Morgunblaðið - 18.08.2005, Page 45

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. ÁGÚST 2005 45
MENNING
LJÓÐ Knut Ödegårds hafa komið
út á 23 tungumálum.
Þar á meðal eru enska, franska,
víetnamska, slóvakíska, ung-
verska, makedóníska og nú hafa
þau verið gefin út á arabísku.
Það er Fuad Rifka, þekkt og
virt líbanskt skáld og prófessor
við The American Libanese Uni-
versity í Beirút, sem varið hefur
síðustu fimm árum í þýðingarnar.
„Við höfum hist í gegnum árin á
bókmenntahátíðum víða um heim
og þannig fékk hann áhuga á
verkum mínum,“ útskýrði Knut í
samtali við Morgunblaðið frá Nor-
egi þar sem hann dvelst nú.
„Það var mér mikill heiður þeg-
ar Rifka spurði hvort hann mætti
þýða ljóðin.“
Ljóðabókin, sem er 120 síður og
er gefin út í Líbanon, hefur að
geyma úrval ljóða frá árunum
1967 til 1998 en Rifka er með
doktorsgráðu í germönskum fræð-
um frá Tübingen í Þýskalandi og
gat því stuðst við norskar og ís-
lenskar útgáfur ásamt þeim
ensku.
„Ég botna auðvitað ekkert í ar-
abísku en Rifka er gott skáld og
fræðimaður og ég treysti að hann
hafi unnið verkið það vel að listin
varðveitist í túlkuninni,“ segir
Knut.
Flest ljóðanna ort á Íslandi
Nú þegar hefur birst jákvæð
gagnrýni í stærsta dagblaði
Beirút-borgar auk þess sem ellefu
ljóð og umfjöllun um hann hefur
birst í víðlesnasta vikublaði Líb-
anon.
Knut hefur aldrei komið til Líb-
anon en mun ferðast þangað í
haust þegar haldið verður hóf
vegna útgáfu ljóðabókarinnar og
segist hlakka mikið til heimsókn-
arinnar.
„Það er mér mikill heiður að
ljóðin mín séu komin út í Líbanon.
Beirút var eitt sinn mekka menn-
ingar og á sér langa sögu í útgáfu
og þýðingum bókmenntaverka,“
segir Knut. „Ég vona að ófrið-
urinn þar hverfi fljótlega og borg-
in verði aftur sú listamiðja sem
hún eitt sinn var.“
Knut er eina núlifandi norska
ljóðskáldið sem þýtt hefur verið á
arabísku.
Sjálfur hefur hann ætíð nóg að
gera, bæði við að yrkja og þýða,
og í tilefni af sextugsafmæli hans í
nóvember kemur út í Noregi
ljóðabók með ýmsum ljóðum hans.
„Það er gaman að segja frá því
að flest ljóða arabísku útgáfunnar
eru ort á Íslandi,“ lýsir Knut sem
hefur í rúm tuttugu ár verið bú-
settur hér á landi. „Þótt ég yrki
mikið um mínar æskuslóðir í Nor-
egi er gott að sitja í Reykjavík og
horfa úr fjarlægð til baka í hug-
anum.“
Ljóðlist | Ljóð Knut Ödegårds gefin út í
Líbanon
Arabískur
Knut Ödegård
Eftir Völu Ósk Bergsveinsdóttur
valaosk@mbl.is
Úrval ljóða eftir Knut Ödegård
hafa verið gefin út í Líbanon.
Í SÝNINGARRÝMINU Suðs-
uðvestur í Reykjanesbæ hefur
Huginn Þór Arason hengt upp
flíkur. Þetta eru þó engar venju-
legar flíkur heldur sneið hann þær
eftir flíkum sem hann hefur geng-
ið í dags daglega og málaði eft-
irmyndir þeirra á tauið. Er Hug-
inn á ansi nálægum slóðum og
Andy Warhol var þegar hann mál-
aði Brilló vörumerkið á kassa og
sýndi þá árið 1964. En eins og
með klæði Hugins þá litu kassar
Warhols alveg eins út og venjuleg-
ir Brillókassar nema að þeir voru
ekki Brillókassar heldur listaverk.
Voru kassarnir kveikja að heil-
miklum vangaveltum á meðal
listamanna og listfræðinga og
urðu m.a efni í bók bandaríska
listfræðingsins Arthur C. Danto,
„Warhoĺs Brillo boxes“ og sögu-
lega grein hans „The art world“
(Listheimurinn) árið 1964. Danto
sagði Brillókassana stríða gegn
öllum hugmyndum um listir og að
eftir Brillókassana hafi list snúist
til heimspeki og þar með beri að
meta listaverk út frá kenningum
um list. Álíka hugmyndir komu í
kjölfar greinar Dantos frá landa
hans George Dickie, svokölluð
„Stofnanakenning“ (The Inst-
itutional theory) þar sem höfund-
urinn gengur út frá að ekki eigi að
skoða listaverk út frá hlutnum
sjálfum heldur innihaldi sem
fulltrúar stofnana listheimsins
gefa því. Að merking og innihald
sem hlutum er gefið innan list-
heimsins geri þá að list. Sjálfur er
ég ekki stuðningsmaður hug-
mynda Dantos og Dickies þar sem
viðmið þeirra snúast eingöngu um
fræði og theoríu en ekki upplifun
og af þeim sökum eru hugmyndir
þeirra takmarkaðar. Engu að síð-
ur hafa þeir margt til síns máls og
styðja kenningar þeirra enn við
bakið á verkum listamanna á borð
við Damien Hirst og Tracy Emin
sem jafnan eru uppfull af merk-
ingu og samfélagslega áleitnu
innihaldi. Innihaldið í „yfirhöfn-
um“ Hugins hefur hins vegar með
ímynd hans sjálfs að gera og er
heldur sjálfhverft og marklaust.
Einskonar yfirborðs-sjálfsmyndir
sem eru saklausar en flottar. List-
rænt samhengið er svo nokkuð
áhugavert, en Dickie áleit það
samhengi einmitt mikilvægan þátt
í listrænni merkingu hluta. Þ.e.
hvernig hlutur sem verður list
svarar eldri list. Klæðin eru nefni-
lega málverk sem hanga á herða-
trjám og snögum í listrými Suð-
suðvesturs og sem slík brjóta þau
á ýmsum hefðbundnum hug-
myndum um miðilinn. Maður þarf
síðan ekkert að efast um listrænt
gildi verkanna þetta 40 árum eftir
Brillókassana, jafnvel þótt inni-
haldið sé ekkert sérlega krass-
andi, enda gerir Stofnanakenn-
ingin ekki ráð fyrir því að ein list
sé betri eða merkilegri en önnur
list svo lengi sem listheimurinn
gefur henni merkingu. Nóg er að
sýning Hugins Þórs sé flott vegna
þess að útlitið er svo fjandi flott.
Listheimurinn sér svo um sína.
Listheimurinn sér um sína
MYNDLIST
Sýningarrýmið Suðsuðvestur
Opið fimmtudaga til föstudags frá 16–
18, laugardag til sunnudags frá 14–17.
Sýningu lýkur 28. ágúst.
Yfirhafnir – Huginn Þór Arason
Morgunblaðið/Ransu
Yfirhafnir Hugins Þórs Arasonar.
Jón B.K. Ransu