Morgunblaðið - 27.01.2003, Blaðsíða 11

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 27. JANÚAR 2003 11
Kringlan 6 - Stóri Turn - 550 2000 www.sphverdbref.is
Besta ávöxtun skuldabréfasjóða 2002
Skuldabréfasjóður SPH Verðbréfa, skv. Lánstrausti hf.
13,2%
STEFNT er að því að nýtt rafrænt
eftirlitskerfi verði gangsett hjá
Kauphöll Íslands fyrir lok febr-
úarmánaðar. Kerfið, sem er frá Ástr-
alíu og nefnist SMARTS, gerir
starfsmönnum Kauphallarinnar
kleift að fylgjast með viðskiptum á
þeim tíma er þau fara fram með ná-
kvæmari og auðveldari hætti en
hingað til. Í því er útbúnaður sem
vekur athygli starfsmanna Kaup-
hallarinnar sérstaklega, ef óvenju-
legar hreyfingar eiga sér stað í við-
skiptakerfi Kauphallarinnar.
Í desember síðastliðnum gerði
Kauphöll Íslands samning við Kaup-
höllina í Ósló um notkun á eftirlits-
kerfinu SMARTS og þjónustu í
tengslum við það sem kallast ob-
SurveX.
Kauphallirnar í Ósló, Kaupmanna-
höfn og Stokkhólmi nota allar
SMARTS-eftirlitskerfið en Kauphöll
Íslands er í hinu svonefnda NOREX-
samstarfi við þær. NOREX-kaup-
hallirnar nota eitt sameiginlegt við-
skiptakerfi, SAXESS, og munu því
allar jafnframt vera með SMARTS-
eftirlitskerfið þegar það hefur verið
tekið í notkun í Kauphöll Íslands.
Góð reynsla í Ósló
Thomas Borchgrevink, starfsmað-
ur kauphallarinnar í Ósló, hefur ver-
ið hér á landinu að undanförnu til að
aðstoða við uppsetningu SMARTS-
kerfisins og fræða starfsmenn Kaup-
hallarinnar um notkun þess. Hann
kynnti kerfið fyrir fréttamönnum í
fyrradag ásamt Þórði Friðjónssyni,
forstjóra Kauphallarinnar.
Fram kom í máli Borchgrevink að
SMARTS-eftirlitskerfið sé meðal
fullkomnustu eftirlitskerfa sem völ
sé á í heiminum. Reynslan af notkun
þess í kauphöllinni í Ósló sé mjög
góð, en þar hafi kerfið verið í notkun
frá árinu 1999.
Hann sagði að eftirlitskerfið geri
kauphöllum kleift að hafa mun betri
yfirsýn yfir það sem sé að gerast á
verðbréfamarkaðinum á hverjum
tíma. Upplýsingarnar sem fram
komi á markaðinum séu svo margar
að erfitt sé að fylgjast með öllu því
sem gerist án rafræns kerfis.
Borchgrevink greindi frá dæmum
um óeðlilega viðskiptahætti í kaup-
höllinni í Ósló sem upp hefði komist
um og hægt hefði verið að taka á,
einmitt fyrir tilstilli SMARTS-eftir-
litskerfisins. Hann sagði að án þess
hefði verið erfitt að koma auga á það
sem hefði verið að gerast í þessum
tilteknu tilfellum.
Hann sagði að SMARTS-eftirlits-
kerfið hefði bætt verðbréfamarkað-
inn í Ósló til muna og að hann teldi
næsta víst að það sama muni og
koma til með að gerast hér á landi.
Þórður Friðjónsson sagði að
SMARTS-eftirlitskerfið sé mjög öfl-
ugt. Kauphöll Íslands muni hafa að-
gang að reynslu hinna kauphallanna
á Norðurlöndunum af notkun kerf-
isins og því breyti það miklu að taka
kerfið í notkun hér. Þær upplýsingar
sem hægt verði að nálgast úr
SMARTS-eftirlitskerfinu hafi hing-
að til verið unnar eftir aðstæðum
hverju sinni hjá Kauphöllinni. Að-
stæður muni því breytast verulega.
Kauphöllin tekur upp
rafrænt eftirlitskerfi
Morgunblaðið/Þorkell
Thomas Brochgrevink í Ósló lýsir dæmi um hvernig upp komst um óeðli-
lega viðskiptahætti í kauphöllinni fyrir tilstilli SMARTS-eftirlitskerfisins.
PROTOCOL II-verkefnið, sem mið-
ar að því að koma á fót ráðgjaf-
arþjónustu fyrir fyrirtæki í al-
þjóðaviðskiptum, var kynnt á Hótel
Sögu. Í ávarpi sínu á fundinum
sagði Halldór Ásgrímsson utanrík-
isráðherra að hægt væri að skapa
gífurleg verðmæti hérlendis ef við
byggjum við tollfrelsi við útflutn-
ing til annarra Evrópulanda líkt og
þau lönd sem flytja hingað inn iðn-
aðarvörur. „Það erum miklir mark-
aðshagsmunir í húfi sem ekki má
gera lítið úr.“ Hann lagði áherslu á
mikilvægi tollfrelsis og sagði ekki
endilega skipta máli hversu háir
tollarnir væru. Litlir tollar gætu
haft mikil áhrif á heilu byggð-
arlögin. Sagði hann tölfræðina ekki
segja alla söguna og oft væri hún
raunar versta lygin.
Halldór vék að Evrópusamstarfi
og minnti fundarmenn á að Íslend-
ingar verði að beita skynsemi en
einblína ekki um of á eigin hags-
muni. Hann líkti Evrópuviðræðum
við það þegar viðræður um kvóta-
kerfið stóðu yfir á sínum tíma. Þá
hafi margir fundið að þeim hug-
myndum að fiskveiði væri stjórnað,
menn hafi viljað frelsi og séð málið
út frá þröngu sjónarhorni. Sagði
hann að sömu viðhorf væru uppi
hjá þeim sem andmæltu Evrópu-
samvinnu nú. „Við megum ekki láta
stjórnast af tilfinningarökum. Um-
ræðan verður að stjórnast af skyn-
semi,“ sagði Halldór Ásgrímsson.
Protocol II-verkefnið var kynnt í
kjölfar ávarps utanríkisráðherra af
breskum prófessor, Stephen Hag-
en. Fyrirtæki hans, InterAct Int-
ernational, hefur ásamt Útflutn-
ingsráði Íslands umsjón með
verkefninu. Protocol II er í beinu
framhaldi af Protocol-verkefninu
sem Viðskiptaþjónusta utanrík-
isráðuneytisins tók þátt í fyrir Ís-
lands hönd. Sagði Hagen 75%
þeirra fyrirtækja, sem tóku þátt í
fyrra verkefninu, telja sig hafa
hagnast á því. Í Protocol II er sér-
stök áhersla lögð á þátt menningar
og tungumáls í alþjóðaviðskiptum.
Morgunblaðið/Þorkell
Stephen Hagen og Halldór Ásgrímsson höfðu um margt að skrafa á fund-
inum. Jón Ásbergsson hjá Útflutningsráði Íslands stýrði fundinum.
Hægt að skapa gífurleg
verðmæti með tollfrelsi
HAGNAÐUR Fjárfestingarfélags-
ins Straums nam 812 millónum króna
í fyrra, en árið áður var 1.181 millj-
ónar krónu tap af rekstrinum. Batinn
milli ára er því um tveir milljarðar
króna. Arðsemi eigin fjár var 12,8%
fyrir skatta.
Óinnleystur hagnaður af verð-
bréfaeign nam 2 milljónum króna í
fyrra, en árið 2001 var 143 milljóna
króna óinnleyst tap af verðbréfum í
eigu Straums.
Heildareignir Straums lækkuðu
um 3,8 milljarða króna, 32%, milli ára
og námu 8 milljörðum króna um síð-
ustu áramót. Skuldabréfaeign
minnkaði um 2,6 milljarða króna,
92%, og nam rúmum tvö hundrum
milljónum króna um síðustu áramót.
Hlutabréfaeign jókst lítillega og nam
tæpum 7,6 milljörðum króna. Þar af
voru skráð innlend hlutabréf 6,5
milljarðar króna, óskráð hlutabréf
347 milljónir króna og skráð erlend
hlutabréf tæpar 700 milljónir króna.
Skuldir lækka um 95%
Handbært fé minnkaði úr 1.240
milljónum króna í 142 milljónir króna
milli ára.
Skuldir minnkuðu um 4,2 milljarða
króna, 95%, og námu rúmum tvö
hundruð milljónum króna. Eiginfjár-
hlutfall hækkaði úr 62,5% í 97,2%.
Í fréttatilkynningu Straums vegna
ársuppgjörs kemur fram að árið 2002
hafi verið félaginu hagstætt og Úr-
valsvísitala Kauphallarinnar hafi
hækkað um 16,7%. Bandaríkjadalur
hafi veikst um 20,8% gagnvart krón-
unni og því hafi erlend hlutafjáreign
félagsins lækkað um sömu hlutfalls-
tölu. Lækkun stýrivaxta Seðlabank-
ans um samtals 4,3% á síðasta ári hafi
haft góð áhrif á skuldabréf í eigu fé-
lagsins.
Miklar breytingar á eignasafni
Þá segir í tilkynningunni að miklar
breytingar hafi orðið á hlutabréfa-
eign Straums í öðrum félögum í
fyrra. Félagið hafi á árinu selt alla
hluti sína í Tryggingamiðstöðinni,
Keri, Þróunarfélagi Íslands og Olíu-
verzlun Íslands, samtals að fjárhæð
5.230 milljónir króna. Sala þessara
eignarhluta hafi skilað umtalsverðum
gengishagnaði.
Stærsti eignarhlutur Straums um
áramótin var 4,9% hlutur í Eimskipa-
félaginu að markaðsverði tæpir 1,6
milljarðar króna. Þá átti félagið 2,6%
hlut í Íslandsbanka að markaðsverði
rúmir 1,2 milljarðar króna, 13,9%
hlut í SÍF að markaðsverði tæpur 1,1
milljarður króna, 2% hlut í Pharmaco
að markaðverði 888 milljónir króna
og 2,1% hlut í Baugi að markaðsverði
545 milljónir króna.
ÍSB eignarhaldsfélag er stærsti
hluthafi Straums með 22,2% hlut,
næstur er Íslandsbanki með 11,7%
hlut, Sjóvá-Almennar tryggingar
eiga 7,9% hlut, Skeljungur á 6,3%
hlut, Saxhóll á 5,7% hlut, en aðrir
eiga innan við 5% hlut í félaginu.
812 milljóna hagnaður



   
 















  













 





 




 








  



 
!!"#
!#"

#$%

!&'



"'&!
&&%(

!$)
$#*(+
%*(#  













 
   
 !"#
!"#
!


 
 


 


  
   
Ársuppgjör Fjárfestingarfélagsins Straums sýnir mikinn afkomubata
NORSKIR handfærabátar gerðu það gott
á síðasta ári. Ekkert annað veiðarfæri
jók afla sinn jafnmikið í fyrra frá árinu
áður. Fyrir vikið juku skakkarlanir afla-
verðmæti sitt um einn milljarð króna það
árið.
Á því svæði sem Norges Raafisklag,
fisksölusamtök sjómanna, sjá um fisk-
sölu, koma á land um 65% af afla þeim
sem landað er af norskum skipum mælt í
verðmætum. Á síðasta ári var landað
140.000 tonnum af þorski á þorski á yf-
irráðasvæði samtakanna, sem er nánast
sami afli og árið áður. Þrátt fyrir það er
um verulega aflaaukningu handfærabáta
að ræða, en afli þeirra jókst um 8.000
tonn á árinu og varð alls 22.000 tonn.
Beztu aflabrögðin á færin hafa verið
við Austur-Finnmörku. Mikil veiði þar á
vordögum leiddi til þess að þorskaflinn
fór úr 2.600 tonnum árið 2001 í 15.000
tonn í fyrra, sem er tæplega sexföldun. Í
Vestur-Finnmörku dróst aflinn hins vegar
saman um 64% eða 4.000 tonn, en afli á
handfæri jókst í Tromsfylki um 20% og á
Norðurlandi (Nordland) um 7%.
Aukningin starfar af aukinni sókn með
handfæri, en kaupendum á fiski fjölgaði
líkaí Finnmörku. Þorskveiðar í net dróg-
ust hins vegar saman um 7.000 tonn
samtals, en við Vestur-Finnmörku var
samdrátturinn 5% og 22% austan megin.
Veiðar í net gengu vel við Lófóten og
var ríflega helmingur leyfilegs afla tek-
inn í netin.
Aukin veiði
á handfæri
við Noreg