Morgunblaðið - 29.10.2003, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. OKTÓBER 2003 11
„VIÐ höfum fundið fyrir áhuga
fólks, sem hingað til hefur ekki upp-
fyllt skilyrði til inngöngu, á því að
ganga í Leikfélag Reykjavíkur, en
við vitum jafnframt að það bíður
ekki í röðum,“ segir Marta Nordal,
stjórnarmaður Leikfélags Reykja-
víkur og einn af þremur nefndar-
mönnum í sáttanefnd sem hafði
breytingartillögur að lögum félags-
ins til umfjöllunar eftir aðalfund í
júní. Breytingarnar, sem varða að-
allega opnun félagsins fyrir öllu
áhugafólki um leiklist og leikhús-
rekstur, og að stjórn félagsins verði
ekki að meirihluta skipuð starfs-
mönnum LR, voru samþykktar á
framhaldsaðalfundi á mánudag.
Marta segir að um þrjátíu manns af
um sjötíu félagsmönnum LR hafi
mætt á fundinn og að mikill meiri-
hluti viðstaddra hafi samþykkt til-
lögurnar. Litlar umræður fóru fram
á fundinum, „enda fólk búið að ræða
þetta mál fram og til baka í að verða
hálft ár og tilbúið að taka þetta
skref“, segir Marta. „Við fundum
fyrir miklum meðbyr meðal fé-
lagsmanna varðandi sáttatillögunar
miðað við þær tillögur sem við lögð-
um fyrir fyrst.“
Þórólfur Árnason borgarstjóri
sagðist í samtali við Morgunblaðið í
gær vera mjög ánægður með þá
ákvörðun félagsins að opna það.
„Ég hef alltaf lýst því yfir og er
mjög ánægður með að þeir skuli
hafa opnað félagið. Samningur okk-
ar, sem er til tíu ára í viðbót, er enn
í fullu gildi,“ sagði borgarstjóri.
Starfsmenn aldrei sáttir við
að fá ekki mann í stjórn
Tillögur að lagabreytingum LR
voru fyrst settar fram á aðalfundi í
júní og snerust þá um það að enginn
starfsmaður fengi aðgang að stjórn
félagsins. Þær tillögur voru ekki
teknar til umfjöllunar á aðalfundi
en samþykkt var að skipa sátta-
nefnd til að endurskoða þær. Sú
nefnd, skipuð Mörtu ásamt Páli
Baldvini Baldvinssyni og Bergi Þór
Ingólfssyni, kom fram með þá
breytingu á tillögunum, í samvinnu
við stjórn félagsins, sem skipuð er
auk Mörtu Theódóri Júlíussyni og
Ellert Ingimundarsyni, að leggja til
að stjórnarmönnum skyldi fjölgað
úr þremur í fimm og að í stjórn geti
setið tveir starfsmenn, þ.e. starfs-
menn verði alltaf í minnihluta í
stjórninni. Nokkrir félagsmenn og
heiðursfélagar leikfélagsins gagn-
rýndu tillögurnar í fjölmiðlum.
„Félagsmenn voru aldrei sáttir
við það að starfsmönnum yrði alfar-
ið meinaður aðgangur að stjórn, það
þótti alltof róttækt og er skiljan-
legt,“ segir Marta. „En með þessum
breytingum geta þeirra raddir
heyrst á stjórnarfundum.“
Marta segir að engar aðrar til-
lögur hafi komið um hvernig megi
efla félagið sem hún telur þó nauð-
synlegt. „Félagið er alltof fámennt
og það þarf nauðsynlega einhverja
endurnýjun. Það var búið að ræða
það að opna félagið að hluta, fyrir
listafélögum eða eitthvað slíkt, en
við teljum það ekki vera nægilega
breytingu og það muni ekki veita
möguleika til að fá fólk úr atvinnu-
lífinu til að koma inn í rekstrar-
stjórnun leikfélagsins.“
Í bréfi sem heiðursfélagar LR
birtu í Morgunblaðinu var varpað
fram spurningum varðandi opnun
félagsins og m.a. spurt hvort verið
væri að sælast eftir t.d. kaupsýslu-
mönnum til kostunar og hvort þeir
myndu þá krefjast þess að hafa
áhrif á verkefnaval leikhússins.
Marta telur þessar áhyggjur heið-
ursfélaganna, sem aðrir eldri fé-
lagsmenn hafa einnig léð máls á í
fjölmiðlum, ónauðsynlegar.
Hagsmunaárekstrar
lágmarkaðir
„Fólk óttast að félagið verði
markaðshyggjunni að bráð, en auð-
vitað er markaðshyggja í leikhúsinu
nú þegar. Það er einnig til staðar
ótti við að vald listamannanna yfir
stofnuninni minnki. En okkar rök
eru þau að stjórnin eigi að hafa um-
sjón með fjárhagnum en ekki vera
að vasast í listrænni starfsemi beint
þó að auðvitað tvinnist þetta saman
að einhverju leyti. Meginstarf
stjórnar er að samþykkja fjárhags-
áætlanir, en hún á ekki að vasast í
verkefnavali, enda ræður hún leik-
hússtjóra og framkvæmdastjóra til
að sjá um þá hluti.“
Marta segir ein helstu rökin fyrir
því að ekki sé æskilegt að starfs-
menn séu í meirihluta í stjórn vera
að oft þurfi stjórnin að taka ákvarð-
anir varðandi mál sem snerta beint
starfsmennina sjálfa eða kollega
þeirra í leikhúsinu. „Það er óeðlilegt
að starfsmenn séu yfirmenn yfir-
manna sinna,“ segir Marta. Hún
nefnir sem dæmi að erfitt geti verið
fyrir stjórnarmann að vera hlutlaus
í máli sem snertir t.d. beint upp-
færslu sem hann sjálfur leikur í. Að
mati Mörtu geta líka orðið hags-
munaárekstrar í kjaraviðræðum.
Marta segir að með opnun félags-
ins hafi verið rætt um að hópur
manna gæti „yfirtekið“ leikfélagið
og leitt það inn á óæskilegar braut-
ir. Hún segist ekki trúa því að þann-
ig geti farið. „Það eru svo margir
varnaglar. Félagsmenn þurfa að
leggja umsókn sína fyrir stjórn og
samþykkja lög félagsins við inn-
göngu. Mér finnst oft gleymast að
við erum með samning við borgina
um ákveðnar skyldur sem við þurf-
um að uppfylla til að fá fjármagn.
Borgin hefur eftirlit með þessum
rekstri með samstarfsnefnd. Mér
finnst ólíklegt að borgin láti kyrrt
liggja ef einhverjir reyna að breyta
leikfélaginu frá því sem kveður á
um í samningnum. Hvað þá leik-
félagið eða listaheimurinn eins og
hann leggur sig. Við megum ekki
vera of hrædd við lýðræðið. Við
verðum að vera óhrædd að taka
þetta skref.“
Marta segir félagið þarfnast end-
urnýjunar og að ákveðin kynslóða-
skipti séu að eiga sér stað. „Auðvit-
að væri gott að fá fjárfesta,“ svarar
Marta aðspurð hvort félagið þurfi
nauðsynlega á fjárfestum að halda.
„En við erum ekki með einhverjar
ranghugmyndir um að það eigi eftir
að rigna yfir okkur tilboðum frá
fjárfestum, en auðvitað fögnum við
því ef það gerist. En þessar breyt-
ingar gefa okkur tækifæri til þess
að sækja fjármagnið ef það er
þarna, þ.e. við getum boðið fleira
fólk velkomið í félagið.“
Breytingar á lögum Leikfélags Reykjavíkur opna félagið áhugafólki
„Megum ekki vera of
hrædd við lýðræðið“
Marta Nordal, stjórnarmaður í Leikfélagi Reykjavíkur, segir félagið þarfn-
ast endurnýjunar og að ákveðin kynslóðaskipti séu að eiga sér stað.
RAUÐI kross Íslands fordæmir
sprengjutilræði sem varð fyrir ut-
an höfuðstöðvar Alþjóða Rauða
krossins í Bagdad sl. mánudag.
Tveir íraskir starfsmenn hans voru
meðal tíu manna sem þar létu lífið
auk þess sem fjöldi manna særðist.
Rauði kross Íslands hefur sent
samúðarskeyti til höfuðstöðva
Rauða krossins í Genf. Rauði
krossinn mun á næstu dögum
endurskoða starfsumhverfi sitt í
Bagdad en þar hafa samtökin
starfað frá árinu 1980. Fjórir
sendifulltrúar RKÍ hafa með til-
styrk utanríkisráðuneytisins starf-
að í Írak frá því stríðinu þar lauk
síðastliðið vor. Þeir eru nú allir
komnir heim.
RKÍ fordæmir
sprengju-
tilræði
HEILDARGJÖLD vegna bif-
reiða-, ferða-, og risnukostnaðar
ríkisins árið 2002 voru samtals
tæplega 4 milljarðar. Ferðakostn-
aður var rúmlega 2,4 milljarðar,
bifreiðakostnaður liðlega 1,2 millj-
arður og risnukostnaður um 325
milljónir.
Þetta kemur m.a. fram í svari
Geirs H. Haarde, fjármálaráð-
herra, við fyrirspurn Jóhönnu Sig-
urðardóttur, þingmanns Samfylk-
ingarinnar, en svarinu var dreift á
Alþingi í gær. Heildargjöld vegna
bifreiða-, ferða- og risnukostnaðar
ríkisins voru um 3,3 milljarðar árið
2000 og um 3,5 milljarðar árið
2001.
Um fjögurra
milljarða
útgjöld
♦ ♦ ♦
SAMTÖK banka og verðbréfafyr-
irtækja (SBV) vísa á bug gagnrýni
Neytendasamtakanna á mikinn
vaxtamun og þjónustugjöld. Í
fréttatilkynningu frá SBV segir að
ályktanir Neytendasamtakanna
um að stóran hluta hagnaðar
bankanna „megi rekja til óeðlilega
mikils vaxtamunar og sívaxandi
tekna af þjónustugjöldum sem við-
skiptavinum er gert að greiða“
standist ekki. Segja SBV aukinn
hagnað bankanna á fyrri hluta
þessa árs aðallega skýrast af mikl-
um og óvenjulegum gengishagnaði
vegna hagfelldrar markaðsþróun-
ar, aukinnar þjónustu og sölu til
fagfjárfesta við verðbréfaviðskipti
og aukinnar þjónustu og sölu við
stór fyrirtæki í umbreytingarverk-
efnum og annarri sérhæfðri þjón-
ustu til stórra fyrirtækja.
SBV segja vaxtamun íslenskra
banka hafa lækkað verulega á síð-
ustu árum, fullyrðing um annað sé
röng. Sem dæmi um þetta segja
þau vaxtamuninn hafa verið að
meðaltali tæp þrjú prósent á fyrri
hluta ársins en um fimm prósent
árið 1994. Segja samtökin aukinn
hagnað af þjónustutekjum að lang-
mestu leyti eiga rót sína að rekja
til stóraukinna umsvifa á verð-
bréfa- og fjárfestingabankasviði.
Ennfremur standist íslenskir
bankar fyllilega verðsamanburð
við banka á Norðurlöndunum.
Fullyrðing um að afkoma bank-
anna sé í algjörum sérflokki hjá
fyrirtækjum í Kauphöll Íslands er
auk þess sögð röng.
Samtök banka og
verðbréfafyrirtækja
Vísa á bug
gagnrýni
Neytenda-
samtakanna
♦ ♦ ♦