Morgunblaðið - 24.10.2003, Blaðsíða 38

MINNINGAR
38 FÖSTUDAGUR 24. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Hannes GuðjónTómasson fædd-
ist á Miðhúsum í
Vestmannaeyjum 17.
júní 1913, en ætíð
kenndur við Höfn.
Hann lést á Elli-
heimilinu Grund við
Hringbraut hinn 14.
október síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Tómas Maríus Guð-
jónsson, f. 13.1.
1887, d. 14.6. 1958,
útgerðarmaður, og
kona hans Hjörtrós
Hannesdóttir frá
Miðhúsum, f. 20.2. 1888, d. 26.3.
1926. Seinni kona Tómasar var
Sigríður Magnúsdóttir, f. 4.10.
1899, d. 18.9. 1968. Albræður
Hannesar eru Martin, f. 17.6.
1915, d. 1.1. 1976, og Jóhannes, f.
13.3. 1921. Hálfsystkini Hannes-
ar eru Guðjón Tómasson, f. 29.9.
1925, d. 2.12. 1977, Magnea Rósa
Tómasdóttir, f. 20.9. 1928, Gerð-
ur Erla Tómasdóttir, f. 21.2.
1933, og Bragi Tómasson, f. 4.3.
1939, d. 2.8. 2002.
Hinn 31. ágúst 1944 kvæntist
Hannes Kristínu Jónsdóttur, f.
3.4. 1919, frá Hraungerði á Hell-
issandi. Hún lést á gjörgæslu-
deild Landspítalans við Hring-
braut 14. júní 2002. Foreldrar
hennar voru Jón Valdimar Jó-
hannesson, sjómaður, f. 21.9.
1873, d. 15.6. 1959, og Hildur
Sigurðardóttir, f. 14.4. 1895, d.
24.2. 1962, bæði frá Hellissandi.
Hannes og Kristín eignuðust tvo
syni: 1) Sverrir, skipstjóri, f.
13.8. 1944, starfar
nú sem flutninga-
stjóri hjá Samskip-
um, kvæntur Helgu
Vallý Björgvins-
dóttur, f. 20.9. 1945,
og eiga þau tvö
börn: Hannes, f.
10.6. 1969, verk-
fræðing; og Sigur-
laugu, f. 1.3. 1973,
flugfreyju, maki
hennar er Halldór
Hafsteinsson, f.
20.4. 1970, við-
skiptafræðingur. 2)
Tómas, f. 22.11.
1945, vinnur hjá Þrótti.
Sjómennskan var Hannesi í
blóð borin en móðurafi hans var
Hannes lóðs í Vestmannaeyjum.
Var Hannes fyrst í siglingum á
norsku skipi, Bisp frá Hauga-
sundi, eða í þrjú ár þar til síðari
heimsstyrjöldin braust út. Síðan
lá leið Hannesar í Stýrimanna-
skólann í Reykjavík. Fyrst var
hann stýrimaður á Kötlu. Á ár-
unum eftir stríð leysti Hannes af
sem stýrimaður á Sæfellinu frá
Vestmannaeyjum, einnig á
Vatnajökli. Lengst af starfaði
hann sem stýrimaður eða skip-
stjóri á skipum Sambandsins.
Árið 1962 kom Hannes í land
og fór að vinna hjá Skeljungi við
að lesta og losa olíuskip. Vann
hann þar þangað til hann hætti
störfum vegna aldurs árið 1990,
þá 77 ára gamall.
Útför Hannesar verður gerð
frá Neskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Það gustar oft á Stórhöfða og það
sama mátti segja um frænda minn
og afabróður Hannes – í þau 90 ár
sem hann lifði var engin lognmolla í
kringum hann. Hann kom til dyr-
anna eins og hann var klæddur og
var ekkert að skafa utan af hlut-
unum.
Hannes var fæddur í Vestmanna-
eyjum en sem ungur maður flutti
hann til Reykjavíkur og bjó þar æ
síðan. Þar kynntist hann Kristínu
konu sinni, sem lést fyrir rúmu ári,
en þau voru gift í hartnær 60 ár.
Sjómennskan var Hannesi í blóð
borin og stundaði hann sjóinn sem
skipstjóri og stýrimaður í 25 ár.
Hann hafði stálminni og sagði mér
margar sögur frá sjómannsárum
sínum. Hannes sigldi sem stýrimað-
ur á Kötlunni á stríðsárunum en þá
var siglt í skipalest til Englands og
Ameríku og voru áhafnir skipanna í
stöðugri lífshættu. Aðspurður sagð-
ist Hannes aðeins hafa séð einn kost
við stríðið og hann var sá að þá voru
sjómennirnir skyldaðir til að vera
annan hvern túr í landi.
Góður vinskapur hófst á milli mín
og Hannesar fyrir tæpum tíu árum,
er ég flutti ásamt eiginmanni mín-
um í næsta nágrenni við hann og
Kristínu. Hannes var ekki á því að
láta frænku sína afskipta og hóf
fljótlega að venja komur sínar á
heimili okkar. Hann brá svo sann-
arlega lit á hversdagsleikann, það
fylgdu honum alltaf ferskir vindar
þegar hann kom í heimsókn. Mikið
þótti mér vænt um hversu annt
hann lét sér um okkur og fylgdist
hann grannt með lífi okkar og starfi.
Það gustaði í kringum hann og oft
voru heimsóknirnar stuttar, stund-
um ekki meira en bílflaut og vink á
planinu, og örfá orð að auki í þeim
tilgangi að spyrja fregna. Stundum
kom hann við til að sýna okkur
myndir sem hann var nýbúinn að fá
úr framköllun, en honum þótti gam-
an að festa á filmu það sem fyrir
augu bar og enn meiri ánægju hafði
hann af því að sýna fólki myndirnar.
Hannes hringdi líka reglulega og þá
var nú vissara að vera fljótur að
svara því eftir tvær símhringingar
var þolinmæðin oft brostin og
stundum birtist hann skyndilega á
dyrapallinum í kjölfarið. Hannes
átti það til að gauka einhverju nyt-
samlegu að okkur og ekki fór sonur
okkar heldur varhluta af hlýhug
hans, en Hannes vildi öllum vel.
Ég minnist ferðar sem við Hann-
es fórum saman einn laugardag fyr-
ir örfáum árum. Ferðinni var heitið
í herstöðina á Keflavíkurflugvelli
sem var opin almenningi til sýnis
þennan dag. Hann treysti mér til að
aka bílnum sínum og við brunuðum
suður á völl með örlitla brjóstbirtu
og kaskeiti með í för. Þrátt fyrir lé-
legan fótaburð seinni árin, lét Hann-
es sig hafa það að labba um allt
svæðið og kíkja á aðbúnað her-
mannanna. Hann var einkar hrifinn
af ýmsum fatnaði og fylgihlutum
sem seldir voru við þetta tækifæri,
enda hafði Hannes mjög gaman af
því að vera flottur til fara. Það átti
jafnt við derhúfuna sem og sólgler-
augun, sem hann bar oft á tíðum og
settu punktinn yfir i-ið í klæðaburði
hans.
Lífsgleði og atorka einkenndu líf
Hannesar og hann var sífellt á ferð
og flugi. Lífskraftinn þraut þó heil-
mikið hjá Hannesi eftir að Stína dó í
fyrra og má segja að hann hafi ekki
náð gleði sinni á ný eftir það, enda
voru þau einstaklega samrýnd hjón.
Fyrir fimm árum skráði ég minn-
ingar Hannesar og þá fyrst gerði ég
mér grein fyrir því hversu viðburða-
rík ævi hans hafði verið. Útkoman
varð heljarmikil tímaritsgrein sem
birtist í Sjómannadagsblaði Vest-
mannaeyja og Heima er bezt. Hann-
es var mjög stoltur af þessu verki
okkar og var óspar á að sýna grein-
ina hverjum þeim sem hann hitti og
var jafnan með nokkur eintök í bíln-
um hjá sér. Í greininni kristallaðist
lífsspeki Hannesar en hann sagði
orðrétt: „Ég er sáttur við Guð og
menn og vona að svo verði fram í
andlátið.“ Með þessum orðum hans
sjálfs kveðjum við fjölskyldan í
Sörlaskjólinu Hannes frænda með
kærri þökk fyrir ánægjuríkar og líf-
legar samverustundir, sem munu
ylja okkur um ókomin ár. Ég veit að
við eigum eftir að sakna þess að
heyra ekki í bílflautunni fyrir utan
húsið okkar en við erum þess full-
viss að hann er nú þegar orðinn
önnum kafinn á nýrri heimaslóð,
með Stínu sér við hlið.
Við vottum sonum hans Tómasi,
Sverri og fjölskyldu samúð okkar.
Megi minningin um góðan mann
lengi lifa.
Jóhanna María og fjölskylda.
Hannes föðurbróðir er allur.
Hann var litríkur og áberandi kar-
akter, virkur og öflugur fram á síð-
asta dag. Við minnumst hans frá því
að við vorum börn þegar hann átti
viðdvöl hér í Eyjum. Það var gaman
að fá að koma um borð í stóru milli-
landaskipin sem hann stjórnaði ým-
ist sem skipstjóri eða stýrimaður.
Pabbi skrapp þá um borð til að hitta
hann og við börnin fengum stundum
að koma með. Oft gaukaði hann að
okkur einhverju góðgæti og okkur
þótti vænt um þennan öfluga
frænda sem var virðulegur og flott-
ur í einkennisbúningnum sínum.
Svo liðu árin og Hannes sótti
heim til Eyjanna sinna. Að taka þátt
í stangaveiðimóti, að skreppa „útá“
á Hannesi lóðs, trillunni góðu eða að
fá að fara túr með Sverri skipstjóra
á Jóni Vídalín var það besta sem
hann gerði. Hann var ættrækinn og
frændgóður og vildi allt fyrir okkur,
ættingja sína, gera ef hann vissi af
ferðum okkar í Reykjavík. Hann
fylgdist vel með öllum frændgarði
sínum og hélt honum tengdum með
því að láta vita hvað væri að gerast í
hverri fjölskyldu eftir því sem til
stóð.
Hannes frændi var einstaklega
kröftugur maður og fullur af vilja til
að lifa lífinu til hins ýtrasta og njóta
þess sem það bauð upp á. Þótt lík-
aminn væri farinn að gefa sig seinni
árin gaf hann ekkert eftir og bjarg-
aði sér eftir bestu getu til að hann
gæti haldið áfram að taka þátt í fé-
lagslífinu. Hann missti mikið þegar
Kristín konan hans lést fyrir nokkru
síðan. Þá fannst manni sem drægi af
honum um stund. Hann lét það þó
ekki buga sig en flutti í lítið risher-
bergi á Grund þegar hann fann að
hann gat ekki verið einn á Hofs-
vallagötunni þar sem stigarnir voru
að verða honum um megn. Á Grund
var hann hæstánægður og fór allra
sinna ferða eins og heilsan leyfði.
Þegar Hannes sagðist vera að
koma til Eyja fyrir tæpum mánuði
síðan héldum við að það væri honum
ógerlegt. En það var eitthvað sem
hann var búinn að taka í sig og til
Eyja skyldi hann komast. Það varð
og hér átti hann nokkra góða daga í
fallegu haustveðri í Eyjunum sínum
kæru. Ég held að við höfum öll vitað
að það yrði síðasta ferðin hans hing-
að. Hann ók um og naut umhverf-
isins í fyllsta mæli. Hann var með
myndavélina sína og tók myndir og
lét taka myndir af sér þar sem
Heimaklettur var bakgrunnurinn.
Hannes var svolítið eins og Heima-
klettur, traustur, stórgerður og góð-
ur. Lífið missir eitthvað af lit sínum
þegar fólk eins og Hannes yfirgefur
þetta jarðlíf. Við kveðjum hann með
söknuði og sendum sonum hans,
ættingjum og vinum samúðarkveðj-
ur.
Margrét Rósa, Erna, Tómas,
Stefán Haukur, Iðunn Dísa og
Ingunn Lísa Jóhannesarbörn.
Góður vinur minn til margra ára
Hannes Tómasson frá Vestmanna-
eyjum er látinn rétt orðinn níutíu
ára að aldri.
Leiðir okkar lágu fyrst saman
1950 er við urðum skipsfélagar í
nokkur ár á ms. Hvassafelli, fyrsta
flutningaskipi skipadeildar SÍS, og
síðan af og til á öðrum skipum fé-
lagsins þar sem hann var stýrimað-
ur. Upp frá því héldum við kunn-
ingsskap alla tíð. Síðast sá ég hann í
Kolaportinu í Reykjavík á laugar-
dagsmorgni, tveimur dögum áður
en hann lést, glaðan að vanda með
göngugrindina sína. Hann var í hópi
kátra Vestmannaeyinga en þangað
áttu þeir leið, vinirnir frá Eyjum,
hvern laugardagsmorgun til að rifja
upp gamlar minningar frá Eyjum og
skiptast á fréttum um menn og mál-
efni. Vissulega var Hannes gleðinn-
ar maður í góðra vina hópi og kunni
best við sig innan um glaðvært fólk.
Það var einstakt hve Hannes
hafði gott samband við gamla skips-
félaga sína og aðra góða vini og vildi
fylgjast með vegferð þeirra. Oft
hringdi hann í mig til að spyrja
frétta eða segja mér ef eitthvað
hafði borið til tíðinda af sameigin-
legum kunningjum. Ef um veikindi
var að ræða var hann fyrsti maður
til að fara í heimsókn eða hjálpa til á
annan hátt eftir fremsta megni og
sparaði þá ekki sporin. Einn góðan
veðurdag var hann svo kominn um
borð í togara frá Vestmannaeyjum,
hátt á níræðisaldri, á leið út á Hala í
vikutúr með vinum sínum, aðeins til
að finna lyktina og smakka á sjáv-
arseltunni, eins og hann sjálfur
komst að orði.
Eftir langan vinnudag settist
Hannes í helgan stein og gerði bara
það sem hann langaði til. Eld-
snemma á morgnana í Hafnarkaffi,
síðan í Vesturbæjarlaugina þar sem
hann var hrókur alls fagnaðar, þá í
Kolaportið ef það var opið og síðast
en ekki síst í sjúkravitjanir til vina
eða ættingja, ætíð á hraðferð og
ungur í anda sem aldrei fyrr. Á
kvöldin kom fyrir að hann sæti und-
ir sjónvarpi með glas af góðu víni
eftir annasaman dag og léti líða úr
sér. Þá leið honum vel.
Fyrir röskum tveimur árum
missti Hannes eiginkonu sína Krist-
ínu Jónsdóttur. Þau höfðu verið gift
í 58 ár og búið allan sinn búskap á
Hofsvallagötu 59 í Reykjavík.
Það var mikið áfall fyrir Hannes,
enda hafði sambúð þeirra verið far-
sæl og máttu þau varla hvort af
öðru sjá. Allt í einu varð hann gam-
all eins og hann sagði sjálfur, orð
sem hann mátti vart heyra áður
þegar hann sífellt var á ferðinni.
Nú er hann sjálfur genginn á vit
feðra sinna. Hann var svo lánsamur
að deyja saddur lífdaga í svefni, há-
aldraður. Líf hans var gleðiríkt, þau
Kristín áttu tvo syni, Sverri og
Tómas, tengdadóttur og myndarleg
barnabörn sem öll sýndu honum
kærleika og virðingu fram á hinsta
dag.
Ég kann ekki ættarsögu Hann-
esar Tómassonar, það munu aðrir
mér fróðari fjalla um, en svo mikið
veit ég að hann er kominn af góðu
fólki í Vestmannaeyjum.
Ég kveð þig, góði vinur, og þykist
mega óska þér velfarnaðar á nýjum
leiðum fyrir hönd gamalla skips-
félaga hjá skipadeild SÍS.
Ættingjum flyt ég innilegar sam-
úðarkveðjur.
Ingólfur Viktorsson
loftskeytamaður.
Í dag kveð ég mér kæran vin til
margra ára, Hannes Tómasson. Það
var kvöld. Síminn hringdi. Eddi
Malla var á línunni og tilkynnti að
Hannes vinur minn hefði fengið
heilablóðfall þá um daginn og útlitið
ekki gott. Tveimur tímum síðar var
hringt aftur og enn var það Eddi.
Nú að tilkynna lát vinar míns.
Þarna var mínum rétt lýst. Málið
klárað. Ekkert hangs. Það var nú
svo, að ég beið eftir símtali þetta
kvöld. Beið eftir andlátsfregn af föð-
ur mínum blessuðum, sem reyndar
kom kl. 4 um nóttina. Það að þú
hefðir kvatt var einhvern veginn
ekki í myndinni. Ég hafði talað við
þig nokkrum dögum áður og þú
varst þokkalega hress og ánægður
með Eyjaferðina. Talað var um að
hittast um næstu mánaðamót. Ég
yrði þá á ferðinni og þú hafðir orð á
því að það væri enn til viskí frá ní-
ræðisafmælinu. Því miður verður
ekkert af þessu spjalli, það verður
að bíða betri tíma.
Ég man er við hittumst fyrst á að-
alfundi Ísfélags Vestmannaeyja, þú
hluthafi og ég skipstjóri á Bergey.
Þetta var árið 1984. Boðið var upp á
mat og drykk og lentum við hvor á
móti öðrum við annan endann á
langborði. Fjörið var svo mikið hjá
okkur að hinn endinn var allur kom-
inn á okkar enda, eins og þú orðaðir
það. Það var þá að við ákváðum að
þú kæmir með okkur í næstu veiði-
ferð og þar hófst okkar vinátta er
varði fram á síðasta dag. Það leið
ekki sú vika að við töluðum ekki
saman í síma og oftar en ekki þrisv-
ar til fjórum sínnum sömu vikuna.
Þú þurftir að fylgjast með og vita
gang mála. Hvar við værum og
hvort einhver afli væri? Ég skráði
þig fyrst á sjó hjá mér í júní 1984 og
síðan á hverju ári eftir það, fyrst á
Bergey og síðan Jóni Vídalín, fram
til ársins 2001. Það ár komstu tvisv-
ar, í júní og ágúst, og þá 88 ára
gamall. Þetta slær enginn út, Hann-
es minn. Það var alltaf líf og fjör
þegar þú mættir. Aldrei nein logn-
molla. Það var spilað og sagðar sög-
ur úr siglingunum, er þú stundaðir á
árum áður. Stundum kom sérstakt
bros og þá grunaði menn að farið
væri að krydda söguna svolítið, en
allt var þetta í léttum húmor eins og
þér fylgdi alltaf. Lífsgleðin skein af
þér. Það var aldrei neitt vol. Lífið
var til að lifa því sagðir þú.
Já, Hannes minn, það voru marg-
ar skemmtilegar veiðiferðirnar og
margs að minnast og af mörgu að
taka ef tína ætti allt til, eins og t.d.
einu sinni þegar við á Bergey vorum
staddir á Reykjanesgrunni þá
hringdi síminn og þú tókst að þér að
svara. Spurt var eftir mér og þú
sagðir að ég væri upptekinn því ég
væri að reyna að veiða lax og það
sem verra væri, vélstjórinn væri
fram á bakka að reyna að skjóta
rjúpur. Það var mikið hlegið á hin-
um endanum á línunni og sjálfsagt
hugsað að betra væri að halda sig
frá skipinu.
Það var Hannesi mikið áfall þegar
Kristín kona hans lést skyndilega
fyrir rúmu ári og ég hélt um tíma að
Hannes myndi ekki ná sér á strik
aftur, en svo fór nú samt. Þegar
hann komst á Elliheimilið Grund
voru honum allir vegir færir. Eins
og fimm stjörnu hótel, sagði vin-
urinn, og var sáttur við sig.
Ég og hún Kolla mín þökkum þér,
vinur, samveruna og símtölin, sem
voru ófá þessi ár. Ég veit að þér hef-
ur verið vel tekið við hliðið og ég tel
víst að þú hafir skotið einhverju að
Lykla-Pétri ef ég þekki þig rétt, en
ég frétti af því seinna.
Kæri vinur, Guð geymi þig og
hafðu þökk fyrir allt.
Þinn vinur,
Sverrir.
Í nokkrum orðum vil ég kveðja
góðan mann, Hannes Tómasson,
stýrimann og Eyjapeyja. Ég vil
þakka þér sérstaklega fyrir rækt-
arsemina og ævilanga vináttu í garð
föður míns og þá ekki síst eftir að
heilsa Einars fór að gefa sig. Það
var kannski ekki vel séð af hjúkr-
unarkonunum þegar þú laumaðist
inn á sjúkradeildina með viskífleyg
innanklæða og þið hresstuð ykkur á
lögginni, en þetta kom roða í kinnar
og gömlu Eyjasögurnar fengu nýja
merkingu og glöddu mikið.
Það var nú ekki eins og þið fé-
lagarnir væruð að misnota eða hefð-
uð misnotað blessaðar guðaveigarn-
ar í gegnum lífshlaupið. Hannes var
glaðvær og kunni að koma orðum að
hlutunum.
Siglingar um heimsins höf skiluðu
í sagnabankann miklum sjóði sem
oft var gripið til. Hannes var ófeim-
inn og hispurslaus og talaði eins til
allra. Sjálfsagt hefur öllum þeim
sem kynntust honum þótt vænt um
hann. Gaman var að sjá hve vel fór á
með þeim hjónum en Kristín hafði
áður kvatt.
Ég minnist viðtals í sjónvarpinu
sem tekið var við Hannes þar sem
hann var viðstaddur í félagsstarfi
eldri borgara. Jú, honum fannst
þetta svo sem ágætt en heldur dauft
samt, það væri ekki hægt að fá sér
viskísjúss á staðnum. Hafðu bestu
þakkir fyrir allt.
Halldór Einarsson.
HANNES
TÓMASSON
Minningargreinum þarf að
fylgja formáli með upplýsing-
um um hvar og hvenær sá sem
fjallað er um er fæddur, hvar
og hvenær dáinn, um foreldra
hans, systkini, maka og börn og
loks hvaðan útförin verður gerð
og klukkan hvað. Ætlast er til
að þetta komi aðeins fram í for-
málanum, sem er feitletraður,
en ekki í greinunum sjálfum.
Formáli
minning-
argreina
 Fleiri minningargreinar
um Hannes Tómasson bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.