Tíminn - 25.11.1973, Blaðsíða 40
GKÐI
fyrir góöan mat
$ KJÖTIÐNAÐARSTÖO SAMBANDSINS
Auglýsingosími
Tímans er
Þarna mun Sjóminjasafn Islands að öllum likindum rlsa. Svæðið er vestan við Hafnarfjarðarkaupstað og er við fjarðarmynniö á móti
Hvaleyrinni. Timamynd Róbert.
Sjóminjasafn íslands
™ ■ ptnflnrto f1111 * nf rrrim.m oo
í Hafnarfirði
FLEST mælir mcð þvi að fyrir-
hugað Sjóminjasafn lslands verði
reist i Hafnarfirði. Bærinn á sér
langa sögu sem helzta höfn á Suð-
Vesturlandi, og var um aldaskeið
ein aðalkaupskipahöfn landsins.
t>ar hófst fyrst þilskipaútgerð hór
á landi og siðar togaraútgerð.
Hafnarstæðið er fagurt, og land-
rými er gott fyrir safnið. Hjóð-
minjavörður hefur mælt með þvi,
að safninu verði komið upp i
Hafnarfirði, bæjarráð hefur sam-
þykkt það, og borin hefur verið
upp á Alþingi þingsályktunartil-
laga um hið sama. Enn er ótalið,
að i Hafnarfirði er til mikið af
gripum, sem heima eiga i sjó-
minjasafni.
Bæjarráð Hafnarfjarðar hefur
íjallað um málið, og bæjarstjórn
hel'ur samþykkt að heita hentugu
landsvæði undir safnið. Fleiri en
einn staður við Hafnarfjörð kem-
ur til greina, en þeir sem fjallað
hafa um málið, eru sammála um,
að langheppilegasti staðurinn sé
svonefnd Ljósafit, sem er i hraun-
jaðrinum vestan við kaupstaðinn,
og allar likur benda til að þar
verði Sjóminjasafn tslands reist.
Nokkru lengra frá ströndinni ris
Dvalarheimili aldraðra sjó-
manna i llafnarfirði, og fer vel á
þvi að hafa þessar stofnanir i
nokkrum tengslum hvora við
aðra.
Allt er enn óráðið um, hvenær
hal'izt verður handa um að reisa
húsakynni yfir safnið, og hvernig
þeim verður háttað, en geta má
þess, að Gunnar M. Jónasson
arkitekt, sem nam sina grein i
Finnlandi, valdi sér sjóminjasafn
á Islandi sem prófverkefni.
t Hafnarfirði er talsvert til af
sjóminjum, eins og fyrr er sagt.
Er það bæði vegna þess, að kaup-
staðurinn stendur á gömlum
merg sem útgerðarstaður, og að
nokkuð er um liðið siðan farið var
að safna gripum. Gunnar Agústs-
son hafnarstjóri á sæti i byggða-
safnsnefnd Hafnarfjarðar. Hann
sagði Timanum, að þegar farið
hefði verið að safna munum i
væntanlegt byggðasafn, hefði
komið i ljós, að langmest af göml-
um gripum þar um slóðir væru
tengdir sjósókn og siglingum, og
lægi þvi beint við að reisa sjó-
minjasafn i Hafnarfirði.
1 Hafnarfirði bjó lengi einn öt-
ulasti safnari landsins, Andrés
Johnson i Asbúð. Hans safn er nú i
Þjóðminjasafni. Verður það flutt
aftur til Hafnarfjarðar, þegar
sjóminjasafnið verður reist þar.
Aðrir ágætir safnarar eru i Firð-
inum, og hefur Gisli Sigurðsson,
fyrrverandi lögregluþjónn, verið
hvað duglegastur við söfnunina,
og hefur hann dagi umsjón með
þeim gripum, sem þegar eru til i
safninu.
Brydeshús i Hafnarfirði er bók-
staflega fullt af gripum, sem eru i
eigu byggðasafnsins. Margt af
þvi, sem þar er geymt, kemur
okkur ósköp kunnuglega fyrir
sjónir, en annað er torkennilegra.
Margir þeirra muna, sem þarna
eru, virðast litið eiga skýlt við
fornar minjar og atvinnuhætti.
— Sjáðu, þetta fann ég um dag-
inn, sagði Gisli, er blaðamaður
leit inn i húsið. Hann hampaði
kaðaltrossu, og viðvaningurinn sá
ekki annað en venjulegan kaðal.
— En, sagði Gisli, svona kaðla eru
allir hættir að nota, og þeir hafa
ekki verið fluttir til landsins í
mörg ár.
Trossan, sem Gisli fann, er úr
hampi, og slikt er ekki lengur not-
að á skipum eða i veiðarfæri. Nú
er þetta allt úr gerviefnum. Fer
þá að skýrast betur geymd
margra annarra muna, sem
þarna eru. — Netadræsur, upp-
stokkuð lina, tréstampar undir
bjóð, tágakörfur og sitthvað
fleira, sem íyrir nokkrum árum
var næsta algeng sjón i hverju
sjávarplássi, i bátum og við hafn-
ir.
Breytingar við sjósókn eru svo
örar, að menn varast ekki, að þeir
munir og tól, sem notuð voru fyrir
skemmstu, eru horfin úr sögunni,
og oft er það ekki fyrr en hvorki
er orðið eftir tangur né tetur af
einhverju atvinnutæki, að maður
áttar sig á,að það er horfið fyrir
fullt og allt. Þarf þvi að beita
nokkurrri athygli, ef menn á ann-
að borð kæra sig um að geyma til-
tekna gripi, svo að eftirkomandi
kynslóðir geti gert sér að ein-
hverju grein fyrir fortiðinni.
Margt er af gömlum munum i
safninu. Nýlokið er að gera við
bát, sem smiðaður var á árunum
1870 til ’80. Hann er alheill, með
árum, rá og reiða. Þetta er
tveggja manna far, og átti Helgi i
Melshúsum bátinn siðast, en þar
á undan tsak á Óseyri, og er bát-
urinn að öllum likindum smiðað-
ur af Sveini i Sveinshlið á Alfta-
nesi, að sögn Gunnars Ágústsson-
ar.
Annar gamall bátur er i eigu
byggðasafnsins’, og er einnig ver-
ið að gera hann upp. Vél var sett i
hann um 1930, og verður hún i
honum áfram á sjóminjasafninu,
en sá bátur var upphaflega smið-
aður sem siglari.
Annars sagði Gunnar, að svo
mikið bærist af munum, að vand-
ræði væru með að taka á móti þvi
öllu, og sýnir það áhuga manna á
að koma upp sjóminjasafni. En
að öllum likindum verður stóra
fjósið á búinu i Krýsuvik, sem er
eign Hafnarfjarðarbæjar, notað
til að geyma munina i næstu árin,
þar til safnið verður fullbyggt.
Þeir sem að safninu standa,
hafa ferðast viða og dregið að
gripi. Einna mest kemur af Suð-
urnesjum, en vestur á fjörðum
hafa fengizt vilyrði fyrir nokkrum
gömlum bátum, og jafnvel heilu
nausti með nær öllum búnaði.
Verður allt þetta flutt suður við
tækifæri.
Auk skipa og búnaðar er búið að
Framhald á 37. siðu.
-SX'
Undirrit......óskar eftir að gerast
áskrifandi að Timanum
Nafn
Heimili
•
Innkaupastjórar
KULDAÚLPUR
á mjög hagstæðu verði
Barna-, unglinga- og fullorðinsstærðir
Jólagjöfin hennar:
llmvötn frá heimsþekktum
framleiðendum, m.a.: NINA RICKE,
PERRY CARDEN, CARVEN
Jólagjöfin hans:
OLD SPICE
Geysilegt gjafavöru- og leikfanga-úrval
Heildverilun _
‘^étur^éturóóon k/\
Suðurgata 14 Símar 2-10-20 og 2-51-01
*.....
Sunnudagur 25. nóvcmber 1973
-