Pressan - 02.09.1993, Blaðsíða 17

E R L E N T
Fimmtudagurinn 2. september 1993
PRESSAN 17
Krossferð Samtaka kristinna manna í Bandarikjunum:
Amman selur allt
Clinton er umboðs
maður Lúsifers
Baráttumenn gegn fóstureyðingum mótmæla í Washington.
„Clinton forseti hefur hafið
kerfisbundna eyðileggingu á
fjölskyldunni. Saman berj-
umst við fyrir rétti okkar,
gegn femínistum, barna-
morðingjum, kynhverfum,
trúleysingjum og andstæðing-
um kristinnar siðfræði.“
Þannig endar Pat Robertson
alltaf kvöldfréttirnar á sjón-
varpsstöðinni Family Chann-
el, sem 30 milljónir Banda-
ríkjamanna horfa staðfastlega
á. Pat Robertsson er forseti
Christian Coalition (Samtök
kristinna manna) og berst fyr-
ir gildum sem hann telur vera
í hættu. Menningarelítur, bar-
áttuhópar fyrir ffjálsum fóst-
ureyðingum, kynhverfir og
stuðningsmenn þeirra úr hópi
demókrata eru óvinir Guðs,
umboðsmenn Lúsifers í aug-
um Robertsons.
Þessi öflugasti „hægriflokk-
ur kristinna manna“, sem hef-
ur á að skipa 250.000 meðlim-
um og 550 deildum í 49 ríkj-
um Bandaríkjanna, hefur
ástæðu til að kætast. Samtökin
unnu tvo stóra sigra í röð nú í
sumar. Hinn fyrri í júní þegar
Hæstiréttur ákvað að trúar-
hópar mættu nota almenn-
ingsskóla eftir kennslu og
leyfði að nemendur mættu
taka upp bænir við útskriftar-
athafnir. Síðari sigurinn
vannst í júlíbyijun þegar sam-
þykkt var að ekki yrði gerð
breyting á lögum sem meina
fátækum konum um ríkis-
styrki til að fara í fóstureyð-
ingu.
Samtökin hafa nýtt sér ósig-
ur Bush í forsetakosningun-
um til að láta á sér bera í
stjómarandstöðu íhaldsflokk-
anna. Þau hafa jafhvel fundið
sér forsetaefni, sem þau hafa
hugsað sér að bjóða fram í
næstu kosningum. Það er
enginn annar er Oliver
North, hetjan úr Irangate-
hneykslinu. „OHie“ gegnir
mikilvægu starfi hjá söfnuði
Christian Coalition í Richm-
ond.
Domino’s Pizza
á móti fóstur-
eyðingum
Hneykslin sem komu óorði
á bandaríska sjónvarpspredik-
ara í lok níunda áratugarins
virðast nú löngu gleymd. Fyrir
tíu árum fólust völd predikar-
anna í peningum, en þó svo
Pat Robertson skorti þá ekki
beinlínis gætir áhrifa hans að-
allega á sviði stjórnmála. Það
sannaðist á þingi Repúblik-
anaflokksins í Houston í ágúst
í fyrra, þar sem Christian Coa-
lition tókst að fá samþykkt að
eftirfarandi grein yrði tekin
burt úr stefnuyfirlýsingu
repúblikana: „Ameríka er síð-
asta von mannsins á jörð-
inni.“ Síðasta von mannsins,
leiðrétti Robertson, er Jesús.
Samtökin hafa yfir að ráða
nútímatækni sem gerir þeim
kleift að fylgjast náið með
andstæðingum sínum og tæla
til sín stuðningsmenn. Þeir
hafa hljótt um sig og eru
t.a.m. ekki á lista fyrir kjós-
endur yfir stjórnmálaflokka í
Bandaríkjunum. Þannig tekst
þeim að ná í fjármagn frá fyr-
irtækjum eins og Domino’s
Pizza, sem kostar „Operation
Rescue“, samtök sem berjast
gegn fóstureyðingum, og Co-
ors-bjórframleiðandanum,
sem styður Pat Robertson
beint.
Stuðningsmað-
ur Ku Klux Klan
Washington Post fullyrti í
grein um samtökin að þau
næðu helst til fátæks og illa
menntaðs fólk. Skoðanakönn-
un sem gerð var í Akron-há-
skóla í Oklahoma árið 1992
gefur þveröfugar niðurstöður,
því þar kemur ffarn að stuðn-
ingsmennirnir koma flestir úr
efnameiri miðstéttarijölskyld-
um og hafa góða menntun.
Þessir þjóðfélagsþegnar virð-
ast laðast að slagorðum sam-
takanna og meta mikils þau
gildi sem áttu mjög upp á
pallborðið í Bandaríkjum eff-
irstríðsáranna; ráðvendni,
föðurlandsást og fjölskylduna.
Slíkt verðmætamat stuðlar
ekki beint að umburðarlyndi,
eins og hommaveiðarnar í
Oregon, umsátur um sjúkra-
stöðvar er framkvæma fóstur-
eyðingar og krafan um stofh-
un siðferðisdómstóls gefa til
kynna. Þegar þetta er haft í
huga ætti ekki að koma á
óvart að í hópi meðlima
Christian Coalition skuli vera
menn eins og McCormack,
prestur í Louisiana, yfirlýstur
stuðningsmaður Ku Klux
Klan, Randall Terry, forseti
Operation Rescue, en hann fer
aldrei neitt án þess að hafa
meðferðis fóstur í formalíni,
eða gamlir nasistar eins og
Laszlo Pasztor. Þá er ónefnd-
ur David Duke, ffambjóðandi
í fylkisstjórnarkosningunum
árið 1991.
Byggt á Le Nouvel öbservateur.
Starf, yöar heilagteiki?
Leigubílstjóri
í New York.
6»
- NATURA.L12ATIOH
\ , SERVlce
Næsti,
Það er ekki langt síðan auglýsendur gerðu
sér grein fyrir því að miðaldra fólk er markhóp-
ur sem borgar sig að miða á, ekki síst nú á
tímum samdráttar. í Bandaríkjunum segja
auglýsendur „Gray is gold" og nú eru evrópsk-
ir auglýsendur farnir að taka undir með þeim.
Og ekki að ástæðulausu. Kannanir hafa sýnt
að um leið og börnin eru farin að heiman og
fólk laust við fjölskyldubyrðarnar fer það að
njóta lífsins til fulls. Þeir sem komnir eru yfir
fimmtugt fylla innkaupakörfurnar I stórmarkað-
inum þannig að út úr flóir og láta ekki nýjungar
á sjónvarps-, myndbands- og uppþvottavéla-
markaðinum framhjá sér fara, því þeir endur-
nýja þessa hluti hraðar en yngri aldurshópar.
Ólíkt yngri kynslóðinni kaupir þetta fólk vörur í
hæsta gæðaflokki og heldur tryggð við sitt
merki. Þá er það ekki með neitt hálfkák þegar
feröalög eru annars vegar, sparar ekki við sig
og hikar sjaidan við að ferðast með flugvélum.
Þá hefur þetta fólk tíma, peninga og ekki síst
vald til að taka ákvarðanir um hvað á að
kaupa. Helsta vandamál auglýsenda er hvern-
ig á að ná til þessa aldurshóps, því það má
ekki beina orðum sínum beint til hans, þá
hættir hann við að kaupa. Galdurinn er fólginn
í að finna réttu röksemdafærsluna. Það hefur
reynst auglýsendum nokkuð vel að nota
ímynd fordekruðu ömmunnar, en hún getur
Fyrirsæta aö auglýsa ilmvatn frá Jean-Paul
Gaultier: Lítur út fyrir að vera amma.
selt næmi, hlýju, örlæti og jafnvel fram-
kvæmdaorku sem lituð er gleðinni yfir því að
vera til, ásamt dálitlum skammti af strang-
leika. Besta aðferðin virðist reyndar vera sú
að tengja saman barnið og ömmuna, en það
ku hafa ótrúlega góð áhrif á væntanlega kaup-
endur.
Hefðin tákn
nútímans
í Kína
Uppgangur og hagvöxtur í kommúnistaríkinu Kína hefur
haít þau áhrif á Kínverja að þeir hafa þorað að dusta rykið af
gömlum hefðum og taka þær upp aftur. Þetta á meðal annars
við um „sambýliskonurnar“ sem yfirstéttarmennirnir
fengu sér hér áður fyrr þegar þeir voru orðnir þreyttir
á eiginkonunni, en Óskarsverðlaunamynd Zhangs
Yimou, „Rauði lampinn“, fjallaði einmitt um hlut-
skipti sambýliskonunnar. Sambýliskonan hefur
fengið nýja merkingu, því hún er í dag tákn nú-
tímavæðingar og pólitískrar opnunar landsins
í augum Kínverja. Sambýliskona dagsins í
dag býr ekki inni á heimili mannsins heldur
er hún einkaritarinn sem nýríkir kaupsýslu-
menn ráða til sín og gegnir ekki öðru hlut-
verki en því að vera augnayndi viðskipta-
vinanna og merki um velgengni yfirmanns-
ins. Kínverjar eru langt frá því að vera
einu Asíubúarnir sem halda uppi hjákon-
um, sem þeir nefna ýmist sambýlis- eða
eiginkonur. Japanir eiga margir hverjir
ni-go san, sem þýðir bókstaflega „frú
númer tvö“ og ekki er óalgengt að kór-
eskir iðnjöfrar haldi uppi nokkrum
heimilum.
GONG Ll, hetjan úr „Rauða lampanum". Þegar kommúnistar
komust til valda í Kína árið 1949 var eitt af fyrstu verkum
þeirra að leggja blátt bann við því að giftir menn tækju sér
„sambýliskonur".
Tilfinningasamir
listfræðingar
Mest lesna listsagnfraéðibók
þessarar aldar er án efa „Saga list-
arinnar“ eftir Austurríkismann-
inn Ernst Gombrich. Gombrich,
sem hefur búið á Englandi frá því
í síðari heimsstyrjöldinni, er orð-
inn 84 ára gamall, en áhugi hans á
listum hefur ekkert minnkað með
árunum. Nýverið kom út í Bret-
landi samtalsbókin „Áhugamál
lífs míns: Samtöl um listir og vís-
indi“ þar sem Didier Erebon ræð-
ir við Gombrich. Metsöluhöfund-
urinn reifar þar skoðanir sínar á
listum og ekki síst hvernig kolleg-
ar hans hafa farið að því að út-
skýra þær. „Skilningur þeirra á
verkunum er allt of tilfinningaleg-
ur og skortir röksenidir,“ segir
sagnfræðingurinn. Sjálfur er hann
ekki búinn að segja sitt síðasta, því
hann er með í vinnslu bókina The
Preference for the Primitive. Hún
á að fjalla um frumstæða list og
hvers vegna listamenn á Vestur-
löndum hafá í gegnum tíðina sýnt
upprunanum meiri áhuga en
þróuninni í eigin list. ERNST GOMBRICH lofar nýrri bók áður en langt um líður.,,.