Morgunblaðið - 20.08.2005, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 20. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
MOUNIR al-Motassadeq, 31 árs
marokkóskur maður, var í gær
dæmdur í sjö ára fangelsi í Þýska-
landi fyrir að eiga aðild að hryðju-
verkasamtökum. Al-Motassadeq
hafði einnig verið kærður fyrir að
hafa átt þátt í morðum, vegna
meintrar þátttöku hans í skipu-
lagningu árásanna á Bandaríkin
11. september 2001, en dómararnir
sögðu í gær, að ekki væri hægt að
sanna aðild hans að árásunum.
„Heildarmyndin sýnir að hinn
ákærði er meðlimur í hryðjuverka-
samtökum, en ekki að hann sé vit-
orðsmaður í morðunum 11. sept-
ember,“ sagði Ernst-Rainer
Schudt, yfirdómari í Hamborg.
Al-Motassadeq var dæmdur fyr-
ir aðild að hryðjuverkastarfsemi
árið 2003 en dómnum var hnekkt á
æðra dómstigi og í kjölfarið var
farið fram á að ný réttarhöld yrðu
haldin yfir honum. Ný gögn voru
lögð fram í þeim, þar á meðal brot
úr viðtölum við meðlimi al-Qaeda
sem bandarísk stjórnvöld útveg-
uðu. BBC greinir frá því að Schudt
dómari gagnrýni bandarísk stjórn-
völd fyrir að hafa ekki veitt þeim
aðgang að ítarlegri gögnum. Til
dæmis hefði dómstóllinn sjálfur
viljað beina spurningum til al-
Qaeda meðlimanna í stað þess að fá
send umrædd brot úr viðtölum við
þá, enda hefðu þessi brot ekki veitt
„fullnægjandi sönnun,“ eins og
Schudt orðaði það.
Al-Motassadeq ólst upp Mar-
okkó en flutti til Þýskalands árið
1993 og innritaðist í Tækniháskól-
ann í Hamborg. Þar kynntist hann
Egyptanum Mohammed Atta, sem
átti síðar eftir að verða leiðtogi
hryðjuverkahópsins sem framdi
árásirnar 11. september, og fleiri
mönnum úr þeirra hópi. Rekja má
tengsl Al-Motassadeq við þessa
menn og sýna gögn að hann hafi
millifært peninga fyrir þá þegar
þeir voru við flugþjálfun í Banda-
ríkjunum og einnig að hann hafi
sótt þjálfunarbúðir á vegum al-
Qaeda árið 2000. Þá leigði hann
íbúð með Ramzi Binalshibh, sem er
talinn vera einn af hæst settu með-
limum al-Qaeda.
Al-Motassadeq hefur alla tíð
haldið fram sakleysi sínu og segist
ekkert hafa vitað af árásunum í
New York og Washington áður en
þær áttu sér stað, þrátt fyrir kynni
sín af hryðjuverkamönnunum.
Sjö ára fangelsi fyrir aðild
að hryðjuverkasamtökum
Ekki hægt að sanna aðild al-Motassadeq að árásunum 11. september
Eftir Birnu Önnu Björnsdóttur
bab@mbl.is
Reuters
Marokkómaðurinn Mounir Al-
Motassadeq við dómshúsið í
Hamborg í gær.
sjálfur haft frumkvæði að heimsókn-
inni.
Paul Spiegel, leiðtogi gyðinga í
Þýskalandi, sagðist hafa verið afar
hrifinn af ræðu páfans. „Ég var
Köln. AP, AFP. | Benedikt XVI páfi
fór í gær hörðum orðum um þá
„ólýsanlegu glæpi“ sem framdir
voru í helför gyðinga í síðari heims-
styrjöldinni í erindi sem hann hélt í
samkunduhúsi gyðinga í Köln í
Þýskalandi. Benedikt er aðeins ann-
ar páfinn í sögunni sem kemur inn í
slík húsakynni. Baðst páfi m.a. fyrir
við minnismerki um gyðingaofsókn-
ir nasista á árum síðari heimsstyrj-
aldar og galt í erindi sínu varhug við
vaxandi gyðingahatri í samtím-
anum.
Ávarp Benedikts páfa fékk góðar
undirtektir meðal gyðinga í Þýska-
landi. Hann ólst sjálfur upp í Þýska-
landi nasismans en kallaði þau ár í
ræðu sinni „svartasta tímabilið í
sögu Þýskalands og Evrópu allrar“.
Benedikt vék ekki að sinni per-
sónulegu fortíð í þessu samhengi, en
hann var sjálfur skráður „óviljugur“
í Hitlers-æskuna, ungliðasveitir nas-
ista, sem barn. Síðar meir þjónaði
hann í þýska hernum en gerðist lið-
hlaupi áður en yfir lauk.
Joaquin Navarro-Valls, talsmaður
páfagarðs, sagði heimsóknina í sam-
kunduhúsið í gær afar sögulega;
sökum þess að um væri að ræða
þýskan páfa, sem væri í sinni fyrstu
opinberu heimsókn erlendis. Þá
skipti ekki síst máli að hann hefði
djúpt snortinn af því sem hann sagði
og hvernig hann sagði það. Hann
fordæmdi glæpi nasista án nokk-
urra vífillengja,“ sagði hann.
Heimsókn Benedikts til Kölnar
tengist World Youth Day, árlegum
hátíðahöldum kaþólskra ungmenna
frá öllum heimshornum, en talið er
að um 400.000 ungmenni frá 197
löndum séu nú stödd í Köln.
Varaði við vaxandi gyðingahatri
Reuters
Benedikt XVI páfi veifar til kaþólskra ungmenna í gær eftir að hafa flutt ávarp í samkunduhúsi gyðinga í Köln.
Berlín. AP. | Þýska stjórnarandstaðan hefur
mun meira fylgi en flokkur Gerhards
Schröders, kanslara, þrátt fyrir bakslag það
sem hlaust eftir óvarleg ummæli eins af for-
ystumönnum hennar, Edmund Stoibers, ný-
verið. Þetta sýna niðurstöður nýrrar skoð-
anakönnunar.
Kemur þar fram að Jafnaðarmannaflokk-
ur (SPD), flokkur Schröders, hefur 29%
fylgi nú, þegar aðeins mánuður er til kosn-
inga.
Flokkur kristilegra demókrata (CDU)
undir forystu Angelu Merkel og systur-
flokkur hans í Bæjaralandi (CSU), fengju
43% atkvæða yrði gengið til kosninga nú.
Hefur fylgi stjórnarandstöðunnar aukist um
eitt prósentustig frá síðustu könnun.
Þrátt fyrir að fylgi stjórnarandstöðunnar
virðist ekki hafa hlotið varanlegan skaða af
ummælum Edmunds Stoiber, leiðtoga CSU í
Bæjaralandi, kemur í ljós að vinsældir Stoi-
bers sjálfs hafa dalað. Féll hann úr sjötta
sæti í það áttunda á lista yfir „mikilvægustu
stjórnmálamenn Þýskalands“, en ummæli
hans voru á þann veg að hann efaðist um
gáfnafar kjósenda í austurhluta landsins.
Merkel með
örugga
forystu
Reuters
Gerhard Schröder sparkar í tuðru á fótbolta-
móti þýskra barna í Steglitz-Zehlendorf. Er
þetta liður í kosningabaráttu hans.
Canberra. AFP. AP. |
Starfsmenn í ástralska
þinginu mega, sam-
kvæmt úrskurði sem
John Howard forsætis-
ráðherra felldi í gær, eft-
ir sem áður nota hið
kumpánlega ástralska
ávarp „mate“ innan
veggja þinghússins.
Á fimmtudag gerðust
þeir atburðir að háttsettur embættismaður
kom á banni við því að öryggisverðir og
annað starfsfólk þingsins kallaði þingmenn
og gesti sem koma í þinghúsið, „mate“.
Hillary Penfold, skrifstofustjóri í ástralska
þinginu, sagði að banninu hafi verið ætlað
að koma í veg fyrir að starfsfólk þingsins
móðgaði ekki gesti sem þangað kæmu.
Bannið vakti mikla og víðtæka reiði og
sólarhring eftir að því var komið á til-
kynnti Howard að slík regla væri „fárán-
leg“ og hún skyldi afnumin hið snarasta. Í
viðtali við ástralska ríkisútvarpið sagði
forsætisráðherrann að í málum af þessu
tagi væri samhengið ætíð mikilvægt og
þess vegna væri „ógerlegt og fáránlegt“ að
setja slíka reglu.
„Við sumar kringumstæður er form-
legra ávarp við hæfi,“ sagði hann en benti
á að stundum gætu samræður hafist á því
að fólk kallaði hvort annað „herra“ eða
„frú“, einkum þegar það væri að talast við
í fyrsta sinn. „En svo þegar samræðurnar
verða kumpánlegri þá endar maður
kannski á því að kalla viðkomandi „mate“.
Sjálfur notar Howard ávarpið gjarnan og
komst meðal annars í fréttir þegar hann
kallaði George W. Bush Bandaríkjaforseta
„mate“.
Bob Hawke, fyrrum forsætisráðherra,
tjáði sig einnig um málið við ástralska rík-
isútvarpið og sagði bannið „formlegheit“
sem væru komin út í „tóma vitleysu“.
Hawke sagði að sjálfum þætti sér hugtakið
afar gagnlegt og að það kæmi „manni út úr
alls konar vandræðalegum aðstæðum. Það
felur í sér þægilegt hlutleysi. Ég á við, það
felur ekki í sér nánd, og sýnir ákveðna
virðingu. Ég tel að þetta sé eitt af stórkost-
legri orðum okkar,“ sagði Hawke í samtali
við fjölmiðlamenn.
Ekkert athugavert við
kumpánlega kveðju
John Howard
Colombo. AP. | Skæruliðar Tamíl-tígra
hafa fallist á að hefja viðræður við stjórn-
völd í Sri Lanka um að skoða skilmála
vopnahléssamkomulags sem komið var á í
landinu árið 2002.
Tamíl-tígrarnir hafa „samþykkt að
ræða vopnahléssamkomulagið við stjórn-
völd í Sri Lanka,“ sagði Tom Knappskog,
talsmaður norska sendiráðsins en Norð-
menn hafa reynt að miðla málum milli
skæruliðanna og stjórnvalda. Hann bætti
því við að hvorki væri búið að ákveða hvar
né hvenær viðræðurnar yrðu haldnar.
Á vefsíðu sem tengist tamíl-tígrum er
haft eftir Anton Balsingham, einum
helsta samningamanni þeirra, að tígrarn-
ir hafi ákveðið að „taka þátt í að fara yfir
hvernig staðið hefði verið að því að koma
vopnahléssamkomulaginu á“. Þetta yrði
gert „í þeim tilgangi að finna lausnir sem
tryggja að báðir aðilar hlíti því“. Einnig
er haft eftir Balsingham að viðræðurnar
verði haldnar í Osló innan fáeinna vikna.
Tígrarnir
samþykkja
viðræður
Ilulissat. AFP. | Grænlendingar ætla
að binda enda á deilur við Kanada-
menn um yfirráð yfir Hans-eyju, lít-
illi, óbyggðri eyju norður af Græn-
landi. „Ég hef rætt málið við Per
Stig Möller, utanríkisráðherra Dan-
merkur, og við erum sammála um að
hætta að deila við Kanada og stefna
frekar að samningaviðræðum í sept-
ember á allsherjarþingi Sameinuðu
þjóðanna,“ sagði Hans Enoksen, for-
sætisráðherra Grænlands í gær.
Mun danskt herskip því ekki koma
við á Hans-eyju eins og áætlað hafði
verið til að taka niður fánann sem
kanadískir hermenn reistu þar fyrir
skömmu. „Þjóðfánastríðinu verður
að linna,“ sagði Enoksen en bæði
Danmörk og Kanada gera tilkall til
eyjunnar.
Ekki er talið að á Hans-eyju, sem
er aðeins 1,3 ferkílómetrar að stærð,
eða í grenndinni sé að finna olíu né
verðmæta málma en við eyna eru
aftur á móti góð lúðu- og rækjumið.
Meira máli skiptir þó, að haldi áfram
að hlýna á norðurhveli vegna gróður-
húsaáhrifa er vel hugsanlegt að
Norðvesturleiðin opnist, það er að
segja siglingaleiðin norður fyrir
Kanada. Þá myndi skipaumferðin
fara um Nares-sund og heilmiklir
hagsmunir yrðu tengdir því hvorum
megin miðlínunnar skipin sigldu.
Hætta deilum
um Hans-eyju