Morgunblaðið - 04.05.2003, Blaðsíða 29

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 4. MAÍ 2003 29
SÚ var tíð að latínunemendur lásu
De senectude – Um ellina – eftir Cic-
ero og undu vel við. Ekki nauðsyn-
lega vegna þess að efnið höfðaði öðru
fremur til þeirra heldur sakir hins að
textinn var auðskilinn og aðgengi-
legur. En einmitt af þeim sökum
festist efnið líka vel í minni.
Sigurbjörn Þorkelsson gegnir
kristilegu æskulýðsstarfi en skrifar
nú um ellina. Trú sinni samkvæmt
nálgast hann efnið út frá því sjón-
arhorninu. Það er sem sé kærleiks-
boðskapur kristninnar sem hann
hefur að leiðarljósi. Þar byggir hann
á fornum grunni. Samhjálpin hófst
með frumkristninni og hefur fylgt
henni síðan, slitrótt að vísu þær ald-
irnar sem kirkjan var fyrst og fremst
valdastofnun. En nú er pólitískt vald
kirkjunnar úr sögunni þannig að
þessi rótgróna stofnun verður að
standa og falla með boðskap sínum
og verkum.
En kirkjan sem slík er ekki svo
mjög á dagskrá í hugleiðingum þess-
um heldur trúin, ein sér og ómenguð.
Ennfremur þjóðfélagsmálin að því
leyti sem snýr að öldruðum. Ljóst er
að höfundi hugnast lítt sá háttur sem
hafður er á, að skipta þjóðfélags-
þegnunum niður í hólf eftir aldri,
börnum sér, fullorðnum sér, öldruð-
um sér og svo framvegis. Þar með
rofni samhengið í lífinu. Öldruðum,
sem safnað hafi reynslu, oftar en
ekki dýrkeyptri, sé þar með meinað
að koma henni til yngri kynslóða. Til
þess skorti einfaldlega samgang og
eðlileg fjölskyldutengsl. Gamla fólk-
ið sé hvatt til að taka upp heimili sitt
og flytjast í blokkir aldraðra. Þann
veg teljist vel fyrir öllu séð. Ekki sé
þó allt sem sýnist. Því fylgi að hinum
eldri sé um leið stjak-
að út úr hinu starfandi
þjóðfélagi. Upp frá því
sé litið til þeirra sem
óvirkra þegna við út-
jaðar samfélagsins.
Þegar sú stund
nálgist að hinn aldraði
hverfi frá heimili sínu
og flytjist í einhvers
konar ellihús hljóti
hann að spyrja sig
hvað taki við. Og hvað
er það svo sem við tek-
ur? »Enn dýrari kost-
ur!« segir höfundur. Í
fjölbýli aldraðra
standi honum til boða
að hafa dagleg samskipti við sína
líka. Það er að segja ef hugur hans
stendur til þess. Að öðru leyti sé ein-
angrun hans endanlega staðfest.
Sigurbjörn er ekki fyrstur manna
til að sjá annmarkana á þessu kerfi. Í
orði kveðnu viðurkenna flestir, ef
ekki allir, að þetta sé ekki óska-
draumurinn, síður en svo. En þessi
er nú einu sinni þróunin. Og hver
kærir sig í raun um að snúa henni
við? Trú sinni samkvæmt er Sigur-
björn hógvær í gagnrýni sinni. Allt
um það veit hann hvað hann vill.
Leiðin út úr þessu sé einungis ein:
Frelsun trúarinnar. Þar með leitar
Sigurbjörn hvorki dýpri orsaka né
bendir á aðrar leiðir. Allra síst færi
hann að lesa yfir samtímanum með
anda og orðfæri meistara Vídalíns
sem vafalaust mundi þó heyrast bet-
ur í háreysti líðandi stundar. Svo
lofsverð sem hógværðin er mætti
Sigurbjörn festa í minni orð Tóm-
asar Sæmundssonar sem var bæði
guðfræðingur og prestur. En Tómas
sagði í inngangi Fjölnis að menn
skyldu varast »að taka mjög dauf-
lega til orða, annars væri hætt við að
nytsamasta efni verði vanrækt og
fyrirlitið af góðfúsum lesara.« Ekki
er verið að biðja um stóryrði. Máttur
þeirra stendur oftast í öfugu hlutfalli
við orðgífnina. Hitt mun sönnu nær
að boðskapur Sigur-
björns, sem vissulega er
hinn nytsamasti, næði
til fleiri ef hann flytti
mál sitt með þyngri
áherslu og beinskeytt-
ari skírskotun. Og skoð-
aði málið í víðtækara
samhengi.
Stjórnmálamenn lof-
syngja fjölskyldulífið á
tyllidögum og í fram-
boðsræðum, benda á
einfaldar lausnir en láta
þar við sitja. Fjölmiðla-
valdið, sem stjórnar tíð-
arandanum, nærist á
æsifréttum. Og þeirra
mun sjaldnast að leita á heimilum
aldraðra. Fréttamenn gætu tekið
undir hið fornkveðna: Ekki er gam-
an að guðspjöllunum fyrst enginn er
í þeim bardaginn. Sigurbjörn átelur
rangsnúinn aldaranda, leitast ekki
við að grafast fyrir rætur hans –
hvað þá að fordæma hann – en bend-
ir fyrir sína parta á einfaldari og að
hans dómi mannlegri og þar með
varanlegri lausnir.
Bókinni lýkur svo með fáeinum
ljóðum. Aðeins eitt líf heitir hið síð-
asta. Og það endar á þessu erindi:
Ég á aðeins eitt líf,
en það gerir ekkert til,
ég sætti mig við það.
Því líf mitt er í Jesú
og það varir að eilífu.
Þessi er í sem stystu máli boð-
skapur bókarinnar, boðskapur
trúarvissu og farsældarhyggju. Höf-
undurinn talar lágri röddu og lætur
lítið yfir sér. Hversu margir kynna
sér boðskap hans og haga lífi sínu
eftir honum? Því er ekki auðvelt að
svara. Alltént má þó fullyrða að eng-
inn verði verri maður af að renna
augum yfir þessar jákvæðu hugleið-
ingar Sigurbjörns Þorkelssonar.
Þær eru sannarlega þess virði.
Einfaldar lausnir
BÆKUR
Hugleiðingar
Eftir Sigurbjörn Þorkelsson. 48 bls. Útg.
höfundur. Prentun: Litróf ehf. 2003.
LÁT ENGAN LÍTA SMÁUM
AUGUM Á ELLI ÞÍNA
Sigurbjörn Þorkelsson
Erlendur Jónsson
Ólafsgeisli 53, einbýli
Á besta útsýnisstað í Grafarholti
Hýbýli og skip ehf. s. 551 7282 og 893 3985.
Þuríður Halldórsdóttir hdl. lögg. fasteignasali.
Mjög glæsilegt einbýli
204 fm til afhendingar
fljótlega. Húsið verður af-
hent fulleinangrað, veggir
og loft. Fullbúið að utan,
klætt múrklæðningu.
Veggir inni tilbúnir til
spörtlunar og gólf slípuð.
Teikningar á skrifstofu. Ís-
lenska byggingasam-
steypan ehf. byggir húsið.
Ársfundur Sameinaða lífeyrissjóðsins verður haldinn þriðjudaginn
27. maí 2003, kl. 16.00, að Hvammi Grand Hótel Reykjavík, Sigtúni 38.
1. Venjuleg ársfundarstörf samkvæmt samþykktum sjóðsins.
2. Tillögur til breytinga á samþykktum sjóðsins.
3. Önnur mál löglega upp borin.
Auk kjörinna fulltrúa eiga allir sjóðfélagar sjóðsins og rétthafar rétt til setu
á fundinum.
Þeim sjóðfélögum sem hafa áhuga á að kynna sér tillögur til breytinga á samþykktum
eða ársreikning sjóðsins fyrir fundinn er bent á að hægt er að nálgast þær á eftirfarandi
hátt:
• Á skrifstofu sjóðsins í Borgartúni 30, Reykjavík
• Fá þær sendar með því að hafa samband í síma 510 5000
• Fletta þeim upp á vefsíðu sjóðsins, www.lifeyrir.is
Reykjavík, 2. maí 2003.
Stjórn Sameinaða lífeyrissjóðsins
N
O
N
N
I
O
G
M
A
N
N
I
I
Y
D
D
A
•
9
3
9
2
/
S
ÍA
.I
S
DAGSKRÁ
Borgartún 30 • 105 Reykjavík • sími 510 5000 • fax 510 5010 • mottaka@lifeyrir.is • lifeyrir.is
ÁRSFUNDUR 2003 – 27. maí á Grand Hótel Reykjavík