Morgunblaðið - 17.09.2005, Blaðsíða 10

10 LAUGARDAGUR 17. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
GEIR H. Haarde, fjármálaráð-
herra og verðandi utanríkisráð-
herra, sagði í ræðu sem hann flutti
á allsherjarþingi Sam-
einuðu þjóðanna fyrir
tæpu ári að íslensk
stjórnvöld hefðu
ákveðið að sækjast
eftir sæti í öryggisráði
SÞ 2009–2010. Hann
sagði í ræðunni að lítil
ríki geti lagt fram
mikilvægt framlag til
marghliða samstarfs
þjóða.
Geir sagði í samtali
við Morgunblaðið sl.
miðvikudag að hann
myndi ekki ræða
framboð Íslands til
Öryggisráðsins við
fjölmiðla fyrr en hann
hefði tekið við embætti utanrík-
isráðherra 27. september nk. Að-
stoðarmaður hans sagði í samtali
við Morgunblaðið í gær að sú
ákvörðun stæði þegar blaðið leitaði
eftir viðbrögðum Geirs við ræðu
Halldórs Ásgrímssonar forsætis-
ráðherra á leiðtogafundi SÞ í
fyrrakvöld.
Geir flutti ræðu á allsherjar-
þingi Sameinuðu þjóðanna 24.
september í fyrra í fjarveru Dav-
íðs Odddssonar utanríkisráðherra.
Í ræðunni vék Geir að ákvörðun
Íslands um að sækjast eftir sæti í
Öryggisráðinu og talaði þar á svip-
uðum nótum og Halldór gerði á
leiðtogafundinum í fyrradag.
„Alveg eins og það er grundvöll-
ur að tilvist Öryggisráðsins að það
endurspeglar fulltrúa frá ólíkum
svæðum, þá er það einnig mik-
ilvægt að hin fjölmörgu smærri
ríkjunum finnist að þeirra mál séu
skilin og tekin til greina.
Í þessu samhengi vil ég vísa til
fyrri yfirlýsingar um framboð Ís-
lands til tímabundinnar setu í Ör-
yggisráðinu fyrir
tímabilið 2009–2010
sem Norðurlöndin, í
hópi vestur-evr-
ópskra ríkja og ann-
arra ríkja, féllust á að
styðja árið 1998, þ.e.
Danmörk, Finnland,
Noregur og Svíþjóð.
Lítil ríki geta lagt
fram mikilvægt fram-
lag til marghliða sam-
starfs þjóða. Lítil ríki
leggja oft fram frum-
legar hugmyndir um
hvernig eigi að nálg-
ast viðfangsefnin sem
við stöndum frammi
fyrir og framlag
þeirra er því oft meira en annarra
miðað við höfðatölu,“ sagði Geir.
Ræddi við önnur ríki
um framboð Íslands
Í fréttatilkynningu sem utanrík-
isráðuneytið sendi fjölmiðlum um
ræðu Geirs á allsherjarþinginu í
fyrra er einnig fjallað um viðræður
sem hann átti við fulltrúa annarra
ríkja, en þar segir: „Í gær, föstu-
dag, [24. sept. 2004] skrifaði fjár-
málaráðherra og utanríkisráðherra
Gínea Bissau undir yfirlýsingu um
stofnun stjórnmálasambands.
Ráðherra hefur ennfremur und-
anfarna daga átt tvíhliða fundi og
viðræður við utanríkisráðherra
karabísku ríkjanna Barbados, Ja-
maíka, Kúbu, Trínidad og Tóbagó,
Antígva og Barbúda, einnig
Gvæana, Níkaragva, Madagaskar,
Austur-Tímor, Kasakstan, Srí
Lanka, Kýpur, og nokkurra
smærri ríkja í Kyrrahafi; Mars-
Geir H. Haarde kynnti framboð Íslands
í ræðu á allsherjarþingi SÞ fyrir ári
„Lítil ríki geta
lagt fram mik-
ilvægt framlag“
Geir H. Haarde
GUÐNI Ágústsson landbúnaðarráð-
herra segir að ef það séu efasemdir í
þingflokki sjálfstæðismanna um þá
tillögu að Ísland sækist eftir setu í
Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna þá
séu þær ekkert síður í þingflokki
framsóknarmanna. Hjálmar Árna-
son, formaður þingflokksins, segir að
málið hafi ekki verið afgreitt úr þing-
flokknum og hann segist líta svo á að
hin formlega ákvörðun um framboð
Íslands hafi enn ekki verið tekin.
„Ég tel að þessi ákvörðun um að
Íslendingar sækist eftir setu í Ör-
yggisráðinu sem ákveðin var af rík-
isstjórn og Alþingi fyrir um sjö árum
sé núna í miklu uppnámi. Í fyrsta lagi
er greinilegt að núverandi utanrík-
isráðherra, Davíð Oddsson, sem þá
var forsætisráðherra er efins eða
hefur skipt um skoðun og segir Geir
H. Haarde eftirmann sinn munu
taka ákvörðun um málið. Hann hefur
ekki enn tjáð sig.
Í öðru lagi hefur Einar Oddur
Kristjánsson, sem er varaformaður
fjárlaganefndar, hafið fulla baráttu
gegn þessari ákvörðun, en fjármagn-
ið verður ríkisstjórnin að sækja til
Alþingis. Þess vegna verða stjórnar-
flokkarnir að fara yfir málið og meta
stöðuna. Ef það eru efasemdarmenn
í Sjálfstæðisflokknum þá eru þeir
ekkert síður í Framsóknarflokknum.
Efasemdir manna og þar á meðal
mínar hafa auðvitað vaxið hvað þetta
mál varðar ekki síst þegar veröldin
harðnaði. Hún hefur harðnað mikið á
síðustu árum. Menn eru auðvitað
ekki eins sannfærðir og áður um að
það séu hagsmunir lítillar friðelsk-
andi þjóðar að blanda sér í ákvarð-
anatöku með svo afgerandi hætti.
Svo hafa auðvitað aðstæður í þessu
máli breyst hvað framboðið varðar;
bæði sækir Tyrkland málið stíft af
sinni hálfu og staðan kannski orðin
sú að fjármagnið er meira sem fer í
þessa baráttu en menn gerðu sér
grein fyrir í upphafi. Nú eru menn að
tala um einn milljarð. Þess vegna
verður ríkisstjórnin með sínum þing-
flokkum að fara yfir framhald máls-
ins og meta allar hliðar þess í ljós
þessarar breyttu stöðu.“
„Kom dálítið á óvart“
„Í rauninni kom þetta dálítið á
óvart því að það hefur ekki verið tek-
in formleg ákvörðun um framboðið,“
segir Hjálmar Árnason, formaður
þingflokks Framsóknarflokksins,
um yfirlýsingu Halldórs Ásgríms-
sonar forsætisráðherra á leiðtoga-
fundi Sameinuðu þjóðanna um fram-
boð Íslands til Öryggisráðs
Sameinuðu þjóðanna.
Hjálmar sagðist hafa litið svo á að
málið væri í þeim farvegi að verið
væri að kanna kostnað við framboð-
ið, hvað það þýði o.s.frv.
„Málið hefur margsinnis verið
rætt í þingflokki framsóknarmanna
og tínd hafa verið til rök bæði með og
á móti. En þetta er mál sem formlega
hefur ekki verið afgreitt út úr þing-
flokkinum,“ sagði Hjálmar.
Hjálmar sagði að skiptar skoðanir
væru í þingflokki framsóknarmanna
eins og hjá þjóðinni. Rökin með
væru, eins og bæði Halldór Ásgríms-
son og Davíð Oddsson hefðu sagt
þegar þessi hugmynd var reifuð, að
þetta væri skref í að þroska okkur
sem sjálfstæða þjóð; að axla ábyrgð á
alþjóðavettvangi eins og aðrar sjálf-
stæðar þjóðir. Það muni ekki vera
nema þrjár Evrópuþjóðir sem aldrei
hafa setið í Öryggisráðinu, Ísland,
Lúxemborg og Lichenstein. Þjóðir
eins og Grænhöfðaeyjar hefðu setið í
ráðinu. Hjálmar sagði að rökin á
móti væru „hinn óheyrilegi“ kostn-
aður sem fylgi framboðinu og hvort
og þá hvernig við gætum gert þetta.
Sumt fólk þiggur ekki ráð
Einar Oddur Kristjánsson, vara-
formaður fjárlaganefndar, lýsti yfir
afdráttarlausri andstöðu við fram-
boð Íslands til Öryggisráðsins í
Kastljósþætti í sjónvarpinu í fyrra-
kvöld.
„Það er bara þannig að sumt fólk
hvorki þiggur ráð né þýðist viðvar-
anir og þá er ekkert við því að gera
heldur að bíða þess sem verða vill,“
var það eina sem Einar Oddur vildi
segja um yfirlýsingu Halldórs á leið-
togafundinum þegar Morgunblaðið
leitaði eftir viðbrögðum hans í gær.
Guðni Ágústsson um framboð til Öryggisráðs SÞ
„Ekkert síður efasemdir
hjá framsóknarmönnum“
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
AÐ MATI Halldórs Þ. Sigurðssonar, for-
manns Félags íslenskra atvinnuflugmanna
(FÍA), hentar Miðdalsheiði engan veginn fyrir
flugvallastarfsemi. Hann segir aðflug vera af-
ar takmarkað og að meira sé um ísingu og
hálku þar en í Vatnsmýrinni, enda standi Mið-
dalsheiðin hærra yfir sjávarmáli. Auk þess sé
svæðið nálægt fjöllum. Halldór er þeirrar
skoðunar að halda eigi Reykjavíkurflugvelli á
núverandi stað enda sé hann afar vel stað-
settur bæði fyrir aðflug og veðurfarslega.
„Ég vil líka taka undir með landsbyggð-
arfólkinu að það er eins og Reykvíkingar skilji
ekki að þetta er samgöngumiðstöð fyrir lands-
byggðina, sem Keflavíkurflugvöllur yrði aldr-
ei,“ segir Halldór og bætir því við að Reykja-
víkurflugvöllur þjóni einnig mikilvægu
hlutverki sem varavöllur.
Honum þykir umræðan varðandi flugvöllinn
hafa nær eingöngu snúist um peninga, þ.e. að
verið sé að selja land, en ekki hafa verið á fag-
legum nótum. Spurður um annan kost segir
Halldór Álftanes vera landfræðilega afar gott
svæði undir flugvöll. „Þar er hins vegar von-
laust að byggja flugvöll út af byggðinni sem er
komin þar.“
Ekki inni í myndinni
Miðdalsheiði hefur áður komið til tals sem
hugsanleg staðsetning undir nýjan Reykjavík-
urflugvöll. Í vor buðu landeigendur á Miðdals-
heiði land á heiðinni undir nýjan flugvöll.
Vildu þeir með því leggja fram nýjan mögu-
leika á staðsetningu vallarins í stað Vatnsmýr-
arinnar, án þess að innanlandsflug færðist of
langt frá höfuðborgarsvæðinu. Sturla Böðv-
arsson samgönguráðherra sagði þá af því til-
efni að Miðdalsheiðin væri ekki inni í mynd-
inni.
Einar V. Tryggvason, arkitekt og annar eig-
enda landsins, sagði það henta vel fyrir flug-
völl. Ekki væri langt fyrir borgarbúa að fara
til að sækja flug – eða landsbyggðarfólk að
komast í borgina – flyttist völlurinn á heiðina.
Einungis væru rúmir tuttugu kílómetrar frá
hugsanlegu flugvallarstæði í miðborgina og
því fljótlegt að keyra, og leiðin sú sama og upp
í Bláfjöll.
Engin áhrif á byggð
Samtök um betri byggð hafa borið saman
fjóra kosti fyrir nýjan innanlandsflugvöll, þ.e.
á Miðdalsheiði, í Hvassahrauni, í Keflavík og á
Lönguskerjum.
Samtökin segjast ekki taka afstöðu til þess
hvar innanlandsflug skuli staðsett til fram-
tíðar. Einungis sé bent á þá kosti sem aug-
ljóslega séu hagstæðir eða óhagstæðir fyrir
borgarsamfélagið til lengri tíma. Talið er að
kostnaður við flugvallargerðina sé sá sami fyr-
ir alla nýja velli, eða um 10 milljarðar kr. Ekki
er reiknað með verði fyrir landið í þessari tölu.
Sé sérstaklega litið til Miðdalsheiði, skv. sam-
anburði samtakanna, þá eru vísbendingar um
að aðstæður á Miðdalsheiði séu mun hagstæð-
ari en í Hvassahrauni.
„Flugvöllur á Miðdalsheiði er sá eini af
þremur nýjum flugvallarkostum í þessum
samanburði sem ekki mun hafa nokkur áhrif á
byggð í fyrirsjáanlegri framtíð,“ segir í
skýrslu samtakanna. Þar er jafnframt bent á
að flugvöllur á Miðdalsheiði sé sá eini af þrem-
ur nýjum flugvallarkostum í þessum saman-
burði sem stækka megi í fullbúinn millilanda-
flugvöll þegar og ef talið verði hagkvæmt að
sameina allt flug á einum flugvelli.
Þar er einnig bent á að flugfjarlægð frá
helstu þéttbýlisstöðum á landsbyggðinni stytt-
ist um 15 kílómetra á flugvöll á Miðdalsheiði.
Samtökin benda á að aðstæður á Miðdals-
heiði séu taldar jafngóðar og í Vatnsmýri hvað
sviptivinda snerti.
Þá segja samtökin að pólitísk andstaða
landsbyggðarbúa við flutning innanlandsflugs
sé mjög mikil og byggist að verulegu leyti á
tilfinningum en ekki á rökum. Að sama skapi
virðist meiri andstaða vera við flutning í
Hvassahraun en á Miðdalsheiði, í beinu hlut-
falli við lengd flugtíma.
Samtökin benda á að andstaða íbúa og
sveitarstjórna í Seltjarnarneskaupstað, Kópa-
vogi, Bessastaðahreppi og Garðabæ sé ein-
dregin gegn flugvelli á Lönguskerjum. Að
sama skapi mætti ætla að íbúar og sveitar-
félög austanfjalls muni fagna flugvelli á Mið-
dalsheiði.
Segja Miðdalsheiði
óhentugan stað
fyrir nýjan flugvöll


  


      





       
  


 
   

 

Eftir Jón Pétur Jónsson
jonpetur@mbl.is
ÞORGERÐUR Katrín Gunnarsdóttir menntamálaráð-
herra sagði í Kastljósþætti Sjónvarpsins í gærkvöldi að
Íslendingar hefðu tvímælalaust erindi í Öryggisráð Sam-
einuðu þjóðanna. Norðurlandaþjóðir hefðu verið þar til
margra ára og á þær verið hlustað í lýðræðis- og mann-
réttindamálum. Íslendingar hefðu margt fram að færa.
Þorgerður Katrín sagði það afar brýnt og mikilvægt
að fylgja framboði Íslands eftir en fylgjast þyrfti með að
kostnaður færi ekki úr böndum. „Við erum búin að segja
A og eigum þá að segja B og C og fara alla leið, vera stolt
þjóð og hætta þessu smálandatali endalaust. Vel getur
verið að við séum 300 þúsund einstaklingar en við erum
stórþjóð á ákveðnum sviðum og eigum að vera stolt af
því,“ sagði Þorgerður Katrín.
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir um Öryggisráðið
Eigum að fara alla leið