Morgunblaðið - 17.09.2005, Blaðsíða 52

52 LAUGARDAGUR 17. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Guðrún Jóns-dóttir fæddist á
Birnustöðum 30.
júlí 1916. Hún lést
á Fjórðungssjúkra-
húsinu á Ísafirði 6.
september síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Jón
Jónasson bóndi á
Birnustöðum, f. 18.
maí 1882, á
Hrafnabjörgum í
Ögursveit, d. 27.
nóvember 1967, og
kona hans Guð-
mundína Hermannsdóttir, f. 14.
nóvember 1889, á Krossnesi í
Árneshreppi, d. 6. september
1979. Systkini Guðrúnar voru
Þorsteina, f. 1914, d. 2004;
Rebekka, f. 1920; Hermann Jón-
as, f. 1922, d. 1954; Guðmundur
Bjarni, f. 1922, d. 1960; og Guð-
ríður, f. 1926, d. 1991.
Árið 1939 giftist Guðrún Ásm-
ari Karli Gunnlaugssyni frá
Meiri Hattardal, f. 1909, d.
1982. Foreldrar hans voru
Gunnlaugur Jón Torfason, f. 29.
janúar 1879 í Efstadal í Laug-
ardal N-Ís., d. 25. desember
1937, og kona hans Þuríður
Ólafsdóttir, f. 10. júlí 1881 í
Hattardal, d. 23. september
1930. Guðrún og Ásmar eign-
uðust fimm börn. Þau eru: 1)
Gunnlaugur Jón, f.
1940, d. 1990, maki
Ásdís Sæmunds-
dóttir. 2) Margrét
Guðríður, f. 1943.
3) Guðrún Vilborg,
f. 1945, maki Sig-
urður Skarphéðins-
son. 4) Jón Helgi, f.
1948, maki Oddný
B. Helgadóttir. 5)
Þóra Guðmunda, f.
1952. Barnabörnin
eru 14 og barna-
barnabörnin 30.
Guðrún ólst upp
á Birnustöðum, en sextán ára
fer hún að vinna á Ísafirði á vet-
urna en var á Birnustöðum á
sumrin. Þá stundaði Guðrún
einnig nám og garðyrkjustörf í
Reykjanesi, þar sem hún kynnt-
ist eiginmanni sínum.
Um haustið 1939 flytja þau
suður og hefja búskap í Hraun-
prýði í Grafningi. Árið 1941
flytja þau að Birnustöðum þar
sem þau bjuggu síðan allan sinn
búskap. Guðrún tók þátt í fé-
lagsmálum og var m.a. ein af
stofnendum kvenfélagsins
Bjarkar í Ögursveit, einnig
starfaði hún í Líknarfélagi Ög-
urhrepps o.fl.
Útför Guðrúnar verður gerð
frá Ögurkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Það var kyrrlátur morgunn hinn 6.
sept sl. og í framhaldi af honum einn
bjartasti sólskinsdagurinn í lengri
tíma. Veðurguðirnir gátu ekki verið
betri við okkur. Þennan morgun þegar
hún móðir mín kvaddi þetta jarðneska
líf og hvarf á braut til þeirrar æðri til-
veru sem hún kom frá. Við sem þekkt-
um hana móður mína, hana Rúnu á
Birnustöðum, best, efuðumst aldrei
um að hennar besta bernskuminning
væri heilög og hrein og að þar fór ein
yndislegasta vera sem komið hefur á
þessa jörð. Eða er til betri bernsku-
minning frá fyrra tilverustigi en muna
eftir að hafa verið eitt af börnunum
sem Jesú blessaði?
Hún var mjög trúuð kona og sá allt-
af eitthvað gott í öllu og öllum að lok-
um, þótt hlutirnir væru kannski ekki
alltaf alveg eins og hún hefði kosið að
þeir væru.
Á Birnustöðum bjó hún og dvaldi
mestan hluta ævinnar, það var hennar
sælureitur. Þar bjó hún með föður
mínum, honum Kalla á Birnustöðum,
börnunum sínum fimm og eins bjuggu
afi og amma þar fyrstu árin. Alltaf
hafði hún nægan tíma fyrir börnin sín
og alla sem til hennar leituðu en þeir
voru ófáir. Stór hluti af barnaskóla-
námi okkar systkinanna fór fram við
eldhúsborðið hennar.
Hún var víðlesin og vel að sér um
alla hluti. Fylgdist vel með í heimsmál-
unum og eins naut hún þess hin síðari
ár að fylgjast með alþingismönnunum í
sjónvarpinu. Þekkti þá auðvitað alla og
hafði sínar skoðanir á því sem fram fór.
Hún hafði mikinn áhuga á öllu sem
börnin hennar og barnabörnin tóku
sér fyrir hendur í lífinu og vissi um alla
afmælisdaga afkomenda sinna og
systrabarna og þeirra barna.
Hún fylgdist jafnt með hvað barna-
börnin hennar erlendis voru að bjástra
við eins og hin sem búsett eru hér-
lendis. Hún var okkar alfræðiorðabók
sem var með svör við öllu er hennar
ættmenni snerti, bæði forfeðra og
samtímamanna.
Hin síðari ár dvaldi hún hjá mér á
veturna en ekki kom annað til greina
en vera á Birnustöðum á sumrin, jafn-
vel þótt hún væri þar oft ein síns liðs.
Hún átti líka góða nágranna á næstu
bæjum sem fylgdust með henni og fyr-
ir það ber að þakka.
Á þessum árum áttum við margar
ferðir um Djúpið vestanvert, ýmist að
koma eða fara til Ísafjarðar eða inn að
Birnustöðum, að eða frá Reykjanesi
eða Ísafirði.
Elsku mamma mín. Margs er að
minnast og margs er að sakna.
Og ennþá fleira sem þér ber að
þakka. Allan þinn áhuga og fyrirbænir
okkur öllum til handa, allar gleðistund-
irnar sem þú gafst okkur börnunum
þínum, barnabörnunum og langömmu-
börnunum, ættingjum og vinum.
Og fyrir öll gullkornin sem þú skildir
eftir og fyrst í sumar voru tekin saman
af henni Þóru dóttur þinni. Þau eiga
eftir að ylja okkur öllum í framtíðinni.
Fyrir allt þetta hafðu hjartans þakkir,
elsku mamma mín.
Læknum og starfsfólki á Sjúkrahús-
inu á Ísafirði ber að þakka frábæra að-
hlynningu alla tíð bæði nú síðast og
önnur skipti sem móðir mín þurfti að
dvelja þar. Þar leið henni vel og var öll-
um þakklát og þótti vænt um alla sem
henni hjúkruðu.
Í dag er einlæg óskin mín
til almættisins þessi:
Guð á himnum gæti þín,
geymi þig og blessi.
Elsku mamma og pabbi, Rúna og
Kalli á Birnustöðum. Hafið hjartans
þakkir fyrir allt. Guð veri með ykkur.
Gréta.
Við morgunljósan, lygnan fjörð,
leiðir skildu að sinni.
Í hljóðum friði hér á jörð,
lauk heiðursgöngu þinni.
Djúpið var þín bernskubyggð,
-þú bjóst á ættarreit.
Enda hélstu ævitryggð
af alhug við þá sveit.
Þú áttir trú á æðri mátt
sem ekkert bugað fær.
Á björtum degi, dimmri nátt,
var Drottinn æ þér nær.
Af visku þinni vaktir gjarna
von hjá þreyttri sál.
Velferð þinna vina og barna
var þér hjartans mál.
Þú dáðir bæði lyng í laut
og lóukvak í hlíð.
Þú leiddir mig á lífsins braut,
svo ljúf og undurblíð.
Langur dagur liggur nú að baki,
liðnar stundir geymast minni í.
Yfir þér og okkur hinum vaki
almættið. Við hittumst svo á ný.
Hjartans þakkir fyrir allt og allt.
Þóra Guðmunda.
Hljóð í dalsins djúpu ró
dreymin líður áin.
Húms við átök dagur dó
döggin þekur stráin.
Lauf á jörðu létt og hljótt
leggur reyniviður.
Stjörnuljósið stillt og rótt
streymir til mín niður.
Eftir dagsins ys og stríð
andinn griða biður.
Leggst nú yfir laut og hlíð
ljúfur næturfriður.
(Guðrún Jónsdóttir.)
Það hefur enn fækkað í dalnum. Nú
er hún Rúna á Birnustöðum, elskulega
amman okkar, horfin á braut.
Þótt hún amma hafi ekki gert víð-
reist um heiminn var hún samt heims-
borgari hinn mesti. Hún fylgdist vel
með öllum fréttum hvort sem var inn-
lendum sem erlendum. Dalurinn var
ekki afskekktari en svo að amma vissi
um allt sem var að gerast, allt frá Ísa-
firði til Reykjavíkur. Jafnvel til Banda-
ríkjanna eða Kína ef því var að skipta.
Hún amma var ekki mikil vexti en
persónuleikinn var stærri en orð fá
lýst. Með lágværu röddinni sinni náði
hún alltaf eyrum manns, því ávallt
hafði hún af einhverjum fróðleik að
miðla eða skemmtilegum sögum og
vísum. Hún var ekki langskólagengin
en góður kennari var hún og lagði
mikla áherslu á að við krakkarnir
lærðum vísur, sálma og bænir. Sér-
staklega var henni umhugað að kenna
okkur Guðsorð því amma var afskap-
lega trúuð kona.
Bæði hún og Kalli afi voru miklar
manneskjur sem sinntu ævistarfi sínu
af mikilli alúð og virðingu fyrir mönn-
um, dýrum og öllu umhverfi sínu. Þau
voru t.d. bæði með einstaklega græna
fingur sem sterklega erfðust til
barnanna. Það er ótrúlegt hvað þeim
tekst að koma hvaða plöntutítlu til
þannig að úr verði heill frumskógur.
Þannig voru alltaf blómin hennar
ömmu, þau fylltu alla glugga eins og
skógur.
Eins var með skrúðgarðinn bak við
bæinn í gamla daga, hann var sann-
kallað listaverk. Þangað var farið með
gesti eftir kaffið og kleinurnar og mik-
ið dáðst að blómunum og trjánum í
beðum við smágötur lagðar skelja-
sandi. Okkur krökkunum fannst þessi
litli reitur algjört ævintýri og elskuð-
um að fá að rölta þar um með fullorðna
fólkinu.
Laugardalurinn átti hug og hjarta
ömmu. Ættjarðarástina sá maður
sjaldan jafnsterka og þegar hún amma
talaði um dalinn og sveitina sína. Hún
átti líka góða granna sem alltaf voru
tilbúnir að leggja fram hjálparhönd ef
á þurfti að halda. Sérstaklega nú seinni
árin hafa Sigurjón á Hrafnabjörgum,
Ragna á Laugabóli, Aðalsteinn á
Strandseljum og fleiri góðir sveitungar
að auki gegnt hlutverki verndarengla
sem pössuðu vel upp á gömlu konuna
enda var hún oft á tíðum ein í kotinu.
Það var góð tilfinning að vita af þeim í
nágrenninu því það gerði henni kleift
að vera sem mest heima eftir að heils-
unni fór að hraka.
En nú er bærinn mannlaus, því Guð
hefur kallað enn eitt barnið sitt heim.
Við sem eftir stöndum getum einungis
þakkað fyrir allar góðu minningarnar
og þekkinguna sem þessi hjartahlýja
og merkilega kona skildi eftir handa
okkur að varðveita. Varðveita og miðla
áfram til þeirra sem á eftir koma.
Upp til hárra himinsala
horfi ég í bæn og trú.
Litla bæinn lengst til dala,
ljúfi Drottinn, blessa þú.
Höndin titrar, hún er þreytt
hugurinn þó vaki.
Húmið geislum hefur eytt,
þeir hurfu að fjallabaki.
Styrk mig til að starfa og iðja,
styrk mig, Drottinn, Jesú minn.
Veit mér náð að vaka og biðja
og viljann ætíð gera þinn.
Styrk þú mína aumu önd,
öll það græðir meinin vönd.
Styrk þú mig í stríði nauða,
styrk þú mig í lífi og dauða.
(Guðrún Jónsdóttir.)
Berglind, Bergvin
og fjölskyldur.
Mig langar til að minnast í nokkrum
orðum móðurömmu minnar Guðrúnar
Jónsdóttur eða Rúnu ömmu. Amma
var einhver sú besta manneskja sem
ég hef kynnst. Hún var hjartahrein og
trúuð og miðlaði góðmennsku sinni
óspart til þeirra sem til hennar komu,
hvort sem það voru ættingjar hennar,
vinir, kunningjar eða bara þeir sem á
vegi hennar urðu. Amma talaði aldrei
illa um nokkurn mann og hún átti ótal
vini og kunningja og allir gátu til henn-
ar leitað, í blíðu og stríðu. Það voru allir
alltaf velkomnir til hennar og öllum
bauð hún inn í kaffi, hvort sem hún
þekkti til þeirra eða ekki.
Þegar maður eldist lærir maður að
meta það og finnur hvað það skiptir
miklu máli að hafa fengið að alast upp
við jafn mikla ást, umhyggju og þol-
inmæði og Rúna amma veitti. Hún
kenndi mér svo margt gott sem verður
seint fullþakkað.
Ég held að það hafi ekki liðið sumar
án þess að ég heimsækti ömmu á
Birnustaði og alltaf var það jafnmikið
tilhlökkunarefni að fara vestur. Marg-
ar af mínum bestu minningum eru að
vestan, í búleik eða í heyskap með
bræðrum mínum, frænkum og frænd-
um eða baksandi eitthvað inni í eldhúsi
hjá ömmu að spjalla um lífið og til-
veruna.
Það var yndislegt og gott að amma
skyldi fá að vera heima á Birnustöðum
í sumar, hún naut sín hvergi betur en
heima í sveitinni sinni. Birnustaðir og
Laugardalurinn verða ekki eins án
Rúnu ömmu, en þeir verða engu að síð-
ur alltaf sérstakir í mínum huga.
Ég læt fylgja með litla bæn sem
amma kenndi mér og ég held mikið
upp á:
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Þýð. S. Egilsson.)
Þakka þér, elsku amma mín, fyrir
allt og allar góðu stundirnar. Guð
geymi þig um alla eilífð. Minning þín
lifir í hjörtum okkar.
Hvíl í friði.
Þín
Sigríður (Systa)
og fjölskylda.
Ungur má en gamall skal.
Þessi hugsun fór í gegnum huga
minn þegar ég sat við rúmið sem Rúna
lá í á sjúkrahúsinu á Ísafirði síðast þeg-
ar ég sá hana. Ég á erfitt með að trúa
því að Rúna sé ekki lengur á Birnu-
stöðum, hún er búin að vera fastur
punktur hér í Laugardalnum svo lengi
sem ég man. Þau hjón Karl Gunn-
laugsson og Guðrún Jónsdóttir eða
Rúna eins hún var ævinlega kölluð
bjuggu á Birnustöðum öll sín búskap-
arár og þar ólu þau upp sín börn, öll
myndar- og dugnaðarfólk. Þau tóku
við búi af foreldrum hennar, bjuggu
fyrst á hluta af jörðinni á móti Jóni
Jónassyni og Guðmundínu Her-
mannsdóttur. Þar áður bjuggu á
Birnustöðum Rebekka Egilsdóttir og
Jónas Bjarnason, afi og amma Rúnu.
Þessi jörð er búin að vera lengi í sömu
ætt. Þarna ólust upp Þorbjörg í Haga-
koti, Aðalsteinn faðir minn og Jón á
Birnustöðum en þau systkinin fluttu
ekki langt í burtu. Óhætt er að segja að
snyrtimennska hafi verið þessu fólki í
blóð borin, það hafa Birnustaðir sýnt
alla tíð svo lengi sem ég man og þannig
vil ég muna það. Ég man að Kalli, mað-
ur Rúnu, tíndi upp sígarettustubba og
annað þvíumlíkt þegar einhver hafði
hent þeim í kæruleysi. Allt vildu þessi
hjón hafa í röð og reglu svo til fyr-
irmyndar var og þannig var á Birnu-
stöðum.
Rúna var mjög vel gefin þótt hún
nyti ekki mikillar skólagöngu, hún var
einnig vel hagmælt og minnið einstakt
hjá svona fullorðinni manneskju. Á
heimili Rúnu var mikið af myndum og
hún talaði alltaf um ættingja sína með
mikilli lotningu. Rúna var einstaklega
trúuð kona og við vorum nú ekki alltaf
sammála þegar þau mál bar á góma.
Nú á síðari árum hefur hún oft verið
veik og dvalið á sjúkrahúsum, bæði hér
á Ísafirði og fyrir sunnan. Ég kom til
hennar á sjúkrahúsið á Ísafirði 31.
ágúst og þá vissi ég að ég mundi ekki
sjá hana aftur og sú varð raunin. Ég
þakka Rúnu fyrir samfylgdina og votta
aðstandendum samúð mína og bið Guð
að blessa þau öll.
Ragna Aðalsteinsdóttir,
Laugabóli.
Þeim fækkar á meðal okkar alþýðu-
hetjunum sem fæddust á fyrstu tugum
síðustu aldar. Ein þessara hetja yfirgaf
okkur hér á „Hótel jörð“ þegar dagur
rann hinn 6. sept. sl. Engum átti að
koma á óvart að Guðrún Jónsdóttir á
Birnustöðum væri að kveðja sína sam-
ferðamenn en það er samt þannig að
þegar góður vinur kveður rifjast upp
minningar liðinna ára, tilfinningar titra
og tárakirtlar verða oft barmafullir.
Rúna á Birnustöðum eða Rúna
frænka eins og hún var kölluð í okkar
fjölskyldu var ein þessara alþýðuhetja,
sjálfmenntuð og skarpgreind. Hennar
starfsvettvangur var stórt heimili þar
sem ekki var skotist út í búð ef eitthvað
vantaði. Á slíku heimili reynir mikið á
hagstjórn búenda að allt sé til staðar á
hverjum tíma. Það var ekki lítil vinna
að vera húsmóðir á slíku heimili þar
sem koma þurfti „mjólk í mat og ull í
fat“.
Rúna hélt vel utan um sína fjöl-
skyldu, fylgdist vel með frændfólkinu í
önn dagsins, tók á móti gestum og
gangandi með opnum örmum og mett-
aði alla í mat og nærgætni. Öllum þótti
gott að koma í Birnustaði enda þar
jafnan gestkvæmt.
Hún var einn af þessum fjöllista-
mönnum sem erjaði jörðina, bakaði,
eldaði, prjónaði, saumaði, huggaði,
læknaði, ráðlagði, hvatti, gaf, bað öll-
um blessunar. Hæg en örugg var hún
sívinnandi og kom ótrúlega miklu í
verk.
Rúna var víðlesin og stálminnug,
fylgdist vel með þjóðmálunum og hafði
ríka réttlætiskennd.
Með þessum fátæklegu orðum vilj-
um við þakka Rúnu frænku samfylgd-
ina, alla hennar hugulsemi, hjálpsemi,
nærgætni og bænir okkur til handa á
erfiðum stundum.
Þessar ljóðlínur segja allt sem segja
þarf um slíka konu:
Og hver á nú að blessa blóm og dýr
og bera fuglum gjafir út á hjarnið
og vera svo í máli mild og skýr,
að minni í senn á spekinginn og barnið,
og gefa þeim, sem götu rétta flýr,
hið góða hnoða – spinna töfragarnið?
Svo þekki hver sem þiggur hennar beina,
að þar er konan mikla, hjartahreina.
(Davíð Stef.)
Fjölskyldu hennar og öðrum syrgj-
endum vottum við okkar dýpstu sam-
úð.
Blessuð sé minning Guðrúnar Jóns-
dóttur á Birnustöðum.
Sigurbjörg og
Haukur Hannibalsson.
Það haustar og húmar að. Litir sum-
arsins fölna og gróðurinn býr sig vetr-
ardvalar. Náttúrubarnið hún Rúna frá
Birnustöðum hefur horfið til annarrar
dvalar. Það er römm sú taug sem batt
Guðrúnu við ættjörð sína og fjölskyldu
og kvaddi hún þessa jarðvist á dán-
ardægri móður sinnar. Haustið áður
hafði systir hennar Þorsteina og
tengdamóðir mín kvatt þessa jarðvist á
dánardægri föður þeirra en mikil
tryggð var á milli þeirra systra. Báðar
undu þær sér best inn til dala í vest-
firskri sveit, umvafðar tilkomumiklum
fjallahring. Rúna var afar kær fjöl-
skyldunni á Hanhóli. Á Birnustöðum
voru börn og tengdabörn Steinu ávallt
kærkomin og einkar ljúft að sækja
heim þessa æðrulausu og elskulegu
frænku. Þar var maður umvafinn mild-
um höndum og ómældri hlýju og vel-
vilja. Rúna var afar hugulsöm um ætt-
ingja sína. Á hverjum jólum máttu
dætur mínar á Hanhóli búast við flík úr
hlýrri og mjúkri ullinni frá frænku
sinni í hinni sveitinni. Gjarnan mátti þá
finna aur eða góðgæti í sokk eða vett-
ling til að gleðja litlar barnssálir. Rúna
var búkona. Á Birnustöðum hafði hún
vaxið og upp og síðan búið allt sitt líf
fyrst með eiginmanni sínum, Karli, og
síðar ásamt syni og tengdadóttur. Þar
hlúði hún að skepnum og gróðri innan
dyra sem utan. Ósjaldan fór maður út
frá henni á Birnustöðum án þess að
hafa í fórum sér afleggjara eða plöntu
sem hún hafði hlúð að og komið til.
Heimsóknirnar verða ekki fleiri í bili.
Fjölskyldan á Hanhóli vottar börnum
Rúnu þeim Gógó, Grétu, Jóni Helga og
Þóru og öðrum aðstandendum samúð
sína. Gæska Guðrúnar frá Birnustöð-
um lifir með okkur áfram.
Guðrún Stella Gissurardóttir,
Hanhóli.
GUÐRÚN
JÓNSDÓTTIR