Fréttablaðið - 23.01.2004, Blaðsíða 39

31FÖSTUDAGUR 23. janúar 2003
■ Leikir
Freydís Guðmundsdóttir, ráð-gjafaþroskaþjálfi í Borgar-
nesi, rekur fyrirtækið Sérgagna-
smiðjuna og hefur útbúið kennslu-
gögn fyrir málþroskaþjálfun
þroskahamlaðra barna.
„Ég veiti ráðgjöf fyrir skóla og
leikskóla og þróaði þessa möppu
út frá kenningum sænsks mál-
fræðings. Ég kalla þetta Íslenska
orðasafnið. Í safninu eru orð-
myndir, sem geta verið bæði
mynd af orði eða orðið sjálft.
Þessum orðum er síðan raðað upp
í setningar. Mörg börn geta ekki
lært að lesa eftir hljóðalestri en
geta nýtt sér lestur með þessari
aðferð. Hér er í raun verið að
kenna orðið í heild sinni en ekki
lesið staf fyrir staf. Svo er hægt
að þróa þetta áfram og fara út í ís-
lenskufræði samhliða. Þetta virð-
ist svolítið flókið en er mjög auð-
velt og þægilegt í notkun,“ segir
Freydís. „Hægt er að byrja hvar
sem barn er statt í þroska. Þau
börn sem ég hef unnið með eru
hrifin af þessu, þar sem þau ráða
mjög vel við þetta.“
Freydís segir enga spurningu
um það að þörf sé fyrir kennslu-
efni af þessu tagi. „Oft er talað
um að allir séu að finna upp hjól-
ið. Því er gott að vita að hægt sé
að kaupa þetta einhvers staðar og
það þurfi ekki alltaf að vera að út-
búa hvert einasta sérgagn sem
þarf að nota.“ ■
Enn meiri afsláttur
Síðasta
vika
útsölunnar
Opið Virka daga 11- 18 Laugardaga 12 - 16
Laugavegi 72 • sími 551 0231
Meira en
50%
afsláttur
REBEKKA
JAFERIAN 6
ÁRA
Ég veit það
ekki. Samt hef
ég smakkað
hann en ég
man bara
ekkert hvernig
hann var á
bragðið.
ATLI PÁLS-
SON 8 ÁRA
Ég man það
ekki alveg. Ég
borðaði hann
samt heima
og fannst
hann bara
góður. En það
er langt síðan.
STEINUNN
RÓS GUÐ-
STEINSDÓTT-
IR 8 ÁRA
Fiskur. Ég hef
séð hann. Hann
var svona ljós-
brúnn. Ég
smakkaði hann
ekki. En þetta
er fiskur.
BIRTA
DRÖFN VALS-
DÓTTIR 7
ÁRA
Það er hákarl
og svið og slát-
ur. Ég hef reynt
að borða hann
en mér finnst
hann alls ekki
góður.
HAFÞÓR
GUNNARS-
SON 8 ÁRA
Hákarl og harð-
fiskur. Ég hef
bragðað svona
mat og hann
var ágætur.
VINDUM VINDUM VEFJUM
BAND. Þátttakendur leiðast í
hring og syngja vísuna með
hneigingum og beygingum eins
og hún segir til um og nefna
nafn hvers þátttakanda. Sá sem
sungið er um hverju sinni snýr
sér við í vísulok. Leiknum lýk-
ur þegar allir hafa snúið sér
við.
Vindum vindum vefjum band
vefjum fallegt húfuband.
Fyrir Siggu skulum við hneigja,
fyrir Siggu hné sín beygja.
Svo skal Sigga snúa sér.
Heimild: Í grænni lautu.
Útg. Mál og menning
ÍSLENSKA ORÐASAFNIÐ
Freydís Guðmundsdóttir er ráðgjafaþroskaþjálfi á svæðisskrifstofu sem hefur fengið styrk
frá félagsmálaráðuneytinu til framleiðslu kennsluefnis.
Málþroski þroskahamlaðra einstaklinga:
Setningauppbygging
í myndrænu formi
Fólk er að átta sig á að einelti erofbeldi en ekki leikur og það
verður að meðhöndla sem slíkt,“
segir Þorlákur H. Helgason, fram-
kvæmdastjóri svokallaðs Olweus-
arverkefnis gegn einelti. Tilefni
ummælanna er niðurstöður kann-
ana sem sýndu að á einu ári hefur
einelti minnkað 34 prósent í þeim
45 grunnskólum á Íslandi sem
taka þátt í verkefninu. Einnig hef-
ur þeim foreldrum fjölgað veru-
lega sem sögðu frá því að barn
þeirra hefði verið lagt í einelti.
Allir samábyrgir
Þorlákur er að vonum ánægður
með þennan árangur sem hann
þakkar hugarfarsbreytingu hjá
þjóðinni og breyttu vinnulagi inn-
an skólanna. „Fullorðna fólkið er
farið að axla ábyrgð á því einelti
sem börn verða fyrir enda getum
við ekki látið þau sitja ein uppi
með það,“ segir hann. Hinar nýju
áherslur innan skólanna segir
Þorlákur einkum vera þær að
kennarar séu farnir að setja ár-
angur í námi í samband við líðan
nemenda. Einnig að allir starfs-
menn skólanna, kennarar, ganga-
verðir, skólaliðar, matráðskonur
og fleiri komi að uppeldinu, auk
foreldranna. „Viðbrögð skólanna
við einelti hafa batnað til muna
með tilkomu verkefnisins. Um
2000 starfsmenn þar taka þátt í
því og allir eru samábyrgir,“ segir
hann.
Dró úr allri stríðni
Könnunin sem vitnað er til var
yfirgripsmikil. Þar voru nemend-
ur meðal annars inntir eftir því
hvort þeir hefðu orðið fyrir
stríðni á óþægilegan og meiðandi
hátt, útilokun, spörkum eða hrind-
ingum, rógburði, ógnunum eða
neydd til að gera eitthvað sem þau
vildu ekki. Hvort þau hefðu orðið
fyrir meiðandi athugasemdum
um húðlit, erlendan uppruna eða
látbragði með kynferðislegri til-
vísun. Í öllum tilvikum hefur
dregið úr slíku á þessu eina ári
sem könnunin náði til.
Íslenskt heimsmet
Olweusarverkefnið er kennt
við Dan Olweus, norskan háskóla-
prófessor sem unnið hefur að
rannsóknum á einelti í áratugi og
er höfundur áætlunar gegn einelti
í skólum. Íslenska menntamála-
ráðuneytið, sveitarfélög, Kenn-
araháskólinn, Kennarasambandið
og Heimili og skóli sameinuðust
um að gera þær áætlanir að sínum
og á síðasta ári tók um þriðjungur
allra grunnskólanema í landinu
þátt í því. Nú hafa 55 grunnskólar
sótt um að hefja þátttöku frá og
með næsta hausti og þar með nær
það til 65 prósent allra grunn-
skólanema í landinu. „Það er
heimsmet,“ segir Þorlákur Helga-
son. ■
HELSTU NIÐURSTÖÐUR
NÝRRAR KÖNNUNAR
• 7,9% nemenda í 4.–7. bekk sögð-
ust hafa sætt einelti. Þeir voru
11,4% fyrir ári.
• 4,7% nemenda í 8.–10. bekk sögð-
ust hafa sætt einelti. Þeir voru 7,7%
fyrir ári.
• Gögnin eru byggð á svörum 8.200
nemenda hvort árið um sig.
• 6,6% úr hópnum öllum segjast
vera lögð í einelti en voru 9,9% í
fyrra.
• Þeim fækkar um rúmlega þriðjung
sem leggja aðra nemendur í einelti.
• Um 34% í yngri deildum og 35% á
unglingastigi.
• 46% nemenda í 8.–10. bekk segja
að kennarar og aðrir fullorðnir
reyna að stöðva einelti.
• 39% nemenda svöruðu þannig í
fyrra.
Spurt í Breiðholtslaug:
Hvað er
þorramatur?
Einelti í skólum minnkar um þriðjung á einu ári:
Fullorðna fólkið er
farið að axla ábyrgð
ÞORLÁKUR H. HELGASON
Framkvæmdastjóri Olweusarverkefnisins á
Íslandi.
BÖRN AÐ LEIK
Kennarar eru farnir að setja árangur í
námi í samband við líðan nemenda.