Morgunblaðið - 15.05.2004, Blaðsíða 51

Morgunblaðið - 15.05.2004, Blaðsíða 51
MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. MAÍ 2004 51 hans og dugnaður var einstakur og hann gat jafnvel fengið daufgerða menn til að beita sér. Hann var for- ingi og hann átti auðvelt með að fá fólk á sitt band. Fyrir austfirska verkalýðshreyfingu var ómetanlegt að njóta starfskrafta Sigfinns í svo langan tíma sem raun ber vitni. Fyrir hönd Alþýðusambands Austurlands og stéttarfélaganna í landshlutanum vil ég þakka Sigfinni Karlssyni innilega allt það mikla starf sem hann innti af hendi í þágu verkalýðshreyfingarinnar. Þá vil ég votta eiginkonu hans, Valgerði Ólafsdóttur, og öðrum aðstandend- um innilega samúð. Minningin um merkan verkalýðsfrömuð mun lifa. Jón Ingi Kristjánsson. Í dag er kvaddur Sigfinnur Karls- son, félagi okkar frá Norðfirði. Með Sigfinni er horfinn af vettvangi einn farsælasti verkalýðsforingi síðustu aldar. Sigfinnur hóf ungur maður af- skipti af verkalýðsmálum, því hann var kjörinn formaður Vélstjóra- félagsins Gerpis í Neskaupstað árið 1942, þá 27 ára að aldri. Sigfinnur stóð vaktina óslitið frá þessum tíma, til ársins 1994, er hann lét af störf- um fyrir aldurs sakir. Sigfinnur gegndi fjölmörgum trúnaðarstörfum á vegum verka- lýðshreyfingarinnar þá rúmu hálfu öld sem hann tók virkan þátt í bar- áttunni. Lengst sat hann í stjórn Verkalýðsfélags Norðfirðinga, eða 41 ár. Sigfinnur var formaður fé- lagsins í aldarfjórðung. Þar var hann, ásamt eftirlifandi eiginkonu sinni, gerður að heiðursfélaga árið 2000. Sigfinnur var formaður Al- þýðusambands Austurlands í 17 ár og sat enn lengur í stjórn þess. Hann sat næstum aldarfjórðung í stjórn Verkamannasambands Ís- lands og var formaður fiskvinnslu- deildar. Ennfremur var Sigfinnur í stjórn Sjómannasambandsins í 20 ár. Sigfinnur lét því víða til sín taka á vettvangi verkalýðshreyfingarinnar. Auk margvíslegra formlegra trún- aðarstarfa, var hann mjög virkur í hinni daglegu baráttu. Í störfunum á vettvangi verkalýðshreyfingarinnar lágu leiðir okkar Sigfinns oft saman og með okkur tókust ágæt kynni. Þar komst ég að raun um að þar fór ekki aðeins dugmikill talsmaður ís- lensks launafólk, vakinn og sofinn yfir viðfangsefnunum, heldur einnig frábær félagi. Hann var skemmti- legur félagi í persónulegri viðkynn- ingu sem gott var að umgangast. Sigfinnur var útsjónarsamur við lausn vandamála og virtur jafnt af samherjum sínum í verkalýðshreyf- ingunni, sem og forystumönnum at- vinnurekenda sem áttu við hann samskipti. Alþýðusamband Íslands þakkar Sigfinni samfylgdina og það starf sem hann innti af hendi í þágu bættra kjara íslenskrar alþýðu. Það munar sannarlega um slíka menn. Grétar Þorsteinsson, forseti ASÍ. Merkur maður er fallinn frá, mað- ur sem hafði mikil áhrif á samfélag sitt. Allir sem kynntust Sigfinni Karlssyni á lífsleið hans skynjuðu að hann skar sig úr fjöldanum. Hann hafði ríka réttlætiskennd, bjó yfir miklu baráttuþreki og var vinnu- samur með afbrigðum. Sigfinnur kynntist snemma mótlæti í lífinu þegar hann missti föður sinn sjö ára að aldri og hugsanlega skýrir sú lífs- reynsla að einhverju leyti það ein- kenni hans að taka ávallt afstöðu með þeim sem minna máttu sín í samfélaginu. Sigfinnur hóf á unga aldri að starfa að verkalýðsmálum og í meira en hálfa öld var saga hans og saga norðfirskrar verkalýðshreyfingar samofin. Að auki sinnti Sigfinnur trúnaðarstörfum fyrir austfirska verkalýðshreyfingu um áratuga skeið ásamt því að gegna mikilvægu hlutverki innan Verkamannasam- bands Íslands og Sjómannasam- bands Íslands. Alls staðar þar sem Sigfinnur kom að málum innan verkalýðshreyfingarinnar valdist hann til forystu enda ávann hann sér mikils trausts og virðingar jafnt samherja sem mótherja. Sigfinnur hafði einstaka hæfileika til að meta hvaða kröfur væri raunhæft að gera til atvinnurekenda á hverjum tíma vegna þess að hann fylgdist með af- komu fyrirtækjanna og gangi efna- hagslífsins af mikilli nákvæmni. Hann gat af þessari ástæðu fært haldgóð rök fyrir kröfunum og bæði samherjar hans og vinnukaupendur hlustuðu vel þegar hann tjáði sig um hagsmunamál fólksins. Sigfinni var ávallt mikið kappsmál að bæta kjör alþýðunnar eins og frekast var unnt en samtímis var honum umhugað um að atvinnufyrirtækin gætu þrif- ist og eflst. Sýn hans á málefni verkalýðs og atvinnulífs var því óvenju víð og því gat hann talað máli sem allir skildu. Fyrir utan það að starfa fyrir verkalýðshreyfinguna um áratuga skeið tók Sigfinnur nokkurn þátt í rekstri fyrirtækja. Í því sambandi má nefna að hann gegndi ekki laun- uðu starfi fyrir verkalýðshreyf- inguna á árunum 1967–1970 en þá var hann framkvæmdastjóri síldar- söltunarstöðvarinnar Sæsilfurs. Hann var einnig framkvæmdastjóri flutningafyrirtækisins Viggós hf. um árabil. Reynsla Sigfinns af fyrir- tækjarekstri hefur án efa haft tölu- verð áhrif á viðhorf hans til hags- munamála verkalýðsins og eins hefur hún gert það að verkum að hann gat rætt við atvinnurekendur með öðrum hætti en ýmsir aðrir for- ystumenn verkalýðshreyfingarinn- ar. Sigfinnur leit ávallt á verkalýðs- baráttu og pólitíska baráttu sem eina órjúfanlega heild. Að hans mati var nauðsynlegt að forsvarsmenn verkalýðshreyfingarinnar hefðu sem víðtækust áhrif í samfélaginu og þess vegna ættu þeir að starfa af krafti á sviði sveitarstjórnarmála og þjóðmála. Sigfinnur skipaði sér ávallt í lið með þeim sem lengst voru til vinstri á sviði stjórnmálanna. Um langt árabil tók hann virkan þátt í bæjarmálapólitíkinni í Neskaupstað og var varabæjarfulltrúi fyrir Sósí- alistaflokkinn og síðar Alþýðu- bandalagið í yfir 30 ár og sat í bæj- arstjórn kjörtímabilið 1974–1978. Á sviði sveitarstjórnarmálanna nýtt- ust eiginleikar hans vel ekki síður en á sviði verkalýðsmálanna. Hann hafði mikinn metnað fyrir bæjar- félagið sitt og barðist af hörku og ákveðni fyrir framgangi mikilvægra mála. Áhugi Sigfinns og dugnaður smitaði gjarnan út frá sér og virkj- aði samstarfsmenn til margra góðra verka. Undirritaðir vilja þakka Sigfinni Karlssyni giftusamlegt starf í þágu norðfirsks og austfirsks samfélags. Störf hans á sviði verkalýðs- og bæj- armála verða lengi í minnum höfð. Eiginkonu hans, Valgerði Ólafsdótt- ur, skulu hér sendar innilegar sam- úðarkveðjur svo og börnum þeirra hjóna, fjölskyldum þeirra og öðrum aðstandendum. Smári Geirsson, Guðmundur Bjarnason. Látinn er í Neskaupstað á nítug- asta aldursári Sigfinnur Karlsson verkalýðsforingi og baráttumaður. Sigfinnur var í framvarðarsveit sósí- alista í Neskaupstað. Hann setti sterkan svip á baráttuna fyrir bætt- um lífskjörum launafólks og réttlát- ara samfélagi þar í bæ sem og innan fjórðungs og á landsvísu um áratuga skeið. Í framvarðarsveit með hinum landsfrægu þremenningum, Bjarna, Jóhannesi og Lúðvík átti hann stór- an þátt í að skapa það vígi róttækra sjónarmiða í stjórnmálum, verka- lýðsmálum og félagslegri uppbygg- ingu atvinnulífs sem samþætt gerði Neskaupstað að stórveldi fé- lagshyggjunnar á Íslandi. Sjálfur var Sigfinnur dæmigerður fyrir þá hugmyndafræði sem einkenndi norðfirska sósíalismann. Hann gegndi mikilvægum forustustörfum í verkalýðshreyfingunni um áratuga skeið, en var jafnframt virkur þátt- takandi í uppbyggingu atvinnulífs- ins og atvinnurekandi sjálfur auk þess að sinna bæjarmálum og ýmsu öðru stjórnmála- og félagsmála- starfi. Ég minnist Sigfinns Karlssonar fyrst af pólitískum fundum frá því fyrir um 25 árum. Hann gat verið ómyrkur í máli og sagði mönnum hispurslaust til syndanna ef svo bar undir. Engum duldist að hjartað var stórt og heitt, sérstaklega þegar Sigfinnur ræddi þau hugðarefni sem mest brunnu á honum eins og að- búnað og kjör verkafólks og sjó- manna. Það gladdi okkur mikið sem stóð- um að stofnun Vinstrihreyfingarinn- ar – græns framboðs og síðan fram- boði til alþingis á fyrri hluta árs 1999 að Sigfinnur skipaði sér ódeig- ur þar í sveit og prýddi heiðurssæti listans í Austfjarðakjördæmi í þeim kosningum. Síðast þegar við rædd- um saman var elli kerling tekin að herða tökin en hugurinn óbilaður og Sigfinni efst í huga hvert stefndi í verkalýðsbaráttunni og með málefni verkalýðshreyfingarinnar. Baráttu- manninum tókst að varðveita eldinn þannig að mörgum okkar sem yngri erum mætti verða til eftirbreytni. Ég kveð Sigfinn Karlsson með virðingu og þakklæti og votta eft- irlifandi eiginkonu hans, börnum og öðrum aðstandendum samúð mína og fjölskyldu minnar. Steingrímur J. Sigfússon. Mikil kempa er horfin af sjónar- sviðinu. Sigfinnur Karlsson var stoð og stytta í austfirskri verkalýðs- hreyfingu í hartnær hálfa öld. Eng- inn einn einstaklingur setti mark sitt á störf hennar eins og hann, fyrst sem forystumaður í Verkalýðs- félagi Norðfirðinga og síðar jafn- framt sem forseti Alþýðusambands Austurlands. Dugnaður hans og starfsþrek var með ólíkindum og stundum gekk hann nær sér en skyldi. Hann var ötull liðsmaður í hreyfingu sósíalista á Norðfirði allt frá æskuárum en tókst að halda póli- tískum afskiptum aðgreindum frá störfum sínum að verkalýðsmálum. Þannig hélt hann trausti umbjóð- enda sinna óháð stjórnmálaskoðun- um þeirra. Síðast er ég átti tal við Sigfinn sjö vikum fyrir andlát hans sagði hann mér frá æskuárum sínum sem ekki voru alltaf dans á rósum. Faðir hans Karl Árnason var sjómaður ættaður frá Búlandsborgum í Norðfirði en móðir hans úr Landeyjum og bjuggu þau við kröpp kjör í Nes- þorpi. Faðir hans dó er hann var sjö ára og flutti þá móðir hans suður með tvíburasystur Sigfinns en hon- um var komið í fóstur hjá Jóni Bjarnasyni á Skorrastað og Soffíu Stefánsdóttur seinni konu hans. Ótt- aðist drengur að verða niðursetn- ingur en svo fór þó ekki og reyndust þau Skorrastaðarhjón honum vel. Þar eignaðist hann líka góða félaga og minntist sérstaklega á Ottó Níelsson, sem einnig var tekinn í fóstur þar í næsta húsi. Veturna 1933–35 var Sigfinnur í Eiðaskóla en skólastjóri var þá Jak- ob Kristinsson og meðal kennara Þórarinn Þórarinsson og bar Sig- finnur þeim vel söguna sjötíu árum síðar. Herbergisfélagi hans á Eiðum var Gísli Friðriksson frá Seldal, mikill námsmaður. Í sama árgangi var Einar Björnsson frá Mýnesi og gengu þeir saman í Kommúnista- flokk Íslands. Upp frá því sagðist Sigfinnur ætíð hafa átt samleið með þeim sem stóðu traustustum fótum til vinstri, síðast sem stuðningsmað- ur Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs en hann skipaði heiðurs- sæti á lista þess flokks á Austur- landi við alþingiskosningarnar 1999. Sigfinnur eignaðist traustan lífs- förunaut þar sem er eftirlifandi eig- inkona hans Valgerður. Þau gengu í hjónaband í árslok 1938, og stofnuðu brátt heimili á Hlíðargötu 23 í Nes- kaupstað þar sem þau bjuggu alla tíð síðan, eignuðust mannvænleg börn og bættu hús og umhverfi. Vala og niðjar eiga óskipta samúð okkar Kristínar. Á mildum útmánuðum liðins vetr- ar horfði Sigfinnur til baka og hug- urinn hvarflaði til bernskuáranna þegar hann var í sumardvöl hjá afa sínum og ömmu á Borgum. Árni bóndi var við slátt inn með Norð- fjarðará og amman Guðlaug vísaði sonarsyni sínum inn tröðina svo að hann gæti hitt afa sinn í flekknum. En í stað þess að ganga troðna slóð hélt piltur á brekkuna og fannst í hlíðum Búlands eftir nokkra leit. Alla tíð síðan reyndist Sigfinnur Karlsson brekkusækinn og sparaði sig hvergi við að rétta öðrum hjálp- arhönd. Samfélagið við Norðfjörð er svipminna að honum gengnum. Hjörleifur Guttormsson. Þeir hverfa einn af öðrum sem átt var með góð samfylgd um lífsins veg. Baráttukempan knáa hefur nú kvatt og það leita á hug margar góð- ar minningar frá liðnum samveru- stundum. Á vettvangi verkalýðs- mála en jafnframt stjórnmála voru okkar fyrstu kynni og það var sann- arlega gott að eiga Sigfinn Karlsson að, þegar ég var í forystu verkalýðs- félags á heimastað í nokkur ár, þar var hollt að leita ráða og fá leiðsögn. Sigfinnur var trúr varðmaður áunn- inna réttinda verkafólks, en ekki síð- ur sókndjarfur til frekari réttarbóta og betri kjara, honum enda falinn mikill og margvíslegur trúnaður í samtökum verkalýðs, á heimavelli sem á landsvísu, þeim trúnaði brást hann aldrei, skeleggur en jafnframt raunsær, gjörþekkti sviðið og hafði þar glögga yfirsýn, hversu langt skyldi sækja hverju sinni, en alltaf freistað þess að tryggja hið mesta mögulega. Það var líka ómetanlegt fyrir sósíalista í Neskaupstað að eiga Sigfinn fremstan í forystusveit, forystumann verkafólks sem allir treystu og einnig í bæjarmálunum var honum trúnaður falinn og hvergi slegið af þar frekar en annars stað- ar. Sigfinnur Karlsson átti afar far- sæla sögu á ferli sínum, vösk fram- ganga hans og baráttuhugur vöktu hvarvetna athygli, hann var vin- margur á starfsvettvangi, ekki að- eins meðal samherja í verkalýðsbar- áttunni heldur einnig meðal viðsemjenda sem virtu einlægni hans og trúmennsku. Hans orðum var alltaf hægt að treysta, sagði einn sá fremsti í þeirra röðum eitt sinn við mig. Alla ævi skipaði Sigfinnur sér í sveit þeirra róttækustu sem vildu samhjálp og félagshyggju í öndvegi í samfélaginu, einbeittur talsmaður þeirra góðu gilda sem meta mannauðinn ofar öllum verald- arauði. Lífslán Sigfinns var í hans miklu öndvegiskonu sem traust og staðföst var ætíð við hlið hans og henni nú sendar einlægar samúðarkveðjur sem og börnum þeirra hjóna. Ég er þakklátur fyrir að hafa mátt kynnast Sigfinni Karlssyni sem ég mat því meir því betur sem ég kynntist honum, lífsverki hans, hugsjónum og gjöfulli vináttu með ívafi kersknislausrar kímni og mannlegrar hlýju. Fylgd hans við málstaðinn, fylgd hans við mig á stjórnmálasviðinu var ómetanleg eins og svo margra annarra félaga eystra, þar var hann ævinlega í fremstu röð, fylginn sér og hollráður um leið. Langri og góðri ævigöngu er lokið og saknað er hins trúfasta drengs sem hvarvetna vildi láta gott af sér leiða. Blessuð sé björt minning Sig- finns Karlssonar. Helgi Seljan. Jónas Svafár. Gamli seigur. Nú ert þú kvaddur og sértu vel kvaddur. Lengi vorum við vinir og alltaf góðir kunningjar þegar við hittumst hin síðari mörgu ár. Sá vinskapur var á ann- arri öld, fyrir Thatcher og löngu fyr- ir Davíð og hannesið og öll dindil- menni dagsins í dag. Við sáumst víst á Ellefu, þegar ég kom fyrst suður til dvalar, þá sextán ára og drakk stóreygur molakaffi innan um alla snillingana, skáldin og listamennina og hommana. Síðan í Tjarnargötu tuttugu og á verka- mannakaffinu Miðgarði, þar sem nú er fínumannahótel. Þar sast þú langa daga og vikur og mánuði yfir síendurnýjuðum svartkaffibollanum og molasykurkarinu að semja upp aftur og aftur þessi ótrúlegu ljóð þín, þessi sönnu atómljóð, þú enda hið eina sanna atómskáld, sögðum við. Og ekki síður tóku tímann þess- ar myndir, enn ótrúlegri, dögum saman varst þú að teikna sömu myndina, strokaðir aftur út með JÓNAS SVAFÁR ✝ Jónas SvafárEinarsson fædd- ist í Reykjavík 8. september 1925. Hann lést á Stokks- eyri 27. apríl síðast- liðinn og var útför hans gerð frá Foss- vogskapellu 6. maí. mjúku leðrinu, dróst feitar línurnar fast og lengi, aftur og aftur og enn á ný, strokaðir og dróst. Ég hef aldrei nokkurn tíma vitað mann vanda svo vinnu sína, af þolinmæði hins sanna listamanns, sem getur ekki lagt frá sér verkið fyrr en allt er gert og sagt, dregið og ort, fullkomið. Þess vegna eru þessi ljóð fullkomin í flæktum einfaldleika sínum, myndirnar svo endan- legar í samslungnum djúpum drátt- um sínum, hörðum en þó svo mjúk- um. Seinna bjó ég á Garði og fyrir kom að við kíktum í glas þar, sjaldan voru þó aurar fyrir dropanum hjá blönkum námsmanni og einu frum- legasta skáldi sem við höfum eign- ast. Enn seinna hittumst við sjaldn- ar enda ég þá með fjölskyldu en fyrir kom að þú gistir hjá mér, þeg- ar fátt var um staði handa þér í til- verunni. Þær urðu aldrei margar gistinæturnar, í lítilli íbúð með ung- um börnum og foreldrum í vinnu. Fyrir kom og að ég ók þér upp í Víðines og einu sinni fékk ég þar skammir fyrir að koma of seint með þig. Ég þekkti ekki vitjunartímann þar á bæ, mér var svo sem sama um skammirnar, það eina skipti máli að ég hafði komið þér heilum heim. Um tíma var ég úti á þessari und- arlegu Landsbyggð og fékk þó frá þér bréf og bréf, síðan ég fyrir sunn- an og þú á Landsbyggðinni. Þá kom skemmtilegt bréf þar sem þú baðst mig að fara í Vatnsmýrina og bjarga þaðan gömlu tjaldi þínu, í því hafð- irðu búið um hríð, og svo sem víða um land, einkum í gömlum kirkju- görðum, sagðirðu mér eitt sinn. Ég fór um alla mýrina, stóra þá, fann ekkert tjald. Þeirri staðreynd tókstu af vanalegri heimspekilegri rósemi þinni. Og nú ertu farinn úr þessu víð- inesi okkar allra, hvert veit ég ekki, helst á vit móðurinnar okkar miklu, sem öllum tekur jafnblítt. Nema þú hafir fundið gamla tjaldið og sért að slá því upp í einhverri vatnsmýrinni, já, eða frekar á þeim hefðartindi, þar sem þú átt heima og áttir alltaf heima. En það blæðir enn úr morg- unsárinu, Jónas minn, nú sem sjald- an fyrr. Eyvindur P. Eiríksson.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.