Íslendingaþættir Tímans - 30.07.1971, Blaðsíða 32

SJÖTUGUR:
SIGURÐUR PÁLSSON
VÍGSLUBISKUP
Sigurður Pálsson vígslubiskup á
Selfossi fæddist 8. júlí 1901 að
Haukatungu í Kolbeinsstaðahreppi
í Hnappadalssýslu. Foreldrar hans
voru Páll bóndi Sigurðsson frá
Tröð og Jóhanna Guðríður Björns-
dóttir frá Stóra-Hrauni.
Sigurður ólst upp á heimili for-
eldra sinna, sem var 1 betri röð
bændaheimila um alla menningu á
þeirri tíð. Hann gerðist fljótt bók-
hneigður og sannaðist á honum
hinn forni málsháttur, að snemma
beygist krókurinn að því er verða
vill því hann eignaðist þegar í
bernsku þá hugsjón, að verða lærð
ur maður og ganga í þjónustu
kirkjunnar. Mun hinn kunni klerk
ur Árni Þórarinsson á Stóra-
Hrauni, sem var sóknarprestur og
fræðari Sigurðar hafa fljótt fundið
hvað í piltinum bjó og iætt hug
hans til að ná því maki er hann
þráði. Braust Sigurður til mennta
og vann jafnframt fyrir sér. Var
sb'kt ekki heiglum hent á þeirri tíð
því þá var atvinna oft lítil og laun
lág. Myndu lífskjör hins námfúsa
*kólapilts frá Haukatungu ekki
þykja glæsileg þeim er nú skipa
foina æðri námsbekki í skólum
tándsins, en hann braust í gegn um
nám sitt af mikilli viljafestu. Munu
hin fátæklegu lífskjör á námsárun-
um hafa gengið mjög nærri líkam-
legri heilsu Sigurðar og bjó hann
að því fram á miðjan aldur, en náði
eð lokum allgóðri hreysti.
Sigurður tók guðfræðipróf frá
Háskóla íslands vorið 1933 og vígð
ist þá þegar til Hraungerðispresta-
kalls í Árnessýslu, en þar hafði
hann hlotið prestskosningu úr
bópi þriggja umsækjenda.
í Hraungerði höfðu þeir feðgar
Sæmundur prófastur Jónsson og
Ólafur sonur hans setið í full 70
ár við miklar vinsældir sóknar-
barna sinna. í prestakallinu voru
prestskosningar 1933 fólkinu þar
harla framandi athöfn og líklega
hafa allmargir af kjósendum verið
fremur áhugalitlir fyrir öllum
hinna þriggja umsækjenda þó ali-
ir væru þeir ágætismenn, og tek-
ið mun það hafa nokkurn tíma fyr-
ir sum sóknarbörnin, að sætta sig
vel við nýja prestinn. Hann hafði
auðvitað ýmislegt öðruvísi en
gamli presturinn og kunnu sumir
því ekki vel í byrjun. Líklega
hafa því ýms af ofckur sóknarbörn-
um séra Sigurðar Pálssonar verið
heldur tómlát um hann í fyrstu.
En þetta breyttist eftir því sem
tímar liðu. Flestir fundu, að hann
gerði öll sín embættisverk af
áhuga og alvöru og vandaði til
þeirra með smefckvísi og mann-
legri hlýju.
Hann flutti líka ræður sínar á
hreinu og fögru máli, sagði liug
sinn um eitt og annað á predikun-
arstólnum og annarstaðar auðvitað
ekki svo að öllunr líkaði, en áreið-
anlega varð það honum drjúgt til
trausts og virðingar hjá flestum
þegar fram í sótti, að hann var op-
inskár og hreinskilinn og fylgdi
sannfæringu sinni hvað sem öðru
leið, en Sigurður hefur alltaf verið
bæði hreinn í andstöðu og heill í
fylgi sínu við menn og máleiií.
Áhugamál hans eru flest á sviði
trúmála og kirkjumála og annara
menningarmála. Hann hefur mjög
ríkan áhuga fyrir því, að reisn og
hagur hinnar íslenzku þjóðkirkju
eflist og að samantengist og vai’ð-
veitist í starfi kirkjunnar fornir
messusiðir og nýjir, að biskups-
stólar rísi á hinum fornu biskups-
setrum Skálholti og Hólum og, að
kirkjan á íslandi eflist að starfs-
kröftum og eignir þær, sem á sín-
um tíma voru frá henni teknar
verði henni aftur í hendur fengnar.
Sigurður hefur manna mest
kynnt sér sögu og siði hinnar ís-
lenzku kirkju frá upphafi og er
sennilega nú einn hinn fróðasti
maður hér á landi um þá hluti.
Gæti því vel átt við um hann það
sem Fornólfur kvað um Stefán
Jónsson Skálholtsbiskup:
„Honum var lagin ekki ein
animarum cura,
vissi hann flesta vísdómsgrein,
versificatura
kunni hann klerka bezt,
þar með kirkju —
og kristnilög, —
kom það upp á mest“.
Hefur liann ritað allmikið um
messusiði og dregið fram úr húmi
aldanna margan fróðleik á því
Framhald á bls. 31.
32
ÍSLENDINGAÞÆTTIR