Morgunblaðið - 23.04.2004, Blaðsíða 18

Lokaritgerðarefnið, semÞórey Eyþórsdóttir valdisér í sálfræðinni, er allsér-stakt, en þar ber hún sam-
an persónleikaþætti kennara og
myndlistarmanna. Niðurstöðurnar
reyndust vera um margt nokkuð
skondnar og gefa tilefni til breytinga
í kennslustofunni, að mati höfundar.
Þórey byggði rannsókn sína á
þekktu persónuleikaþáttaprófi,
16PF5 eftir Raymond B. Cattell, sem
þykir traustvekjandi, og var rann-
sóknin framkvæmd á norskum kenn-
urum og listamönnum, þar sem Þór-
ey hafði starfað um nokkurra ára
skeið og þekkti því orðið vel til.
„Ástæðuna fyrir því að ég valdi
mér þetta ritgerðarefni má rekja til
þess að mér fannst norskir kennarar
vera svo ósveigjanlegir í að breyta til
í kennslustofunni svo auka mætti á
fjölbreytnina, en líkt og á Íslandi eru
bekkir blandaðir í Noregi og því eru
alls konar sérþarfir hjá krökkunum
sem kennarar þurfa
að takast á við. Mér
fannst því tilvalið að
kennarar breyttu til í
stofunni til að gera til-
veru krakkanna bæði
skemmtilegri og líflegri í
stað þess að hafa allt nið-
urnjörvað. Á hinn bóginn
upplifði ég listamenn mun
sveigjanlegri og ákvað því
að nota þá sem sam-
anburðarhóp, enda eru
báðar þessar starfs-
greinar mér skyldar.“
Misjöfn
hugmyndaauðgi
Markmiðið með rann-
sókninni var einkum
það að bera saman per-
sónuleikaþætti kennara
og listamanna. Þátttak-
endur svöruðu alls 185
spurningum, sem flokk-
aðar voru niður í sextán
persónuleikaþætti.
Marktækur munur reyndist á sex
þáttum sem skáru sig mjög úr öðrum
þáttum. „Sterkasti þátturinn sem
skilur á milli kennara og listamanna
snýst um hugmyndaauðgi og reynd-
ust listamenn sýna mun meiri hug-
myndaauðgi en kennarar. Listamenn
sýna jafnframt mun meira sjálfstæði
og sjálfsaga en kennarar og eru
meiri einfarar. Þeir eru opnari fyrir
breytingum, ákveðnari og sýna
meira næmi. Kennarar á hinn bóginn
virðast, samkvæmt rannsókninni,
vera meiri félagsverur en listamenn
og þeir eru sömuleiðis reglubundn-
ari. Listamenn geta þó líka verið
reglubundnir þótt allt sýnist í drasli
hjá þeim, en það er gjarnan einhver
merkileg regla á óreiðunni hjá þeim.
Að auki kom fram að báðar stétt-
irnar eru haldnar talsverðri kvíða-
tilfinningu.“
Reglur skapa öryggi
Þegar Þórey er spurð hverju nið-
urstöðurnar skili svarar hún því til að
þær fullvissi sig enn betur en áður
um það hversu nauðsynlegt það er að
virkja listræna sköpun hjá ein-
staklingunum. Það veiti bæði mikla
gleði og styrki sjálfsmeðvitundina.
„Skólakerfið virðist legga ofurkapp á
hið talaða orð, bókina og fræðin á
meðan það gleymir sköpuninni. Að
mínu mati væri ráð að virkja lista-
menn tímabundið inni í skólakerfinu
þar sem kennarar virðast ekki búa
yfir nærri því eins mikilli hug-
myndaauðgi og þeir og er þar tals-
verður munur á. Þótt listamenn yrðu
ekki hluti af föstum starfsmönnum
má örugglega nýta krafta þeirra inni
í kennslustofunum. Stokka þarf upp í
skólakerfinu og vinna markvisst með
list af alls kyns toga sem veita mun
nemendum lífsgleði. Ég trúi því að
nemendur þurfi á listinni að halda.
Sem meðferðaraðili sé ég líka hvað
okkur skortir mikinn aga. Það gerir
börnin okkar óörugg því reglurnar,
sem þeim er ætlað að fara eftir, eru
svo óklárar. Foreldrar eru ekki nógu
samkvæmir sjálfum sér. Það þýðir
ekkert að setja reglur í dag sem
brotnar eru á morgun. Börn þurfa að
vita hverju á að fylgja því fastar regl-
ur veita öryggi.“
Þórey hefur komið víða við á lífs-
leiðinni og er bæði tengd listamann-
inum og uppfræðaranum í sér.
Sem ung kona settist hún í
Myndlista- og handíðaskólann og
gerðist textíllistakona. Fljótlega
eftir að hún giftist Kristjáni Bald-
urssyni flutti hún til Noregs þar
sem hún lærði talmeinafræði og
starfaði þar við fagið. Eftir heim-
komuna réð hún sig sem skóla-
stjóra fyrir börn og unglinga með
þroskafrávik í Þjálfunarskóla rík-
isins á Akureyri, en fluttist til Nor-
egs að nýju árið 1982 til að ljúka
embættisprófi í uppeldis- og sér-
kennslufræðum. Þegar hún kom
heim á ný stofnaði hún Nytjalist,
sem var upphafið að Galleríi Allra-
Handa á Akureyri. Hún hefur stað-
ið fyrir fjölmörgum listsýningum og
sjálf hefur hún haldið fjórtán einka-
sýningar og tekið þátt í samsýn-
ingum. Frægust segist hún þó vera
fyrir rekstur listakaffihúss á Hjalt-
eyri í þrjú sumur.
„Ég ákvað svo að fylgja gömlum
draumi um að gerast sálfræðingur úr
því að dæturnar fjórar voru flognar
úr hreiðrinu og eiginmaðurinn studdi
mig. Ég fór til Danmerkur, settist að
á stúdentagarði, nam við Danmarks
Pædagogiske Universitet og yngdist
hreinlega um tuttugu ár,“ segir Þór-
ey, sem segir að fólk sé aldrei orðið
of gamalt til að fylgja eftir löngunum
sínum og þrám, en nú er hún orðin
sextugur sálfræðingur og starfar á
eigin stofu í Domus Medica auk þess
sem hún leggur fram krafta sína sem
sálfræðingur, talmeinafræðingur og
uppeldis- og sérkennslufræðingur í
Vogum á Vatnsleysuströnd og á Sel-
fossi. Starfsréttindi sín sem sálfræð-
ingur fékk hún á kvennafrídaginn 19.
júní 2003.
En að lokum, hvort skyldi Þórey
sjálf vera meiri kennari eða listamað-
ur í sér? „Ætli ég sé ekki kokkteil-
blanda af báðum. Ég er mikil fé-
lagsvera, en hef líka ríka þörf fyrir að
vera ein.“
 SÁLFRÆÐI
Listin veitir
lífshamingju
Þórey Eyþórsdóttir útskrifaðist sem
sálfræðingur um sextugt. Í lokaritgerðinni
bar hún saman persónuleikaþætti kennara
og listamanna. Morgunblaðið/Ásdís
Sálfræðingurinn: Niðurstöð-
urnar gefa m.a. tilefni til breyt-
inga í kennslustofunni, segir
Þórey Eyþórsdóttir.
join@mbl.is
Munur: Listamenn sýna meira sjálfstæði og sjálfs-
aga en kennarar og eru meiri einfarar en kenn-
arar eru hinsvegar meiri félagsverur en lista-
menn og reglubundnari.
DAGLEGT LÍF
18 FÖSTUDAGUR 23. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Skólavörðustígur 8, 101 Reykjavík - Pöntunarsími 562 2772
1 4 4 4
Ertu að leita
þér að nýjum
skóm?
1 4 4 4
w w w. g u l a l i n a n . i s
STÓRT DANSGÓLF
FRÁBÆR MATSEÐILL Bæjarlind 4 Kópavogi
föstudag
23. apríl
laugardag
24 apríl
K
Ö
-H
Ö
N
N
U
N
hunang
von
ALLTAF Í BEINNI
B LTINN
(ein efnilegasta
sveit landsins)
(...loksins, loksins!)
ÞAÐ er alveg nauð-
synlegt að hvíla sig vel
fyrir fæðinguna, hafði
vinkona mín sagt við
mig áður en ég átti.
„Hjá mér kom þetta
þannig fram að fyrstu
vikuna var ég uppfull
af krafti og orku,
adrenilínið var alveg í
botni,“ sagði hún. „Eftir það varð ég
síðan allt í einu svo þreytt að ég varð
bara hreinlega örmagna og kraft-
laus,“ bætti hún við. Þessi vinkona
mín var tveggja barna móðir og hafði
reyndar orðið frekar þunglynd eftir
báðar fæðingar. Ef einhver spurði
hana þá sagði hún samt að það væri
allt í lagi. Það er nefnilega eins og
maður átti sig ekki endilega á því ef
maður verður þunglyndur eða við-
kvæmur eftir fæðingar. En auðvitað
lendir maður líka í ýmsu spaugilegu.
Til dæmis fórum við pabbi þinn til
endurskoðandans okkar á fund þegar
þú varst um þriggja vikna gömul. Ég
klæddist buxnadragt og rúllukraga-
peysu og fannst ég því ágætlega
virðuleg þar sem ég sat á fundinum. Á
miðjum fundi rakst ég eitthvað í sjálfa
mig og fann að hendin á mér varð öll
blaut. Úr hægra brjóstinu flæddi
mjólk! Brjóstapúðinn í haldaranum
hafði greinilega færst eitthvað til og
því myndaðist rennvotur og myndar-
legur mjólkurblettur á peysuna. Jafn
neyðarlegt og mér fannst þetta,
reyndi ég auðvitað að láta sem ekkert
væri og held reyndar að hvorki pabbi
þinn né endurskoðandinn hafi áttað
sig á vandræðagangnum í mér. Að
sjálfsögðu gat ég ekki dregið athygl-
ina að þessu með því að stinga hend-
ina undir bæði peysuna og brjósta-
haldarann til að laga púðann. Ég
settist því bara í þannig stellingu að
hægri hendin var eiginlega fyrir
hægra brjósti það sem eftir var fund-
arins! Á fyrstu vikunum voru brjósta-
púðar í haldarann alveg nauðsynlegir
enda nokkuð algengt að mjólk væri að
vætla úr brjóstunum. Mér fannst
þetta reyndar oft furðulegt fyrst, ég
meina, allt í einu er maður komin með
mjólk í brjóstin? En brjóstagjöfin sjálf
er yndislegt undur enda gekk hún vel
hjá okkur frá fyrstu mínútum. Það
furðulega er að börn leita í brjóstið
strax eftir fæðingu og t.d. varst þú
komin á brjóst ekki einu sinni fimm-
tán mínútna gömul!
Brjóstapúð-
ar algjör
nauðsyn
 DAGBÓK MÓÐUR
Meira á þriðjudag.