Fréttablaðið - 21.09.2004, Blaðsíða 34

26 21. september 2004 ÞRIÐJUDAGUR
HVAÐ? HVENÆR? HVAR?
18 19 20 21 22 23 24
Þriðjudagur
SEPTEMBER
FRÁBÆR SKEMMTUN
COFFEE&CIGARETTES kl. 8
KING ARTHUR kl. 10.20 B.I. 14
THE VILLAGE kl. 8 B.I. 14
SHREK 2 kl. 4 M/ÍSL. TALI
THE TERMINAL kl. 5.30, 8 og 10.30
THE BOURNE SUPREMACY kl. 5.40 og 10.30 B.I. 14
THE VILLAGE kl. 10 B.I. 14
GOODBYE LENIN kl. 5.40
Ein besta ástarsaga
allra tíma
GAURAGANGUR Í SVEITINNI kl. 3.45 M/ÍSL.
HAROLD & KUMAR kl. 4, 6, 8 og 10.10 B.I. 12
THE BOURNE SUPREMACY kl. 6, 8 og 10.20 B.I. 14HHH -
Ó.H.T. Rás 2
THUNDERBIRDS kl. 4 og 6
FORSÝND kl. 8 B.I. 14 SÝND kl. 5.40, 8 og 10.20 B.I. 12
HHH
"Grípandi."
H.L., Mbl
HHH
"Sterk og óvægin."
Ó.Ö.H., DV
HHHHS.G. Mbl.
SÝND kl. 5.40, 8 og 10.20
SÝND kl. 5, 8 og 11
SÝND Í LÚXUS kl. 5, 8 og 11
GRETTIR SÝND KL. 4 og 6 M/ÍSLENSKUK TALI SÝND KL. 4 og 6 M/ENSKU TALI
SÝND kl. 8 og 10.40
Sjóðheit og
sexí gaman-
mynd um
strák sem
fórnar öllu
fyrir
draumadísina
SÝND kl. 8 og 10
SÝND kl. 5.30, 8 og 10.30
HHH S.V. Mbl.
HHH DV
HH Ó.H.T. Rás 2

SUPERSIZE ME kl. 6
SÝND kl. 10 B.I. 16 SÝND kl. 8
SÝND kl. 5.40, 8 og 10.20 B.I. 10
SÝND Í LÚXUS VIP kl. 5.40, 8 og 10.20
■ ■ KVIKMYNDIR
 20.00 Kvikmyndasafn Íslands sýnir
í Bæjarbíói Þýsku áróðurskvik-
myndina Triumph des Willens
eða Sigur viljans frá árinu 1934
Leni Riefenstahl.
■ ■ TÓNLEIKAR
 20.30 Hilmar Örn Agnarsson
orgelleikari og Jóhann Stefáns-
son trompetleikari flytja verk eftir
Bach, Schubert, Sigfús Einarsson,
Karl O. Runólfsson og fleiri á tón-
leikum í Selfosskirkju. Aðgangur
er ókeypis.
■ ■ FYRIRLESTRAR
 12.00 Dr. Paul van den Noord,
deildarstjóri í hagfræðideild
OECD, flytur erindi "Um reynslu
Evruþjóða af evrunni" í sal 132 í
Öskju.
 12.00 Racheal Johnstone lögfræð-
ingur flytur fyrirlestur á Lögfræði-
torgi Háskólans á Akureyri um
rannsóknir sínar hvort niður-
skurður á heilsugæslu á lands-
byggðinni geti talist mannrétt-
indabrot. Fyrirlesturinn verður
fluttur í Sólborg, stofu L102.
 12.05 Helgi Þorláksson sagnfræð-
ingur fjallar um vald og ofurvald á
fyrsta hádegisfundi Sagnfræðinga-
félags Íslands í vetur í Norræna
húsinu.
■ ■ FUNDIR
 16.00 Rektor Háskóla Íslands og
Háskólinn í Túnis bjóða til mál-
þings um menningu og sögu
Túnis í Öskju, sal 132. Sagnfræð-
ingurinn Mounir Khélifa fjallar
um sögu Túnis, fagurfræðingurinn
Rachida Triki fjallar um túníska
myndlist og heimspekingurinn
Fathi Triki fjallar um samfélags-
vitund Túnisbúa.
Upplýsingar um viðburði og sýningar
sendist á hvar@frettabladid.is
ekki síðar en sólarhring fyrir birt-
ingu.
Sagnfræðingar fara á stjá
Á haustin fara sagnfræðingar jafn-
an að undirbúa hádegisfyrirlestra-
röð sína í Norræna húsinu. Þetta
árið ætla þeir að velta fyrir sér
valdinu og skoða birtingarmyndir
þess frá ýmsum sjónarhornum.
„Ég fjalla í fyrirlestri mínum
um öld þegar ríkisvald er ekki til í
eiginlegum skilningi hér á landi
heldur aðeins fjarlægt konungs-
vald,“ segir Helgi Þorláksson, pró-
fessor í sagnfræði við Háskóla
Íslands, sem ríður á vaðið og flytur
fyrsta fyrirlestur vetrarins í há-
deginu í dag.
Fyrirlestur hans nefnist: „Vald
og ofurvald. Um innlent vald, erlent
konungsvald og líkamlegt ofbeldi á
15. öld, einkum árin 1430 til 1450.
„Menn hafa haldið að höfðingj-
ar hafi getað vaðið uppi nokkurn
veginn að vild. Höfðingjar hafi
getað farið um með sveina sína og
rænt og ruplað á heimilum bænda.
Þetta hefur verið talið gott dæmi
um upplausn og öngþveiti á þess-
um tíma.“
Af þessum sökum hefur verið
talað um sveinaöld, og fimmtánda
öldin hefur einnig oft verið nefnd
enska öldin hér á landi vegna þess
að höfðingjar hafi margir hverjir
snúist á sveif með Englendingum
og leyft þeim að ráða hér nokkurn
veginn því sem þeir vildu.
„Menn hafa talið að konungur
hafi misst tökin á málefnum Ís-
lands, en getað náð þessum tökum
aftur eftir að Englendingar fóru að
sigla um Eyrarsund til Eystrasalts-
landa, þar sem þeir áttu líka hags-
muna að gæta. Konungurinn í
Danmörku hafi notað sér þetta.
Hann fór að leggja tolla og gjöld á
skip sem sigldu þarna um og beitti
þannig þrýstingi á þá.“
Helgi hefur ákveðnar efasemd-
ir um þessa kenningu, þótt hann
vilji ekki afneita henni með öllu.
„Konungurinn gat vissulega
hafa sett pressu á Englendinga
með þessum hætti, en ég held að
konungurinn hafi verið valdastétt-
inni á Íslandi mikilvægur, líka á
þessum tíma.“
Helgi telur einnig að allt tal um
ofbeldi íslenskra höfðingja á 15.
öld, ekki síst í kringum heimreiðir
þeirra á bæi, séu mjög orðum
auknar.
„Þetta var örugglega mjög tak-
markað ofbeldi, því ofbeldi var að
vissu marki eðlilegt í augum 15.
aldar manna, og það þarf ekki
endilega að vera merki um upp-
lausn eins og menn hafa talið.“
Þessar hugmyndir sínar ætlar
Helgi að rökstyðja í fyrirlestri sín-
um í dag. ■
■ FYRIRLESTUR
HELGI ÞORLÁKSSON Ríður á vaðið í
hádegisfyrirlestraröð Sagnfræðingafélags
Íslands í Norræna húsinu í dag og flytur
fyrirlestur um vald höfðingja og konungs
hér á landi á 15. öld.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/P
JE
TU
R