Fréttablaðið - 23.01.2004, Blaðsíða 30

23. janúar 20046 Fjármál heimilanna
Í skuldunum
er falinn fjársjóður
Ingólfur H. Ingólfsson rekstrarstjóri segir að Íslendingar þurfi að breyta um hugsunarhátt.
Mikilvægt að hugsa um útgjöldin. Sparnaður er ekki erfiður. Galdurinn er að greiða niður höfuðstól lánanna.
Fjölmargir Íslendingar hafalent í því að finnast þeir vera
komnir í fjárhagslegt þrot. Pen-
ingaáhyggjurnar eru oft svo mikl-
ar að fólk á erfitt með svefn og
sér enga leið út úr vandanum.
Ingólfur Hrafnkell Ingólfsson
rekstrarstjóri hefur um árabil
boðið upp á fjármálanámskeið
ásamt konu sinni Bärbel Gertrud
Schmid. Á námskeiðunum hefur
hann aðstoðað fjölda fólks við að
ná tökum á fjármálum sínum.
„Það sem fólk þarf fyrst og
fremst að gera er að breyta um
hugsunarhátt,“ segir Ingólfur.
„Það sem allir eiga að gera, alveg
sama hvort þeir eiga mikið eða lít-
ið, er að hugsa um útgjöldin. Fólk
á að hætta að hugsa um innkom-
una, að hún sé svo lítil. Ekki eyða
kröftunum í að fara í þref við
vinnuveitandann um launahækk-
un, því það getur tekið hálft ár og
útheimtir mikla orku sem skilar
yfirleitt litlu. Fólk á að einbeita
sér að útgjöldunum og hvað það
er að gera við peningana. Það er
hægt að flokka útgjöldin í þrennt:
neyslu, afborganir af skuldum og
sparnað. Sparnaður er útgjalda-
liður því þá tekur þú hluta af inn-
komunni og leggur hann fyrir.
Þegar fólk er búið að þessu á það
að velja sér áherslu.“
Greiðslutíminn styttur um 75%
Ingólfur segir að í flestum til-
vikum sé skynsamlegast að
leggja áherslu á alla þessa þrjá
þætti. Fólk eigi að byrja á að
hugsa um sparnaðinn.
„Fólk gerir yfirleitt þau mis-
tök að ætla að geyma sparnað-
inn og spara afganginn af laun-
unum. Ef það er gert verður
aldrei neinn afgangur. Það skipt-
ir yfirleitt ekki máli hvort þú ert
að eyða 90% af laununum eða
100% – þú finnur sáralítið fyrir
því. Sparnaður er ekkert voða-
lega erfiður.“
Ingólfur segir að stýra þurfi
neyslunni.
„Neyslan hjá fólki er yfirleitt
svolítið stjórnlaus og tilviljunar-
kennd. Með því að stýra neysl-
unni kemst fólk að því að margt
af því sem það er að kaupa er
óþarfi og er því ekki til góðs.
Með því að stýra neyslunni fær
fólk miklu meira út úr henni,
það hlakkar til og hefur meiri
ánægju af því þegar það loksins
kaupir eitthvað.“
Falinn fjársjóður
Ingólfur fullyrðir að í skuld-
unum sé falinn fjársjóður. Á
námskeiðinu kennir Ingólfur
fólki að setja allar skuldirnar í
svokallað veltukerfi.
„Með því að gera þetta getur
fólk stytt greiðslutímann um allt
að 75% – það getur greitt 40 ára
lán niður á átta árum. Í grófum
dráttum snýst þetta veltukerfi
um það að halda greiðslubyrð-
inni út allan tímann – borga öll
lánin niður jafnt. Fólk er gjarnt
á að einbeita sér að því að greiða
fyrst niður það lán sem er styst
og síðan koll af kolli en í þessu
veltukerfi eru öll lánin greidd
niður jafnt. Galdurinn er að nota
hluta af innkomunni í að greiða
niður höfuðstól lánanna. Þannig
getur fólk greitt lánin hraðar
niður. Segjum að greiðslubyrðin
sé 50 þúsund krónur á mánuði.
Þegar fólk er búið að greiða síð-
ustu afborgunina af síðasta lán-
inu kemur rúsínan í pylsuendan-
um – þá á fólk allt í einu 50 þús-
und krónur aukalega – nettó og
skattfrjálst – þetta er fjársjóð-
urinn.“
Höfuðstóllinn er lykillinn
Aðspurður hvernig fólk fari
að því að greiða niður höfuð-
stólinn segir Ingólfur að það sé
sáraeinfalt. Um leið og fólk sé
búið að greiða föstu afborgun-
ina af láninu greiði það aðra
upphæð, til dæmis 5 þúsund
krónur, sem það biðji um að fari
í niðurgreiðslu á höfuðstólnum.
Hann segir mikilvægt að þetta
sé gert um leið og búið sé að
greiða greiðsluseðilinn eða
sama dag. Hann segir að hægt
sé að gera þetta bæði í bankan-
um sjálfum og í heimabankan-
um. Fólk þurfi þá bara að láta
bankann vita í „skýringu“ að
upphæðin eigi að fara inn á höf-
uðstólinn en ekki til þess að
greiða vexti.
„Að stytta lán um helming, að
ég tali nú ekki um 75%, þýðir að
fólk er að spara gríðarlegar upp-
hæðir því mjög stór hluti af
þessum lánum fer í að greiða
vexti og verðbætur.“
Að sjá um fjármálin
Bankarnir bjóða viðskipta-
vinum sínum upp á greiðslu-
þjónustu þar sem föst greiðsla
er tekin af laununum í hverjum
mánuði til að greiða niður skuld-
ir. Ingólfur mælir ekki endilega
með þessari þjónustu fyrir alla.
„Það sem bankarnir eru í
rauninni að gera er að þeir eru
að bjóða fólki yfirdráttarheim-
ild þau mánaðamót sem
greiðslubyrðin er meiri en
fasta greiðslan. Þá borgar það
háa yfirdráttarvexti en þegar
greiðslan er lægri en þessi
fasta greiðsla fær það kannski
eitt prósent innlánsvexti eða
lægri vexti. Ég mæli með því að
fólk sjái alfarið um þetta sjálft.
Það er hægt að fá hærri inn-
lánsvexti á venjulegan banka-
reikning sem gefa allt að 4%
innlánsvexti og síðan er hægt
að semja um lága yfirdráttar-
vexti. Ég veit að sumir eru að
bjóða allt niður í 6% yfirdrátt-
arvexti. En þessi kjör þarf fólk
að finna. Þegar fólk er búið að
finna þessi kjör gerir það bara
það sama og bankinn hefur ver-
ið að gera fyrir það. Það kemst
síðan að því að það er miklu
skemmtilegra að sjá um fjár-
málin sín sjálfur.“
trausti@frettabladid.is
Kreditkort eru almennt séðmjög neysluhvetjandi, að
sögn Ingólfs H. Ingólfssonar.
Hann mælir alls ekki með því
að fólk noti slík greiðslukort.
„Þegar fólk notar kreditkort
er það alltaf einum mánuði á
undan tekjunum sínum,“ segir
Ingólfur. „Það er slæmt. Það
þarf ekkert annað að gerast en
að fólk misstígi sig aðeins og
tekjurnar skerðist eitthvað
einhverra hluta vegna. Þá fer
þetta að verða erfitt.“
Ingólfur segir að þegar fólk
byrji að nota kreditkort fari
það gjarnan að kaupa hluti á
raðgreiðslum.
„Fólk setur það oft fyrir sig
að það hafi ekki tíma til að
spara og safna fyrir einhverj-
um hlut – sjónvarpi, tölvu eða
sófasetti. Þetta er rangur hugs-
unarháttur. Hugsum okkur
tvær persónur. Önnur fer rað-
greiðsluleiðina og hin sparnað-
arleiðina. Sú sem fer rað-
greiðsluleiðina er kannski að
greiða tíu þúsund krónur á
mánuði í tólf mánuði fyrir hlut
sem kostar 100 þúsund krónur.
Hún er að greiða í tólf mánuði
af því hún er að greiða svo
mikla vexti. Eftir tólf mánuði
er hún búin að greiða 120 þús-
und krónur fyrir hlutinn. Per-
sónan sem hinkrar aðeins við
og leggur tíu þúsund krónur
fyrir á mánuði þarf ekki að
bíða nema í kannski átta mán-
uði til að geta keypt hlutinn.
Þetta er vegna þess að hún er
að vinna vexti – hún er að fá
tekjur á meðan hún er að
safna. Hún kaupir hlutinn eftir
átta mánuði og eignast hann á
undan hinni persónunni sem
fór raðgreiðsluleiðina.“ ■
Vítahringur
kreditkorta
KREDITKORT
Sá sem safnar fyrir hlutum í stað þess
að kaupa þá á raðgreiðslum eignast
þá í raun fyrr.
Á ÚTSÖLU
„Neyslan hjá fólki er yfirleitt svolítið stjórnlaus og tilviljunarkennd,“ segir Ingólfur.
INGÓLFUR H. INGÓLFSSON
Ingólfur segir að það sem allir eigi að gera,
alveg sama hvort þeir eigi mikið eða lítið,
sé að hugsa um útgjöldin. Hann segir að
hægt sé að flokka útgjöldin í þrennt:
neyslu, afborganir af skuldum og sparnað.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/A
LD
A
LÓ
A
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA