Morgunblaðið - 17.03.2005, Qupperneq 43

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. MARS 2005 43
HESTAR
Með ADSL-væðingu ofangreindra bæjarfélaga hefur Síminn gefið íbúum þeirra kost
á að horfa á SkjáEinn og fjölda erlendra sjónvarpsstöðva í stafrænum gæðum.
Síminn sendir þeim hamingjuóskir!
Við hjálpum þér
að láta það gerast
Bolungarvík – Patreksfjörður – Hvammstangi – Stykkishólmur – Ólafsvík –
Grundarfjörður – Ólafsfjörður – Vopnafjörður – Fáskrúðsfjörður – Djúpivogur –
Hellissandur – Rif – Kirkjubæjarklaustur – Suðureyri – Flateyri
enska boltann og
stjörnur SkjásEins
Síminn færði þeim
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
15
6
3
0
Hugmyndir um stigskiptnám í hestamennsku márekja til samstarfs-nefndar Landssambands
hestamannafélaga, Félags tamn-
ingamanna, Félags hrossabænda
og Hólaskóla, svokallaðrar mennta-
nefndar, sem sett var á laggirnar
1999. Menntanefnd þessari var falið
að gera tillögur um heildarskipulag
menntunar í hestamennsku og
hrossarækt. ÍSÍ
hafði þá hvatt
sérsambönd sín
til að koma með
hugmyndir að
menntun innan
opinbera
menntakerfisins.
Nefndin gerði til-
lögur um 5 stiga
menntakerfi,
knapamerkja-
kerfi, sem er sambærilegt námi á
Norðurlöndum, Þýskalandi og Eng-
landi.
Grunninn fyrir framhalds-
námið á Hólum hefur vantað
„Svona stigskipt nám, sem líkja
má til dæmis við nám í tónlist, hef-
ur vantað hér á landi. Margir hafa
verið með reiðnámskeið en vantað
hefur aðferð til að staðla fræðslu
og menntun á grunnstigum hesta-
mennskunnar. Á Hólum er boðið
upp á framhaldsmenntun í hesta-
mennsku, en grunninn sem leiðir
að námi við Hólaskóla hefur vant-
að.“ sagði Helga Thoroddsen.
Helstu markmiðin með stigskiptu
námi í hestamennsku eru að auka
aðgengi að menntun í hesta-
mennsku fyrir unga sem aldna, að
stuðla að auknum áhuga og þekk-
ingu almennings á íslenska hest-
inum og hestaíþróttum, að bæta
meðferð og meðhöndlun íslenska
hestsins og að bæta reiðmennsku á
íslenska hestinum. Hugmyndin var
því að koma á skipulögðu grunnámi
með námskrá sem allir sem ætla að
kenna eftir íslenska knapamerkja-
kerfinu gætu byggt á, hvar sem
þeir væru í heiminum.
Þegar verkefni landbúnaðarráð-
herra, Átak í hestamennsku, hófst
árið 2000 varð knapamerkjakerfið
eitt af viðfangsefnum þess. Hóla-
skóli tók að sér að setja upp
ramma fyrir skipulag verkefnisins
og var hann notaður til hliðsjónar
við uppbyggingu þess. Í ramman-
um voru drög að námsskrá, sund-
urliðun námsþátta, námsskipulag
og námsmat. Á vegum Átaksverk-
efnisins voru skrifuð drög að náms-
efni. Tilraunakennsla fór fram í
Fjölbrautaskólunum á Sauðárkróki
og Selfossi meðal annars.
Gífurlega umfangs-
mikið verkefni
„Knapamerkjakerfið er gífurlega
umfangsmikið verkefni,“ sagði
Helga. „Miklar vonir eru bundnar
við að þetta verði kerfi sem hægt
verði að byggja á hvað varðar
grunnmenntun fyrir hestamenn í
framtíðinni. Ef svo á að vera verð-
ur undurbúningurinn að vera góð-
ur. Því miður má segja að verkefn-
inu hafi verið hleypt of snemma af
stað þrátt fyrir að það sé enn nokk-
uð í land að það sé tilbúið að fullu.
Gerð námsefnis er meira verk en
ef til vill var gert ráð fyrir í upp-
hafi og til þess að vel takist til
þurfa ýmsir fagaðilar að koma þar
að, bæði við að semja texta, lesa yf-
ir og koma með athugasemdir ef til
vill nokkrum sinnum á meðan á
ferlinu stendur. Fyrir tæpu ári var
Hólaskóli beðinn að klára náms-
efnið og var mér falið að vinna að
því með aðstoð fleiri aðila innann
skólans. Nú er verið að uppfæra og
endurskoða verkefnið og það tekur
tíma. Sem stendur eru þau
kennslugögn sem til staðar voru á
síðasta ári í notkun og þónokkrir
aðilar að kenna samkvæmt knapa-
merkjakerfinu núna, jafnvel þó svo
segja megi að námsefnið sé tæpast
tilbúið til kennslu á þessu stigi
málsins.
Tilgangurinn er einmitt sá að
kerfið sé staðlað svo að loknu einu-
stigi væri hægt að halda áfram á
næsta stigi nánast hvar sem boðið
væri upp á þessa kennslu.
Ef miðað er við venjulegt nám
þurfa námsgögn og námið sjálft að
vera í sífelldri endurskoðun. Ég
geri ráð fyrir að svo verði einnig
með knapamerkjakerfið.“
Hvergi eyrnamerktir
peningar til verkefnisins
Auk þess að endurskoða og
semja ítarlegra námsefni er unnið
að því að teikna og/eða mynda efni
sérstaklega fyrir knapamerkjakerf-
ið sem notað verður bæði í náms-
efninu sjálfu svo og ýmsum verk-
efnum sem munu tengjast því í
framtíðinni. Nú er lögð áhersla á að
klára endanlega yfirlestur og
samningu á nýju námsefni, mynd-
efni og uppsetningu svo hægt sé að
halda áfram með aðra þætti sem
byggja á að þessir séu tilbúnir.
Jafnframt hefur nýju gangnaskrán-
ingarkerfi verið komið í gagnið og
síðan þarf að semja próf upp á
nýtt. Þegar námsefnið er tilbúið
þarf að halda námskeið fyrir leið-
beinendur, samræmingarnámskeið
fyrir prófdómara, gera kennsluleið-
beiningar og fleira. Verkefnin eru
sem sagt næg á næstunni.“
Helga segir að þrátt fyrir að
knapamerkjakerfið sé alls staðar
nefnt sem forgangsverkefni í hesta-
mennskunni séu á þessari stundu
hvergi eyrnamerktir peningar fyrir
það til framtíðar. „Svo virðist sem
ráðamenn séu þessu verkefni vin-
veittir, en hafi kannski ekki áttað
sig á hversu viðamikið það er,“
sagði hún.
„Allir sem að þessu koma þurfa
að átta sig á því hvað verkefnið er
stórt og að vel þurfi að standa að
framkvæmd þess og hugsa til fram-
tíðar.“
Knapamerkjakerfið hefur verið nokkuð til umræðu að undanförnu, meðal annars eftir að lögð var áhersla á að styrkja undir-
búning þess í skýrslu nefndar sem gerði úttekt á aðstöðu til hestamennsku á landsbyggðinni. Fyrir tæpu ári var verkefnið vistað
hjá Hólaskóla til eins árs og Helgu Thoroddsen, hrossabónda á Þingeyrum og kennara á Hólum, falið að hafa umsjón með
verkefninu ásamt fleirum. Hún skýrði Ásdísi Haraldsdóttur frá stöðu mála í námi hestamanna.
Knapamerkjakerfið á að vera
grunnmenntun hestamanna
asdish@mbl.is
Helga Thoroddsen
KNAPAMERKJAKERFIÐ er stig-
skipt nám. Nemendur læra
ákveðna þætti á hinum mismun-
andi stigum og fá viðurkenningu
að loknum bóklegum og verkleg-
um prófum í hverju stigi fyrir
sig. Að loknu hverju stigi fá nem-
endur prófskírteini og falleg
barmmerki í mismunandi litum
allt eftir því hvaða stigi þeir hafa
lokið. Stigin eru aðgreind með
mismunandi litum og tákni fyrir
hvert stig. Námið þyngist smám
saman stig af stigi. Það getur
hentað öllum, hvort sem um er að
ræða börn og unglinga sem hafa
aðgang að kerfinu í námskeiðs-
formi eða innan grunn- og fram-
haldsskóla, eða fullorðna sem
geta tekið stigin í námskeiðs-
formi, t.d. á vegum sjálfstætt
starfandi reiðkennara eða hesta-
mannafélaga.
Kennslan er bæði bókleg og
verkleg og hafa þessir þættir
mismunandi vægi, allt eftir því
hvaða stig er um að ræða. Þeir
sem hyggjast kenna samkvæmt
knapamerkjakerfinu þurfa að
sækja um það og fá þá send
skráningareyðublöð frá skrifstofu
Hólaskóla sem fylla þarf út á við-
eigandi hátt og skila undirrit-
uðum til baka að loknum prófum
til þess að geta fengið afhent
prófskírteini og merki fyrir nem-
endur sína.
Til þess að geta kennt sam-
kvæmt knapamerkjakerfinu þurfa
kennarar á fyrstu tveimur stig-
unum að hafa a.m.k. leiðbein-
endaréttindi frá Hólaskóla og
prófdómararar a.m.k. C-
reiðkennararéttindi en á 3.-5.
stigi þurfa kennarar að hafa
a.m.k. C-reiðkennararéttindi og
prófdómarar B-reiðkennararétt-
indi.
Skipulag
knapa-
merkja-
kerfisins