Morgunblaðið - 29.01.2005, Page 51

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. JANÚAR 2005 51
DAGBÓK
Staðurogstund
http://www.mbl.is/sos
Félagsstarf
Breiðfirðingafélagið | Félagsvist í
Breiðfirðingabúð á morgun, sunnu-
dag, kl. 14, fyrsti dagur í fjögurra daga
keppni. Kaffiveitingar, allir velkomnir.
Félag eldri borgara, Reykjavík |
Göngu-Hrólfar bjóða Hana-nú-
hópnum og öllum eldri borgurum til
samverustundar í Ásgarði Glæsibæ í
dag kl. 10. Kaffiveitingar, grín og glens.
Félagsstarf aldraðra, Garðabæ |
Gönguhópur leggur af stað frá Kirkju-
hvolskjallaranum kl. 10.
Félagsstarf Gerðubergs | Miðvikud.
2. febrúar í hádeginu þorrahlaðborð, í
heimsókn koma börn úr Ártúnsskóla
með þjóðlegan fróðleik, sunginn og
lesinn, umsjón Ellert Borgar Þorvalds-
son skólastjóri.
Hæðargarður 31 | Félagsstarfið er öll-
um opið. Gönguhópi Háaleitishverfis í
Hæðargarði 31 er í dag boðið til
Göngu-Hrólfa í morgunveislu,
skemmtiatriði, dans, gleði, brottför kl.
10 frá Hæðargarði 31. Miðar á þorra-
blótið hinn 4. febrúar kl. 17 til sölu.
Upplýsingar í s. 568-3132.
Krabbameinsfélagið | Styrkur – sam-
tök krabbameinssjúklinga og að-
standenda þeirra halda þorrablót í
dag kl. 19 í Skógarhlíð 8, 4. hæð. Jó-
hannes Kristjánsson skemmtir, happ-
drætti og fleira. Hljómsveitin Capri
leikur fyrir dansi. Veislustjóri Margrét
Sigurðardóttir. Miðasala í s. 896-
5808. Allir velkomnir.
Kirkjustarf
Hallgrímskirkja | Uppáhaldskvæðið
mitt kl. 17. Lesið úr verkum sr. Hall-
gríms Péturssonar í suðursal kirkj-
unnar. Guðmundur Andri Thorsson,
Svanhildur Óskarsdóttir, Þorsteinn frá
Hamri o.fl. lesa og fjalla stuttlega um
kvæði að eigin vali eftir Hallgrím Pét-
ursson. Kaffiveitingar.
Hvítasunnukirkjan Fíladelfía | Bæna-
stund laugardaga kl. 20, bænastund
virka morgna frá kl. 6–7. Almenn sam-
koma sun. 30. jan. kl. 16.30 Ræðu-
maður Vörður Leví Traustason. Gosp-
elkór Fíladelfíu leiðir söng.
Barnakirkja. Miðvikud. 2. feb. kl. 18
fjölskyldusamvera – „súpa og brauð“.
Fimmt. 3. feb. kl. 15. samvera eldri
borgara. Bænastund laugardaga kl.
20.
Morgunblaðið/Ómar
Bessastaðakirkja
1. e4 c6 2. d4 d5 3. Rd2 dxe4 4. Rxe4
Bf5 5. Rg3 Bg6 6. h4 h6 7. Rf3 e6 8.
Re5 Bh7 9. Bd3 Bxd3 10. Dxd3 Rd7
11. De2 Rgf6 12. Bd2 Db6 13. 0-0-0
Dxd4 14. Bc3 Da4 15. Kb1 Rb6 16.
Rxf7 Kxf7 17. Bxf6 Kxf6 18. Hhe1
He8
Staðan kom upp í C-flokki Corus-
skákhátíðarinnar sem fram fer þessa
dagana í Wijk aan Zee í Hollandi.
Harmen Jonkman (2.399) hafði hvítt
gegn Leon Pliester (2.383). 19. Df3+!
Kg6 19. ... Ke7 hefði ekki gengið
heldur upp þar eftir t.d. 20. Df5 Dc4
21. Dg6! getur svartur ekki varið sig
með góðu móti. 20. Hxe6+! og svart-
ur gafst upp enda verður hann mát
eftir 20. ... Hxe6 21. Df5#.
Hvítur á leik.
SKÁK
Helgi Áss Grétarsson | dagbok@mbl.is
Sama og þegið.
Norður
♠K9
♥Á972 N/Allir
♦DG1094
♣K8
Vestur Austur
♠43 ♠10762
♥1085 ♥KD64
♦K632 ♦874
♣D1065 ♣92
Suður
♠ÁDG85
♥G3
♦Á
♣ÁG743
Bandaríski spilarinn Peter Weichsel
er hetja dagsins, en hann var í vörninni
í vestur gegn sex spöðum eftir þessar
sagnir:
Vestur Norður Austur Suður
-- 1 tígull Pass 1 spaði
Pass 1 grand Pass 3 lauf
Pass 3 hjörtu Pass 3 spaðar
Pass 4 spaðar Pass 6 lauf
Pass 6 spaðar Allir pass
Spilið er frá Spingold-keppninni
1996. Weichsel hitti á hjarta út. Sagn-
hafi tók fyrsta slaginn með ás, fór heim
á tígulás, spilaði blindum inn á spaða-
kóng, síðan tíguldrottningu úr borði og
henti hjartagosa heima. Hvernig metur
lesandinn nú horfur sagnhafa? Þær eru
góðar. Jafnvel þótt vestur fái slaginn á
tígulkóng, má henda þremur laufum
heima niður í G109 í tígli og það gefur
tólf slagi í allt.
En nú kemur til kasta Weichsels í
vestur. Hann dúkkaði tíguldrottn-
inguna leiftursnöggt! Sagnhafi spilaði
aftur tígli og henti laufi, en nú drap
Weichsel og spilaði enn tígli, sem aust-
ur trompaði. Suður varð að yfirtrompa,
en það þýddi að einn slagur á tígul fór
fyrir lítið og sagnhafi varð annaðhvort
að svína fyrir laufdrottningu eða reyna
að trompa lauf í borði. Hvorugur mögu-
leikinn heppnaðist og slemman tap-
aðist.
BRIDS
Guðmundur Páll Arnarson | dagbok@mbl.is
„UPPÁHALDSKVÆÐIÐ mitt,“ er
yfirskrift samkomu sem fram fer í
Hallgrímskirkju í dag kl. 17 á veg-
um Listvinafélags Hallgríms-
kirkju, en þar verður lesið úr
verkum Hallgríms Péturssonar.
Skáldin Þorsteinn frá Hamri og
Guðmundur Andri Thorsson munu
lesa sín uppáhaldskvæði ásamt
bókmenntafræðingunum Kristjáni
Eiríkssyni, Svanhildi Ósk-
arsdóttur, Þórunni Sigurðardóttur
og Margréti Eggertsdóttur, sem
öll vinna að fræðilegri útgáfu af
verkum skáldsins. Öll tóku þau að
sér að velja eitt kvæði, veraldlegt
eða andlegt eftir Hallgrím, gera
stuttlega grein fyrir því og lesa
fyrir áhorfendur. Boðið verður
upp á kaffiveitingar og á milli
upplestra leika þau Tómas Egg-
ertsson píanóleikari og Sif Thul-
inius fiðluleikari tónlist eftir J.S.
Bach.
„Við erum að reyna að svara
þeirri spurningu hvað það er sem
gerir Hallgrím svona sérstakan,“
segir Margrét Eggertsdóttir. „Við
þekkjum hann öll út frá Pass-
íusálmunum og þeirri stöðu sem
þeir hafa í okkar menningu og
sögu, en þá gleymist ýmislegt ann-
að sem hann hefur gert. Meðal
kveðskapar Hallgríms má nefna
ádeilukvæði, rímur, lausavísur,
nýárssálm og kvöldvers. Ég held
að þessi upplestur geti dýpkað
skilning okkar á skáldinu Hall-
grími Péturssyni og bætt við fleiri
dráttum í myndina af honum.
Sumir hafa sagt að þótt hann hefði
ekki ort Passíusálmana hefði hann
engu að síður verið okkar helsta
skáld frá 17. öld.“
Margrét segir bæði gæði og fjöl-
breytni einkenna skáldskap Hall-
gríms. „Hann getur verið mjög
beinskeyttur og skýr en um leið er
þarna ákveðin lífsspeki sem manni
finnst alltaf eiga erindi, sígild heil-
ræði. Ég ætla sjálf að lesa kvæði
um lífsgæði og hamingju, sem mér
finnst enn vera í fullu gildi, en
fyrsta erindi þess hljómar svona:
Hvað verður fegra fundið,
en friður og rósamt geð?
Angur úr huga hrundið,
hjarta glaðvært þar með.
Innbyrðis elskan hreina,
með æru í hverjum stað.
Heims eftirlætið eina,
eflaust dæmi ég það.“
Uppáhaldskvæðin eftir Hallgrím
Dagskráin hefst sem áður segir kl.
17 og kostar 500 kr. inn.
ÝMSUM spurningum um þjóðarsál Íslendinga er
velt upp á sýningu Þjóðminjasafnsins, Ómur –
Landið og þjóðin í íslenskri hönnun, sem opnuð
verður almenningi í Bogasalnum í dag. Sýningin
er ein sú fyrsta sinnar tegundar á Íslandi, en þar
verða sýnd verk 42 hönnuða sem sýningarhöf-
undarnir Páll Hjaltason arkitekt og Steinunn
Sigurðardóttir fatahönnuður hafa valið eftir sex
flokkum: snjórinn, sauðkindin, sjórinn, þjóðbún-
ingurinn, hraunið og þjóðlegt. Verkin á sýning-
unni spanna allt frá arkitektúr til skartgripa og
er leitast við að sýna hvernig íslensk hönnun
byggist á grunni arfleifðar og lands en er út-
færð, endurnýjuð og aðlöguð nýjum aðstæðum
og þörfum samtímans.
Í sýningarskrá segir Ásdís Ólafsdóttir m.a. um
sýninguna: „Getur þjóðarsálin búið í klakaboxi, á
snaga eða í gallabuxum? Spurningin virðist ófyr-
irleitin, en ef við stöldrum aðeins við stinga aðr-
ar spurningar upp kollinum. Hvað er þjóðarsál?
Hver eru sameiningartákn þjóðar? Hvernig birt-
ist arfleifðin?“ Þá veltir Ásdís því fyrir sér
hvernig ör þróun frá landbúnaðarsamfélagi yfir
í iðnvæðingu, úr sveit og sjávarplássum í borg
hafi haft áhrif á það hvernig fólk sem nú elst upp
í alþjóðlegu tölvusamfélagi muni eftir skautbún-
ingnum, fiskihjöllum og fjármörkum. Þá segir
Ásdís íslenska hönnuði í dag virka íbúa heims-
þorpsins, en um leið sé ómurinn af arfleifðinni til
staðar í verkum margra þeirra. Hann laumist
inn í hátæknileg efni, birtist í staðbundnum við-
fangsefnum og formum eða í hefðbundnum efni-
viði. Meira að segja þjóðartákn eins og fáninn
eða krónan hasli sér nýjan völl á ólíklegustu
stöðum. „Þessi þróun virðist hafa færst í vöxt
undanfarin ár. Kannski er þörfin fyrir skilning á
eigin fortíð, sérkennum og sögu einmitt brýnni á
tímum vaxandi hnattvæðingar. Þar að auki á
iðnhönnun hér á landi sér hvorki hefð né skráða
sögu, það fellur því í hlut listamannanna að
skapa þessa hefð.
Hlutirnir sem hér eru sýndir byggjast á
grunni arfleifðar og lands. Þetta er grunnurinn
eða ómurinn sem er síðan endurnýjaður, útfærð-
ur og aðlagaður nýjum þörfum og aðstæðum.
Þannig verður nýtni að leikfangi, nauðsyn að
munaðarvöru og hið heilaga öðlast líf,“ segir Ás-
dís ennfremur í sýningarskránni.
Íslensk hönnun og þjóðarsál
ómar í Þjóðminjasafni
Sýningin verður opnuð almenningi í dag og
stendur til 1. maí.
ÍSRAELSKA myndlistar-
konan Efrat Zehavi opnar í
dag kl. 17 sýningu sína
„Fireland,“ í Gallerí Dverg, í
kjallara bakhúss við Grund-
arstíg 21.
Efrat Zehavi fæddist í Ísr-
ael árið 1974, en býr og
starfar í Hollandi. Hún hefur
sýnt skúlptúra, gjörninga-
og ljósmyndaverk sín í Hol-
landi, Þýskalandi, Austurríki
og Ísrael. Framundan hjá
henni er birting á fjölda ljós-
myndaverka í tveimur veg-
legum listabókverkum í
Amsterdam, Hollandi og sýn-
ingarhald í Amsterdam og
Jerúsalem. Efrat býr og
starfar í Hollandi.
Verkið „Fireland,“ er inn-
setning, sem er innblásin af
frásögnum af afdrifum borg-
arinnar Pompei, í tengslum
við nútímann. „Eins og við
vitum, þá ollu hamfarirnar
þar miklum mannskaða, en hins-
vegar skapaðist í kjölfar þeirra
mikill hafsjór upplýsinga um hinn
forna tíma. Það er þessi mótsögn
eyðileggingar og á sama tíma varð-
veislu, sem heillar mig,“ segir Efr-
at, en í verkum sínum mótar hún
mannslíkamann í frystar stellingar
og leitast þannig við að steingera
hugarástand ákveðins tímapunkts,
að eigin sögn líkt og öskulagið í
Pompei, sem frysti svip sársauka
og þjáningar fórnarlamba eldgoss-
ins. „Þegar hugsað er um náttúr-
una og tilraunir okkar til þess að
skilja vald hennar, eru spurning-
arnar sem varpað er fram oft sið-
ferðislegs eðlis: Ríða nátt-
úruhamfarir yfir landsvæði sem
refsing Guðs, líkt og Nóaflóðið?
Hver eru okkar samskipti við og
ábyrgð gagnvart náttúrunni? Í
verkum mínum velti ég upp stór-
brotnum atburðum og spurningum
sem þessum, í innsetningum sem ég
nefni „kyrrar leikhússenur“.
Eldland eyðileggingar og varðveislu í Galleríi Dvergi
Sýningin er opin fimmtudaga til
sunnudaga klukkan 17–19 og eftir
samkomulagi (s. 8658719), og
stendur til 13. febrúar.
Morgunblaðið/Jim Smart
TVÆR nýjar sýningar opna í
Safni í dag kl. 16, en þar er ann-
ars vegar um að ræða nýja ljós-
myndaseríu Stephan Stephensen,
„AirCondition“ og hins vegar inn-
setningu Jóhanns Jóhannssonar,
sem tengist tónverki hans „Virðu-
legu forsetar“.
Báðir eru þessir listamenn
þekktir úr tónlistarlífinu. Stephan
þekkja margir sem President
Bongó í GusGus, en Jóhann er
sjálfstætt starfandi tónskáld og
meðlimur Apparat orgelkvartetts-
ins.
Tónlistarmenn sýna
myndverk í Safni
Stephan
Stephensen
Jóhann
Jóhannsson