Íslendingaþættir Tímans - 30.07.1971, Qupperneq 23

Jón Halldór Jónsson
fyrrverandi sparisjóðsstjóri frá Tröliatungu
Fædclur 2. nóvember 1886.
Dáinn 28. maí 1071.
Tröllatunga í Kirkjubólshreppi í
Strandasýslu er landnámsjörö og
liefur frá öndverðu verið eitt af
höfuðbólum Vestfjarða. Sveitin
dregur nafn af bænum og nefnist
Tungusveit.
Síðasti presturinn í Tröllatungu
var séra Halldór Jónsson. Er hann
lét af störfum árið 1887, fluttu
þangað hjónin Jón Jónsson bóndi
og söðlasmiður frá Laugabóli við
ísafjarðardjúp og kona hans Hall-
dóra Jónsdóttir frá Hjöllum í
Þorskafirði með son sinn Jón Hall
dórs á fyrsta ári, er hér verður
minnzt með fáeinum orðum.
Jón Jónsson gerðist þegar um-
svifamikill bóndi í Tröllatungu.
Hann bætti jörðina mikið og jók
bústofninn, unz hann átti um 200
kvíaær, sem var stórbú á þeirrar
tíðar mælikvarða. Jal'nframt var
viðbrugðið, hve mikillar hirðu-
semi og snyrtimennsku gætti á
heimili lians, bæði utan húss og
innan, enda lilutu húsráðendur
voru þau hjón sérstaklega gestris-
in, enda lögðu margir þangað leið
sína og áttu þar góðar stundir.
Þar var gleði og hjartahlýja, sem
yljaði öllum. Síðustu árin voru
þau í sambýli og skjóli dóttur
sinnar, Ástu, og manns hennar,
Jóns Guðbrandssonar, er þar búa.
Þar dvaldi ég part úr degi fyrir
tæpum tveimur árum, þá fannst
mér þau enn ung í anda.
Guðrún Þorvaldsdóttir liélt
óskertu minni allt til síðustu stund
ar. Hún andaðist á heimili sínu
þann 14. maí s.l. Ég votta eftirlif-
andi eiginmanni hennar, börnum
og öðrum ástvinum mína innileg-
ustu samúð.
Magrnís Sveinsson.
verðlaun úr styrktarsjóði Kristj-
áns konungs IX.
Við þessa fastmótuðu heimilis-
hætti, reglusemi og snyrti-
mennsku, ólust börnin upp, sem
urðu alls ellefu, og var Jón Hall-
dórs elztur í þeim stóra hópi.
Fyrir aldamót áttu fá ungmenni
kost á skólagöngu, þar sem
menntastofnanir voru ekki fyrir
hendi. En um þær mundir, sem
Jón Halldórs var að alast upp
gerðust þau tíðindi í Tungusveit,
að unglingaskóli var reistur að
Heydalsá. Bar það framtak fagurt
vitni um framfarahug og fórnar-
lund þeirra manna, er að því
stóðu, ekki sízt þegar haft er í
huga, að einskis styrks var að
vænta til skólans úr landssjóði.
Fyrsti kennari skólans í rúman
áratug var Sigurgeir Ásgeirsson á
Ileydalsá, er stundað hafði nám á
Möðruvöllum.
Jón Halldórs fór í Heydalsár-
skólann þegar hann hafði aldur
til, jafnframt lærði hann söðla-
smíði hjá föður sínum og lauk
sveinsprófi i þeirri iðn. Tuttugu
og þriggja ára gamall kvæntist
Jón Halldórs Matthildi föðursyst-
ur minni, dóttur Björns Ilalldórs-
sonar á Smáhömrum. Hófu þau
búskap á Heydalsá, er þá var þrí-
býlisjörð. Bústofn þeirra var ein
kýr, 30 ær og þrír hestar. Hætt
er við, að einhverjum þyki slikt
bú broslega lítið nú, en fyrir 60
árum þótti ekki nein frágangssök
að s-tofna heimili og hefja búskap,
þótt áhöfnin væri ekki stærri en
þelta.
Á Heydalsá bjuggu þau hjón i
10 ár en fluttu þá að Tröllatungu
og tóku við % hlutum jarðarinn-
ar. Jón Halldórs vann að jarðabót-
um með elju og þrautseigju eins
og reyndar flestir bændur í
Tungusveit, sem höfðu af vissum
ástæðum, sem hér verða ekki rakt
ar, sýnt óvenjulegan áhuga fyrir
umbótum jarða sinna um allnalgt
skeið.
Þeim hjónum, Jóni Halldórs og
Matthildi varð fjögurra barna auð
ið, en af þeim dóu tvö í bernsku.
Þau, sem upp komust eru Björn
verzlm. í Reykjavík, kvæntur Guð
rúnu dóttur séra Jóns Norðfjörð
á Stað í Steingrímsfirði, og Hall-
dóra, er giftist Steina Kristjáns-
syni verzlm. Reykjavík. Halldóra
andaðist fyrir þrem árum, 48 ára
að aldri og var mikil eftirsjá að
þeirri góðu og gáfuðu konu. Var
þar mikill harmur kveðimi að
öldruðum foreldrum, eiginmanni,
börnum og öðrum ástvinum henn
ar.
Er móðir mín veiktist af berkl-
um, og varð að dvelja um skeið
á Vífilsstöðum, tóku þau Jón Hall
dórs og Matthildur yngstu systur
mína, Aðalbjörgu, í fóstur árs-
gamla. Ólu þau hana upp og
gengu henni í foreldrastað.
í Tröllatungu var rýmra um
þau hjón og meira svigrúm til að
færa út kvíarnar, heldur en í þrí-
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
23