Fréttablaðið - 25.09.2003, Page 32

32 25. september 2003 FIMMTUDAGUR
Pondus eftir Frode Øverli
You made your wallpapers green /You want to make love to the scene
/ Your european son is gone / You’d
better say so long / Your clown’s bid
you goodbye.“
- Lou Reed tileinkaði fyrrum kennara sínum, skáld-
inu Delmore Schwartz, lagið European Son af plöt-
unni The Velvet Underground and Nico frá 1967.
Textinn var í stysta lagi enda var Schwartz þekktur
fyrir fyrirlitningu sína á rokktextum.
Popptextinn
THE VELVET UNDERGROUND
TÓNLIST Þegar Chemical Brothers
brutust fram á sjónarsviðið árið
1995 með fyrstu plötu sinni, Exit
Planet Dust, gerðu þeir það með
látum. Þetta var á þeim tíma sem
fólk var enn að átta sig á því að
það væri í lagi að skapa nýtt úr
gömlu, þ.e. að taka hljóðbúta úr
eldri lögum og byggja ný lög utan
um þá.
Eldri tónlistarunnendum
fannst eitthvað bogið við þá til-
hugsun að tveir rétt tvítugir piltar
frá Manchester í Englandi gætu
klifið hátt upp á
vinsældal is tana
með tónlist sem
framleidd var í
svefnherbergi ann-
ars þeirra, einung-
is á tölvur. Einnig
þótti sumum fjar-
stæðukennt að
kalla slíka menn
lagahöfunda þar
sem tónlistin væri
púsluð saman úr
höfundaverkum annarra. Yngri
kynslóðir gleyptu strax við þessu
og þeir sem fylgdust vel með
vissu vel hverjir þeir Tom
Rowlands og Ed Simons í Chem-
ical Brothers voru, löngu áður en
fyrsta breiðskífan kom út.
Ed og Tom hittust fyrst árið
1989 í skóla. Næsta sumar höfðu
þeir lítið fyrir stafni og ákváðu að
gera tónlist saman. Þeir nældu sér
svo í aukapening með því að þeyta
skífum á skemmtistöðum. Þeir
komu sér upp litlu hljóðveri, í
svefnherbergi Toms að hans eigin
sögn, og byrjuðu að fikta með end-
urhljóðblandanir. Þeir þóttu hug-
myndaríkir og endurhljóðbland-
anir þeirra auðkennandi frá öðr-
um. Þannig unnu þeir sig snemma
upp og voru byrjaðir að endur-
hljóðblanda lög fyrir flytjendur á
borð við Prodigy, Primal Scream,
Method Man og St. Etienne áður
en þeir vissu.
Hvers konar tónlist er
þetta eiginlega?!
Fyrst var tónlist sveitarinnar á
skjön við allt annað sem var vin-
sælt á þeim tíma. Gagnrýnendur
áttu erfitt með að átta sig á hvers
kyns tónlist þetta væri. Þetta var
elektróník án rafhljóðanna. Þetta
var rokk án hljóðfæraleikaranna
auk þess sem sveitin virtist skipta
um stefnu með hverju lagi. Skil-
greiningin „Big-beat“ var fljót-
lega skálduð upp, en náði þó aldrei
festu.
„Þegar við gáfum út fyrstu
plötuna kallaði fólk þetta trip-
hop,“ segir Tom, síðhærði efna-
bróðirinn með gleraugun, hlæj-
andi. „Það var ekki fyrr en við
gáfum út „Dig Your Own Hole“
sem fólk byrjaði að kalla þetta
bigbeat. Fyrst reyndi fólk að setja
okkur í sama hóp og Massive
Attack, Mo’ Wax og Portishead,
sem okkur fannst alltaf skrýtið.
Við gátum ekki tengt okkur við
þessar sveitir. Í dag finnst mér
við hafa fundið okkar eigin stíl
snemma. Strax á fyrstu plötunni
eru lög sem eru allt frá poppi og
teknó yfir í fallegt dub. Það er
mikilvægt fyrir okkur að gera
melódíska tónlist, ekki hvernig
fólk skilgreinir tónlistina.“
Nú er upptökutæknin sífellt að
breytast, hefur það mikil áhrif á
vinnuaðferðir ykkar?
“Tæknin er bara eins og verk-
færi. Það er ekki enn búið að þróa
tækni sem færir manni góðar
hugmyndir. Þegar maður sest nið-
ur til þess að semja er vinnslu-
ferlið kannski auðveldara en
sköpunin sjálf er alltaf jafn flók-
in. Það er kannski auðveldara að
vinna með hljóðið en það erfið-
asta við tónlist er að fá hugmynd
sem er einhvers virði. Þegar við
vorum inni í svefnherbergi með
lélegan sampler og viðvan-
ingsforritunartæki var þetta
svipað og núna með fullkomnustu
tölvurnar. Það er auðvelt að gera
viðvaningsplötu en enn erfitt að
gera góðar plötur. Þetta er mjög
jákvætt. Í tækjunum í dag er búið
að for-forrita fullt af töktum og
svoleiðis. Þannig er auðvelt að
búa til eins tónlist og þú heyrðir á
klúbbnum kvöldið áður en þá
býrðu bara til enn eina klónuðu
dansplötuna, og á því þarf heim-
urinn ekki að halda. Það er nóg af
þeim nú þegar.“
Ég hef það á tilfinningunni að
þið þurfið stanslaust að hlusta á
tónlist og grafa upp gamla hluti til
þess að búa til sándið ykkar.
“Þetta er stanslaus leit. Ég hef
alltaf haft áhuga á hljóðum og tón-
list. Ef ég tek eftir því að Pink
Floyd notaði sérstaka tegund
hljóðgervils á Dark Side of the
Moon fæ ég þá flugu í höfuðið að
ég verði að kaupa hann og geri
það svo. Svo fikta ég í honum og
fatta hvernig eigi að búa til sama
hljóð. Síðan les ég mér til um
hljóðfæri og finn þau. Stundum
heyri ég kannski lag í útvarpinu
eða á klúbbi og gref þær plötur
upp. Þá þarf maður að finna upp-
tökustjórann, hringja í hann og
spjalla við hann um þær plötur
sem hann hefur gert. Þetta er
bara áhugamál mitt, að grafa upp
mismunandi hljóð.“
Bræðurnir og vinir þeirra
Oft hafa rafsveitir lent í laga-
vandræðum eftir að hafa notað
hljóðbúta úr lögum án þess að fá
leyfi. Tom segir að þeir félagar
hafi verið varkárir frá fyrsta degi
og sloppið við allt slíkt.
„Vandamálið við að vinna
svona er að finna fólkið sem
gerði lögin. Til dæmis byrjar síð-
asta plata, Come With Us, á
hljóðsarpi sem var tekið af þrjá-
tíu ára gamalli franskri plötu.
Svo þegar við fundum manninn
sem átti að hafa gert plötuna
mundi hann ekkert eftir því að
hafa gert hana!“
Þið hafið nú unnið með fullt af
frægu fólki, frægasta samstarfið
var líklegast í laginu Setting Sun
sem þið gerðuð með Noel Gallag-
her, haldið þið einhverju sam-
bandi við hann?
“Jamm, ég spjallaði við Noel
um daginn. Þá var hann að vinna í
hljóðverinu á sama tíma og við.
Hann er mjög góður kall. Maður
hittir hann ekkert um hverja helgi
en þegar við hittum hann eigum
við góðar stundir. Aðrir, eins og
Beth Orton eða Tim Burgess úr
Charlatans, eru svo vinir okkar.
Við höfum unnið með Wayne
Coyne úr Flaming Lips og höfum
þekkt þá lengi. En það er bara út
af vinnunni sem við kynntumst, og
það er bara út af vinnunni sem við
hringjumst á milli. Ég kann mjög
vel við það að vinna með öðrum.
Þannig lærir maður. Maður heldur
kannski að maður viti heilmikið
um tónlist en svo hittir maður ein-
hvern annan sem vinnur allt öðru-
vísi en maður sjálfur. Þannig opn-
ast maður fyrir nýjum heimum.“
Í kringum þann tíma var nú
eins og það ríkti platónskt ástar-
samband á milli ykkar Noels.
„Hmm, það var nú bara plat-
ónskt,“ segir hann og hlær hátt
og lengi. „Það var talað um að við
myndum hjálpa honum við sóló-
verkefnið hans en það varð aldrei
neitt úr því. Oasis vildu að við
endurhljóðblönduðum Helter
Skelter með þeim, en okkur lang-
aði ekkert til þess að gera það.
Það bitnaði svolítið á sambandi
okkar.“
Þetta snerist þá allt saman
um Bítlana að lokum?
“Já, það voru Bítlarnir sem
drógu okkur að hvor öðrum og
Bítlarnir sem slitu okkur í sund-
ur. Við vildum ekki endurhljóð-
blanda lagið vegna þess að okk-
ur fannst útgáfa Bítlanna vera
endanleg. Það væri ekki hægt að
gera hana betri, og engu við
hana að bæta.“
Á mánudag kom út safnplata
sem inniheldur öll vinsælustu
lög sveitarinnar í gegnum tíð-
ina. Þessa dagana vinna bræð-
urnir að nýrri plötu sem þeir
vonast til að geta fært á borð
snemma á næsta ári. Tom vildi
ekkert láta uppi um hverju að-
dáendur gætu átt von á.
biggi@frettabladid.is
„Tæknin
er bara
verkfæri“
Á mánudaginn síðasta kom út safnplata með
þekktustu lögum The Chemical Brothers.
Fréttablaðið spjallaði við Tom Rowlands um
hvernig sé best að gera nýtt úr gömlu.
■
„Oasis vildu
að við endur-
hljóðblönd-
uðum Helter
Skelter með
þeim, en okkur
langaði ekkert
til þess að gera
það. Það bitn-
aði svolítið
á sambandi
okkar.“
CHEMICAL BROTHERS
Tom, sá síðhærði með gleraugun, viðurkennir að það sé örlítið undarlegt að vera kom-
inn á safnplötualdurinn. Hann kynntist samstarfsmanni sínum og efnabróður, Ed Sim-
ons, fyrst fyrir 14 árum síðan. Fyrsta plata þeirra kom út fyrir 11 árum.
Vinsamlegast
setjið inn
kortið!
Vinsamlegast
bíðið!
Nú ert þú í
djúpum skít!
Kortið þitt verður
hakkað í smástykki
og dreift yfir
Kyrrahafið!
Það er á svona
stundum að maður
fattar að maður er
búinn með yfirdráttinn!