Fréttablaðið - 23.01.2004, Blaðsíða 38

börn o.fl.
Vikulegur blaðauki Fréttablaðsins um al l t sem viðkemur börnum
Ritstjórn: sími 515 7500 – netfang: born@frettabladid.is. Auglýsingar: sími 515 7500 – netfang: auglysingar@frettabladid.is
■ Leikir
3.999
Glói geimveraá Lestrareyju er nýttkennsluforrit fyrir börnsem eru að læra aðlesa.
Mjög strangar reglugerðirgilda um tilbúinn barnamat
hér á landi, merkingar, næringar-
gildi og aukaefni.
Laufey Steingrímsdóttir, sviðs-
stjóri hjá Lýðheilsustöð, segir að
foreldrar verði helst að gæta þess
að gefa börnunum fjölbreytta
fæðu, forðast sykurbættar vörur
og mjólkurvörur fyrsta árið.
Mælt er með að ungbörn fái að-
eins móðurmjólk til fjögurra til
sex mánaða aldurs en þá sé byrj-
að að gefa þeim ungbarnagraut
sem fæst í pökkum. Ungbarna-
grauturinn er járnbættur og í
honum eru mismunandi gerðir af
mjöli sem henta mismunandi ald-
ursskeiðum. Með því er meðal
annars verið að draga úr líkum á
ofnæmisviðbrögðum. Hins vegar
er síður mælt með því að nota
grauta sem búið er að bæta í
mjólkurdufti eða sykri og sætu-
efnum. „Börn læra svo snemma
að kunna að meta sykurinn og
venjast á hann,“ segir Laufey
Steingrímsdóttir næringarfræð-
ingur hjá Lýðheilsustöð. „Þá er
svo erfitt að snúa til baka. Fólk
verður að átta sig á því að það er
að leggja lín-
urnar mjög
snemma.“
Allir sem
alið hafa upp
lítið barn kann-
ast við krukku-
matinn sem oft
virðist hand-
hægasta lausn-
in í erli dags-
ins. „Þetta er
nú oft ágætis
hráefni enda gilda mjög strangar
reglur um hvað má setja í barna-
mat,“ segir Laufey. „Það eina sem
getur verið slæmt er ef börn eru
lengi látin borða svona mauk og
læra ekki að borða og meta venju-
legan heimilismat. Það gildir líka
um þennan mat sem annan að það
þarf að gefa barninu fjölbreytt
fæði. Það er ekki nóg að lifa á til
dæmis gulrótum einum saman.
Kannski hættir einhverju foreldri
til að velja alltaf eplamauk en slík
einhæfni telst náttúrlega ekki
hollusta. Fólk verður að skoða
hvað er sett í krukkuna, lesa mið-
ann. En hættan á aukaefnum og
óæskilegum efnum á að vera
alveg hverfandi.“
audur@frettabladid.is
HÁTÍÐ Í HAFNARFIRÐI Barna- og fjölskylduhátíð
verður haldin nú á sunnudaginn, 25. janúar í íþrótta-
húsi Hauka að Ásvöllum í Hafnarfirði. Hún hefst kl.
16. Að henni standa söfnuðir Ásvallasóknar, Frí-
kirkjunnar, Hafnarfjarðarkirkju og Víðistaðakirkju
og allir leiðtogar og prestar safnaðanna taka þátt.
Hr. Karl Sigurbjörnsson biskup flytur hugvekju,
hljómsveit leiðtoganna leiðir söng, Jóhanna Guðrún
syngur, trúður kemur í heimsókn og farið verður í
leiki svo fátt eitt sé talið af því sem á dagskránni er.
Kynnir er Adda Steina Björnsdóttir.
Aikido kennir að ofbeldi er aldreiréttlætanlegt,“ segir Sigrún
Hjartardóttir, leiðbeinandi hjá
Aikikai Reykjavík. „Aikido býr ungt
fólk ekki undir keppni í sjálfsvarn-
arlistum og ekki er lögð áhersla á
bardaga, né að berja á mótherja sín-
um. Námið byggir upp samskipti,
samhæfingu og jafnvægi, atriði
sem oft hafa verið óræktuð af
kennslukerfi því sem við búum
við.“
Aikido er japanskt sjálfsvarnar-
form. Það var þróað á 20. öldinni og
er nokkuð skylt júdó og jiu-jitsu.
Áhersla er lögð á að verjast árásum
með því að beina krafti andstæð-
ings frá sér í stað þess að reyna að
mæta krafti með meiri krafti.
„Ungt fólk lærir þannig friðsam-
legar lausnir gegn mótlæti en nem-
endum er kennt að víkja frekar og
láta afl þess sem kemur að hrinda
honum frá. Hluti af námi í aikido er
sjálfsagi og sú list að fylgjast vel
með. Þetta leiðir af sér skýrari
hugsun og sneggri viðbrögð. Þannig
verða börnin meðvitaðri um um-
hverfi sitt og aðstæður sem eykur
líkurnar á að þau þurfi ekki að nota
sjálfsvarnartækni.“
Sigrún leggur áherslu á að til-
gangur aikido sé ekki að ná, ráða
yfir, yfirbuga eða losna við ein-
hvern. „Tilgangurinn er að móta
sjálfstraust barnsins svo það geti
lifað jákvæðu lífi. Æfingafélagar
vinna saman að sameiginlegu tak-
marki og læra að samvinna er und-
irstaða lausna á vandamálum.“ ■
EIN ÉG SIT OG SAUMA. Þátttak-
endur haldast í hendur og ganga í
hring umhverfis einn sem situr í
miðjunni og syngja vísuna sem
kemur hér á eftir. Þegar kemur
að setningunni „hoppaðu upp“
stekkur sá sem í miðjunni er á
fætur með lokuð augun, endir til
beggja hliða og loks á einhvern í
hringnum. Sá sem bent var á
verður sá næsti sem á að vera í
hringnum.
Ein ég sit og sauma
inni í litlu húsi.
Enginn kemur að sjá mig
nema litla músin.
Hoppaðu upp
og lokaðu augunum.
Bentu í austur,
bentu í vestur,
bentu á þann
sem að þér þykir bestur.
Heimild: Í grænni lautu.
Útg. Mál og menning
Norræna skólahlaupið:
Kringum
landið 43
sinnum
Rúmlega þriðjungur grunn-skólanemenda hér á landi tók
þátt í norræna skólahlaupinu í
september til desember á síðasta
ári og var það í 19. sinn sem skóla-
hlaup þetta fór fram. Alls hlupu
15.639 nemendur úr 65 grunnskól-
um og þremur framhaldsskólum
og lögðu samtals að baki 58.538,5
km. Þetta samsvarar því að hlaup-
ið hafi verið rúmlega 43 sinnum
kringum landið á hringveginum.
Með norræna skólahlaupinu á
að hvetja nemendur, kennara og
annað starfslið skólanna til þess
að æfa hlaup og auka við hreyf-
ingu sína. Keppt er að því fyrst og
fremst að sem flestir, helst allir,
verði með í hlaupinu í hverjum
skóla og að þessu sinni hlupu allir
nemendur átta skóla. ■
KRUKKUMATUR GETUR VERIÐ GÓÐUR KOSTUR Í ERLI DAGSINS
Foreldrar þurfa að gæta þess að börnin fái fjölbreytta fæðu og reyna að takmarka
sykurneysluna.
„Við hvetjum mæður til að vera með
börn á brjósti eins lengi og móður
og barni líður vel með það. Mjög
gott er að halda því áfram allt fyrsta
árið ef móðirin er sátt við það. Annar
matur kemur smám saman og við
mælum ekki með því fyrir fjögurra
mánaða aldur. Þegar barn er sex
mánaða er hins vegar ástæða til að
gefa annan mat en móðurmjólkina.“
„Fyrsta árið er mælt með því að nota
kúamjólk sparlega, frekar sem útálát
en ekki að heilu máltíðirnar séu úr
kúamjólk. Þegar barnið eldist mæl-
um við svo með tveimur til þremur
mjólkurglösum fyrir börn á dag.“
„Grænmeti og ávexti vantar oft í fæði
barna. Á fyrsta ári er verið að moka í
börnin heilu krukkunum af gulrótum
og eplum en þegar því lýkur gleym-
ast oft ávextirnir og grænmetið.“
„Ungbörn þurfa fitu og til tveggja
ára aldurs má ekki gefa þeim fitu-
minna fæði eins og léttmjólk. Ef
börnin fara hins vegar að fitna óeðli-
lega umfram sína jafnaldra um fjög-
urra til fimm ára aldur er það oft
merki um að skoða þurfi málið. Ekki
má setja börn í megrun en athuga
til dæmis hreyfingu og neyslu
á sætindum og nota þá heilbrigða
skynsemi.“
Næring ungbarna og tilbúinn barnamatur:
Þurfa að kynnast
venjulegum heimilismat
LAUFEY STEIN-
GRÍMSDÓTTIR
Næringarfræðingur
hjá Lýðheilsustofnun.
Aikido-þjálfun fyrir börn:
Ofbeldi aldrei réttlætanlegt
SIGRÚN HJARTARDÓTTIR
„Að kenna og læra aikido býður upp á
innsýn í heim samskipta.“
Hér hefur einn nemenda Sigrúnar kom-
ið aftan að henni og Sigrún sýnir hvern-
ig hún nær höndum hans upp. Næst fer
hún á hnén og lætur hann rúlla yfir sig.