Morgunblaðið - 23.11.2002, Síða 55

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. NÓVEMBER 2002 55
ÞAÐ hefur verið afskaplega
ánægjulegt að fylgjast með störf-
um utanríkisþjónustu okkar og ís-
lenskra fyrirtækja í New York og
nágrenni þessar tvær vikur sem
nú eru að líða. Hér hefur okkur
verið tekið af miklum hlýhug og
gestrisni sem ég þakka af heilum
hug. Við vorum svo lánsöm að vera
hér stödd þegar Íslensk-ameríska
(og Amerísk-íslenska) verslunar-
ráðið ásamt viðskiptaþjónustu ut-
anríkisráðuneytisins og Íslend-
ingafélaginu héldu fjölþætta
ráðstefnu um fjárfestingartæki-
færi og starfsumhverfi fjárfesta á
Íslandi og málþing um nóbels-
skáldið Halldór Laxness. Allir
þessir viðburðir voru afar vel und-
irbúnir og vel sóttir. Efni var fjöl-
breytt, áhugavert og vel framsett,
enda góður rómur gerður.
Ísland og SÞ
Erindi okkar til New York er
heimsókn til fastanefndar Íslands
við SÞ sem hefur orðið reglubund-
inn þáttur í starfi þingmanna. Ég
kom áður í slíka heimsókn
snemma á síðasta áratug og síðar
til starfa með fulltrúum okkar við
gerð alþjóðasamningsins um veið-
ar úr flökkustofnum (úthafsveiði-
samningsins). Þá birtist mér aftur
og enn betur en áður hve fulltrúar
Íslands léku stórt hlutverk við
gerð alþjóðahafréttarsáttmálans,
sem á einmitt tuttugu ára afmæli
síðar á þessu ári. Á þessum áratug
hefur fastanefndinni vaxið fiskur
um hrygg og er nú fjölmennari en
áður. Samt þarf hver og einn
þeirra sem hana skipa að gegna
mörgum hlutverkum og starfar því
við talsvert álag og þarf ávallt að
velja hvaða verkefni skuli sinna á
hverjum tíma. Þegar þetta er haft
í huga er sérstaklega ánægjulegt
að sjá þá virðingu sem fulltrúar
okkar njóta, sem birtist vel í þeirri
ábyrgð sem þeim er falin af
fulltrúum annarra þjóða og stjórn-
endum samtakanna. Besta dæmi
þess snertir Öryggisráð SÞ en Ís-
land hefur aldrei tekið sæti í
ráðinu. Þrátt fyrir það var formað-
ur fastanefndar Íslands, Þorsteinn
Ingólfsson sendiherra, valinn í
stjórn vinnuhóps um framtíðarþró-
un Öryggisráðsins. Hann hefur
oftar verið valinn til að finna lausn
á mjög erfiðum viðfangsefnum í
starfi allsherjarþings SÞ og ávallt
tekist vel.
Í samstarfi þjóðanna á vettvangi
SÞ hefur Ísland notið hins nána
samstarfs Norðurlandanna. Þau
hafa oft sameiginlega afstöðu og
vinna saman að mörgum málum,
einkum á sviði mannréttinda. Sam-
starf þeirra hefur líka styrkt að-
komuna að einstökum stórmálum
þótt afstaða allra hafi ekki verið
hin sama. Þannig eigum við og
Norðmenn áfram afar gott sam-
starf um hafréttarmál þótt á milli
hafi borið við gerð úthafsveiði-
samningsins. Með samstarfi um
þróunarhjálp hefur stundum tekist
að ná betri og meiri árangri og
skilvirkni en hver og einn hefði
getað. Sama á við um friðargæslu
og aðstoð við að treysta lýðræð-
islegt stjórnarfar t.d. í nýfrjálsum
ríkjum Austur-Evrópu.
Ísland og Öryggisráðið
Það er ekki sjálfgefið að fámenn
sendinefnd standi svo vel að störf-
um sínum að veki athygli og virð-
ingu. Þess verður líka að geta að á
þeim rúma áratug sem liðinn er
frá hruni Varsjárbandalagsins og
Berlínarmúrsins og síðar falli Sov-
étríkjanna og endalokum kalda
stríðsins hefur þátttaka í alþjóða-
samstarfi tekið gríðarmiklum
breytingum. Áður gátu smærri
ríki leyft sér að taka afstöðu á
grundvelli þess í hvaða ríkjahóp
þau höfðu skipað sér og athuganir
á efni máls gátu að mestu átt við
um afstöðu þeirra allra, ekki ein-
ungis á sviði öryggismála heldur
einnig í mörgum öðrum málaflokk-
um. Nú verður hvert og eitt ríki að
vinna sína eigin heimavinnu og
móta afstöðu á eigin forsendum. Í
okkar tilviki, Íslendinga, hefur
þessi þróun skapað okkur nýjar
byrðar sem við verðum að axla.
Gerum við það ekki verður Ísland
hornreka í samstarfi þjóðanna og
hagsmuna þess verður þá ekki
gætt. Ein birtingarmynd þessa er
þörfin til að fjölga í fastanefnd Ís-
lands við SÞ á þessum síðasta ára-
tug. Önnur birtingarmynd er
ákvörðun ríkisstjórnar Íslands að
sækjast eftir kosningu í Örygg-
isráð SÞ árið 2008 til að skipa þar
sæti árin 2009 og 2010. Kjarni
málsins er að við getum ekki leng-
ur skorast undan þótt í því felist
kostnaður. Forsendan er að störf
fulltrúa okkar hafa verið unnin
með þeim hætti að við þykjum
hafa mikið fram að færa í sam-
starfi þjóðanna.
Tilkostnaður og fyrirhöfn munu
fara vaxandi eftir því sem nær
dregur. Afla verður Íslandi fylgis,
en þá vinnu er of seint að hefja
þegar að kosningum kemur. Jafn-
framt verður að halda áfram upp-
byggingu utanríkisþjónustu okkar,
einkum fastanefndarinnar og utan-
ríkisráðuneytisins, en líka sendi-
nefnda sem koma að þátttöku Ís-
lands í þeim stofnunum SÞ sem
einnig fjalla um öryggismál, svo
sem afvopnun, friðargæslu o.fl. Ég
tel að alls ekki megi hverfa frá
þessum fyrirætlunum vegna kostn-
aðar eða af öðrum ástæðum. Því
hvet ég eindregið til þess að vel og
tímanlega verði unnið til að
tryggja Íslandi kosningu í Örygg-
isráðið.
Nokkrir góðir dagar
utan Alþingis
Eftir Árna
Ragnar Árnason
„Ég hvet
eindregið til
þess að Ís-
landi verði
tryggð kosn-
ing í Öryggisráðið.“
Höfundur er alþingismaður.