Morgunblaðið - 18.08.2005, Qupperneq 10

10 FIMMTUDAGUR 18. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ELDUR kom upp í bíl við Hjalt-
eyrargötu á Akureyri á áttunda
tímanum í gærkvöldi. Starfsmenn
SBA-Norðurleiðar, sem er í næsta
nágrenni, brugðust skjótt við,
hringdu í 112 og hlupu með
slökkvitæki á staðinn þar sem þeir
aðstoðuðu bílstjóra bifreiðarinnar.
Búið var að slökkva eldinn þegar
lögregla og slökkvilið komu á
staðinn.
Eldur í bíl
TILLAGA Dags B. Eggertssonar,
formanns skipulagsráðs Reykja-
víkur, um kaffihús og útiveit-
ingaaðstöðu í Hljómskálagarðinum
var samþykkt á fundi ráðsins í
gær.
Í tillögunni segir: „Skipulags-
fulltrúi leggi drög að breytingu á
deiliskipulagi Hljómskálagarðsins í
samvinnu við umhverfissvið. Þar
verði meðal annars gert ráð fyrir
kaffihúsi með tengdum útiveit-
ingapalli í góðum tengslum við
Tjörnina og aðstöðu garðsins til
útivistar.“
Í greinargerð sem fylgir tillög-
unni segir að skemmtilegar hug-
myndir um útiveitingasölu og
kaffihús sem aukið gætu notkun
Hljómskálagarðsins hafi ítrekað
komið fram á undanförnum árum.
Ástæða sé til að láta á þær reyna
með breytingum á deiliskipulagi
svæðisins. „Auk lifandi mannlífs
gæti slíkur rekstur stuðlað að
tengslum Tjarnarsvæðisins við
miðborgina og styrkt tengsl við
starfsemi Háskóla Íslands og aðra
starfsemi sunnan Hringbrautar.
Tillagan gerir ráð fyrir því að
hugað verði að heppilegri stað-
setningu, stærð og hugsanlegum
kvöðum varðandi útlit og annað
sem huga þarf að á þessu lyk-
ilsvæði í borginni,“ segir í grein-
argerðinni.
Kaffihús og
veitingaaðstaða í
Hljómskálagarði
ÓTTAST var að alvarlegt slys
hefði orðið þegar maður velti bíl
sínum út í vatn við Laugardals-
hóla við Laugarvatn skömmu eft-
ir hádegi í gær. Bíllinn lenti á
þakinu og voru aðstæður erfiðar
til björgunar. Lögreglumönnum
og sjúkraflutningamönnum frá
Selfossi ásamt lækni frá Laug-
arási og vegfarendum tókst þó að
bjarga manninum út úr bílnum og
var hann fluttur til Reykjavíkur á
slysadeild. Að sögn lögreglu var
hann lítið meiddur. Vegna máls-
ins var þyrla Landhelgisgæsl-
unnar kölluð út en beiðnin aft-
urkölluð. Grunur er um ölvun við
akstur.
Velti bílnum
út í vatn
KJARTAN Hauksson, sem rær
hringinn í kringum landið til
styrktar hjálparliðasjóði Sjálfs-
bjargar, beið í gær á Stokkseyri
eftir hagstæðu veðri til að róa
næsta legg áleiðis fyrir Reykjanes-
ið. Bjóst hann við að geta komist
út í dag, fimmtudag, og gangi allt
að óskum mun hann ljúka hinum
mikla hringróðri sínum kl. 17 á
sunnudag í Reykjavíkurhöfn.
Kjartan bar sig mjög vel og sagði
bát og búk í góðu lagi. Eina sem
tefur hann eru sunnanáttir en
hann batt vonir við að geta haldið
áfram í norðanátt í dag.
Bíður færis
á Stokkseyri
LÍÐAN konunnar sem slasaðist al-
varlega í bílslysinu við Hallorms-
stað fyrir rúmri viku er stöðug að
sögn læknis á gjörgæsludeild. Hún
er enn tengd við öndunarvél á
deildinni. Í árekstrinum, sem varð
þegar fólksbíll sem hún ók lenti í
árekstri við flutningabíl, létust
bresk hjón.
Enn í öndunarvél
„EFTIRLIT með slíkum ferða-
tryggingum yrði mjög erfitt í fram-
kvæmd,“ segir Helga Haraldsdóttir,
skrifstofustjóri hjá samgönguráðu-
neytinu, um hugmyndir sem fram
hafa komið þegar borin voru undir
hana ummæli Önundar Jónssonar,
yfirlögregluþjóns á Ísafirði, sem
vakti máls á því í Morgunblaðinu í
gær hvort ekki væri ráð að koma á
virkri ferðatryggingu fyrir ferða-
menn, sem leggja á fáfarnar eða tor-
færar slóðir, til að greiða kostnaðinn
komi til þess að leita þurfi að þeim.
Önundur varpaði þessari hugmynd
fram þegar þýskur ferðamaður
fannst heill á húfi á Hornströndum í
gær eftir umfangsmikla leit.
Ráðherra er heimilt að ákveða að
aðilar, sem skipuleggja hópferðir
hér á landi, kaupi slíkar tryggingar.
Helga Haraldsdóttir segir erlendar
ferðaskrifstofur, sem selja ferðir
hingað til lands, vera með tryggingu
skv. lögum, sem eigi að tryggja
heimflutning farþega.
„Hins vegar er mönnum ekki skylt
að kaupa tryggingar fyrir kostnaðin-
um sem gæti hlotist af leit eða björg-
un og hingað til hefur verið litið svo á
að ekki sé þörf á slíkum tryggingum.
Bæði fá margir ferðamenn sér slíka
tryggingu af sjálfsdáðum og það hef-
ur einfaldlega ekki verið látið reyna
á þær. Þá lýtur lagaheimildin að
ferðaskrifstofum sem skipuleggja
ferðir hingað til lands og miklar
breytingar hafa orðið á ferðamynstr-
inu. Í dag koma 70% ferðamanna til
landsins á eigin vegum, en ekki í
skipulögðum ferðum.“
Helga segir að það yrði mjög erfitt
að framfylgja eftirliti með slíkum
tryggingum og því hafi lagaheimild-
in ekki verið notuð til þessa. „Þetta
er eins með sjúkrakortin. Við vitum
ekki hverjir taka þá áhættu að
greiða sjúkrakostnaðinn úr eigin
vasa lendi þeir á sjúkrahúsi. Þá
vakna einnig ýmsar spurningar eins
og yrðu Íslendingar ekki að sama
skapi að kaupa sér tryggingu eins og
erlendir ferðamenn, segjum fjögurra
manna fjölskylda sem ætlar að
ferðast upp á hálendið? Væri hægt
að mismuna á þann hátt?
Ókeypis og sjálfsögð þjónusta
Hins vegar er eðlilegt að ferða-
málaráð og samtök ferðaþjónust-
unnar skoði í samvinnu við Lands-
björg og ráðuneytið hvort þörf sé á
þessum tryggingum og enn frekar
hvernig hægt væri að framfylgja
eftirlitinu,“ sagði Helga.
Kostnaður við leit og björgun á
borð við þá sem fram fór á Horn-
ströndum á dögunum er mjög mikill.
Þegar Morgunblaðið spurði Þorstein
Þorkelsson, rekstrarsviðsstjóra
Slysavarnafélagsins Landsbjargar,
um kostnaðinn við leit sem þessa var
hann ekki reiðubúinn að gefa hann
upp.
„Þessi umræða kemur alltaf
reglulega upp og okkur finnst hún
mjög erfið,“ sagði Þorsteinn. „Við
viljum ekki leggja kostnaðarmat á
þessar aðgerðir. Íslendingar eru
reiðubúnir að leggja fé til björgunar-
mála og á meðan svo er lítum við á
það sem sjálfsagða samfélagsþjón-
ustu að bregðast við kalli sem þessu.
Leit og björgun er þjónusta sem við
eru tilbúnir til að veita hvar og hve-
nær sem er. Síst af öllu viljum við
letja fólk til að leita sér hjálpar þegar
það telur sig vera í hættu.“
Hugmyndir um ferðatryggingar fyrir ferðamenn á fáförnum slóðum
Erfitt og flókið í framkvæmd
SKUGGAMYNDIR manns og kletts skáru sig frá
himni í leik birtunnar í Hamarsfirði þar sem
þokudrungi og sólarglæta börðust um völdin yfir
kyrrlátum haffletinum. Fjörðurinn myndar nán-
ast eina heild með Álftafirði og um margt minna
þeir fremur á lón en fjörð í dag. Hvergi á Íslandi
safnast saman eins margar álftir og hafa viðdvöl
í fjörðunum í vorferð sinni frá útlöndum, en lítið
bar þó á þeim þegar myndin var tekin.
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Fléttur birtu og dimmu í Hamarsfirði
HAFRÓ (Hafrannsóknastofnunin)
hefur lokið veiðum á þeim 39 hrefn-
um sem ákveðið var að veiða árið
2005 í samræmi við áætlun um átak
í hrefnurannsóknum. Alls hafa nú
verið veiddar 100 hrefnur vegna
rannsóknanna frá því rannsókn-
irnar hófust í ágúst 2003. Sýnatak-
an er því hálfnuð en upphafleg
áætlun gerði ráð fyrir veiðum á 200
hrefnum og er sýnatökunni dreift í
tíma og rúmi í samræmi við út-
breiðslu hrefnu við landið skv. upp-
lýsingum Hafrannsóknastofnunar.
Þrír bátar voru leigðir til veið-
anna: Njörður KÓ, Halldór Sigurðs-
son ÍS og Dröfn RE og voru veiðar
stundaðar allt í kringum landið á
tímabilinu 4. júlí til 17. ágúst 2005.
Veiðunum var dreift í hlutfalli við
útbreiðslu hrefnu hér við land að
sumarlagi. Sýnasöfnun og önnur
gagnaöflun gekk vel, þótt óhag-
stætt tíðarfar hafi tafið veiðarnar á
tímabili. Dreifing hrefnu við landið
virtist nokkuð frábrugðin því sem
var í flugtalningum í júlí á tíma-
bilinu 1986–2001 og var lítið um
hrefnu á sumum svæðum þar sem
hún er venjulega algeng á þessum
árstíma. Einnig virtist minna fugla-
líf á þessum svæðum. Sýnatakan er
mjög umfangsmikil og hefst úr-
vinnsla þeirra gagna sem safnað
var í sumar strax í haust að loknum
sumarleyfum starfsmanna. Sam-
kvæmt rannsóknaráætlun Hafró
verða alls veidd 200 dýr og munu
endanlegar niðurstöður rannsókn-
anna í heild liggja fyrir að lokinni
úrvinnslu allra sýna. Gert er ráð
fyrir að bráðabirgðaniðurstöður úr
þessum fyrri helmingi rannsókn-
anna verði lagðar fyrir vís-
indanefnd Alþjóðahvalveiðiráðsins
sumarið 2006. Meginmarkmið
rannsóknanna er að afla grunn-
upplýsinga um fæðuvistfræði
hrefnu á landgrunni Íslands en auk
fæðurannsókna eru gerðar fjöl-
þættar aðrar rannsóknir á hverri
veiddri hrefnu, t.d. á sviði erfða-
fræði, heilsufræði, æxlunarlíffræði,
orkubúskapar og lífeðlisfræði. Auk
rannsókna á veiddum dýrum eru
hvalatalningar úr flugvél og merk-
ingar hrefnu með gervitungla-
sendum mikilvægur hluti hrefnu-
rannsóknanna.
Umdeildum rannsókna-
veiðum á hrefnu lokið
Morgunblaðið/Jenný Jensdóttir
EINN þeirra mælikvarða, sem hægt
er að beita til að leggja mat á um-
hverfisvitund þjóða, er fjöldi fyrir-
tækja sem hafa komið sér upp vott-
uðu umhverfisstjórnunarkerfi í
samræmi við sérstakan staðal sem
nefnist ISO14001. Að mati forsvars-
manna Staðardagskrár 21 gefur
þetta vísbendingu um hvernig Ísland
stendur í þessum samanburði.
Hér á landi hafa aðeins fimm fyrir-
tæki uppfyllt þetta en þau eru
ALCAN, Borgarplast, Morgunblað-
ið, Hópbílar og Hagvagnar.
Stöndum jafnfætis
Azerbaijan og Swazilandi
„Á þessu sviði stendur Ísland jafn-
fætis Palestínu, Azerbaijan, Swazi-
landi og Namibíu. Í Íran eru hins
vegar 400 fyrirtæki komin með vott-
un, 176 í Litháen, 48 í Sýrlandi, 39 í
Lúxemborg, 22 í Liechtenstein, 19 í
Zimbabwe, 11 á Máritíus og 6 í Kaz-
akhstan, svo dæmi séu tekin. Ísland
er þó engan veginn neðst á listanum,
því að í Botswana eru t.d. aðeins 4
fyrirtæki vottuð, 3 í Túrkmenistan, 2
á Grænlandi og eitt á Kúbu. Í apríl
2005 voru 88.800 fyrirtæki í heim-
inum vottuð skv. ISO 14001...,“ segir
m.a. í umfjöllun á vefsíðu Staðardag-
skrár 21.
Aðeins 5
fyrirtæki
með vottun