Fréttablaðið - 13.06.2004, Blaðsíða 32

24 13. júní 2004 SUNNUDAGUR
Meistarar í aflraunum
Dalvegi 6-8 · 201 Kópavogur
Sími 535 3500 · Fax 535 3509
www.kraftvelar.is
Ljósmyndasafn Reykjavíkur opnaðisíðastliðinn fimmtudag myndavef með
á þriðja þúsund myndum í eigu safnsins.
Safnið hefur að geyma myndir eftir fjóra
ljósmyndara, þá Tempest Anderson (1846-
1912), Magnús Ólafsson (1862-1937),
Gunnar Rúnar Ólafsson (1917-1965) og
Andrés Kolbeinsson (1919-).
„Við höfum haft það að leiðarljósi að
bæta þjónustu við neytendur og bregðast
við kröfum þeirra,“ segir María Karen
Sigurðardóttir, forstöðumaður Ljós-
myndasafns Reykjavíkur, um opnun
myndavefsins. Ljósmyndasafnið hefur að
geyma um fjörutíu myndasöfn og vel á
aðra milljón mynda. Stefnt er að því að
myndasafnið á Netinu muni geyma um tíu
þúsund myndir í lok árs.
Ljósmyndasafn Reykjavíkur var stofn-
að árið 1981 og var fyrst rekið sem einka-
fyrirtæki. Reykjavíkurborg keypti safnið
árið 1987 og hefur séð um rekstur þess
síðan.
Ljósmyndasafnið spannar myndir frá
aldamótunum 1900 og út öldina. Elsta
myndin er frá því um 1890.
Myndirnar hafa margar hverjar sögu-
legt gildi og eru frá lokum nítjándu aldar
langt fram á þá tuttugustu. Meðal þeirra
mynda sem má þar finna er mynd
Andrésar Kolbeinssonar frá árinu 1959
af ungum krökkum að gefa öndunum
brauð við tjörnina í Reykjavík. Krakk-
arnir standa á bakkanum á horni Vonar-
strætis og Tjarnargötu, þar sem Ráðhús-
ið stendur nú.
Auk þess má í safninu finna myndir af
torfbæjum í Þingholtunum, myllu sem
stóð við Bankastræti og ýmsar myndir af
mannlífinu í Reykjavík.
Vef myndasafnins má finna á slóðinni
ljosmyndasafnreykjavikur.is. ■
Andrés Kolbeinsson, fyrrver-andi óbóleikari Sinfóníu-
hljómsveitar Íslands, er einn
þeirra ljósmyndara sem á myndir
í Ljósmyndasafni Reykjavíkur.
Andrés byrjaði að mynda þegar
hann var um 25 ára gamall þegar
hann var í óbónámi í Manchester
á Englandi. Þá átti hann myndavél
ásamt öðrum Íslendingum sem
bjuggu í Englandi en þeir seldu
hana áður en þeir fluttu heim.
„Ég eignaðist sjálfur fyrstu
myndavélina upp úr 1950 og byrj-
aði að taka myndir af kunningjum
og venslafólki. Á þeim árum tók
ég mikið af myndum fyrir málara
og listafólk. Svo vatt þetta upp á
sig og ég fór að taka myndir fyrir
Hörð Ágústsson fyrir tímaritið
Birting. Þá myndaði ég margar
byggingar, bæði gamlar sem nýj-
ar,“ segir Andrés en fyrsta
myndavélin hans var afar frum-
stæð þýsk Volglander sem hann
keypti á fornsölu.
Roth opnaði augun
Nú til dags tekur Andrés mik-
ið af landslagsmyndum sjálfum
sér til skemmtunar en það er
uppáhaldsmyndefni hans. „Þá
reyni ég að fanga alls konar
mynstur í náttúrunni en ekki
þetta póstkortalandslag. Ég reyni
að mynda landslagið eins og ég sé
það og oft í nærmyndum, til
dæmis mosa og grjót,“ útskýrir
Andrés sem vann á sínum tíma
með þýska listamanninum Dieter
Roth. „Við fórum stundum í ferð
niður í slipp og í kringum höfnina
og þar duttum við oft á skemmti-
legt myndefni. Hann hjálpaði
mér að opna augun fyrir góðu
myndefni og mynstri.“
Líflausar senur
Áður fyrr tók Andrés einnig
mikið af myndum í afmælis- og
stúdentsveislum eða brúðkaup-
um. Hann vann einnig um tíma
fyrir Leikfélag Reykjavíkur. „Þá
voru það atvinnuljósmyndararnir
sögðu: „Nei, takk. Þessi maður er
ekki með réttindi“. Þeir hjá leik-
húsinu voru samt ánægðir með
myndirnar mínar því atvinnu-
mennirnir sem unnu fyrir þá not-
uðu flass eins og í fréttaljósmynd-
um og flöttu út allar senur og
gerðu þær líflausar. Viðhorfið á
þeim tíma var að nota flass
hvenær sem væri. Ég notaði hins
vegar lýsinguna sem leikhúsið
notaðist við og þá komu persónu-
einkennin betur fram,“ segir
Andrés og hlær þegar hann rifjar
upp þennan tíma.
Andrés á skráðar negatívur frá
árinu 1950 í safni sínu en skrán-
ingin hefur farið handaskolum
síðan þá. „Það þýðir samt ekki að
ég sé hættur að taka myndir,“ seg-
ir Andrés sem hefur tekið tækn-
inni opnum örmum og á nú staf-
ræna myndavél. „Ég er vel settur
með græjur.“
Aldurinn farinn að segja til sín
Andrés verður 85 ára í haust og
er hvergi nærri hættur að mynda.
„Aldurinn er að vísu farinn að
segja til sín en á góðviðrisdögum
er gaman að fara út með mynda-
vélina og sjá hvað fyrir augun ber.
Það er oft hægt að finna fínt
myndefni í Húsdýragarðinum og
Grasagarðinum í Laugardalnum,“
segir Andrés. „Ég er ættaður ofan
úr Borgarfirði og stefni á að kom-
ast þangað sem fyrst og nýta góða
veðrið til myndatöku.“
kristjan@frettabladid.is
Andrés Kolbeinsson byrjaði að mynda fyrir 60 árum.
Á 60 ára ljósmyndunarferil að baki
LJÓSMYNDARINN
Andrés Kolbeinsson hefur mundað myndavélina í ein 60 ár. Hann verður 85 ára í haust.
TJÖRNIN ÁRIÐ 1959
Ungir krakkar, Kolbeinn Andrésson og Susan, gefa fuglunum við Reykja-
víkurtjörn. Hólminn, Fríkirkjan, Fríkirkjuvegur og Hljómskálinn blasa við.
Laugardalurinn
Svona litu Laugarásvegur, Laugardalurinn og Laugardalshöllin út í maí
árið 1964.
Reykjavík úr lofti
Háskóli Íslands, Þjóðminjasafnið, Suðurgata, Melavöllur og jarðfræða-
húsið. Myndin var tekin 2. ágúst 1961.
Reykjavík áður fyrr
Reykjavík á árunum 1950-1960. Hér getur að líta Lækjartorg, Bernhöfts-
torfuna, Lækjargötu og strætisvagna.
LÆKJARTORG ÁRIÐ 1925
Hér má sjá Lækjartorg, Lækjargötu 2, Stjórnarráðið og Bankastræti. Stóra
hvíta húsið sem gnæfir yfir í baksýn er Eimskipafélagshúsið.
AK
O
/L
JÓ
SM
YN
D
AS
AF
N
R
EY
KJ
AV
ÍK
U
R
G
RÓ
/L
JÓ
SM
YN
D
AS
AF
N
R
EY
KJ
AV
ÍK
U
R
G
RÓ
/L
JÓ
SM
YN
D
AS
AF
N
R
EY
KJ
AV
ÍK
U
R
G
RÓ
/L
JÓ
SM
YN
D
AS
AF
N
R
EY
KJ
AV
ÍK
U
R
G
RÓ
/L
JÓ
SM
YN
D
AS
AF
N
R
EY
KJ
AV
ÍK
U
R
Ljósmyndasafn Reykjavíkur hefur opnað safn á netinu. Um þrjú þúsund myndir eru á
safninu en verða tíu þúsund í lok árs:
Reykjavík að fornu og nýju á netinu
M
AÓ
/L
JÓ
SM
YN
D
AS
AF
N
R
EY
KJ
AV
ÍK
U
R
M
AÓ
/L
JÓ
SM
YN
D
AS
AF
N
R
EY
KJ
AV
ÍK
U
R
Hallgrímskirkja í byggingu
Myndin var tekin þegar verið var að hefjast handa við byggingu Hallgríms-
kirkju. Styttan af Leifi heppna Eiríkssyni var þó komin upp.
REYKJAVÍK ÚR LOFTI ÁRIÐ 1919
Fyrsta loftmyndin af Reykjavík. Tjörnin, miðbærinn og Vesturbærinn.