Morgunblaðið - 27.01.2003, Blaðsíða 23

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 27. JANÚAR 2003 23
Þú vakir æ í minni,
þótt fenni í önnur för,
– sú fagra minning
opnar heima nýja.
Þú varst minn
sumardraumur,
eitt ljóð á vorsins vör,
eitt viðkvæmt lag, eitt sólbrot milli
skýja,
Ef sortna lífsins dagar
og sölnar von og trú
og sál og hjarta skelfa myrkravöldin,
í minningunum legg ég
á liðna tímann brú
og leita þín á bak við rökkurtjöldin.
(Jón Þórðarson.)
Kæri vinur.
Kallið er komið.
GUNNAR INGI
LÖVDAL
✝ Gunnar IngiLövdal fæddist í
Reykjavík hinn 25.
febrúar 1964. Hann
lést af slysförum í
Reykjavík föstudag-
inn 27. desember síð-
astliðinn og var útför
hans gerð frá Kópa-
vogskirkju 8. janúar.
Það skeði óvænt og
allt of fljótt.
En við þennan dóm-
ara deilir enginn og
við sem eftir lifum
verðum að takast á
við sorgina og sökn-
uðinn.
Þá er gott að minn-
ast allra góðu stund-
anna okkar saman,
hvað þú reyndist mér
og dætrum mínum
góður, hjálpsamur og
yndislegur vinur.
Hvert sem þú fórst
varstu alltaf í sam-
bandi til að athuga hvort ekki væri
allt í lagi og hvort það væri eitt-
hvað sem þú gætir gert fyrir okk-
ur.
Við mæðgurnar munum alltaf
minnast þín með ást og þakklæti.
Við vottum börnum þínum, for-
eldrum og systkinum okkar dýpstu
samúð og biðjum Guð að styrkja
þau í sorginni.
Bless, kæri vinur. Megi engl-
arnir vaka yfir þér.
Birna, Elísabet,
Jóhanna og Tara Sól.
✝ Þórvör Guðjóns-dóttir fæddist í
Stykkishólmi 29.
júlí 1903. Hún and-
aðist á Sjúkrahúsi
Suðurlands á Sel-
fossi 14. janúar síð-
astliðinn. Hún var
þriðja barn hjón-
anna Rósu Þor-
varðardóttur, f. 27.
apríl 1870, d. 9. júlí
1958 og Guðjóns
Jónassonar verka-
manns, f. 1873, d.
20. október 1903.
Systkini hennar
voru: 1) Hólmfríður, húsmóðir í
Reykjavík, f. 8. september 1898,
d. 19. september 1986, var gift
Júlíusi Jónssyni, f. 10. júlí 1885,
d. 15. mars 1962. Þau voru barn-
verkamaður í Reykjavík, f. 4.
júní 1900, d. 25. apríl 1987. Dótt-
ir þeirra Elsa Lára Sigurðardótt-
ir, húsmóðir í Reykjavík, f. 3.
mars 1934. 2) Pálína Jónasdóttir,
f. 12. október 1906, d. 16. októ-
ber 1970. Hún var barnlaus.
Þórvör fluttist til Reykjavíkur
tæplega tvítug og var heimilis-
hjálp frá 1923 til 1970 hjá Geir G.
Zoëga, vegamálastjóra og Hólm-
fríði Zoëga, húsmóður, í Reykja-
vík. Þórvör giftist 11. febrúar
1972 Jóhannesi Ásgeirssyni, f.
26. júlí 1986, d. 27. maí 1983. Jó-
hannes var alinn upp í barnæsku
hjá Gísla Jóhannssyni í Pálsseli í
Laxárdal í Dalasýslu, bóndi í
Þrándarkoti 1943–52. Vann síðan
við innheimtustörf í Reykjavík.
Síðan 1994 bjó Þórvör á Dval-
arheimilinu Blesastöðum á
Skeiðum þar sem hún naut mjög
góðrar umönnunar starfsfólks-
ins.
Útför Þórvarar verður gerð
frá Fossvogskapellu í dag og
hefst athöfnin klukkan 10.30.
laus. 2) Jóhann Guð-
jónsson, verkamaður
í Reykjavík, f. 14.
október 1901, d. 28.
desember 1998.
Barnsmóðir hans var
Sigurborg Jónsdóttir
frá Arnarbæli, verka-
kona í Stykkishólmi,
f. 9. október 1900, d.
3. febrúar 1943. Þau
eignuðust soninn
Guðjón Jóhann Jó-
hannsson, f. 15. sept-
ember 1929, verka-
maður í Stykkis-
hólmi. Hálfsystkini
hennar voru: 1) Ásta Björnsdótt-
ir húsmóðir, f. 6. september
1910, d. 13. júlí 1944. Maki Sig-
urður Guðmundsson, bóndi á
Fjósum í Laxárdal og síðar
Tóta var sérstök kona. Hún kom
úr Stykkishólmi í höfuðborgina á
fyrri hluta síðustu aldar og gerðist
heimilishjálp hjá ömmu minni og
afa Hólmfríði og Geir Zoëga á
Túngötunni. Hún bjó hjá þeim um
margra ára skeið og varð eins og
ein úr fjölskyldunni. Ég kynntist
síðan Tótu mjög vel hjá ömmu á
Laugarásveginum þegar ég var að
alast upp enda bjó ég að stórum
hluta með þeim tveimur fyrstu ár
ævinnar. Tóta varð fljótt mikið
uppáhald enda hugsaði hún vel um
strákinn og átti alltaf nóg til af
Frón kremkexi og heitu að drekka
þegar ég kom úr skóla eða úr blað-
burði.
Tóta var oft ákveðin og ekki
bara við okkur krakkana og vísaði
þá gjarna í frú Zoëga sem vildi
hafa röð og reglu á hlutunum. Tóta
lærði ekki að lesa og skrifa en
fylgdist vel með tónlist í útvarpi
og auðvitað var Tóta hin tindil-
fætta í uppáhaldi enda sannfærð
um að lagið væri um sig.
Tóta kaus alltaf réttan flokk
enda mætti hún ætíð á kjörstað
með leiðbeiningar úr Morgun-
blaðinu sem sýndu x-ið við D-lista
Sjálfstæðisflokksins svo ekkert
færi nú á milli mála. Tóta fékk
venjulega frí á miðvikudögum og
laugardögum og skrapp á gömlu
dansana með Jóa sínum. Á sumrin
bauð hann Tótu í lystireisur um
landið og alltaf á stöðvarbíl. Síðar
giftust þau og flutti Tóta til hans
upp úr 1970 og bjó með honum í
mörg ár í lítilli íbúð rétt hjá Mela-
búðinni.
Sómakonan Guðrún Þórðardótt-
ir hafði lengi verið Jóa innanhand-
ar og eftir að Tóta flutti til hans
varð hún líka bakhjarl Tótu. Eftir
fráfall Guðrúnar árið 1984 tók
Steinþór Guðbjartsson sonur
hennar við því hlutverki og gerði
það af einstakri hugprýði. Síðustu
árin bjó Tóta svo á Blesastöðum
við góða aðhlynningu og er sérstök
ástæða að þakka fyrir. Megi minn-
ingin um Tótu lengi lifa.
Helgi Gunnlaugsson.
Tóta, eins og Þórvör var ávallt
kölluð af þeim sem þekktu hana,
var ekki eins og fólk er flest. Hún
fæddist í byrjun síðustu aldar og
ólst upp við kjör ekkju, en faðir
hennar var verkamaður sem
drukknaði í póstferð frá Flatey á
Breiðafirði þegar Tóta var þriggja
mánaða gömul. Það hefur vafalítið
fljótlega komið í ljós að Tóta væri
seinni til en jafnaldrar hvað varð-
aði vitsmunalegan þroska. Á þeim
tíma fékk Tóta aldrei þann stuðn-
ing sem þurfti – og nú er talinn
sjálfsagður – til að læra að draga
til stafs eða lesa. Með viðeigandi
hjálp hefði hún vafalítið ekki geng-
ið lífsleiðina á enda sem ólæs og
óskrifandi, ein örfárra Íslendinga.
Allan uppvöxt minn var Tóta
órjúfanlegur hluti fjölskyldu minn-
ar og leit hún á okkur systkinin
eins og börnin sín. Hún tók til
morgunkaffið fyrir okkur eftir að
við lukum blaðburðinum, hafði há-
degismatinn tilbúinn þegar við
komum heim úr skólanum og
gaukaði að okkur góðgæti þegar
hún vildi gera alveg sérstaklega
vel við okkur.
Gömlu dansarnir í Alþýðuhús-
kjallaranum á laugardagskvöldum
voru hennar líf og yndi og hvenær
sem færi gafst dansaði hún fram á
nótt. Það var á einum slíkum dans-
leik sem hún hitti loks manninn
sem skipti sköpum í lífi hennar,
hann Jóhannes frá Þrándarkoti í
Laxárdal í Dalasýslu. Tóta varð
kærastan hans Jóa sem auk dans-
ins elskaði bækur og átti fágætt
safn íslenskra bókmenntaverka.
Upp frá þeim kynnum í kjallara
Alþýðuhússins dönsuðu þau lífið
saman þar til Jói í Koti féll frá eft-
ir góða sambúð í rúman áratug.
Það var stolt kona sem við 67 ára
aldur tók stökkið frá því að vera
heimilishjálp í tæpa hálfa öld til að
vera gift frú í Vesturbænum.
Nú er Tóta litla tindilfætt öll,
rétt tæpra hundrað ára gömul, en
minningin lifir um góða konu. Mér
segir svo hugur að hún dansi nú
sem brosandi engill um himin-
hvolfin. Blessuð sé minning henn-
ar.
Geir Gunnlaugsson.
ÞÓRVÖR
GUÐJÓNSDÓTTIR
Nú þegar ástkær
amma mín er látin
langar mig til þess að
minnast hennar. Fyrir þremur ár-
um, þegar ég var 12 ára gömul tók
ég viðtal við hana í sambandi við
skólaverkefni í Álftamýrarskóla,
sem bar nafnið Lífið í gamla daga.
Fannst henni mikil ánægja af því
að fá að taka þátt í verkefninu og
vandaði hún svör sín mikið og bað
mig svo að lokum að nota viðtalið
sem minningargrein að henni lát-
inni. Ætla ég nú að verða við bón
þinni, elsku amma mín, og læt ég
hér fylgja úrdrátt af þessu viðtali.
Sigríður Anna Sigurðardóttir
fæddist í Norður-Ísafjarðarsýslu 5.
desember 1919. Þegar hún var
tveggja ára gömul lést móðir henn-
ar og var hún þá send í fóstur til
föðursystur sinnar og manns henn-
ar, sem áttu heima á Vesturgötu 19
í Reykjavík. Hún sigldi til Reykja-
víkur með skipi sem hét ES-Súðin
og ólst þar upp. Sjóferðin var elsta
minning Sigríðar.
Í fjölskyldu hennar voru hún,
þrír uppeldisbræður hennar og
stjúpforeldrar. Á heimilinu voru
líka tvær vinnukonur og tveir kost-
gangarar sem voru í Sjómanna-
skólanum og keyptu mat hjá fjöl-
skyldunni og komu svo og borðuðu
með þeim.
Á æskuárum hennar var farið í
marga skemmtilega leiki en henni
þótti skemmtilegast í hafnabolta,
fallinni spýtu, dúkkuleik og yfir,
enda fóru krakkarnir mest í þá
leiki.
Jólin hjá henni voru mjög lík og
nú tíðkast en þó voru logandi ljós á
jólatrénu og dönsuðu allir fjöl-
skyldumeðlimir í kringum það á
aðfangadagskvöld.
Sigríður, sem alltaf var kölluð
Sigga, byrjaði í skóla í 3. bekk.
Hún gekk í Miðbæjarskólann sem
er við Tjörnina og er nú Tjarn-
arskóli. Þegar hún hafði lokið Mið-
bæjarskólanum fór hún í undirbún-
ingsdeild Verslunarskóla Íslands til
þess að komast inn í skólann sjálf-
an sem hún lauk svo við. Árið 1937,
þegar Sigríður var 18 ára fékk hún
fyrsta starf sitt og var það í Rík-
isútvarpinu við fréttaritun á frétta-
stofunni. Síðar eignaðist hún
blómabúð.
SIGRÍÐUR ANNA
SIGURÐARDÓTTIR
✝ Sigríður AnnaSigurðardóttir
fæddist á Efrabóli í
Nauteyrarhreppi í
N-Ísafjarðarsýslu, 5.
desember 1919. Hún
lést á Landspítalan-
um í Fossvogi 9. jan-
úar síðastliðinn og
var útför hennar
gerð frá Dómkirkj-
unni í Reykjavík 20.
janúar.
Fötin hennar voru
allt öðruvísi en þau
sem eru í tísku í dag.
Til dæmis var hún í
slopp fyrsta skóladag-
inn sinn og öllum þótti
það afskaplega fínt. Á
heimilinu hennar kom
alltaf saumakona sem
saumaði föt á börnin.
Í fermingargjöf
fékk hún m.a. gullúr
ásamt þremur veskj-
um, peningum og und-
irkjól.
Í æsku hennar
héldu flestir upp á af-
mælin sín með því að bjóða vinum
sínum heim og bjóða þeim kakó og
kökur en Sigríði fannst alltaf svo
leiðinlegt að eiga afmæli og því
hélt hún aldrei upp á afmælið sitt
heldur fór gjarnan í bíó með vin-
konu sinni.
Öskudagar voru ávallt haldnir
hátíðlegir þannig að fólk saumaði
öskupoka og svo fóru börnin út að
hengja pokana á annað fólk. Pásk-
arnir voru samt mjög líkir og eru
núna. Sigríður fékk alltaf tvö
páskaegg, eitt frá bróður sínum,
því hann vann í Nóa Síríusi, og
annað frá foreldrum sínum.
Áhugamál Sigríðar voru fimleik-
ar, sem hún æfði í Ármanni, að
leika sér, læra heima, dúkkuleikur
og að lesa bækur.
Sigríður sagði mér líka að
Reykjavík hefði verið miklu minni í
barnæsku hennar heldur að hún er
núna. Þá þekktu líka allir alla. Það
voru mjög fáir bílar og fjölskyldan
hennar átti ekki bíl. Hún þurfti því
að ferðast með strætisvögnum sem
voru til í þá daga en þeir voru nú
ekki margir. Fjölskylda Sigríðar
átti samt sem áður síma og síma-
númerið hennar var 19, því þetta
var 19. síminn sem tengdur var í
Reykjavík. Þetta fannst mér mjög
merkilegt.
Hún sagði mér einnig að fólk
skemmti sér öðruvísi heldur en nú
til dags því í gamla daga var ekki
eins mikil tækni og núna. Fólkið
fór á skauta, fór í bíó og þeir sem
áttu mikinn pening fóru stundum í
leikhús.
Eftir að hafa tekið viðtalið og
lesið aftur og aftur komst ég að því
að amma mín hafði átt góða ævi.
Hún átti stóra og góða fjölskyldu,
marga afkomendur og það sem er
öllu mikilvægara, hún var ávallt
glöð og hamingjusöm. Allir ættu að
geta tekið sér hana til fyrirmyndar
og við afkomendur hennar getum
verið mjög stolt af henni og því
sem hún afrekaði á sinni ævi.
Amma mín, ég þakka þér kær-
lega fyrir allar þær góðu stundir
sem við áttum saman. Megir þú
hvíla í guðs friði.
Lovísa Anna Finnbjörnsdóttir.
Afmælis- og minningargreinum má skila í tölvupósti (netfangið er minning@mbl.is, svar er
sent sjálfkrafa um leið og grein hefur borist) eða á disklingi. Ef greinin er á disklingi þarf út-
prentun að fylgja. Nauðsynlegt er að tilgreina símanúmer höfundar og/eða sendanda (vinnu-
síma og heimasíma). Þar sem pláss er takmarkað getur þurft að fresta birtingu greina, enda
þótt þær berist innan hins tiltekna frests. Nánari upplýsingar eru á mbl.is. Um hvern látinn
einstakling birtist formáli og ein aðalgrein af hæfilegri lengd á útfarardegi, en aðrar greinar
skulu ekki vera lengri en 300 orð, u.þ.b. 1.500 slög (með bilum) eða um 50 línur í blaðinu (17
dálksentimetrar). Tilvitnanir í sálma eða ljóð takmarkast við eitt til þrjú erindi. Einnig er
hægt að senda örstutta kveðju, HINSTU KVEÐJU, 5–15 línur, og votta virðingu án þess að
það sé gert með langri grein. Greinarhöfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki
stuttnefni undir greinunum.
Fáein ár eru nú lið-
in síðan undirritaður
kvaddi Gest heitinn að
heimili hans í Aust-
urgötu í Hafnarfirði
eftir stutta heimsókn þangað með
tilheyrandi spjalli við húsráðendur.
Ekki datt mér þá í hug að þetta
yrði það síðasta sem ég sæi af hon-
um, enda var karl hress og ungur í
anda þó sjónin væri tekin að bila.
Gesti hafði ég kynnst nokkrum
GESTUR
ÞORGRÍMSSON
✝ Gestur Þor-grímsson mynd-
höggvari fæddist í
Laugarnesi við
Reykjavík 27. júní
1920. Hann lést á
heimili sínu í Hafnar-
firði 8. janúar síðast-
liðinn og var útför
hans gerð frá Dóm-
kirkjunni 17. janúar.
árum fyrr í gegnum
list hans er ég kom að
máli við hann um að
gera höggmynd af
einum af frumherjum
okkar í myndlistinni.
Það var alltaf gaman
að koma á heimili
þeirra Gests og Rúnu
í Austurgötunni, sem
var eins og svolítill
heimur út af fyrir sig,
en þá tilfinningu fær
maður gjarna á heim-
ilum og vinnustofum
listamanna – ekki síst
þegar bæði hjónin
sinna kalli listagyðjunnar. Maður
fann fljótt hve miklir og nánir vinir
þau hjón voru í lífi sínu og list.
Þegar litast var um í vinnustofunni
og skoðuð myndverk og skúlptúrar
sást glögg að þetta fólk var á
réttri hillu í tilverunni. Aðkomu-
maður var að sama skapi harla
feginn og glaður að fá strax sam-
þykki listamannsins vegna pönt-
unar sinnar. Svo sem nærri má
geta var sjálf Listin og annað sem
laut að henni löngum helsta um-
ræðuefnið á þessum fundum okk-
ar, hvort heldur var niðri í vinnu-
stofum eða uppi í eldhúsi eða
stofu, og alls staðar talaði list
þeirra hjóna sínu máli í smekk-
legum hýbýlum þeirra. Sjálfur
hafði Gestur það sem kallað er
mjög „listamannslegt útlit“. Hann
var jafnan hlýr í viðmóti og fremur
glaðlegur og spaugsamur að mér
fannst og kunni frá mörgu sniðugu
að segja.
Með Gesti Þorgrímssyni er nú
genginn einn af örfáum steinmynd-
höggvurum þessa lands. Til er
fornt máltæki útlent sem segir á
þessa leið: „lífið er stutt – listin
löng“, og ekki er ósennilegt að það
muni einhversstaðar í stein meitl-
að. Og víst er það að eftir lífið lifir
listin lengi.
Ég votta Sigrúnu og ættingjum
samúð.
Ólafur Jónsson.