasta fólks heims í pakkaferðum á
niðursettu verði.
Samkvæmt frásögn norska blaðsins Aft-
enposten hefur ekki tekizt að selja 30 af 110
íbúðum skipsins og skipið siglir með hinar
88 gestasvítur sínar meira eða minna tóm-
ar. Í því skyni að reyna að láta enda ná sam-
an hafi þeir nú brugðið á það ráð að bjóða
slíkar svítur til leigu á sem svarar 19.000
ísl. krónum á sólarhring. Íbúðirnar kosta
annars á bilinu 190–630 milljónir króna.
Morgunblaðið/Jim Smart
The World við festar í Sundahöfn í sumar.
Almúganum
hleypt um borð
NÍGERÍUMENN flýja frá borginni
Kaduna þar sem mannskæð átök
hafa geisað milli óeirðaseggja úr
röðum múslíma og kristinna
manna. Óeirðirnar blossuðu upp
vegna deilu um fegurðarsamkeppn-
ina Ungfrú heimur og breiddust út í
gær til höfuðborgarinnar Abuja.
Rauði krossinn í Nígeríu segir að
a.m.k. hundrað manns liggi í valn-
um í Kaduna. Aðstandendur feg-
urðarsamkeppninnar skýrðu í gær-
kvöldi frá því að ákveðið hefði verið
að keppnin yrði ekki haldin í Níger-
íu heldur í London 7. desember.
Reuters
Óeirðir
breiðast út
í Nígeríu

Hundrað manns/24
HÖRPUDISKSKEL er samloka af
diskaætt með rauð- eða móleitar
skeljar með mörgum geislarifjum
og getur orðið allt að 11 cm að
lengd. Hún er algeng við landið en
aðallega veidd í Breiðafirði.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Hörpuskel
UM 40% af hörpudiskstofninum í
Breiðafirði drapst sl. sumar en þá
voru engar veiðar stundaðar úr
stofninum. Talið er að ástandið megi
rekja til hækkandi sjávarhita í
Breiðafirði.
Stofninn var mældur í apríl sl. og
nýjum mælingum lauk í lok síðasta
mánaðar. Talið er að hnignun hörpu-
diskstofnsins sé óbein afleiðing
hækkandi sjávarhita í Breiðafirði á
undanförnum árum. Samkvæmt
aflareglu leggur Hafrannsókna-
stofnunin til að ár hvert séu veidd
um 10–12% af stærð hörpudisk-
stofnsins. Kvóti yfirstandandi fisk-
veiðiárs er 4.000 tonn og því má ætla
að stofnstærðin sé um 40 þúsund
tonn. Samkvæmt því má varlega
áætla að um 16 þúsund tonn af
hörpuskel hafi drepist síðastliðið
sumar.
Mest hefur drepist af elstu og
stærstu skelinni eða 75% og jafnvel
enn meira á einstökum svæðum.
Hrafnkell Eiríksson, fiskifræðingur
á Hafrannsóknastofnuninni, segir
minna hafa drepist af yngri árgöng-
um veiðistofnsins eða allt niður í
20%. Þá séu yngstu árgangar stofns-
ins vel yfir meðallagi og ekki virðist
eins mikið um náttúrulegan dauða í
þeim. Það séu vísbendingar um að
stofninn sé að rétta úr kútnum. Haf-
rannsóknastofnunin hefur lagt til að
gripið verði til harðra friðunarað-
gerða og eru þær nú til umfjöllunar í
sjávarútvegsráðuneytinu.
Ellert Kristinsson, framkvæmda-
stjóri Sigurðar Ágústssonar hf. í
Stykkishólmi, segir þessar fréttir
áfall. Hann býst við því að stórlega
verði dregið úr veiðum á næsta ári
eða þær jafnvel stöðvaðar alveg.
Alls voru fluttar út hörpudisk-
afurðir fyrir tæpar 600 milljónir á
síðasta ári en þá var heildarkvótinn
6.500 tonn. Á fyrstu 9 mánuðum
þessa árs nam útflutningsverðmætið
um 260 milljónum króna. Árið 2000
nam útflutningsverðmætið um 900
milljónum króna.
40% hörpudiskstofnsins
í Breiðafirði drápust í ár

Stofn hörpuskeljar/13
HALLDÓR Ásgrímsson, utanríkisráðherra Ís-
lands, hljóp eins konar fundamaraþon á leið-
togafundi Atlantshafsbandalagsins í Prag, þar
sem hann náði að halda tvíhliða fundi með 14 af
15 utanríkisráðherrum Evrópusambandsins.
Eingöngu spænski ráðherrann gekk honum úr
greipum.
Grikkland tekur við forsæti ráðherraráðs
ESB í byrjun næsta árs og mun koma í hlut
Grikkja að stýra viðræðum við Ísland og Noreg
vegna stækkunar sambandsins. Halldór segir
að gríski utanríkisráðherrann, George Papand-
reou, hafi boðið honum til tvíhliða viðræðna í
Grikklandi fljótlega eftir áramótin.
Portúgalar hafa skipt um skoðun
eftir viðræður við Norðmenn
Norska blaðið Dagens Næringsliv segir að
ákafar tilraunir norskra stjórnvalda undan-
farna daga til að hafa áhrif á afstöðu einstakra
aðildarþjóða ESB í málinu séu farnar að bera
árangur, rætt sé við núverandi aðildarþjóðir
jafnt sem væntanlegar. Portúgalar hafi þegar
skipt um skoðun fyrir tilstuðlan þessara sam-
tala. Einnig leggi Þjóðverjar áherslu á að Norð-
mönnum sé sýnd sanngirni í kröfum á hendur
þeim um aukin fjárframlög.
Halldór Ásgrímsson tók upp við ráðherrana
kröfur Evrópusambandsins á hendur Íslandi og
Noregi um stóraukin fjárframlög í þróunarsjóði
sambandsins og frjálsar fjárfestingar í sjávar-
útvegi. „Ég skýrði afstöðu Íslands og er ánægð-
ur með þessa fundi, án þess að ég viti hvað kem-
ur út úr því,“ segir Halldór í samtali við
Morgunblaðið. „Ég tel að okkur hafi tekizt að
koma okkar sjónarmiðum á framfæri á tiltölu-
lega stuttum tíma. Hins vegar er málið mjög al-
varlegt og ég get á þessu stigi ekki sagt til um
hvernig það endar.“
Málefni EES fá litla athygli
innan Evrópusambandsins
Halldór segir að ESB-ríkin séu svo upptekin
af stækkun sambandsins að málefni EES fái
litla athygli. „Þess vegna er nauðsynlegt fyrir
okkur að gera allt sem í okkar valdi stendur til
að vekja á því athygli og að hér sé um ósann-
gjarnar kröfur að ræða. Það á sérstaklega við
um þessa uppbyggingarsjóði. Ísland hefur sín
eigin vandamál í þeim efnum, sem menn hafa
skilning á. Ísland er dreifbýlasta land Evrópu
og þessir útreikningar framkvæmdastjórnar-
innar um fjárframlög byggjast á meðaltölum
annarra ríkja, sem eru að okkar mati ekki sam-
anburðarhæf.“
Papandreou býður Halldóri
til viðræðna eftir áramót
Prag. Morgunblaðið.
Sagt að tilraunir Norð-
manna til að breyta af-
stöðu ESB séu farnar
að bera árangur
♦ ♦ ♦
FRAMSELJI Danir Tétsenann Akhmed
Zakajev í hendur Rússum má gera ráð fyrir
að hann verði beittur mikl-
um pyntingum, að sögn
Júlís Rybakovs, varafor-
seta neðri deildar rúss-
neska þingsins. Blaðið
Berlingske Tidende hefur
eftir Rybakov, sem er for-
maður mannréttinda-
nefndar þingsins, að
hann telji rússneskt rétt-
arkerfi einskis virði og hann sé sannfærður
um að ákærurnar á hendur Zakajev um
hryðjuverk séu haldlausar. Ef rétta eigi yfir
Tétsenaleiðtoganum eigi að gera það í Dan-
mörku þar sem hagsmuna hans verði gætt.
Verður Zakajev
pyntaður?
Zakajev