Morgunblaðið - 20.02.2004, Síða 19

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. FEBRÚAR 2004 19
Vorið 2004
PURE DELIGHT
Nýtt Pure Color
fyrir augu og varir, kinnar
og neglur
Vorlitirnir heilla. Mildur valmúaroði,
fjörlegur blámi og geislandi bleikt skapa
einstaklega kvenlegt útlit og jafnvel
dálítið ýkt, með nýjum og óvenjulegum
Pure Color litum til að undirstrika varir,
augu og neglur.
Þá er ótalið lausa púðrið, Illuminating
Face Powder, með sínum skemmtilega
daðurbjarma og léttum áherslum.
Prófaðu líka FantaSticks, listræna
augnblýantinn, sem aðeins var
framleiddur í takmörkuðu upplagi og
hægt að nota líka sem hárskraut!
Kringlunni, sími 568 9033
Ráðgjafi frá Estée Lauder
verður í Clöru í dag kl. 13-18
og á morgun kl. 12-16
FÁIR höfðu eins mikil áhrif á þróun
utanríkis- og hernaðarstefnu Banda-
ríkjanna á tuttugustu öldinni og
George F. Kennan. Langt er um liðið
síðan Kennan setti fram kenningar
sínar, sem kallaðar hafa verið inni-
lokunarstefna (e. containment), en
Kennan er enn í fullu fjöri og hélt
upp á 100 ára afmæli sitt á mánudag.
Átta forsetar Bandaríkjanna
byggðu stefnu sína í kalda stríðinu á
þeim hugmyndum sem Kennan setti
fram. „Kennan er afar merkur mað-
ur, það hefur enginn haft sambæri-
leg áhrif,“ segir Steven David,
stjórnmálafræðingur við Johns
Hopkins-háskólann í Bandaríkj-
unum. „Þetta sýnir hversu mikil
áhrif hugmyndir geta haft. Hann var
réttur maður á réttum stað á réttum
tíma með rétta hugmynd.“
Framlag Kennans til stefnumót-
unar Bandaríkjamanna má rekja aft-
ur til febrúarmánaðar 1946 en hann
var þá um það bil að yfirgefa
Moskvu, höfuðborg Rússlands, og
halda aftur heim eftir nokkurra ára
störf í sendiráði Bandaríkjanna.
Beiðni barst um það frá Washington
að einhver í sendiráðinu skrifaði
greinargerð um þá ógn sem stafaði
af Sovétríkjunum og féll það í skaut
Kennans að setja nokkrar hugsanir á
blað.
Fimm þúsund orða greinargerð
Kennans varð seinna kunn sem
„langa skeytið“ en þar kynnti Kenn-
an hugmyndir sem hann síðan út-
færði betur í tímaritinu Foreign
Affairs ári síðar undir nafninu „X“,
en hann gat sem starfsmaður utan-
ríkisþjónustu Bandaríkjanna ekki
komið fram undir nafni.
Kennan dró enga dul á að hann
teldi kommúnista í Sovétríkjunum
beita harkalegum aðferðum við
stjórn mála þar og að þeir vildu auka
áhrif sín hvarvetna í heiminum, út-
breiða kommúnismann. Hann setti
hins vegar fram þá skoðun að Banda-
ríkin væru „endingarbetri“ en Sov-
étríkin og að hægt yrði að sigra Sov-
étríkin í hinu kalda stríði án þess að
ráðast í hernaðaraðgerðir, sem hugs-
anlega hefðu haft hörmulegar afleið-
ingar fyrir allt mannkyn. Trúði hann
því að hugmyndir þær sem Banda-
ríkin byggðust á, sá styrkur sem
Bandaríkin bjuggu yfir og sú nána
samvinna sem Bandaríkjastjórn átti
við nokkur ríki á Vesturlöndum og
víðar, myndi á endanum leiða til þess
að Sovétríkin liðu undir lok.
Má segja að kenningar Kennans
hafi að fullu sannast 1991 þegar Sov-
étríkin voru lögð niður.
En skiptar skoðanir eru um það
hvort kenningar Kennans hafi gildi
enn þann dag í dag, hvort innilok-
unarstefnan eigi jafnvel við nú á tím-
um alþjóðlegra hryðjuverka, þegar
helsta ógnin kemur frá íslömskum
öfgatrúarsamtökum en ekki ein-
hverju einu þjóðríki. Eftir hryðju-
verkaárásina á Bandaríkin 11. sept-
ember 2001 kynnti George W. Bush
Bandaríkjaforseti til sögunnar kenn-
inguna um „fyrirbyggjandi stríð“
sem er í beinni andstöðu við innilok-
unarstefnuna (sem felst í því að
hamla gegn því að óvinveitt ríki færi
út hernaðarlegt eða stjórnmálalegt
yfirráðasvæði sitt, eins og segir í
Ensk-íslenskri orðabók).
Kennan sjálfur lýsti miklum efa-
semdum um hugsanlega hernaðar-
árás á Írak í viðtali sem tekið var við
hann 2002. Og andstæðingar núver-
andi stjórnvalda í Bandaríkjunum
hafa haldið því fram að sú staðreynd,
að engin gereyðingarvopn hafa fund-
ist í Írak, sýni einmitt að innilok-
unarstefna gagnvart Írak hafi virk-
að.
„Ég tel að innilokunarstefnan eigi
alveg jafn vel við í dag um hvern
þann andstæðing hugsanlegan sem
hægt er að staðsetja nákvæmlega;
Írak, Íran, Norður-Kóreu,“ segir
Bruce Cummings, sagnfræðiprófess-
or við háskólann í Chicago. „Við höf-
um haldið Norður-Kóreu í skefjum
með innilokunarstefnunni í hálfa
öld.“
Cummings er hins vegar sammála
Steven David um það að kenningar
Kennans eigi síður við um ógnina
sem stafar af samtökum eins og al-
Qaeda. „Hvað varðar hryðjuverka-
samtök sem gætu látið til skarar
skríða hvenær sem er þá tel ég að
innilokunarstefnan dugi ekki til,“
sagði David.
Kenningasmiðurinn
George F. Kennan 100 ára
Skiptar skoðanir
um það hvort
innilokunarstefn-
an eigi jafnvel við
í dag og á tímum
kalda stríðsins
The Baltimore Sun.
Frá v. Harry Truman Bandaríkjaforseti , Robert Lowett aðstoðarutanríkisráðherra , George Kennan, höfundur
„langa skeytisins“ svonefnda og loks Charles Bohlen, helsti sovétsérfræðingur bandaríska utanríkisráðuneytisins.
’ Hann var rétturmaður á réttum stað
á réttum tíma með
rétta hugmynd, ‘
KRÖFUR um, að hafin verði
sérstök rannsókn á stuðningi
Ástralíustjórnar við innrásina í
Írak hafa gerst háværari eftir að
einn æðsti maður áströlsku
leyniþjónustunnar viðurkenndi,
að bandarískar leyniþjónustu-
upplýsingar hefðu ekki dugað til
að réttlæta hana.
Frank Lewincamp, yfirmaður
leyniþjónustu ástralska hersins,
staðfesti á fundi þingnefndar í
fyrradag, að hann væri sá
ónefndi embættismaður, sem
dagblaðið Age í Melbourne hefði
vitnað í og haft eftir, að hann
hefði varað við áreiðanleika
bandarísku upplýsinganna.
Lewincamp kvaðst hafa sagt
þetta á fundi í ástralska ríkishá-
skólanum og þar hefðu blaða-
menn verið viðstaddir. Hann
dró þó úr frétt blaðsins og sagð-
ist aldrei hafa sagt, að Banda-
ríkjastjórn hefði ýkt upplýsing-
arnar eða að áströlsku ríkis-
stjórninni hefði verið sagt, að
engin yfirvofandi hætta stafaði
af íröskum gereyðingarvopnum.
Geta Íraka „óvirk“
Lewincamp bar hins vegar
ekki á móti því, sem sagði í frétt-
inni og haft var eftir honum, að
gereyðingarvopnageta Íraka
væri „óvirk“ og réttlætti því
ekki innrás.
Mark Latham, leiðtogi stjórn-
arandstöðu Verkamannaflokks-
ins, kvaðst furða sig á, að þessar
upplýsingar skyldu koma fram
með þessum hætti en sagði þær
kalla enn frekar en áður á rann-
sókn á þeim upplýsingum, sem
Ástralíustjórn notaði til að rétt-
læta stuðninginn við Íraksinn-
rásina.
Íraksinn-
rás ekki
réttlæt-
anleg
Haft eftir yfirmanni
leyniþjónustu
ástralska hersins
Sydney. AFP.
BREITT hefur verið yfir lík nokk-
urra fórnarlamba lestarslyssins við
Behesht-e-Fazi-grafreitinn,
skammt frá Neyshabur í Íran á mið-
vikudag. Um 50 lestarvagnar,
hlaðnir bensíni, brennisteini,
áburði og bómull, runnu þá af stað,
sennilega vegna vægs jarðskjálfta
eða vindhviðu og ultu af sporinu.
Eldur kom upp og er verið var að
slökkva sprungu vagnarnir skyndi-
lega með fyrrgreindum afleið-
ingum. Myndaðist gígur sem sagð-
ur er vera 20 metra djúpur og um
150 metrar að þvermáli.
Embættismenn sögðu í gær að
búið væri að finna 295 lík og talið
væri að allt að 15 að auki hefðu far-
ist. Mohammad Khatami Írans-
forseti hefur gefið skipun um rann-
sókn á slysinu en margir hafa
gagnrýnt að sprengifim efni af
þessu tagi skyldu vera flutt með
sömu lest.
Reuters
Segja 320 hafa
farist í Íran