Morgunblaðið - 21.07.2005, Qupperneq 6

6 FIMMTUDAGUR 21. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„ÞAÐ er ekki bara fiskvinnslan sem
líður fyrir hátt gengi krónunnar
heldur líður öll gengisháð atvinnu-
starfsemi,“ segir
Hannes G. Sig-
urðsson, aðstoð-
arframkvæmda-
stjóri Samtaka
atvinnulífsins.
Segir hann
snögghækkun á
gengi krónunnar
hafa breytt
rekstrarforsend-
um bæði fyrir út-
flutningsfyrirtæki sem og fyrirtæki
á alþjóðamarkaði. Bendir hann á að
það taki áratugi að byggja upp
stöndugt fyrirtæki með þekktu vöru-
merki á alþjóðamarkaði en mjög
stuttan tíma taki að rífa þá starfsemi
niður sé rekstrarumhverfið óhag-
stætt og hætt sé við að illa fari sé
ekki rétt brugðist við.
Aðspurður segir Hannes lausn
mála liggja á sviði stjórnunar efna-
hagsmála. „Þetta gengi krónunnar
sem nú er afskaplega óhagstætt fær
ekki staðist til lengdar, vegna þess
hve mikill ójöfnuður er í utanríkis-
viðskiptunum. Það er ekki hag-
kvæmt að stunda framleiðslu til út-
flutnings eða framleiða vöru í
samkeppni við innflutning. Efna-
hagsstefnan þarf að stuðla að meira
jafnvægi,“ segir Hannes og bendir á
að þenslan sem nú ríkir í efnahagslíf-
inu og verðbólgan megi að stórum
hluta tengja við fasteignamarkaðinn
og þá miklu hækkun sem þar hefur
orðið. „Það er ljóst að ef ekki hefði
verið svona mikil þensla á fasteigna-
markaði og mikil útlánastarfsemi
þar þá væru vextirnir lægri og geng-
ið örugglega lægra og þar af leiðandi
betri aðstæður í þeim greinum sem
eru í alþjóðlegri samkeppni.“
Helmingsfækkun starfa
í textíl og fataiðnaði
Frá árinu 1998 hefur störfum í
iðnaði, að undanskildum störfum í
byggingariðnaði og mannvirkjagerð,
fækkað frá ári til árs. Voru þau rétt
rúmlega 18.200 árið 1998 en hafði
fækkað niður í 16.900 á síðasta ári
eða um rúm 1.300 störf. Að sögn
Hannesar hefur orðið fækkun í flest-
öllum iðnaðargreinum, sérstaklega
koma gengisháðar greinar illa út á
meðan greinar sem ekki eru í alþjóð-
legri samkeppni standa ýmist í stað
eða störfum fjölgar. Textíl- og fata-
iðnaður kemur ásamt kjötiðnaði
einna verst út á þessu tímabili með
fækkun í kringum 600 störf í hvorri
grein, en í textíl- og fataiðnaði þýðir
það helmingsfækkun á störfum. Af
öðrum greinum þar sem störfum
hefur fækkað má nefna málmiðnað,
en þar hefur fækkað um 200 störf, og
það sama er að segja um húsgagna-
iðnað. Í einstaka iðnaðargreinum
hefur störfum fjölgað, þannig má
nefna að fjölgað hefur um rúmlega
200 störf í pappírsiðnaði og útgáfu-
starfsemi, einnig hefur störfum
fjölgað í gosdrykkjaframleiðslu sem
og steinefnaiðnaði, sem m.a. felst í
steypu- og helluframleiðslu, en sá
iðnaður tengist byggingariðnaðinum
þar sem fjölgun hefur orðið á störf-
um að undanförnu.
Að sögn Hannesar fara Íslending-
ar ekki varhluta af þeirri alþjóðlegri
þróun sem snýr að því að störf í
grunniðnaði færist frá hálaunalönd-
um, s.s. Norðurlöndum, til landa með
lægri launakostnað.
Segir hann hálaunalönd standa
frammi fyrir ákveðinni áskorun því
þau þurfi að bregðast við þessari
þróun með einhverjum hætti þannig
að það flæði ekki undan framleiðslu-
starfseminni, því hún sé nauðsynleg
til að standa undir þjóðfélaginu og
milliríkjaviðskiptum. „Hálaunalönd
þurfa að einbeita sér að því að fram-
leiða vöru og þjónustu sem er með
mikið þekkingarinnihald og þar með
ekki í beinni samkeppni við einfald-
ari framleiðsluferla sem auðvelt er
að byggja upp hvar sem er. Þannig
er talað um að þessi þróun geti haft
jákvæð atvinnuáhrif í hálaunalönd-
um þar sem í stað þeirra starfa sem
flytjist til láglaunalanda verði á móti
til hálaunastörf, s.s. störf við mark-
aðssetningu, vöruþróun, hönnun og
stjórnun,“ segir Hannes.
Efnahagsstefnan þarf að
stuðla að meira jafnvægi
Morgunblaðið/Golli
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
„VIÐ teljum það hágengisskeið
sem ríkt hefur hérlendis síðan
2003 sé orðið mun lengra og erf-
iðara en við áttum von á,“ segir
Sveinn Hannesson, framkvæmda-
stjóri Samtaka iðnaðarins. Segir
hann menn sökum þessa hafa
áhyggjur af því að verið sé að
ryðja úr landi mörgum störfum
sem eigi fullan rétt á sér og á þurfi
að halda í landinu. „Við sjáum að
matvælaiðnaðurinn og greinar sem
eru í beinni samkeppni við inn-
flutning eru að láta undan síga og
þar er störfum að fækka.
Á sama tíma hefur sem betur fer
verið að fjölga störfum í bygginga-
og mannvirkjagerð sem og í upp-
lýsingaiðnaði og hátækniiðnaði. En
störfin í síðast-
nefndu grein-
unum tveimur
eru þau störf
sem við verðum
einkum að
byggja á í fram-
tíðinni þar sem
þau skapa þau
launa- og lífskjör
sem við gerum
kröfu um. Þau þurfum við að halda
í og megum ekki missa þau úr
landi, því þá er ekkert eftir,“ segir
Sveinn og tekur fram að menn hafi
þó áhyggjur af því að erfitt geti
reynst að halda þessum störfum í
landinu. Nefnir hann í því sam-
hengi að fyrirtæki í hátækniiðnaði
á borð við Marel velji að byggja
nýjar verksmiðjur sínar erlendis í
stað hérlendis sem sé, að hans
mati, afar slæm og varhugaverð
þróun.
Aðspurður segir Sveinn bestu
langtímaaðgerðina til þess að losna
við gengissveiflur og sviptingar
vera að skipta íslensku krónunni út
fyrir evru. „Það eru ekki til neinar
skyndilausnir í þessum efnum, en
við teljum það að hækka vexti til
að slá á þenslu vera vonda aðferð
þar sem hún auki bara á vandann
frekar en hitt. Mun skynsamlegra
væri að draga úr útgjöldum hins
opinbera á svona miklum þenslu-
tímum, en á því sviði er ekki nóg
að gert.“
Megum ekki missa störf í há-
tækniiðnaði úr landinu
Sveinn Hannesson
Hannes G.
Sigurðsson
„VIÐ þurftum því miður að tilkynna
þá leiðinlegu ákvörðun að hætta
rekstri. Þannig var nú það, vegna
erfiðleika af völdum gengisins og
rekstrarvanda úr fortíðinni. Við
stöndum því uppi með 45 manns
sem ekki hafa vinnu. Að vísu hafa
atvinnutilboðin verið að flæða hér
að enda starfar hér mikið af góðu
fólki. Þannig að við ætlum bara að
vera bjartsýn í sameiningu og hér
verður sett upp vinnumiðlun á
morgun. Við ætlum að koma öllum í
vinnu og fyrstir koma, fyrstir fá.
Gott fólk í boði,“ segir Stefanía Val-
geirsdóttir, fráfarandi rekstrar-
stjóri Suðurness hf. í Reykjanesbæ.
Fundinn sat starfsfólk Suðurness
hf., stjórnendur fyrirtækisins og
hollenskir eigendur þess sem komu
sérstaklega til að fara yfir mál Suð-
urness og taka endanlega ákvörðun
um starfsemina í samráði við stjórn-
endur. Rekstri verður hætt og hús,
tæki og tól seld í framhaldinu. „Við
erum þó ekki að fara í gjaldþrot,“
segir Stefanía sem bendir á að hús
fyrirtækisins sé á besta stað í bæn-
um.
Trúnaðarmaður starfsmanna,
Helga Rut Guðjónsdóttir, sagði að
auðvitað yrði að vona það besta, þar
sem atvinnutilboð væru þegar tekin
að berast. „En starfsfólki líður nátt-
úrulega ekki vel. Hér starfa líka
margir útlendingar sem kannski
eiga ekki auðvelt með að fá vinnu
annars staðar,“ segir Helga sem þó
segist aðspurð vona að yfirlýsingar
Árna Sigfússonar bæjarstjóra þess
efnis að nóga atvinnu verði að hafa
fyrir fólkið, reynist réttar. „Það
verður að koma í ljós hvað úr þessu
verður,“ segir fráfarandi trúnaðar-
maður starfsfólks Suðurness hf.
Uppsagnirnar taka gildi að lokn-
um sumarleyfum starfsmanna, 22.
ágúst.
„Ætlum að koma
öllum í vinnu“
Suðurnes hf. hættir starfsemi og
45 missa störf sín
BJÖRGUNARSVEITIR fundu um
ellefuleytið í gærmorgun mann á ní-
ræðisaldri sem leitað hafði verið að í
og við Þjórsárdal í um tólf tíma.
Maðurinn var hinn hressasti þegar
hann fannst og þurfti ekki á mikilli
aðhlynningu að halda.
Maðurinn, sem dvaldi ásamt fjöl-
skyldu sinni á einkatjaldstæði við
bæinn Skriðufell, fékk sér göngutúr
meðfram Sandá í fyrrakvöld. Hann
skilaði sér ekki úr þeim göngutúr og
um klukkan þrjú um nóttina hófu
björgunarsveitir leit að honum.
Soffía Sigurðardóttir, formaður
svæðisstjórna björgunarsveita í Ár-
nessýslu, sagði í samtali við Frétta-
vef Morgunblaðsins í gær að mað-
urinn hefði ekki kannast við sig á
svæðinu og því villst. Fimm hundar
frá björgunarsveit á höfuðborg-
arsvæðinu komu til leitarinnar í gær
og sagði hún að þeir hefðu átt mik-
inn þátt í því að maðurinn fannst við
Sandá undir Dímon, sem er í um
fjögurra kílómetra fjarlægð frá
þeim stað þar sem fjölskyldan tjald-
aði. Á bilinu 25 til 30 björgunarsveit-
armenn frá tíu sveitum tóku þátt í
leitinni.
Fannst eftir 12
tíma leit við
Þjórsárdal
ÞRÍR piltar á aldrinum 17-18 ára
eru nú í gæsluvarðhaldi grunaðir
um innbrot í íbúðarhús og bíla í
Reykjavík að undanförnu. Þegar
liggur fyrir að þeir brutust inn á
nokkrum stöðum í Vesturbænum
fyrir skömmu og þeir eru grunaðir
um fleiri innbrot, að sögn lögregl-
unnar í Reykjavík. Piltarnir voru
handteknir í kjölfar fjögurra inn-
brota á mánudag og þeir eru líka
grunaðir um innbrot um helgina.
Lítið eitt fannst af þýfi í fórum pilt-
anna. Aðspurður sagði Hörður Jó-
hannesson, yfirlögregluþjónn í
Reykjavík, að þýfið hefðu piltarnir
m.a. notað til að fjármagna kaup á
fíkniefnum. Þeir voru úrskurðaðir í
gæsluvarðahald í fyrradag og renn-
ur það út 26. júlí nk.
Þrír piltar í
gæsluvarðhaldi
vegna innbrota
STARFSMAÐUR Impregilo hlaut
alvarlega áverka á brjóstholi og
kvið þegar hann klemmdist á milli
flutningalestar og rafmagnstöflu í
Aðkomugöngum 1 við Kárahnjúka
snemma í gærmorgun. Hann var
lagður inn á gjörgæsludeild Land-
spítalans í Fossvogi til eftirlits.
Að sögn Ómars Valdimarssonar,
upplýsingafulltrúa Impregilo, var
lestin á mjög lítilli ferð, líklega á 5–
10 km/klst. þegar slysið varð. Í
fyrstu var ekki talið að slysið hefði
verið ýkja alvarlegt og maðurinn
missti aldrei meðvitund. Hann var
engu að síður fluttur á heilsugæsl-
una á Egilsstöðum og þar var
ákveðið að flytja hann með sjúkra-
flugi til Reykjavíkur. Að sögn Óm-
ars hefur bæði lögreglu og Vinnu-
eftirliti ríkisins verið gert viðvart
um slysið.
Varð fyrir lest
og hlaut alvar-
lega áverka
FRAKKAR og Ítalir hafa ákveðið
að taka upp landamæraeftirlit á
innri landamærum aðildarríkja
Schengen-samningsins. Ferðamenn
sem og aðrir geta því vænst þess að
þurfa að sæta vegabréfaeftirliti við
komu og brottför frá Frakklandi og
Ítalíu, segir í fréttatilkynningu frá
dóms- og kirkjumálaráðuneytinu.
Þá má búast við landamæraeftirliti
á öðrum stöðum innan Schengen
samstarfsins á komandi vikum.
Ástæðan fyrir þessum ráðstöfunum
er ótti við hryðjuverk eftir árásina í
London fyrr í þessum mánuði.
Landamæraeft-
irlit hert í Evrópu