Morgunblaðið - 16.05.2003, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 FÖSTUDAGUR 16. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Þjónustuverið er opið.
Síminn er 5 500 600
Þjónustuverið er opið virka daga frá 9-17, laugardaga frá 10-16
og sunnudaga frá 11-15. Þú getur einnig skoðað og bókað á IcelandExpress.is
eða komdu á söluskrifstofuna Suðurlandsbraut 24, opið 9-17 virka daga.
Lág fargjöld. Enginn bókunarfyrirvari. Engin lágmarksdvöl og engin hámarksdvöl.
Söluskrifstofa Suðurlandsbraut 24, opið 9-17 virka daga I Sími 5 500 600 I www.IcelandExpress.is
M
Á
T
T
U
R
IN
N
&
D
Ý
R
Ð
IN
Í DRÖGUM að ályktun um kjaramál, sem
liggur fyrir landsfundi Landssambands eldri
borgara sem hófst í gær, er lýst vanþóknun á
óraunhæfum tillöguflutningi stjórnmálaflokka
um breytingar á skattalögum, tillögum sem
ekki séu líklegar til tekjulegrar jöfnunar í
þjóðfélaginu, heldur hið gagnstæða. Fund-
urinn skorar jafnframt á stjórnvöld að hverfa
nú þegar frá þeirri stefnu sem fylgt hefur
verið að undanförnu um starfsemi almanna-
trygginga á Íslandi.
Landssambandið hefur gagnrýnt stjórnvöld
fyrir að hafa með markvissum hætti á und-
anförnum árum dregið úr vægi grunnlífeyris
almannatrygginga og bendir á að grunnlíf-
eyrir hafi verið yfir 20% af almennum launum
verkafólks þegar hið almenna lífeyrissjóða-
kerfi hafi verið tekið upp á vinnumarkaði, en
sé nú einungis 11-12%.
Benedikt Davíðsson, formaður Landssam-
bands eldri borgara, lagði í setningaræðu
sinni áherslu á mikilvægi þess að sæmileg
sátt ríkti í þjóðfélaginu milli kynslóðanna um
hvernig á málum væri haldið. Hann minntist
á þá almennu umræðu sem hefur verið um
málefni eldri borgara og sagði það mikilvægt
að fulltrúar samtaka eldri borgara væru þar
virkir þátttakendur. „Virkni er það sem gildir
og við segjum: „Ekkert um okkur án okkar“.
Við þurfum á þessum fundi hér að leggja
drög að því að styrkja stöðu okkar enn eftir
því sem við best getum, þannig að rödd okkar
heyrist enn betur en verið hefur til þessa,“
sagði Benedikt.
Jón Kristjánsson, heilbrigðis- og trygginga-
málaráðherra, og Grétar Þorsteinsson, for-
maður Alþýðusambands Íslands, ávörpuðu
fundinn. Jón sagði það mikinn heiður og því
til viðbótar væri það sérstakur heiður ef þetta
yrði hans síðasta embættisverk sem heil-
brigðis- og tryggingamálaráðherra. Hann
gerði stýrihóp um stefnumótun í málefnum
aldraða að umtalsefni í ávarpi sínu. Hópurinn
var skipaður af ráðherra í apríl 2000 og var
falið að móta stefnu í málaflokknum til næstu
15 ára. Jón sagði að í tillögum hópsins væri
lögð áhersla á að efnahagslegt sjálfstæði væri
það sem lífsgæði hvíldu á og þess vegna yrði
að tryggja öllum sem þess þurfa lágmarks-
framfærslueyri til ráðstöfunar. Hann benti á
að líta mætti á samkomulag ríkisstjórnarinn-
ar og Landssambands eldri borgara frá því í
haust í þessu ljósi.
„Sjálfstæði, sjálfræði og virk þátttaka í
samfélaginu á meðan þess er kostur eru
grunnurinn að góðu lífi á eldri árum. For-
sendur þess eru heilbrigði, efnahagslegt sjálf-
stæði, eigið heimili og eiga þess kost að
leggja eitthvað af mörkum til samfélagsins og
fá það metið að verðleikum. Forsendan er
með öðrum orðum frjálsir, sjálfstæðir og
sjálfbjarga einstaklingar,“ sagði Jón og lagði
áherslu á mikilvægi þess að aldraðir eigi þess
kosta að búa við öryggi, greiðan aðgang að fé-
lagsþjónustu og bestu mögulegu umönnun ef
þess gerist þörf. „Það liggur í hlutarins eðli
að aldraðir þurfa mjög að reiða sig á örugga,
fullkomna og aðgengilega heilbrigðisþjónustu.
Á þessu sviði setti stýrihópurinn fram mjög
vandaðar hugmyndir. Hann lagði áherslu á að
forvarnir í heilbrigðisþjónustu yrðu auknar
með skýr og skilgreind markmið að leið-
arljósi,“ sagði hann og benti á að allt væru
þetta áþreifanlegar tillögur í heilbrigðisþjón-
ustu sem kæmu öldruðum sérstaklega að
gagni.
„Það þarf síðan ekki að taka fram að ég er
þeirrar skoðunar að menn eigi ekki að hvika
frá þeirri stefnu í heilbrigðismálum, sem ég
og forveri minn stóðum vörð um, að tryggja
svo sem frekast er unnt að kostnaður við
þjónustuna lendi síst á öldruðum, börnum, ör-
yrkjum eða þeim þjóðfélagshópum sem
standa peningalega höllum fæti,“ sagði Jón.
Ófullþroska lífeyrissjóðakerfi
Grétar Þorsteinsson, forseti Alþýðusam-
bands Íslands, sagði í sínu ávarpi að lífeyr-
issjóðakerfið væri sameiginlegt hagsmunamál
verkalýðshreyfingarinnar og samtaka aldr-
aðra. Hann benti á að kerfið yrði ekki full-
þroskað fyrr en eftir allnokkur ár og því yrði
að taka tillit til þess með sértækum aðgerðum
í velferðarkerfi dagsins í dag. Grétar lagði
áherslu á að afkomuvandi aldraðra í dag væri
fyrst og fremst vandi þeirra sem hefðu starf-
að á almennum vinnumarkaði og ekki átt þess
kost að greiða iðgjald í lífeyrissjóð fyrr en því
varð breytt með kjarasamningum. Þessi
vandi er að stórum hluta tímabundinn og
hverfur þegar lífeyrissjóðakerfið hefur náð
fullum þroska. Þá ítrekaði hann að þetta væri
ennfremur vandi þeirra sem ekki hafa mikil
lífeyrissjóðsréttindi þar sem þeir hefðu ekki
komist á vinnumarkað vegna heimilisstarfa,
fötlunar eða langvarandi veikinda. „Hann er
því vandi þeirra sem hafa þurft að reiða sig á
lágmarksrétt frá almannatryggingum. Sá
vandi er þó ekki tímabundinn eins og sá sem
tengist þroska lífeyrissjóðakerfisins. Það er
eðlilegt að spurt sé hvað vill Alþýðusam-
bandið gera til þess að bregðast við þessum
vanda. Í stuttu máli viljum við að afkomu-
vanda þeirra eldri borgara, sem eiga lítinn
rétt í lífeyrissjóðum eða hafa ekki myndað
þann rétt vegna heimilisstarfa, örorku eða
veikinda, verði mætt með hækkun á tekju-
tryggðum greiðslum frá almannatrygging-
um,“ sagði Grétar og bætti við að mismun-
urinn á milli lífeyrissjóða yrði þá leiðréttur í
áföngum.
Grétar sagðist sannfærður um að sá þrýst-
ingur sem Alþýðusambandið, samtök eldri
borgara og fleiri hagsmunahópar sköpuðu í
sameiningu hefðu leitt til þess að gert var
samkomulag við eldri borgara í haust og síðar
við samtök öryrkja skömmu fyrir kosningar.
„Með þessum samningum náðist engan veg-
inn það sem til þarf til að tryggja þeim eldri
borgurum og öryrkjum sem búa við slökustu
kjörin viðunandi afkomu en það er umtalsvert
skref í þá átt,“ benti hann á.
Lýsa vanþóknun
á skattabreyt-
ingatillögunum
Morgunblaðið/Jim Smart
Þátttakendur á landsfundi Landssambands eldri borgara.
Landsfundur Landssambands eldri borgara
SUMARDAGSKRÁ Fjölskyldu-
og húsdýragarðsins í Laugardal
hófst í gær og af því tilefni
voru leiktæki Fjölskyldugarðs-
ins aftur tekin í notkun en þau
hafa legið í geymslu í vetur.
Þetta kunnu ungir gestir vel að
meta og skemmtu sér kon-
unglega eins og sjá má. Garð-
urinn býður upp á ýmislegt
fleira skemmtilegt en leiktækin
og geta börn og fullorðnir til
dæmis brugðið sér á hestbak,
fylgst með því þegar dýrin eru
fóðruð eða þá grillað sér pylsu í
grillskála garðsins. Opn-
unartími garðsins lengist í sum-
ar og verður hann nú opinn frá
10 til 18 alla daga vikunnar og
vonandi finna flestar fjölskyldur
sér tíma til að bregða sér í
skemmtiferð í garðinn.
Morgunblaðið/Kristinn
Atli Geir og Aðalsteinn skemmtu sér í Fjölskyldugarðinum í gær.
Fjölskyldugarðurinn opnaður á ný
ALGER óvissa ríkir um framtíð
einkarekinna grunnskóla, foreldrar
vita ekki hver skólagjöldin verða
næsta vetur og jafnvel óljóst hvort
sá einkaskóli sem börn þeirra
sækja verði starfandi næsta vetur.
Þetta kom m.a. fram í máli Guð-
rúnar Ebbu Ólafsdóttur, borgar-
fulltrúa Sjálfstæðisflokksins, á
borgarstjórnarfundi í gær. Borg-
arfulltrúar Sjálfstæðisflokksins
gagnrýndu harðlega tillögur í
skýrslu starfshóps á vegum borg-
arinnar vegna fjárhagslegrar stöðu
einkaskóla og töldu þær byggðar á
löngu úreltum hugmyndum um að
engir aðrir en opinberir aðilar
gætu rekið stofnanir svo vel væri
en miklu minna máli skipti að for-
eldrar gætu haft val.
Fulltrúar R-lista sögðu að menn
gerðu sér grein fyrir vanda einka-
reknu skólanna, fræðsluráð væri
að vinna í málinu og leitað væri
lausna á vandanum. Minntu þeir
og á að fjárframlög til einkarek-
inna grunnskóla hefðu aukist veru-
lega á undanförnum árum og nú
væri sem sagt til skoðunar að auka
þau enn frekar.
Minnstu hugsanlegu framlög
til einkareknu grunnskólanna
Í skýrslu starfshópsins er m.a.
lagt til að tekið verði mið af rekstri
ódýrustu grunnskólanna þegar
fjárframlög til einkaskóla eru met-
in og töldu fulltrúar sjálfstæðis-
manna það vera ótækt; ef alltaf
væri miðað við ódýrustu og hag-
kvæmustu grunnskólana hverju
sinni væri í reynd verið að tryggja
að einkaskólar fengju alltaf lægstu
hugsanlegu upphæð með hverju
barni. Töldu sjálfstæðismenn eðli-
legra að miðað yrði við meðaltals-
kostnað í grunnskólunum, sem þó
væri engan veginn fullkominn
mælikvarði. Töldu þeir meginregl-
una eiga að vera þá að borgin legði
jafnmikið með hverju barni, óháð
því hvaða grunnskóla það sækti.
Kröfðu þeir meirihluta R-listans
svara við því hvaða rök væru fyrir
því að börn sem ganga í einkaskóla
fengju minni fjárframlög frá borg-
inni en önnur börn.
Guðrún Ebba Ólafsdóttir, borg-
arfulltrúi Sjálfstæðisflokksins,
lagði áherslu á að málið þyldi enga
bið, bregðast þyrfti við fjárhags-
vanda einkaskólanna þegar í stað:
„Í samtölum við fulltrúa skólanna
er ljóst að þeir eru í mikilli óvissu
og finnst mjög vont að geta ekki
svarað foreldrum hver skólagjöldin
verða næsta vetur og jafnvel ekki
hvort skólinn geti starfað áfram.“
Dagur B. Eggertsson, borgar-
fulltrúi R-listans, lagði áherslu á
að vandi einkaskólanna væri tví-
þættur. Margir skólanna væru litl-
ir og þar af leiðandi frekar dýrar
kennslustofnanir. Hinn vandinn, ef
vanda skyldi kalla, væri sá að á
undanförnum árum hefði verið
gert stórátak varðandi framlög og
aðbúnað í grunnskólum borgarinn-
ar. Það væri auðvitað eðlilegt að
foreldrar barna í þessum skólum
bæru aðbúnað þeirra saman við
aðbúnað barna í almennu skólun-
um. Þess vegna mætti kannski
segja að þrátt fyrir að framlögin til
einkareknu grunnskólanna hefðu
aukist hefðu þau aukist enn frekar
til grunnskóla sem væru algerlega
á forræði sveitarfélaganna. Það
væri einmitt til skoðunar hjá
fræðsluráði hvort hækka ætti
framlögin til einkaskólanna og þá
hversu mikið.
Óvissa um fram-
tíð sumra einka-
rekinna skóla