Morgunblaðið - 07.07.2004, Blaðsíða 16

MINNSTAÐUR
16 MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Breiðholt | Ein athugasemd barst
skipulags- og byggingasviði Reykja-
víkurborgar vegna breytinga á deili-
skipulagi á lóð Staldursins við
Stekkjarbakka í Breiðholti. Að sögn
Jóns Halldórssonar hjá skipulags- og
byggingasviði verður athugasemdin
tekin fyrir á fundi skipulags- og
byggingarnefndar í dag, miðvikudag.
Þar verður tekin afstaða til at-
hugasemdarinnar og hvort verða á
við henni eða senda deiliskipulagið
áfram til staðfestingar hjá Skipulags-
stofnun. Framkvæmdir gætu þó ekki
hafist að nýju fyrr en að lokinni birt-
ingu í B-deild stjórnartíðinda.
Athugasemdin sem barst kom frá
íbúum við Gilsárstekk í næsta ná-
grenni Staldursins. Gera þeir at-
hugasemd við staðsetningu bens-
ínstöðvar á lóðinni, þar sem
bensínstöð Olís sé í næsta nágrenni.
Ennfremur er gerð athugasemd við
verulega aukna umferð, skyggni
bensínstöðvarinnar fari út fyrir lóð-
armörk og húsnæði Staldursins
stækki og skyggi á útsýni úr Stekkja-
hverfi.
Framkvæmdir við byggingu bens-
ínstöðvarinnar voru stöðvaðar í apríl
síðastliðnum þegar upp komst að um
brot á deiliskipulagi var að ræða. Var
þá unnið nýtt skipulag, sem nú hefur
verið auglýst á tilteknum tíma.
Bensínstöð
við Staldrið
fékk eina at-
hugasemd
Morgunblaðið/Árni Torfason
Framkvæmdir við Staldrið, þar sem Olíufélagið ráðgerir að opna bensínstöð.
HÖFUÐBORGIN
Reykjavík | Veitt hafa verið verð-
laun fyrir myndarskap og framtaks-
semi í hreinsunarátaki Reykjavíkur-
borgar, sem fór fram fyrr í sumar.
Fyrstu til önnur verðlaun hlutu Sól-
heimasafn Borgarbókasafns Reykja-
víkur, sem fékk grillveislu frá Grill-
vagninum og fjölskyldan Viðarási
29a sem fékk heimabíókerfi frá
Esso. 3. til 4. verðlaun hlutu leikskól-
inn Sæborg og félagsstarfið í Gerðu-
bergi, og hlutu báðir verðlaunahafar
gasgrill. 5. til 7. verðlaun hlutu fjöl-
skyldan Bárugötu 14, Grófarhús og
leikskólinn Funaborg. Hlutu þau 15
þúsund króna gjafabréf í garð-
plöntuverslanir.
Ætlunin er að gera hreinsunar-
átak þetta að árlegum viðburði á
vegum Reykjavíkurborgar, en það
má rekja til funda borgarstjóra með
borgarbúum síðastliðið haust.
Morgunblaðið/Þorkell
Frá afhendingu hreinsunarátaksverðlaunanna í Ráðhúsinu.
Verðlaunahafar
í hreinsunarátaki Eldri Seltirningar í sumarferð |
Farið var í Jónsmessuferð um
Suðurland á vegum félagsstarfs
aldraðra á Seltjarnarnesi. Fyrst var
komið við á Keldum á Rangárvöll-
um og bæjarhús skoðuð í fylgd
Drífu Hjartardóttur. Þar næst var
farið undir Eyjafjöll og að Skógum,
þar sem Þórður Tómasson safn-
vörður tók á móti hópnum. Snædd-
ur var kvöldverður að Moldnúpi –
Önnuhúsi áður en lagt var af stað í
bæinn á ný.
Miðborgin | Boðið verður upp á
gott kaffi og með því í Ráðhúsi
Reykjavíkur í kvöld, milli 20 og
22, þar sem skapandi sumarhópar
Hins hússins halda upp á vel
heppnað sumar. Alls hafa 18 hóp-
ar ungmenna á aldrinum 17–25
ára verið starfandi í borginni í
sumar og unnið að fjölbreyttum
listrænum verkefnum. Hafa hóp-
arnir auðgað listalíf miðborg-
arinnar og farið víða til skemmt-
unar og fróðleiks. Í kvöld verður
rjóminn af allri sköpuninni sem
unnið hefur verið að til sýnis og
skemmtunar.
Meðal listgreina sem átt hafa
inni hjá skapandi sumarhópum
eru leiklist, ritlist, tónlist, dans og
fatahönnun, svo af mörgu er að
taka. Ungt hæfileikafólk skipar
hvert sæti innan sumarhópanna.
Skapandi sumarstemning í kvöld
Krónunni, 2. hæð, sími 462 3505,
Hafnarstræti 97, 600 Akureyri.
ÚTSALAN
HEFST
Í DAG
Iðnaðarsafnið, sem hefur veriðstarfrækt á Akureyri í nokkurár, var fyrr á þessu ári flutt íglæsileg húsakynni á Krókeyri
og var opnað almenningi á ný fyrir
skemmstu. Það er Jón Arnþórsson,
sem lengi starfaði hjá Sambandinu
sáluga, sem hafði forgöngu um stofn-
un safnsins og hefur safnað saman
ýmsu, tækjum og tólum, ljósmyndum
og alls kyns varningi, sem minnir á
iðnaðarbæinn Akureyri, sem lengi
var víðfrægur, en hefur í seinni tíð
orðið kunnari fyrir ýmislegt annað.
Í safninu er áhersla lögð á iðnað á
Akureyri í gegnum tíðina en Jón seg-
ir að vissulega geti verið spennandi
að taka fyrir stærra svæði í framtíð-
inni, jafnvel landið allt. „Vegna þess
að á Akureyri var iðnaðurinn leiðandi
á Íslandi miðað við önnur bæjarfélag
má segja að Iðnaðarsafn Íslands ætti
heima á Akureyri. En við vildum ein-
beita okkur að því sem er næst og full
ástæða til þess. Enda hefur komið í
ljós að mjög margt er að gleymast
sem þótti sjálfsagt áður. Og ýmislegt
af því þótti mönnum engin ástæða til
þess að hafa fyrir að skrá. Hlutirnir
eru nefnilega mjög fljótir að gleym-
ast. Unga fólkið virðist til dæmis
margt hafa takmarkaðan áhuga á
málum eins og við erum að sinna hér;
sumir halda að Róm hafi verið byggð
fyrir hádegi og annað er eftir því,“
segir Jón í samtali við Morgunblaðið.
„Það sem menn átta sig ekki á er
að iðnaðurinn á Akureyri og hér um
sveitir er grundvöllurinn sem aðrir
nota svo sem stökkpall. Menn tala
gjarnan um útgerðarfyrirtækin í
bænum sem myndarlegt framtak,
sem þau vissulega eru, en það var iðn-
aðurinn sem byggði Akureyri upp í
hálfa öld áður en hinir tóku flugið.
Ásamt ýmsu öðru auðvitað, en iðn-
aðurinn virðist vilja gleymast mjög
hratt. Þegar við vorum að byrja í
þessu voru sum fyrirtækin í iðn-
aðinum orðin sjötíu til áttatíu ára, fyr-
irtæki sem höfðu verið í duglegum
rekstri og jafnvel alið upp þrjár kyn-
slóðir í starfi, en vegna þess að illa
hafði gengið síðustu fjögur eða fimm
ár var fortíðin öll gleymd.“
Enginn svaraði fyrsta bréfi
Þegar Jón er spurður hvernig
gengið hafi að ná saman hinum ýmsu
munum á safnið svarar hann: „Það
hefur gengið misjafnlega vel. Í upp-
hafi, í ársbyrjun 1993, skrifaði ég
fjörutíu bréf til ýmissa fyrirtækja hér
á Akureyri. Enginn svaraði. Ekki
einn einasti. En eftir að ég heimsótti
sama fólkið voru allar dyr opnar, allir
voru reiðubúnir að huga að því sem
væri frá liðinni tíð,“ segir Jón.
„Ég upplifði það að mörgum fannst
að betur ætti að passa upp á gamla
hluti, en sáu ekki beinlínis fyrir sér
möguleikann á því að setja upp safn í
einstökum greinum. Fólk tók því
þessum möguleika fegins hendi og
fannst gott að þeirra þáttur í iðn-
aðinum á Akureyri kæmist fyrir al-
menningssjónir með þessum hætti
ásamt öðru úr skyldum greinum.“
Hefur safnið ekki vaxið hratt?
„Ja, ég veit ekki. Hvað vex tólf ára
barn hratt? Þetta barn er að minnsta
kosti orðið ansi þungt tólf ára miðað
við byrjunina. Það er sagt að fíllinn
gangi með í átján mánuði, við geng-
um með í tólf ár en barnið er líka
stórt.“
Safnið var vígt 1998 í gamla Heklu-
húsinu á Gleráreyrum. „Kristján Þór
bæjarstjóri gerði það myndarlega og
við þeyttum Gefjunarflautuna því til
sönnunarmerkis. Sagt var að þessi
flauta hefði vakið hálfa Akureyri í
hálfa öld,“ segir Jón. „Síðan missum
við það húsnæði og flytjum í Sjafn-
arhúsið við Austursíðu en síðan bauð
Akureyrarbær okkur þetta húsnæði
hér við Krókeyri, sem garðyrkjudeild
bæjarins notaði áður. Lagt hefur ver-
ið í töluverðan kostnað við að gera
þetta að þeim fallegu sýningarsölum
sem hér eru í dag.“
Þegar safnið var opnað 1998 voru
þar kynnt tæplega fjörutíu fyrirtæki
en þau eru nú orðin sjötíu.
En skyldi safnið vera vel sótt?
Jón segir ekki mikla reynslu
komna á það í þessum nýju húsa-
kynnum. „Þegar við vorum úti í Sjöfn
var safnið óbeint í geymsluástandi
þótt við gætum kynnt það töluvert
með því að stilla upp völdum gripum.“
Safnið var opnað í nýjum húsa-
kynnum hinn 1. maí síðastliðinn við
hátíðlega athöfn, þar sem Valgerður
Sverrisdóttir iðnaðarráðherra opnaði
það formlega, og var Ólafur Ragnar
Grímsson forseti viðstaddur. „Það
kom aldrei annað til greina en opna
hér 1. maí og skýringin á því er ein-
föld. Verkalýðurinn var 90% þess
starfsfólks sem gerði iðnaðinn jafn
myndarlegan og raun ber vitni.“
Skyldi eitthvað sérstakt vekja sér-
staka athygli fólks í safninu eða er
það misjafnt?
„Það er mismunandi. Ég tek til
dæmis eftir því að kvenfólkið staldrar
lengur við skótauið og vefnaðinn en
karlarnir eru aftur á móti duglegri
við að skoða vélarnar. Það er bara
staðreynd. En allir kunna að meta
mjólkina, smjörið og rjómann niðri.“
Jón segir ýmsa hafa kvartað yfir
því að þegar safnið var fyrst opnað
hafi vantað þar heimildir um iðn-
aðarmanninn; „og við nánari athugun
var það auðvitað hárrétt. Enda er
duglegur iðnaðarmaður undanfari
verksmiðju. Þú veist að skósmiður
bjó kannski til gott skópar og allt í
einu vantaði mörg pör. Og sjá tré-
smiðinn sem gerði góðan stól eða gott
borð – og allt í einu vantaði borð-
stofusett í nokkrum tugum. Við erum
því farnir að vekja athygli á iðn-
aðarmanninum hér og erum bæði
með dálítið af sveinsstykkjum
þekktra manna hér og fróðleik um
handverkið, sem er náttúrlega marg-
þættur.“
Dásamlegur staður
Jón segist ekki geta hugsað sér
betri stað fyrir safnið en Krókeyri.
Garðyrkjudeild bæjarins er með höf-
uðstöðvar steinsnar frá. „Staðsetn-
ingin hérna við gróðrarstöðina er al-
veg dásamleg, okkur langar líka að
kynna staðinn fyrir fólki með tilliti til
þess að það fái sér gönguferð hérna í
skóginum.“
Jón kveðst hafa orðið var við það
að margir sem komi í safnið tengist
mjög þeirri sögu sem þar er kynnt.
„Margir sem hingað koma hafa aug-
ljóslega mikla tilfinningu gagnvart
iðnaðinum, það verð ég var við þegar
fólk fer að ganga hér um. Ég hef
spurt marga hvers vegna svo sé og
heyri strax að ekki voru það launin.
En atvinnuöryggið er númer eitt, tvö
og þrjú. Þótt launin væru ekki há lög-
uðu menn sig að því sem þeir þó
höfðu fyrir víst. Og svo er það fé-
lagsskapurinn. Það er mjög ríkt í
fólki hve mikilvægur hann var.“
Fólk er svo fljótt að gleyma …
Sumt unga fólkið heldur að Róm hafi verið
byggð fyrir hádegi og annað er eftir því,
segir safnstjóri Iðnaðarsafnsins á Krókeyri
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Jón Arnþórsson í Iðnaðarsafninu: „Iðnaðurinn á Akureyri og hér um sveitir
er grundvöllurinn sem aðrir nota svo sem stökkpall.“
skapti@mbl.is
AKUREYRI