Morgunblaðið - 07.07.2005, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 7. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
RANNSÓKNIN Á BAUGI GROUP
GYLFI Arnbjörnsson, sem var framkvæmda-
stjóri Eignarhaldsfélags Alþýðubankans
(EFA) þegar Baugur keypti Vöruveltuna hf.,
sem rak 10-11 verslanirnar, kannast ekki við
lýsingu Jóns Ásgeirs Jóhannessonar, for-
stjóra Baugs, á þeirri atburðarás sem lauk
með kaupum Baugs á Vöruveltunni árið 1999
og kemur fram í bréfi Jóns Ásgeirs til rík-
islögreglustjóra.
Í bréfinu segir Jón Ásgeir meðal annars að
eftir að EFA hafi gert tilboð í hlutafé í Vöru-
veltunni hafi hann haft frumkvæði að því að
kanna hvort Baugur gæti eignast fyrirtækið.
Það hafi gengið eftir en hann hafi sjálfur
þurft að greiða mismuninn á tilboði Eignar-
haldsfélagsins og Baugs, um 135
milljónir.
Gylfi er nú framkvæmdastjóri
Alþýðusambands Íslands. Hann
segir að Eignarhaldsfélagið hafi
aldrei gert slíkt tilboð. „Þessa
lýsingu sem Jón Ásgeir er með
þarna, hana kannast ég ekki
við,“ sagði hann.
Að sögn Gylfa keypti EFA
ásamt lífeyrissjóðum 35% hluta-
fjár í Vöruveltunni í nóvember
1998 með milligöngu Íslands-
banka. Af því var hlutur EFA
um 27–28%. EFA hafi þá verið
tjáð að aðrir eigendur væru
Fjárfar ehf. og að eigendur þess
væru Árni Samúelsson, kenndur
við Sambíóin, Sigfús R. Sigfús-
son í Heklu, Sævar Jónsson kaupmaður og
Tryggingamiðstöðin hf. Þá hafi Helga Gísla-
dóttir átt 25% hlut í Vöruveltunni en hún
stofnaði fyrirtækið ásamt Eiríki Sigurðssyni.
Leppun á eignarhaldi
Gylfi segir að EFA hafi við kaupin gert
kröfu um að Helga yrði áfram eigandi og að
Eiríkur myndi starfa næstu tvö ár sem
stjórnarformaður. Jafnframt að þegar Vöru-
veltan yrði skráð á markaði myndi Fjárfar
verða leyst upp og eigendur þess, hver um
sig, verða beinir eignaraðilar að félaginu.
Hlutir EFA í Vöruveltunni myndu dreifast á
eigendur EFA með sama hætti. Með þessu
hafi átt að tryggja dreifða eignaraðild fyrir-
tækisins. Þessi fyrirætlan hafi verið kynnt Ís-
landsbanka áður en kaupin fóru fram. „Síðan
gerðist bara eitthvað allt annað,“ segir Gylfi.
Þegar EFA hafi komið að fyrirtækinu hafi
þegar verið búið að taka ákveðnar ákvarðanir
og haldnir hluthafafundir sem EFA hafi
hvorki vitað af né fengið fundarboð vegna.
Svo hafi virst að allt aðrir eigendur væru að
fyrirtækinu en EFA hefði verið greint frá.
Gylfi kveðst hafa metið stöðuna svo að fyrir
utan hlut 35% hlut EFA og lífeyrissjóðanna
hafi fyrirtækið að öðru leyti verið í eigu
Baugs með einum eða öðrum hætti. Þegar
þetta hafi komið í ljós hafi hann krafist þess
af Íslandsbanka að EFA yrði leyst úr þeirri
stöðu sem félagið var komið í enda hefði
bankinn haft milligöngu um kaupin og átt að
ganga úr skugga um að eignarhaldið væri
með þeim hætti sem greint hafði verið frá.
„Ég beindi þeirri kröfu aldrei að Baugi, því að
opinberlega var það ekki viðurkennt að Baug-
ur væri eignaraðili að þessu [fyrirtæki]. Ég
taldi það hins vegar svo vera. Ég mat málið
þannig að í gangi væri leppun á þessu eign-
arhaldi sem við hjá EFA hefð-
um verið flæktir inn í að
ósekju,“ segir Gylfi. Aðspurð-
ur segir hann að leppunin hafi
bæði farið fram í gegnum
Fjárfar og upprunalega eig-
endur Vöruveltunnar.
Gylfi segir að þetta hafi
ekki verið staðfest fyrr en
Vöruveltan rann inn í Baug í
maí 1999 en í aðdraganda þess
hafi hann, sem forsvarsmaður
EFA, haldið því fram, meðal
annars við Íslandsbanka. Það
hafi í raun ekki verið EFA að
leiða hið rétta í ljós enda hafi
það enga heimild haft til að
óska eftir gögnum. „Við urð-
um að geta okkur til um at-
burðarás og samhengi hlutanna,“ segir hann.
Í maí 1999 hafi síðan verið samið um að Ís-
landsbanki hefði milligöngu um að losa EFA
út úr Vöruveltunni. Síðar þann sama mánuð
hafi verið tilkynnt um kaup Baugs á Vöruvelt-
unni.
Varðandi þau orð Jóns Ásgeirs að hann hafi
hlutast til um að Baugur myndi kaupa Vöru-
veltuna eftir að EFA gerði tilboð í hlutafé
Helgu Gísladóttur og Fjárfars segir Gylfi að
EFA hafi aldrei gert slíkt tilboð, né óskað eft-
ir því að aðrir gerðu slíkt tilboð fyrir hönd
EFA. „Það kann vel að vera að [Íslandsbanki]
hafi borið þetta áfram með einhverjum hætti.
Ég ætla ekki að svara fyrir það en það voru
aldrei viðræður eða samtöl milli EFA og
þessara aðila um þessi mál,“ segir hann.
Gylfi vildi að öðru leyti ekki tjá sig um mál-
ið og vísaði til þess að hann væri vitni í málinu
sem ríkislögreglustjóri hefur höfðað gegn
Jóni Ásgeiri Jóhannessyni, Tryggva Jónssyni
og fjórum öðrum.
Gylfi Arnbjörnsson, fyrrum framkvæmdastjóri Eignarhaldsfélags Alþýðubankans, um kaup Baugs á 10-11
Gylfi Arnbjörnsson
Morgunblaðið/Þorkell
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Kannast ekki við
lýsingu Jóns Ásgeirs
á atburðarásinni
Í BRÉFI sínu til ríkislög-
reglustjóra dagsettu 30. júní
sl., ræðir Jón Ásgeir m.a.
um meintan fjárdrátt í
tengslum við Vöruveltuna
hf., sem átti og rak 10–11
verslanirnar sem Baugur
keypti í maí 1999 og Litla
fasteignafélagið ehf. sem
stofnað var um fasteignir
10–11 verslananna.
Jón Ásgeir segir að ann-
ars vegar lúti ásakanirnar
að því að hann hafi þegar
verið búinn að kaupa Vöru-
veltuna þegar Baugur keypti
hana en leynt því fyrir öll-
um, þ.á m. stjórn Baugs.
Hins vegar að því að hann
hafi gerst sekur um fjár-
drátt í tengslum við fast-
eignafélag 10–11 versl-
ananna.
Varðandi fyrra atriði segir
Jón Ásgeir að hann hafi gert
rammasamning, hinn 7.
október 1998, við Eirík Sig-
urðsson og Helgu Gísladótt-
ur, eigendur Vöruveltunnar,
um að finna kaupanda að
öllu hlutafé félagsins. Sam-
kvæmt nýjum kaupsamn-
ingi, sem kom í stað samn-
ingsins frá 7. október, hafi
Íslandsbanki haft milligöngu
um sölu á 75% hlutafjár í
Vöruveltunni en Helga
Gísladóttir haldið eftir 25%.
Kaupendur hafi verið Fjár-
far ehf., Eignarhaldsfélag
Alþýðubankans og fleiri að-
ilar.
„Í janúar 1999 var EFA
farið að ókyrrast vegna
eignarhlutar síns í Vöruvelt-
unni hf. en staðið hafði til að
skrá félagið á hlutabréfa-
markað. Gerði EFA tilboð í
hlutafé Helgu Gísladóttur og
Fjárfars í Vöruveltunni mið-
að við að heildarverðmæti
félagsins væri 1.614 milljónir
króna. Til að halda Vöruvelt-
unni hf. og þ.a.l. verslunum
10–11 áfram í viðskiptum
hjá Baugi lagði ég áherslu á
að ég fengi ráðrúm til að
kanna hvort Baugur gæti
keypt félagið. Þegar Sam-
keppnisstofnun hafði gefið
samþykki sitt fyrir viðskipt-
unum samþykkti stjórn
Baugs að kaupa Vöruveltuna
miðað við að heildarverð-
mæti félagsins væri 1.479
milljónir króna. Vegna mis-
munarins á kaupverðinu sem
Baugur greiddi og því sem
EFA var reiðubúið til að
greiða greiddi ég sjálfur
Helgu Gísladóttur og Eiríki
Sigurðssyni þann mismun til
þess að þau yrðu jafnsett,“
segir Jón Ásgeir í bréfi sínu.
Mismunurinn á heildar-
verði EFA og því sem stjórn
Baugs var tilbúin að greiða
er 135 milljónir.
Jón Ásgeir bendir á að
með kaupunum á 10–11 hafi
tekist að tryggja betri nýt-
ingu á nýju vöruhúsi Baugs-
Aðfanga og treysta stöðu
fyrirtækisins á matvæla-
markaði. Hvorki hann per-
sónulega, né Gaumur, hafi
hagnast á þessum við-
skiptum heldur hafi Gaumur
tekið á sig talsverðan kostn-
að.
Varðandi Litla fasteigna-
félagið ehf. segir hann að
ásakanir um að hann eða
Gaumur hafi hagnast með
ólögmætum hætti séu öld-
ungis fráleitar.
Bréf Jóns Ásgeirs var birt
í heild í Morgunblaðinu á
laugardag. Kaflinn sem hér
er vísað til er númer 2-d og
er að finna á bls. 33.
Jón Ásgeir Jóhannesson
Gerði rammasamning
við eigendur Vöruveltunnar
Forstjóri Baugs um aðdraganda að kaupum á 10–11
BRESKIR fjölmiðlar fullyrða í
áframhaldandi umfjöllun sinni um
Baugsrannsóknina að ásakanir um
fjárdrátt vegna kaupa á bréfum í
Arcadia séu umfangsmikill hluti
ákæranna á hendur Jóni Ásgeiri
Jóhannessyni, forstjóra Baugs. Er
þetta m.a. haft eftir Gesti Jónssyni,
lögmanni Jóns, á fréttavef Financ-
ial Times, FT.com. Þar segir Gest-
ur að stærstu fjárhæðirnar séu
vegna Arcadia, þær skipti milljón-
um sterlingspunda. Segir í frétt FT
að upphæðin nemi sjö milljónum
punda, eða ríflega 800 milljónum
króna, en ekki kemur fram hvort
um heildarupphæð í ákærunum sé
að ræða eða eingöngu vegna
Arcadia.
Þá er nefnt í breskum fjölmiðlum
að lánafyrirgreiðsla vegna kaupa
Baugs á 10-11 verslanakeðjunni ár-
ið 1999 sé einnig meðal ákæruefna
á hendur Jóni Ásgeiri. Jón hafi
sjálfur þegið lán sem stangast hafi
á við íslensk skattalög.
Í bresku blöðunum er vitnað í
bréf Jóns Ásgeirs til ríkislögreglu-
stjóra í síðustu viku, þar sem hann
svarar ásökunum um fjárdrátt í
tengslum við viðskipti með 3,1
milljónar hluti í Arcadia um ára-
mótin 2000–2001. Sem kunnugt er
hefur hann neitað öllum sakargift-
um en í blöðunum er áfram gefið í
skyn að ákærurnar stefni tilboði
Baugs í Somerfield í verulega
hættu.
Í Guardian segir að Jón Ásgeir
sé sakaður um fjárdrátt upp á 95
milljónir króna vegna viðskipta með
bréf í Arcadia. Baugur hætti sem
kunnugt er við tilboð í Arcadia, en
keðjuna, sem m.a. á Top Shop og
Miss Selfridge-búðirnar, keypti síð-
an auðjöfurinn Philip Green.
Somerfield-kaup í uppnámi
Í bréfinu til ríkislögreglustjóra
segir Jón Ásgeir það fráleitt að til
hafi orðið gengishagnaður í við-
skiptunum sem hafi átt að leyna.
Hagnaðurinn hafi allur komið fram
þegar Baugur hafi selt sín hluta-
bréf í Arcadia haustið 2002, eftir að
samningaviðræður um yfirtöku fé-
lagsins höfðu runnið út í sandinn „í
kjölfar upphafsaðgerða RLS“, segir
í bréfinu. Engir fjármuni hafi farið
út úr félaginu eða af reikningum
þess.
Í Guardian segir ennfremur að
viðræðurnar um kaup Baugs og
hóps annarra fjárfesta á Somerfield
séu í uppnámi. Segir blaðið aðra
fjárfesta enn vera að íhuga að
draga sig úr viðræðunum. Þeir hafi
áhyggjur af áhættunni sem stafi af
því að halda Baugi í hópnum. Eru
þetta Robert Tchenguiz, Apax
Partners og Barclays Capital. Er
einn þessara aðila sagður hafa sett
þau skilyrði að ef Baugur dragi sig
ekki út úr viðræðunum þá muni
hann gera það. Einnig er gefið í
skyn að nýir fjárfestar komi í hóp-
inn ef Baugur hverfi úr honum.
Haft er eftir Gesti Jónssyni í
Guardian að ákærurnar verði vænt-
anlega birtar þegar búið sé að yfir-
fara umbeðin málsskjöl. Skjölin
hafa nú verið send verjendum sak-
borninga í málinu og fylla þau
nokkra pappakassa.
Meintur fjárdráttur vegna Arcadia
sagður stór hluti ákæranna
Breskir fjölmiðlar halda áfram ítarlegri umfjöllun sinni um Baugsrannsóknina
BRESKIR fjölmiðlar hafa sent fréttamenn
sína til Íslands til að fjalla sérstaklega um
Baugsrannsóknina og mál henni tengd, eftir
að ákærur voru birtar sl. föstudag. Þannig
hafa Guardian og Financial Times verið
með blaðamenn á sínum vegum hér á landi,
sem sent hafa reglulega fréttir héðan.
Breskir blaðamenn
komnir til Íslands