Morgunblaðið - 07.07.2005, Blaðsíða 12

12 FIMMTUDAGUR 7. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Engin leið er til að drepa hvali á
mannúðlegan hátt að mati Alþjóða
dýraverndunarsjóðsins (IFAW).
Sjóðurinn mótmælir þeim veiðum á
hrefnu í vísindaskyni, sem nú eru
hafnar við landið. Hefur hann sent
frá sér eftirfarandi fréttatilkynningu
vegna þess:
„Íslensk stjórnvöld hafa tilkynnt
að heimilaðar verði veiðar á allt að 39
hrefnum í sumar – sem er stærsti
kvótinn frá því hvalveiðar hófust að
nýju við Ísland árið 2003.
Alþjóðadýraverndunarsjóðurinn
(IFAW) hafði áður eindregið hvatt
stjórnvöld til að hafna ósk Hafrann-
sóknastofnunar um þennan kvóta og
binda endi á hinar svokölluðu vís-
indaveiðar á hval. Í sameiginlegri yf-
irlýsingu stjórna Bretlands, Frakk-
lands og Þýskalands í maí
síðastliðnum er málatilbúnaður Haf-
rannsóknastofnunar sömuleiðis
harðlega gagnrýndur.
Ellie Dickson hjá IFAW segir að
það séu mikil vonbrigði að íslensk
stjórnvöld hafi ákveðið að halda til
streitu svokölluðum vísindaveiðum á
hrefnu þrátt fyrir mikla andstöðu
víða um heim.
Vistkerfi sjávar sé mjög flókið og
það sé mikil einföldun að halda því
fram að hvalir hafi neikvæð áhrif á
fiskstofna. Þá sé engin leið að drepa
þessar stóru skepnur á mannúðlegan
hátt.
IFAW-samtökin hafa miklar
áhyggjur af hugmyndum um að
drepa allt að 100 hvali á næsta ári.
Frá því árið 2003 hafa 62 hrefnur
verið veiddar í íslenskri lögsögu.
Mjög erfiðlega hefur gengið að selja
kjötið á innanlandsmarkaði þar sem
eftirspurn er hverfandi og engin út-
flutningsmarkaður er til staðar.
Efnahagslegur ávinningur af þess-
um veiðum er því enginn sbr. skýrslu
Þorsteins Siglaugssonar hagfræð-
ings sem hann vann fyrir IFAW og
Náttúruverndarsamtök Íslands.
Á ársfundi Alþjóðahvalveiðiráðs-
ins í Ulsan í Suður Kóreu var til-
lögum um hvalveiðar í atvinnuskyni
alfarið hafnað. IFAW styður nýtingu
á hvalastofnum með hvalaskoðun og
gerði það markvisst hér á landi þeg-
ar verið var að stíga fyrstu skrefin í
þeirri atvinnugrein.
Rúmlega 80.000 ferðamenn fóru í
hvalaskoðun á Íslandi á síðasta ári.
IFAW-samtökin munu áfram berj-
ast gegn hvalveiðum við Ísland um
leið og samtökin hvetja til vistvænna
hvalaskoðunarferða.“
Hvalveiðum mótmælt
RÚSSNESKA flutningaskipið Khar-
ovsk landaði í vikunni 280 tonnum af
þorski í hollenzka hafnarbænum
Eemeshaven. Þar af voru 219 tonn af
smáþorski, frá hálfu kílói upp í eitt
kíló. Grunur leikur á að fiskurinn sé
kominn með ólöglegum hætti úr Bar-
entshafi, en Rússarnir segja fiskinn
vera frá Grænlandi, veiddan af græn-
lenzkum fiskimönnum.
Norska blaðið Fiskaren greinir frá
þessu og þar kemur fram að um hálfa
milljón af smáþorski hafi verið að
ræða. Hollenzk yfirvöld hafi kannað
farminn vegna gruns um að fiskurinn
hefði verið veiddur með ólöglegum
hætti í Barentshafinu. Flutn-
ingaskipið siglir reglulega milli Hol-
lands, Barentshafsins, Íslands,
Grænlands og Færeyja og lestar fisk
á hafi úti. Þessi fiskur var ætlaður
kaupendum innan Evrópusambands-
ins og var hann afhentur þeim, enda
gátu hollenzk yfirvöld ekkert aðhafst,
þar sem ekki var hægt að færa sönn-
ur á að fiskurinn kæmi úr Barents-
hafinu. Hins vegar verður nú farið í
það að rannsaka sannleiksgildi þess
að fiskurinn hafi verið veiddur við
Grænland.
Fiskistofa Grænlands kannaðist
ekki við að rússneskt skip hefði verið
þar og lestað grænlenzkan þorsk.
Talsmaður Fiskistofunnar sagðist í
samtali við Fiskaren ekkert hafa
heyrt um málið. Eftirlit með veiðum
og vinnslu á Grænlandi er strangt, en
Grænland hefur gert fiskveiðisamn-
inga við ESB, Færeyjar, Ísland, Nor-
eg og Rússland og er í samstarfi með
Kanadamönnum.
Stutt er síðan norsk og hollenzk
stjórnvöld komu upp um ólöglegar
veiðar í Barentshafi, þar sem aflan-
um var umskipað yfir í flutningaskip
á miðunum. Um var að ræða rúss-
nesk skip.
Landaði hálfri
milljón smáþorska
ÚR VERINU
KONUR sem lifðu af hörmungar
flóðbylgjunnar í Asíu í desember í
fyrra krefjast aukinnar hlutdeildar í
endurreisnarstarfi sem nú fer fram á
flóðasvæðunum. Þetta kemur fram í
fréttatilkynningu frá UNIFEM á Ís-
landi, en UNIFEM er þróunarsjóð-
ur Sameinuðu þjóðanna fyrir konur.
Á tveimur þeirra svæða sem verst
urðu úti, Aceh-héraði í Indónesíu og
Sri Lanka, hefur UNIFEM í sam-
starfi við samstarfsaðila sína á staðn-
um styrkt kvennahreyfingar til þess
að greina þarfir og áhyggjur kvenna
og tryggja að tillit sé tekið til kynja-
sjónarmiða í endurreisnarstarfinu.
Um árabil hafa konur á þessum
svæðum haldið lífi í fjölskyldum sín-
um og samfélagi á meðan átök hafa
geisað og þegar flóðbylgjan skall á
tóku konur virkan þátt í neyðarstarfi
með því að taka að sér ættingja og
börn sem misstu foreldra sína, starfa
í skýlum og neyðarbúðum, dreifa
lyfjum og matvælum og annast hina
látnu. Nú þegar samfélög á hamfara-
svæðunum snúa sér frá neyðarað-
stoð að endurreisn er hlutur kvenna
takmarkaður í skipulagningu og
framkvæmd uppbyggingarstarfs,
segir í tilkynningu UNIFEM.
Á undanförnum vikum hafa konur
staðið fyrir tveimur stórum fundum,
annars vegar í Aceh-héraði og hins
vegar í Kolombó, höfuðborg Sri
Lanka, þar sem hundruð kvenna
komu saman til að ræða málefni sín
og skerpa á mikilvægu hlutverki
sínu í uppbyggingarstarfinu. Fund-
irnir voru haldnir í kjölfar heim-
sókna Noeleen Heyzer, fram-
kvæmdastjóra UNIFEM til Aceh og
Sri Lanka þar sem hún hitti fulltrúa
frá grasrótarhreyfingum kvenna.
Tillögurnar sem lagðar voru fram á
fundunum eru nú til umsagnar á
æðstu stigum fyrir tilstuðlan UNI-
FEM og annarra aðila. Á sama tíma
njóta kvennahreyfingar stuðnings til
að vekja athygli á störfum sínum og
tryggja að raddir þeirra heyrist hjá
sveitarstjórnum og ríkisvaldi, sér-
staklega hvað varðar helstu málefnin
líkt og atvinnu, eignarrétt á landi, hí-
býli og félagslegan bata.
Konur vilja hlutdeild í upp-
byggingu eftir flóðbylgjuna
Reuters
Konur vilja koma meira að uppbyggingarstarfi í Asíu. Hér sitja skólastúlkur
í tjaldi í Aceh-héraði í Indónesíu en skóli þeirra varð flóðinu að bráð.
LÁNASJÓÐUR landbúnaðarins
verður seldur í náinni framtíð, en
heldur engu að síður uppi fullri starf-
semi, að sögn Guðmundar Stefáns-
sonar framkvæmdastjóra sjóðsins. Á
heimasíðu sjóðsins er nýleg frétt
undir yfirskriftinni: Lánasjóðurinn
lánar enn!
„Alþingi hefur samþykkt lög um
að leggja sjóðinn niður um næstkom-
andi áramót. Landbúnaðarráðherra
er heimilt að ráðstafa eignum og
skuldbindingum sjóðsins og hann
hefur ákveðið að gera það,“ sagði
Guðmundur.
Aðaleignir sjóðsins eru fólgnar í
skuldabréfum og nam upphæð
þeirra um 15,7 milljörðum króna í
árslok 2004. Milliuppgjöri fyrir fyrri
hluta þessa árs er ekki lokið, en Guð-
mundur áætlaði skuldabréfaeignina
nú 14–15 milljarða. Auk þess á sjóð-
urinn fasteign á Selfossi og skrif-
stofubúnað auk annarra eigna. Á
móti þessum eignum voru um síðast-
liðin áramót skuldir upp á 15,3 millj-
arða, en bókfært eigið fé sjóðsins
nam þá 3,3 milljörðum króna.
Lánakjör breytast
Ekki liggur fyrir nákvæmlega
hvenær sjóðurinn verður seldur,
þótt það gerist væntanlega á næstu
mánuðum. Sala hans er í höndum
einkavæðingarnefndar. Guðmundur
segir að sjóðurinn haldi uppi hefð-
bundinni starfsemi, veiti lán og láns-
loforð eins og hann hefur gert.
Nokkuð hefur þó dregið úr eftir-
spurn eftir lánum, en Guðmundur
telur það ekki tengjast sölu sjóðsins
sérstaklega, heldur breyttu lána-
framboði í bankakerfinu. Sjóðurinn
hefur lánað með rýmri kjörum en al-
mennt hefur gerst og vextirnir hafa
að hluta til verið niðurgreiddir með
búnaðargjaldi. Vextir á skuldabréf-
um sjóðsins eru nú annars vegar
3,85% og hins vegar 5,95%.
„Það liggur í loftinu að hætt verði
að greiða búnaðargjald til sjóðsins,
væntanlega frá næstu áramótum. Þá
breytast kjörin á lánunum,“ sagði
Guðmundur. Skuldabréf sjóðsins eru
með breytilegum vöxtum og taldi
Guðmundur liggja ljóst fyrir að vext-
ir myndu hækka þegar búnaðar-
gjaldið yrði fellt niður. Fyrir fáein-
um árum var búnaðargjald lækkað
og þá hækkuðu vextir sjóðsins.
Lánasjóður landbúnað-
arins seldur á næstunni
Viðkomu-
staður vöru-
bílstjóranna
Bílar á morgun

Reynsluakstur:
Volkswagen PoloTrendline
og lúxusjeppi frá
Mercedes Benz