Morgunblaðið - 10.04.2003, Qupperneq 2

Morgunblaðið - 10.04.2003, Qupperneq 2
FRÉTTIR 2 FIMMTUDAGUR 10. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ STJÓRN SADDAMS FALLIN Reiði, undrun og fögnuður ríktu á götum Bagdad-borgar í gær þegar ljóst var orðið, að valdatíma Sadd- ams Husseins í Írak var lokið. Til marks um það sameinuðust banda- rískir hermenn og óbreyttir borg- arar í að steypa af stalli stórri styttu af einræðisherranum. Til uppreisnar kom í Saddam-borg, sem svo er köll- uð, í fátækrahverfi shíta, en víða ríkti algert stjórnleysi, rán og grip- deildir. Ekki er vitað hvort Saddam er lífs eða liðinn eða hvar hann er niðurkominn. Hefur þessum tíð- indum verið fagnað víða um heim. Endurskoðað eftir 5 ár Búist er við að formlegt sam- komulag um aðlögun EES- samningsins að stækkun ESB til austurs náist á samningafundi í Brussel í dag sem áætlað er að hefj- ist kl. 10. Samkomulagsdrögin voru kynnt í sk. EFTA-starfshópi ráð- herraráðs ESB í Brussel í gær og höfðu aðildarríkin frest til kl. 9 ár- degis í dag til að koma athugasemd- um á framfæri. EFTA-ríkin höfðu það fram að samkomulagið gildir til fimm ára. Saddam, Hitler og Stalín George W. Bush Bandaríkja- forseti og Tony Blair, forsætisráð- herra Bretlands, fögnuðu í gær fréttum frá Írak og Donald Rums- feld, varnarmálaráðherra Banda- ríkjanna, sagði að sagan myndi geyma Saddam á bekk með Hitler og Stalín. Lirfur í fótlegg Gömul lækningameðferð hefur rutt sér aftur til rúms hér á landi, þ.e. að nota lirfur við meðhöndlun sára. Flugnalirfur voru í síðustu viku notaðar í fyrsta sinn hérlendis til að meðhöndla sár sykursýk- isjúklings. Um 300 lirfur voru settar í sár á fæti sjúklingsins. Norðurskautsráð þingar Utanríkisráðherra og formaður Norðurskautsráðsins sagði við setn- ingu á þingi ráðsins í gær að áhersla yrði lögð á að efla samstarf aðild- arríkja ráðsins á sviðum sem gagnist íbúum á norðurslóðum. Þetta er fyrsta þing ráðsins frá því Íslend- ingar tóku við formennsku í því. OZ var í upphafi tölvuteiknifyrirtæki og hóf starfsemi árið 1990. Árið 1995 fer OZ að huga að útrás og leita erlendra fjárfesta. OZ.COM var stofnað í Banda- ríkjunum þetta ár og skrifstofa opnuð í San Francisco. Samkvæmt því sem fram kom í fréttum tókst OZ að afla 8 milljóna dollara á árinu 1995 með sölu hlutafjár, en það samsvarar rúmum hálfum milljarði ís- lenskra króna á þáverandi gengi dollars. Árið eftir var íslenskum fjárfestum boðið að kaupa hlut í OZ, samtals að andvirði þá um 40 milljónir króna eða 600 þúsund dollara. Svaraði þetta til 2,3% hlutar í félaginu en forsvarsmenn OZ sögðu markaðsvirði OZ nema 25 milljónum dollara eða rösklega 1,6 milljörðum króna miðað við gengi hlutabréfanna erlendis. Jafnframt var í hlutafjárútboði til fagfjárfesta boðið út hlutafé að söluvirði 9,1 milljón dollara, eða um 646 millj- ónir króna. Verð hvers hlutar var 1,3 dollarar. Á árinu 1998 var gerður þriggja ára samstarfssamningur á milli OZ og Er- icsson sem metinn var á a.m.k. einn milljarð króna. Opnuð var skrifstofa í Sví- þjóð í byrjun árs 1999. Gengi bréfa í OZ hækkaði ört um það leyti sem samningurinn var gerður, fór á skömmum tíma úr 1,3 dollurum í 3,2. Stuttu eftir að samningurinn var í höfn, í ársbyrjun 1999, keyptu FBA og Landsbréf nýtt hlutafé í OZ fyrir um 273 milljónir króna að söluvirði, á genginu 3,8. Verðmæti félagsins var á þessum tíma talið nema um 11 milljörðum króna. Þá gekk Ericsson skrefinu lengra vorið 1999 og keypti 19% hlut í OZ fyrir um milljarð króna eða 13,1 milljón dollara, en sölugengi hvers hlutar var 1,3 doll- arar. Síðla sumars ákvað OZ og leggja í framtíðinni aðaláherslu á sam- skiptalausnir í stað þrívíddarlausna. Skrifstofunni í San Francisco var lokað og starfsemi hennar flutt til Boston. Í nóvember 2000 keypti OZ á 2,3 milljarða króna fyrirtæki í Montreal í Kan- ada sem stofnað var af Microcell Telecommunications og Ericsson Canada. Greiðslan fyrir fyrirtækið var í formi hlutafjár í OZ, alls 13% hlutur. Jafnframt var gerður samstarfssamningur á milli OZ, Microcell og Ericsson Canada sem tryggði OZ Canada að lágmarki 1,5 milljarða króna til þróunar og rannsókn- arvinnu á sviði þriðju kynslóðar farsímakerfa. Árið 2001 var skrifstofu OZ í Sví- þjóð lokað og árið 2002 skrifstofunni á Íslandi. Félagið hefur aldrei skilað hagnaði þrátt fyrir mikla veltu. Alls hefur OZ aflað, samkvæmt upplýsingum frá fyrirtækinu, um 26 milljóna dollara í peningum sem runnið hafa til fyrirtækisins, eða sem nemur rúmum 2 milljörðum króna, að nú- virði með sölu hlutafjár. Í nóvember í fyrra tilkynnti OZ um 126 milljóna króna hagnað eftir fyrstu níu mánuði 2002, sem skýrðist fyrst og fremst af loka- greiðslu frá Ericsson. Eignir OZ í lok september 2002 námu tæpum 2,3 milljónum Bandaríkjadala, eða 180 milljónum króna að núvirði. Eigið fé var neikvætt um 4,9 milljónir dala um síðustu áramót. Þrettán ára saga á enda PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS FIMMTUDAGUR 10. APRÍL 2003 Á netinu mbl.is/vidskipti BLAÐ B VIÐSKIPTABLAÐ MORGUNBLAÐSINS S É R B L A Ð Á F I M M T U D Ö G U M U M V I Ð S K I P T I S J Á V A R Ú T V E G & A T H A F N A L Í F TÓNLIST FERÐAMÁL FISKUR Stefán Hjörleifsson ætlar að setja ís- lenska tónlist á Net- ið. Slóðin er tonist.is Ferðaþjónustan í heim- inum mun skaðast vegna stríðsins í Írak a.m.k. í vor Young’s Bluecrest er stærsti framleiðandi sjávarafurða í Bret- landi NÝ/12 VORAR/6 FERSKLEIKI/9 SKÚLI Mogensen, forstjóri OZ Comm- unications, fyrrverandi og núverandi, seg- ir að sem eigandi verulegs hluta almenn- ingsbréfa félagsins sé þessi niðurstaða að sjálfsögðu gríðarleg vonbrigði, eins og hann orðar það. „Ég er hinsvegar þannig gerður að ég lít ekki á þetta sem endi. Allar ytri aðstæður hafa verið mjög erf- iðar undanfarin ár sem hefur sett veru- legt strik í reikninginn og því fögnum við því að Landsbankinn skuli með þessum hætti tryggja áframhaldandi vöruþróun og hag starfsmanna sem skiptir mig mestu máli úr því sem komið er. Þetta er mjög öflugur hópur sem hefur staðið sam- an og er kominn með gríðarlega reynslu og við ætlum okkur að klára það verk sem við höfum tekið okkur fyrir hendur.“ Hvað fór úrskeiðis? „Þegar litið er yfir síðustu 13 ár er ljóst að OZ hefur komið víða við og unnið með mörgum af stærstu fyrirtækjum heims. Við getum verið mjög ánægðir með margt og það er ljóst að OZ hefur unnið braut- ryðjandi starf á mörgum sviðum bæði tæknilega og viðskiptalega séð. Samning- urinn sem við gerðum við Ericsson fyrir 5 árum var að mörgu leyti einstakur fyrir íslenskt fyrirtæki, bæði að umfangi og eins þar sem við seldum farsímarisanum Ericsson ákveðna sýn um framtíð sam- skipta. Þessi sýn er fyrst að verða að veruleika í ár með tilkomu farsíma frá öll- um helstu símaframleiðendum í heimi sem verða með innbyggðum stöðluðum skyndiskilaboðaþjónustum (Instant Mes- saging) fyrir farsímakerfi. Þessi staðall er að mörgu leyti byggður á þeirri vinnu sem við unnum með Ericsson á sínum tíma. Ef litið er um öxl má segja að helsti galli en jafnframt kostur OZ var hversu stórhuga við vorum, við ætluðum okkur alla tíð að búa til og markaðssetja tækni- vörur fyrir almenning á heimsvísu. Jafn- framt má segja að við höfum yfirleitt ver- ið á undan okkar samtíma í okkar vöruþróun. Þetta hefur verið gegnum- gangandi í flestu því sem OZ hefur verið að gera hvort sem það var með Microsoft, Intel eða Ericsson.“ Ertu sestur að í Kanada? „Ég bý í Montreal, höfuðstöðvar OZ verða þar áfram og ég geri ráð fyrir að vera hér ásamt fjölskyldunni næstu árin.“ V I Ð S K I P T I Enginn endir Stórhugur bæði helsti kostur og galli hjá OZ í gegnum tíðina Hugbúnaðarfyrirtækið OZ Communications Inc., OZ, hefur selt eignir fyrirtækisins til ný- stofnaðs dótturfyrirtækis Lands- banka Íslands hf. í Kanada, Landsbanki Holding Canada Inc., með það fyrir augum að vinna áfram að frekari þróun og sölu á þeim vörum sem OZ framleiðir. Þetta er gert til að vernda hag lánardrottna, hluthafa, viðskipta- vina og starfsmanna OZ, að því er fram kemur í fréttatilkynningu frá OZ. Landsbankinn hefur samhliða stofnun LHC inc., stofnað félagið OZ Communication Inc. sem er heitið á nýja félaginu sem tekur við starfseminni. Framkvæmda- stjóri hins nýja félags verður Skúli Mogensen. 35 starfsmenn starfa hjá félaginu þar af átta Ís- lendingar. Hafa ekkert selt af sínum hlut Eftir að gengið hefur verið frá öllum skuldbindingum og kostn- aði gagnvart lánardrottnum fé- lagsins, sá stærsti þeirra Lands- bankinn, verður eigendum forgangshluta greiddur út sinn hlutur. Ólíklegt þykir að almennir hluthafar fái nokkuð fyrir bréf sín. Stærstu eigendur forgangs- hluta eru Ericsson annarsvegar með 90% forgangshluta, eða 10 milljón hluti, og hinsvegar hinir upprunalegu japönsku fjárfestar. Á meðal almennra hluthafa eru stofnendur fyrirtækisins Skúli Mogensen forstjóri og Guðjón Már Guðjónsson með samtals u.þ.b. 55 milljón bréf. Skúli tekur það sérstaklega fram í samtali við Morgunblaðið að þeir Guðjón hafi ekkert selt af sínum hlut í gegn- um árin. Öllu starfsfólki OZ-samstæð- unnar mun verða boðið starf hjá hinu nýja félagi og hið nýja félag mun yfirtaka samninga OZ-sam- stæðunnar við viðskiptavini fé- lagsins. Aðkoma Landsbanka Íslands hf er hugsuð sem umbreytingar- verkefni til skamms tíma en Landsbankinn telur að í hug- verkaréttindum og sölusamning- um OZ-samstæðunnar felist áhugaverð fjárfestingar- og um- breytingartækifæri til framtíðar. Í fréttatilkynningu frá OZ seg- ir að reksturinn hafi verið erfiður undanfarin ár eftir að samningum félagsins við Ericsson og Micro- cell var sagt upp. „Á sama tíma og það eru mikil vonbrigði að hafa ekki náð að tryggja viðunandi rekstrargrundvöll fyrir OZ er ánægjulegt að Landsbankinn skuli sjá sér hag í því að vinna að áframhaldandi þróun og sölu á vörum félagsins og tryggja hag starfsmanna, viðskiptavina og lánardrottna,“ segir Skúli Mo- gensen, forstjóri OZ í fréttatil- kynningunni. Kaupsamningurinn tryggir OZ nægt rekstrarfé til að halda rekstri þess áfram þar til skilyrð- um kaupsamningsins hefur verið fullnægt. Samningurinn tryggir OZ auk þess fjármuni til að standa við skuldbindingar sínar og dótturfélaga til lánardrottna og til að standa straum af kostn- aði við slit félagsins. LÍ kaupir OZ Ólíklegt að almennir hluthafar, þ.á m. Skúli og Guðjón Már, fái eitthvað fyrir hlutabréf sín.  Miðopna: Vorar seint í ár? Yf ir l i t Í dag Sigmund 8 Umræðan 34/35 Erlent 16/22 Minningar 36/41 Höfuðborgin 23 Bréf 44/45 Akureyri 24 Brids 45 Suðurnes 24/25 Dagbók 46/47 Landið 25 Íþróttir 48/51 Neytendur 26/27 Fólk 52/57 Listir 27/29 Bíó 54/57 Forystugrein 30 Ljósvakamiðlar 58 Viðhorf 34 Veður 59 * * * IMPREGILO hyggst nota þrjár gríðarstórar bor- vélar við gerð 65 km ganga Kárahnjúkavirkj- unar sem hannaðar verða sérstaklega vegna verkefnisins. Að sögn Gianni Porta, verkefn- isstjóra Impregilo á Íslandi, kosta vélarnar um 2,5 milljarða króna. Fyrsta vélin kemur til landsins í september en hinar tvær í febrúar á næsta ári. Ekki er notast við sprengitækni með þessum borum heldur heil- bora þeir sig í gegnum bergið, mylja niður grjót- ið og fer það á færiböndum út úr göngunum. Hver borvél er rúmir sjö metrar í þvermál og af- kastageta þeirra á dag er að jafnaði rúmir 20 metrar. Fram kom í gær að „heimsmet“ Impr- egilo í svona borunum hefði verið slegið í Kína á síðasta ári þegar náðist að fara rúma 90 metra á dag. Porta vonast eftir heimsmeti hér á landi!Bor þessarar tegundar verður notaður af Impregilo við gerð aðrennslisganga Kárahnjúkavirkjunar. Þrír risaborar fyrir 2,5 milljarða ÍTALSKA verktakafyrirtækið Impr- egilo SpA kynnti í gær áform sín vegna byggingar stíflu og aðrennsl- isganga Kárahnjúkavirkjunar. Fyrir- tækið gerir ráð fyrir að um eitt þús- und manns starfi við virkjunina á framkvæmdatíma, sem er til ársins 2008, og þar af má búast við um 400 ís- lenskum starfsmönnum. Erlendir starfsmenn koma aðallega frá Evr- ópu og þá Ítalíu og Póllandi. Einnig eru uppi áform um að reisa nokkurs konar þorp á virkjunarsvæð- inu þar sem fjölskyldur starfsmanna geta dvalið árið um kring. Sótt hefur verið um leyfi ítalska menntamála- ráðuneytisins til að starfrækja grunn- skóla fyrir börn starfsmanna, auk þess sem heilsugæslustöð, matsala, skrifstofuaðstaða og ýmis önnur mannvirki verða reist á svæðinu. Vinnubúðir verða á fjórum stöðum, þar af aðalbúðir við Fremri-Kára- hnjúk. Fram kom á kynningarfundi í höfuðstöðvum Landsvirkjunar í gær að nú þegar væru um 20 starfsmenn Impregilo starfandi í Reykjavík og á Austurlandi við undirbúning fram- kvæmda en Gianni Porta, verkefnis- stjóri Impregilo hér á landi, sagði við Morgunblaðið að í lok maí eða byrjun júní kæmu fleiri starfsmenn til lands- ins. Framkvæmdir ættu að vera komnar í fullan gang næsta vetur. Fram kom í máli Roberto Velo, rekstrarstjóra Impregilo, að í einum hópi starfsmanna yrðu um 150 út- lendingar, aðallega frá Evrópu. Þetta væru sérhæfðir lykilstarfsmenn Impregilo. Í öðrum hópi væri reiknað með um 200 Íslendingum til skrif- stofu- og verkfræðistarfa og í mötu- neyti. Síðan væri reiknað með um 650 verkamönnum og þar af kæmu um 60–70% þeirra erlendis frá, eða ríf- lega 400 manns. Velo sagðist telja að íslenskur vinnumarkaður réði ekki við fleiri starfsmenn, því þyrfti að flytja þetta marga verkamenn inn. Hann sagði Impregilo fljótlega fara að auglýsa eftir starfsfólki hér á landi. Sjálfum okkur nógir Gianni Porta sagðist reikna með að leyfi ítalskra skólayfirvalda fengist umyrðalaust, enda væru fjölskyldur starfsmanna Impregilo vanar að fylgja þeim hvert sem er um heiminn og lifa í sérstökum búðum á fram- kvæmdasvæðunum. „Við þurfum að hafa lokið upp- byggingu þessara vinnubúða fyrir næsta vetur. Við erum í viðræðum við aðila um að koma búðunum fyrir og nauðsynlegum mannvirkjum. Auk húsnæðis þarf að koma upp símasam- bandi, gervihnattadiskum fyrir sjón- varp og margvíslegu fleiru. Fyrstu fjölskyldurnar ættu að koma til lands- ins í júlí eða ágúst. Við gerum okkur grein fyrir því að veðrið geti verið vont um hávetur og munum sérstak- lega skoða hvort fjölskyldurnar geti dvalið hér þann tíma. Ég reikna til dæmis ekki með að við verðum með sundlaug eða tennisvöll eins og við höfum víða annars staðar. Fyrir- komulagið hér hefur ekki endanlega verið ákveðið en okkar stefna miðast við að vera sjálfum okkur nógir á verkstað hverju sinni. Við viljum geta einbeitt okkur alfarið að verkefninu,“ sagði Porta. Eins og fram hefur komið í Morg- unblaðinu hafa Ítalirnir samið við Arnarfell um undirbúningsfram- kvæmdir við stífluna og göngin. Porta sagðist reikna með að samstarf tækist með fleiri íslenskum verktökum á komandi misserum. Impregilo sækir um leyfi ítalskra yfirvalda til að reka grunnskóla hér á landi Þúsund manna þorp við Kárahnjúkavirkjun LANDSVIRKJUN hefur ráðið Sig- urð St. Arnalds, verkfræðing hjá Hönnun, til að sjá um almannatengsl og Kristján Kristinsson efnaverk- fræðing sem öryggis- og umhverf- isfulltrúa fyrirtækisins vegna Kára- hnjúkavirkjunar. Eftir páska verður ákveðið hvaða tilboði verður tekið í framkvæmda- eftirlit á staðnum og í framhaldi af því verður ráðinn staðarverkfræð- ingur fyrirtækisins eystra. Einnig stendur fyrir dyrum ráðning sér- staks kynningarfulltrúa fyrir Lands- virkjun á Austurlandi. Hefur fyr- irtækið tekið félagsheimilið Végarð í Fljótsdal á leigu undir miðstöð upp- lýsinga um Kárahnjúkavirkjun og aðsetur kynningarfulltrúa og fleiri. Næstu verkþættir eru útboð á stöðvarhúsinu í lok maí og í haust verða boðnar út hinar stíflurnar tvær sem reisa þarf við Hálslón. Í tilkynningu frá Landsvirkjun segir að fyrirtækið muni kappkosta, hér eftir sem hingað til, að hafa náið og gott samstarf við fólk, sveit- arfélög, fyrirtæki og stofnanir á Austurlandi. Fyrirtækið muni leggja sitt af mörkum til að stuðla að efl- ingu ferðamennsku á virkjanasvæð- inu og samstarf sé hafið um land- bætur. Verkefni Landsvirkjunar TENGLAR ..................................................... www.karahnjukar.is ÞRÁTT fyrir að Íslendingar séu í 21. sæti 35 þjóða sem taka þátt í alþjóð- legri lestrarrannsókn, eru íslensk börn samt yfir meðaleinkunn í lestri. Meðaleinkunnin miðast við 500 stig og eru íslensk börn með meðalein- kunnina 512. Í öllum löndum voru stúlkur með marktækt hærri ein- kunnir en piltar. Fyrstu niðurstöður rannsóknar- innar voru birtar í Boston í fyrradag. Börn í fjórða bekk grunnskólanna tóku þátt í rannsókninni á Íslandi ár- ið 2001. Rannsóknin var mjög víðtæk og voru lagðir spurningalistar fyrir kennara, foreldra, skólastjórnendur og nemendurna sjálfa. Einar Guðmundsson, verkefnis- stjóri rannsóknarinnar á Íslandi undanfarin fimm ár, segir að Ísland sé á leið í rétta átt í lestrarhæfni. „Niðurstaðan er viðunandi þótt það væri auðvitað skemmtilegt að vera í efsta sæti. Niðurstöðurnar gefa okk- ur þó mjög góðar upplýsingar um það hvernig við getum styrkt okkur í lestri. Þetta eru alls ekki ótíðindi.“ Að sögn Einars komu Íslendingar nokkuð vel út í lesskilningi, en ekki eins vel í leitarlestri. Einar sagði mjög mörg atriði hafa áhrif á niðurstöðurnar. Til að mynda segir hann mjög jákvætt að um helmingur íslenskra barna búi við örvandi lestrarumhverfi. Þá segir Einar að kennslumagn sé minna á Íslandi en í öðrum löndum og það gæti haft áhrif á niðurstöðurnar. Hins vegar telur hann að þjálfun í lestri fari fram á fleiri stöðum en í skólum svo það þurfi ekki endilega að hafa áhrif. Einnig sagði hann að- stæður íslenskra skóla ólíkar öðrum að því leyti að kennarar fylgja bekkj- um sínum lengur eftir hér, eða að meðaltali í þrjú ár, miðað við eitt til tvö ár erlendis. Börnin sem tóku þátt í rannsókn- inni voru á aldrinum 9-10 ára. Ísland var með yngstu börnin í rannsókn- inni, eða 9,7 ára á meðan Marokkó var með 11,2 ára börn, Búlgaría 10,9 og Moldóvía og Svíþjóð með 10,8 ára gömul börn. Ísland yfir meðallagi í lestrarhæfni barna                 !                    !" # $     % &  $  '  ( ) * + , - . / 0 (1 (( () (* (+ (, (- (. (/ !  2     & 3   # 4 %4 5 !6  5   37 8       5   9 (0 )1 )( )) )* )+ ), )- ). )/ )0 *1 *( *) ** *+ *, !  !  ALLT að 82% verðmunur er á smásöluverði á páskaeggjum samkvæmt verðkönnun Morg- unblaðsins. Könnunin náði til 19 tegunda af páskaeggjum í 12 verslunum á höfuðborgarsvæð- inu 8. apríl síðastliðinn. Verðmunur var frá 499 krón- um upp í 759 krónur í níu til- vikum og var minnstur 311 krónur. Ef hlutfallslegur verð- munur er reiknaður er mesti munur á hæsta og lægsta verði tæp 82% og sá minnsti 24,3%. Verðmunur er 40% eða meiri í 18 tilvikum af 19. Greint var frá því á mbl.is í liðinni viku að Bókabúð Lárus- ar Blöndal hefði byrjað sölu á páskaeggjum og var verslunin þrisvar með lægsta verðið í könnun Mbl. Bónus var oftast með lægsta verðið í könnun- inni, eða 12 sinnum. Allt að 82% verðmunur á páska- eggjum  Dæmi um/26

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.