Íslendingaþættir Tímans - 22.04.1970, Page 23

t
Vinarbveðja.
frá börnum Jóns Sveinssonar frá
Gjögri.
Við kveðjum þig kæri vinur
svo klökk í hinzta sinn.
Þú áttir hug okkar allra
elsku Gunnar minn.
Við biðjurn að blíðir englar
bjóði þig velkominn.
Fyrir hönd okkar allra.
Jakob J. Th. Jónsson.
t
„Ölium er afmörkuð stund og
sérhver hlutur hefur sinn tíma“,
stendur i hinnu helgu bók. —
Hversu oft stöndum við mannanna
börn ekki frammi fyrir þeim sann-
leika og einnig því að „líf mann-
legt endar skjótt“. Við skynjum
að á bak við óvænta atburði er
ákvörðunarréttui' þess valds og
máttar, sem stjórnar tilveru okk-
ar og ræður lífi og dauða. Fyrir
þeim mætti verðum við öll að
beygja okkur hvort sem við eig-
um mikið eða lítið undir okkur.
Óvænt flaug sú frégn meðal okk
ar Árneshreppsbúa dagana 19. og
20. jan. s.l., að sveitungi okkar og
góðvinur, Gunnar Lýðsson bóndi á
Víganesi hefði fundizt úti á víða-
vangi rænulaus seinnihluta dags
þann 19. jan., sjúkraflugvél feng-
in til að flytja hann í sjúkrahús
í Reykjavík og mjög væri tvísýnt
um líf hans. — Si varð og raun-
in á. Hann andaðist á Landakots-
spítalanum miðvikudaginn 21. jan.
tæplega 52ja ára gamall. Heilablóð
fall hafði gripið liann svona heift-
arlega og varð banamein hans.
Alla setti hljóða við oennan at-
burð. Hér hafði góður og gegn
drengur verið burtu kallaður mitt
í önn dagsins, maður á bezta aldri
og hraustur að því er virtist. Hönd
dauðans hafði óvænt höggvxð á
lifsþráðinn. Sæti góðs drengs og
vinar var nú autt, og tómt það
rúm, sem hann hafði svo vel skip-
að. Sú staðreynd slær ávallt þungt,
ekki einungis þá sem næstir
standa heldur einnig aðra vini og
samstarfsmenn. í fámennu byggð-
arlagi þar sem segja má að hver
styðji annan, beint og óbeint, verð
ur missirinn enn tilfinnanlegri. Og
hér var sá fallinn í valinn, sem
svo mörgum hafði verið stoð og
stytta á margan hátt.
Við fráfall þessa góðvinar mlns
og samferðamanns langar mig að
minnast hans með nokkrum orð-
urn og biðja íslendingaþætti Tim-
ans að geyma þau.
Gunnar fæddist að Víganesi í
Árneshreppi þann 29. janúar 1918.
Foreldrar hans voru þau hjónin
Lýður Lýðsson og Jensína Jens-
dóttir á Víganesi. Um föðurætt
Lýðs á Víganesi veit ég lítið, en
móðir hans var Pálína dóttir Guð-
mundar Pálssonar, Kjós f Arnes-
hreppi. Öll voru börn Guðmund-
ar Pálssonar, þau er ég veit deili
á, sérlega vel gefin og er það
sterk kynfylgja í þeirri ætt. Svo
hygg ég að einnig hafi verið með
Pálínu. — Eiít er það sem mig
langar til að vekja athygli á í
þessu sambandi, er að öll þau
ættmenni hafa óvenju fallega og
stílhreina rithönd. Segja má að
margt af því fólki skrifi svo líka
hönd að rekja megi frændsemi á
því þó að ekkert hafi það haft
saman að sælda og fjariægðir
skilji milli. — Jensína móðir Gunn
ars var Jensdóttir á Víganesi, Guð-
mundssonar í Ingólfsfirði, Guð-
mundssonar á Kjörvogi og í
Ingólfsfirði, Jónssonar Pálssonar í
Stóru-Ávík. Voru því þeir Guð-
mundur í Ingólfsfirði og Guð-
mundur Páisson í Kjós langafar
Gunnars í föður og móðurætt,
bræðrasynir. Móðir Jcr.sínu ? Víga
nesi var Guðrún Jensdóiúr ætiuð
af Langadalsströndum við fsafjarð
ardjúp. Ég kynntist Jensínu á Viga
nesi nokkuð síðustu æviár hennar.
Hún kom mér þannig fyrir, að hún
væri greind kona en dul i skapi.
— Af þessu sem ég hef hér lítil-
lega rakið um ætt Gunnars sést
að hann er af góðu bergi brotinn
og margt hefur verið kjarnakarla
í þeim ættum.
Þau Lýður og Jensína bjuggu á
Víganesi, sem var smábýli úr Kjör
vogsiandi. Lýður stundaði aðal-
lega sjóróðra og framfleytíi sínu
heimili að mestu með þeim hætti.
Iiöfðu þau nokkrar kindur en
aldrei kú í sínum búskap, enda
var túnið litið og grasnytjar litl-
ar. Var Lýður ákaflega duglegur
sjómaður og sveik ekki af sjóveð-
ur ef fært var á sjó og nokkurs
fengs von. Af húsfreyjunnar hendi
var vel á því haldið, sem í búið
barst. Kornust þau því sæmilega
af, eftir því sem þá gerðist, en
urðu öll til að kosta daglegri nauð
syn heimilisins. Þau eignuðust 6
syni, sem allir náðu fullorðinsaldri
og góðum þroska. Gunnar var 4.
í aldursröð þeirra. Ungir voru þeir
Víganesbræður er þeir fóru að
stunda róðra með föður sínum.
Þegar þeir náðu aldri og þroska
fóru þeir að leita burtu á vertíð-
ir því að ekki var þörf fyrir þá
alla á útvegi föður þeirra. Þóítu
þeir hvarvetna hinir vöskustu
menn. Gunnar fór aldrei að heim-
an. Mun hann hafa verið þeirra ó-
hneigðastur til sjómennsku. Allt
hans starf var því bundið heimil-
inu og sveitungum hans. Konr það
því snemma í hans hfut að annast
þann bústofn sem heimilið átti og
afla fóðurs fyrir hann. Eftir að Lýð
ur faðir hans andað'ist árið 1940
héit Jensína áfram búskap með
yngri bræðrunum og varð Gunn-
ar fyrir búinu með henni. Á þeim
árum hófst hann handa um að
stækka túnið á Viganesi og vann
hann úr þeirn möguleikum eftir
föngum. Jókst þá heyfengur hans
að miklum mun og búið stækkaði
fullkomlega til jafns við það sem
var á mörgum öðrum býlum f
sveitinni. sem meira landrými
höfðu. Og við burtför fólksins á
Reykjanesi fékk hann hálfar land-
nytjar Reykianess. Ileyjaði hann
þar og hafði þar nokkrar skepnur,
sem hant, hirti að heiman, enda
skamrnt í milli. Átti hann þá mik-
il hey og fyrningar, en vavð að
horfast i augu við þá raun, eins
og margir aðrir, hin síðustu árin
að gras brást algerlega á túnum
hans. Jafnframt búskapnum hafði
Gunnar ýms önnur störf á hendi.
Um margra ára skeið hafði hann
fiskimóttöku fyrir Kaupíélag
Strandamanna á Gjögri og aðra
umsjón fyrir Kaupféiagið þar.
Leysti hann þau störf af hendi
méð sérstakri árvekni og trú-
mennsku svo að ekki varð á beVa
kosið, við þær aðstæður. Verður
nú vandfundinn maður í hans
stað til þeirra trúnaðarstarta. —
Meðan Jón Sveinsson bjó á Gjögri
og rak þar smá verzlun og hafði
á hendi skipaafgreiðslu mátti með
sanni segja að Gunnar væri hans
önnur hönd. Og eftir að Jón var
orðinn einstæðingur. börn hans
fluttu í burtu og heilsan dvínandi
mátti svo heita að allt sem hon-
um kom við, hvíldi á herðum
Gunnars. Vita það allir, sem til
þekkja, að í því hjálparstarfi Gtinn
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
23